شرح بيماري
تونسيليت عبارت است از التهاب لوزه‌ها ( غدد لنفاوي واقع در پشت گلو ). لوزه‌ها در زمان تولد كوچك هستند و در دوران كودكي بزرگ و در بلوغ كوچكتر مي‌شوند. به‌طور طبيعي لوزه‌ها به پيشگيري از انتشار عفونت از سينوس‌ها ، دهان و گلو به ساير قسمت‌هاي بدن كمك مي‌كنند. تونسيليت مسري است. تمام سنين را مبتلا مي‌كند ولي در كودكان 10-5 ساله شايعتر است.
علايم شايع
- گلودرد خفيف يا شديد
- بلع مشكل
- لرز و تب به ميزان 40 درجه سانتيگراد يا بيشتر
- تورم غدد لنفاوي در هر يك از دو طرف فك
- سردرد
- درد گوش
- سرفه (گاهي)
- استفراغ (گاهي)
- غذا خوردن در كودكان بسيار كم‌سن
علل
عفونت باكتريايي (معمولاً استرپتوكوكي) يا ويروسي لوزه‌ها
عوامل تشديد كننده بيماري
- شرايط شلوغ (مثل سربازخانه‌ها)
- مواجهه با ديگران در اماكن عمومي
پيشگيري
از مواجهه با افراد مبتلا به عفونت تنفسي فوقاني خودداري كنيد.
عواقب مورد انتظار
معمولاً خود به خود بهبود مي‌يابد. علايم معمولاً ظرف 3-2 روز شروع به بهبودي مي‌كنند ولي درمان ممكن است مدت بيشتري طول بكشد. اگر حملات تونسيليت چنان شديد و زياد باشند كه بر سلامت عمومي تأثير بگذارند يا مانع مدرسه رفتن ، توانايي شنوايي يا تنفس باشند ، ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه‌ها توصيه شود. تونسيلكتومي خطر كمي دربردارد ولي با افزايش سن خطر آن افزايش مي‌يابد.
عوارض احتمالي
- آبسه لوزه‌ها و قسمت مجاور گلو كه نيازمند جراحي براي تخليه است.
- تونسيليت مزمن با گلودرد راجعه و لوزه‌هاي بسيار بزرگ در اثر حملات مكرر
- تب روماتيسمي در صورتي كه عفونت باكتريايي، استرپتوكوكي باشد و با آنتي‌بيوتيك‌ها درمان نگردد يا آنتي‌بيوتيك‌ها قبل از 15 روز قطع شوند.
درمان
اصول كلي
- آزمون‌هاي تشخيصي مي‌توانند شامل كشت گلو باشند. ممكن است از اعضاي خانواده نيز كشت گلو به عمل آيد تا ناقلين بتوانند شناسايي و درمان شوند.
- درمان معمولاً با آنتي‌بيوتيك‌ها و مراقبت از خود است. ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه‌ها به دليل تونسيليت حاد مكرر يا تونسيليت مزمن لازم باشد.
- براي تسكين التهاب و سرفه از يك مرطوب‌كننده اولتراسونيك استفاده كنيد. هر روز مرطوب‌كننده را تميز كنيد.
- از چاي آرامبخش يا يك غرغره ديگر استفاده كنيد. غلظت معمول چاي را دوبرابر كنيد. مي‌توان هر قدر كه تسكين‌بخش باشد، از غرغره گرم يا خنك استفاده كرد.
داروها
- اگر تونسيليت ناشي از عفونت استرپتوكوكي باشد ، پني‌سيلين يا ساير آنتي‌بيوتيك‌هاي تجويز شده را به مدت 10 روز استفاده كنيد.
- براي تسكين درد مي‌توانيد از استامينوفن استفاده كنيد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
- تا زمان از بين رفتن تب، درد و ساير علايم از ديگران دوري كنيد.
- استراحت كامل ، مگر براي حمام كردن ، تا زمان فروكش كردن تب، ضروري است. 3-2 روز پس از طبيعي شدن درجه حرارت مي‌توان فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي را از سر گرفت.
رژيم غذايي
مصرف تمام مايعات را افزايش دهيد. در صورت شديد بودن گلودرد، از مواد غذايي مايع مثل شير، سوپ و مايعات پرپروتئين (نوشيدني‌هاي رژيمي يا صبحانه حاوي شير) استفاده كنيد.
در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم تونسيليت را داشته باشيد.
- اگر هر گونه اشكال تنفسي وجود داشته باشد، فوراً مراجعه نماييد.
- اگر در طول درمان علايم بدتر شوند يا يكي از موارد زير پيش آيد:
ـ درجه حرارت 2-1 روز طبيعي باشد و مجدداً تب ايجاد شود.
ـ علايم جديد مثل تهوع ، استفراغ ، بثور پوستي ، ترشح غليظ از بيني ، درد قفسه سينه يا تنگي نفس ايجاد گردند.
ـ تشنج رخ دهد.
ـ مفاصل قرمز يا دردناك شوند.
ـ سرفه همراه با خلط رنگي (سبز ، زرد ، قهوه‌اي يا خوني) باشد.