براي خيلیها كاندوم مردانه، روش انتخابی جلوگيری از بارداری است. اين روش نه تنها امكان پيشگيری از بارداری را مهيا مي كند بلكه روش محافظتی در برابر عفونتهای منتقله از راه تماس جنسی همچون ايدز و هپاتيت نيز ميباشد.
كاندوم مردانه، غلاف لاستيكی نرمی است كه بر روی آلت تناسلی كشيده ميشود (شبيه يك انگشت دستكش لاستيكي)
چرا «كاندوم مردانه»؟ مگر «كاندوم زنانه» هم داريم؟
بله، در حال حاضر كاندوم زنانه هم موجود است كه در داخل واژن (مهبل) زن قرار میگيرد، البته نوع زنانه هنوز در ايران رايج نشده است.
در اين مقاله صرفاً به نوع مردانه آن خواهيم پرداخت، كه در برخی مناطق ايران تحت عنوان كاپوت هم شناخته ميشود.
كاندوم، به عنوان يك وسيله جلوگيری از بارداری، صدها سال است كه مورد استفاده قرار میگيرد، البته در قديم به صورت كلاهی بود كه بر روی سر آلت تناسلی مرد قرار میگرفت و جنس آن از كتان يا پوستين (پوست گوسفند) بود. اين وسيله، مايع منی كه حاوی اسپرم هاست را جمعآوری ميكند.
در حال حاضر انوع متفاوت كاندوم از نظر جنس، شكل، رنگ، بو و ....... در بازار موجود است.
اما آنچه اهميت اساسی دارد، جنس كاندوم است كه ۳نوع عمده دارد:
1- لاتكس(نوعی لاستيك):رايج ترين و استانداردترين نوع كاندوم است.
2- پلی يوريتان(نوعی پلاستيك): در افرادی كه به نوع لاتكس حساسيت دارند، استفاده میشود و از نوع كاندومهای از جنس لاتكس، نازكتر و حساستر میباشد.
3- غشاء طبيعی (از مواد حيوانی):در برخي كشورها استفاده ميشود.
در ايران شايعترين نوع، از جنس لاتكس است كه در بستههای ۳ تايی تا ۱۲ تايی عرضه میشود.
در مورد كاندومی كه خريداری و استفاده میكنيم به چه نكاتی بايد توجه داشت؟
- از نظر ظاهری كاملاً مطمئن شويم كه بستهبندی آن سالم و دست نخورده است (هر كاندوم در يك بستهبندی مجزا و در داخل بستهای كه پر از هوا است قرار داشته باشد)
- تاريخ انقضاء آن (Exp.Date) را كنترل كنيم.
- بهتر است از انواعي خريداری شود كه:
الف) در انتها، محل فرعی جهت نگهداری اسپرمها (مايع منی) داشته باشد.
ب) سطح دندانه دار داشته باشد كه رضايتمندی جنسی را افزايش میدهد.
در كشوری مثل آمريكا، هر كاندوم لاتكس قبل از بسته بندی به صورت الكترونيكی از جهت سوراخ بودن، كنترل ميشود.
كاندومها را در كجا نگهداری كنيم؟
كاندومها بايد در محيطی خنك و خشك و به دور از نور مستقيم آفتاب نگهداری شوند.
عدم توجه به اين نكته، احتمال پارهشدن آن را در حين استفاده افزايش می دهد.
چگونه از كاندوم استفاده كنيم؟
در موقع باز كردن فويل آلومينيومی كه كاندوم در داخل آن قرار دارد، بايد توجه نمود كه نوك ناخن يا وسايل تيز با خود كاندوم برخورد نكند و به هيچ وجه بسته را با دندان باز نكنيم.
پس از آنكه بسته كاندوم را از گوشهای از آن باز كرديم، بايد آن را بر روي آلت تناسلی سفت شده قرار داد. به هيچ وجه كاندوم را نبايد قبل از قرار دادن بر روي آلت تناسلی از حالت لولهای باز كرد. پس از بازكردن آن، بايد توجه داشت تا قاعده آلت برسد و قبل از، از بين رفتن كامل سفتی آلت هم بايد به آرامی از واژن خارج و برداشته شود.
به هيچ وجه نبايد به آلت تناسلی اجازه ورود به داخل واژن قبل از قراردادن كاندوم را داد، چون ترشحاتی قبل يا بعد از انزال از نوك آلت آزاد میشود كه می تواند حاوی اسپرم باشد.
پس از مصرف كاندوم، بايد آن را داخل ورق كاغذ يا پلاستيكی پيچيد و در داخل سطل آشغال انداخت. از انداختن كاندوم به داخل توالت خودداری نماييد. كاندوم يكبار مصرف است و به هيچ وجه نبايد از آن استفاده مجدد شود.
ساير ويژگي های مثبت و منفی كاندوم كدام است؟
ويژگي های مثبت (محاسن كاندوم):
1- قابل تهيه بدون نياز به نسخه پزشك ميباشد.
2- قيمت مناسب (مراكز بهداشتی شهری و روستايی دولتی ايران كاندوم را رايگان در اختيار قرار ميدهند و در داروخانه ها هم هر كاندوم با قيمتی حدود ۴۰۰ تومان عرضه میشود)
3- بهترين روش برای كاهش خطر ابتلاء به بيماريهای منتقله از راه تماس جنسی است.
4- هيچ تأثيری بر قدرت باروری آينده زن يا مرد ندارد.
5- فقط در زمان مقاربت نياز به استفاده از آن هست.
6- خطر ابتلاء به سرطان دهانه رحم را كاهش میدهد.
7- از بين رفتن زودرس حالت شهوانی مرد در حين مقاربت را كم ميكند (اين مسأله بويژه در افرادی كه دچار انزال زودرس هستند مفيد است)
معايب كاندوم:
1- برخی افراد به نوع لاتكس آن حساسيت دارند، كه در اين افراد ابتدا بايد با مراجعه به پزشك احتمال وجود عفونت رد شود (چون علائم حساسيتی يعني قرمزی، التهاب يا خارش مي تواند ناشی از عفونت هم باشد) و سپس به جای آن از كاندوم جنس پلي يوريتان استفاده شود.
2- برخي افراد احساس می كنند كاندوم، رضايتمندی جنسی را كاهش میدهد، كه البته اين حالت با گذشت زمان رفع ميشود.
3- با توجه به اينكه قبل از، از بين رفتن كامل سفتی آلت، بايد كاندوم را از داخل واژن زن خارج نمود، تا حدودی در مقاربت وقفه ايجاد ميكند.
4- با وجود استفاده صحيح از آن، ۲% احتمال پارهشدن آن و در نتيجه عدم كارآيی در حين مقاربت وجود دارد.
در صورت پاره شدن كاندوم در حين مقاربت چه بايد كرد؟
1- آرامش خود را حفظ كنيد.
2- موضوع را صراحتاً با زوجه در ميان بگذاريد.
3- ناحيه مهبل زن بايد فوراً با آب و صابون شسته شود (در صورت دسترسی به مواد اسپرم كش، استفاده از آنها هم توصيه ميشود)
4- در اولين فرصت بايد به كلينيك مراجعه نمود (حداكثر تا ۲۴ ساعت) تا از روشهای اورژانس جلوگيری از بارداری (قرصهای هورمونی LD يا HD و يا قرار دادن IUD ) استفاده شود. در صورت شك به احتمال انتقال عفونت هم بايد جهت بررسيهای بيشتر و انجام آزمايشات مربوطه با پزشك خود مشورت نماييد.
آيا می توان از چربكنندههايی (Lubricant) همچون وازلين همراه با كاندوم و جهت احساس بهتر حين مقاربت استفاده نمود؟
اغلب كاندومها قبل از بستهبندی با موادی از جنس سيليكون كه غير حساسيتزا هم هستند، چرب شدهاند. با اينحال در صورت نياز به هيچ وجه نبايد از چربكنندههايی همچون وازلين، كرم دست و صورت، برنزه كننده و يا كرم بچه و امثال آن، همراه كاندوم استفاده شود، چون اكثر كاندومهاي مورد استفاده از جنس لاتكس است كه در مقابل مواد چربكننده روغني آسيب پذيرند و ممكن است موجب سوراخ شدن كاندوم شوند. استفاده از چربكنندههای محلول در آب يا حتی خود آب بدين منظور، بلامانع است. (برروي برچسب چرب كنندههای مجاز جهت استفاده بر روی كاندوم عبارت 'Water Soluble Lubricant' نوشته شده است)
آيا استفاده از ۲ كاندوم همزمان، مؤثرتر از يكی است؟
تا كنون آماری دال بر مؤثر بودن استفاده از ۲ كاندوم همزمان (بر روی هم) وجود ندارد، برخی از مردم فكر می كنند اين روش مؤثرتر است، در حاليكه به نظر میرسد در اين حالت هم احتمال پارهشدن كاندوم بيشتر است و هم رضايتمندی ارتباط جنسی زن و مرد را كاهش میدهد.
در مجموع كاندوم مردانه، روشی كم هزينه، آسان، مؤثر و اطمينان بخش جهت زوجين و مظهر مشاركت مرد در بهداشت باروري خانواده است.
دکتر بیتا نیک خلق-دکتر هومن صدری اردکانی
منبع: آندرولوژی ایران