شرح بيماري
استفراغ شديد حاملگي عبارت است از تهوع و استفراغ شديد در يك خانم حامله، كه باعث كم‌آبي بدن و تغييرات شديد در تركيب شيميايي بدن مي‌شود. اين حالت، متفاوت و بسيار جدي‌تر از حالت تهوع و گاهي استفراغ صبحگاهي معمول در خانم‌هاي حامله است.
علايم شايع
- تهوع شديد
- استفراغ پايدار (معمولاً 8- 4 هفته)، ابتدا حاوي مخاط ، سپس صفرا ، و نهايتاً خون
- كم آبي بدن
- وزن نگرفتن ، يا كاهش وزن به زير وزن قبل از حاملگي
- پوست رنگ پريده، مومي، خشك و گاهي زرد
- تند شدن ضربان قلب
- سردرد، گيجي يا خواب‌آلودگي و بي‌حالي
علل
ناشناخته است . رايج‌ترين فرضيه‌ها عبارتند از:
- حاملگي دو قلو يا چند قلو ، كه باعث توليد مقادير زيادي از هورمون گنادوتروپين جفتي مي‌شود .
- التهاب لوزالعمده
- بيماري مجاري صفراوي
- عوامل رواني مثل افسردگي يا پاسخ نامناسب و ناكافي به استرس
- بيماري تيروييد
عوامل تشديد كننده بيماري
- حاملگي در سنين كم
- اولين حاملگي
- زياد شدن وزن مادر
- طلاق
- استرس عاطفي
- خانم‌هاي با پوست روشن
پيشگيري
- به هنگام حاملگي، هيچ دارويي را بدون مشورت با پزشك مصرف نكنيد.
- در تمام مراحل حاملگي رژيم غذايي مناسب داشته باشيد.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با گذشت زمان و درمان مناسب (جايگزين مايعات از دست رفته) خوب مي‌شود.
عوارض احتمالي
- كم آبي شديد بدن
- ندرتاً رشد نامناسب جنين يا پيامد نامناسب در جنين
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است براي رد ساير اختلالات كبد، كليه، لوزالعمده، روده و مجراي گوارش انجام گيرند.
- در صورت بستري در بيمارستان يا درمان سرپايي، معمولاً مايعات و الكتروليت‌هاي از دست رفته (مثل سديم و پتاسيم) جبران خواهند شد. اگر خانم حامله تحمل نوشيدن مايعات را نداشته باشد، تزريق سرم ضروري خواهد بود.
- حتي‌المقدور استرس را كم كنيد. روان درماني غالباً براي غلبه بر مشكلات عاطفي مفيد خواهد بود.
- روزانه خود را وزن كنيد و هرگونه تغيير غيرطبيعي را به پزشك خود گزارش دهيد.
داروها
- سرم درماني براي جايگزيني مايعات و الكتروليت‌هاي از دست رفته در صورتي كه اين اختلال جدي باشد. امكان دارد تزريق ويتامين و داروهاي ضد استفراغ داخل رگ ضروري باشد.
- اگر داروهاي ديگري براي شما تجويز شوند، به دستورالعمل مصرف آنها توجه كنيد.
- بدون نظر پزشك، هيچ دارويي را براي جلوگيري از استفراغ مصرف نكنيد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
- استراحت در رختخواب ممكن است براي بعضي از بيماران مفيد باشد.
- پس از بهبودي ، كارهاي روزمره خود را تدريجاً و هر قدر كه توانتان اجازه مي‌دهد از سر گيريد. به مقدار متوسط كار و ورزش كنيد. به مقدار كافي استراحت كنيد.
رژيم غذايي
- اگر اختلال به حدي نرسيده باشد كه نياز به بستري شدن و دريافت سرم وجود داشته باشد، اين دستورالعمل‌ها را پيگيري كنيد:
- اگر صبح‌ها احساس تهوع مي‌كنيد، قبل از برخاستن از رختخواب نان سوخاري يا شيريني خشك بخوريد.
- وعده‌هاي غذايي بهتر است كم حجم و تعدادشان زيادتر باشد.
- غذاهاي سرخ كردني يا پر ادويه نخوريد؛ اين نوع غذاها باعث افزايش تهوع مي‌شوند. مصرف محصولات، خصوصاً كره، شير و پنير را محدود كنيد.
- پس از اتمام غذا، 45 دقيقه بنشينيد.
- اگر نياز به سرم باشد، پس از مدتي مي‌توان به ترتيب مايعات شفاف و رقيق، رژيم كامل مايعات، و سپس رژيم عادي در وعده‌هاي كوچك را امتحان كرد.
در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم استفراغ شديد حاملگي را داريد.
- اگر علي‌رغم درمان، تهوع ، استفراغ يا كاهش وزن بدتر شوند.