رشد و تکامل شیرخواران و کودکان
تشخیص بیماری ها و جلوگیری از بروز آنها مستلزم داشتن اطلاعات کافی از روند طبیعی رشد GROWTH و تکامل DEVELOPMENT می باشد گرچه این مراحل از هم قابل تفکیک نیستند ولی تخم گشنیده شده زندگی آمبریونی وفتال را گذرانده و سپس دوره های شیر خواری - کودکی وادولسانس را طی می نماید رشدو تکامل دستگاههای مختلف به طور مستقل انجام نمی گیرد بلکه نتیجه تاثیر متقابل عوامل ژنیتیک و محیطی و تغذیه ای اقتصادی - اجتماعی، هیجانی و تروما شیمیایی - عفونی - ایمونولوژیک و تربیتی دارد.

اصطلاح رشد به آثاری گفته میشود که باید با تعیین اندازه عضو مشخص می گرددو تکامل تغییرات عمل بدن است ولی چون این دو را نمی توان از هم تفکیک نمود اصطلاح رشد و تکامل را بکار می برند و عبارت است از مجموعه عوامل ژنیتیک محیطی-تغذیه ای-تروماتیک-تربیتی است که از موقع لقاح تا هنگام بلوغ در کودک تغییرات ایجاد می کند.

رشد و نمو فیزیکی:
اصطلاح طبیعی که در مورد رشد و نمو مورد استفاده قرار می گیرد صحیح نبوده و بهتر است اصطلاح میانگین AVERAGE بکار رود.

تفاوت زیادی بین اصطلاح میانگین و طبیعی وجود دارد.

میانگین عبارت است از مجموع کل اعداد تقسیم بر تعداد آنها می باشد.

مثلا میانگین قد ۷ کودک (۷۲-۷۰-۶۳-۶۱-۶۳-۶۲-۵۷) عبارت است از ۶۴=۷/۴۴۸                                    

اگر داده ها را به ترتیب قرار دهیم (۷۲-۷۰-۶۳-۶۳-۶۲-۶۱-۵۷) عدد ۶۳ را Median میانه گویند و داده ای که بیشترین فراوانی را داشته باشد Mode گویند.

میانگین از میانه هم ارزش بیشتری دارد.

رشد قبل از تولد:
زندگی داخل رحمی به دو دوره آمبریونیک و فتال تقسیم می شود که ۸ هفته اول حاملگی را گویند و بعضی ها ترجیح می دهند که ۱۲ هفته اول را امبریونیک گویند و زمان بین ۱۲-۴۰ هفته حاملگی را فتال می گویند.

هفته اول زندگی ژرمینال که تقسیم سلول و در هفته دوم اکتودرم و آندودرم و در هفته سوم مزودرم اضافه میشود.

در هفته هشتم وزن جنین ۱ گرم و در حدود ۵/۲ سانتی متر طول دارد در هفته ۱۲ وزن جنین حدود ۱۴ گرم وقد حدود ۵/۷ یانتی متر است و اواخر تریمستر اول جنس جنین مشخص می گردد،در اواخر تریمستر دوم (۲۸ هفته)وزن جنین حدود ۱۰۰۰ گرم و قد ۳۵ سانتی متر است(۱۴ اینچ)، در هنگام تریمستر سوم اندازه جنین باز هم افزایش می یابد و در جنین غضلات و نسوج تحت جلدی اولیه ایجاد می شود،سیستم گردش خون در بین هفته ۸-۱۲ کامی می شود،حرکات تنفسی در هفته ۱۸ انجام اما تکامل ساختمانهای آلوئولر معمولا کافی نیست تا هفته  ۲۴-۲۶ جنین تکامل می یابد.

ماده سورفا کتان ریوی در هفته ۲۰ در حال تکامل یافتن می باشد و شاید تا تریمستر سوم کامل نباشد در اواخر حاملگی زمانی که مایع آمنیوتیک شامل سلول های زیادی است ممکن است مکونیوم به آلوئل آسپیره شود و باعث اشکالات تنفسی متعاقب زایمان گردد.

خموگلوبین جنین اکثریت هموگلوبین F می باشد که حامل اکسیژن بیشتری است هموگلوبین A در اواخر دوره جنینی حدود %۳۰ می رسد در هفته ۱۲ حاملگیBILE تشکیل و بزودی آنزیم های هاضمه ایجاد میشود حرکات بلع در هفته ۱۴ ظاهر می شوند در هفته ۲۶-۲۸ (ساکینگ) مکیدن جنین شروع می شود.جفت یک راه عمده تعویض متابولیک بین مادر و جنین می باشد در اواخر حاملگی IgG و کلسیم و آهن از جفت عبور کرده و لذا در نوزادان پرماجور بیشتر احتیاج به کلسیم-آهن دارندو استعداد به عفونت نیز زیادتر می باشد.

رفلکس گراسپینکGRASP REFLEX  در هفته ۱۷ ظاهر و در هفته ۲۷ تکمیل می شوند مرگ و میر دوران آمبریونیک از تمام زمان های دیگر بیشتر است ومربوط به اختلالات ژنیتیک - کروموزومی - سن مادر - عفونت های مادری و یا تجویز دارو به مادر در دوران تریمستر اول می باشد مرگ و میر در دوران فتال مربوط به فاکتور های داخل رحمی می باشد که شامل اکسیژناسیون ثانوی به اختلالات جفت - بند ناف - عفونت های باکتریال - و ویرال پروتوزوئری – اشعه - تروما عوامی شیمیایی اختلالات ایمونولژیک و تغذیه ای می باشد سوء تغذیه حتی روی نورون های مغزی نیز تاثیرگذار می باشد.

وزن متوسط نوزادان در موقع تولد حدود ۴۰۰/۳ (۵/۷ پوند) می باشد که پسر ها مختصری بیشتر از دختران وزن دارند و در حدود ۹۵% نوزادان فول ترم وزن بین ۵۰۰/۲-۶۰۰/۴ کیلوگرم دارند(۱۰-۵/۵ پوند) و قد متوسط ۵۰ سانتی متر (۲۰ اینچ) و در حدود ۹۵% نوزادان قد بین ۴۵-۵۵ سانتی متر (۲۲-۱۸ اینچ) متوسط دور سر در حدود ۳۵ سانتی متر(۱۴ اینچ) یعنی
بین ۱/۳۷-۶/۳۲ سانتی متر می باشد شکم نسبتا برجسته و انتهاها نسبتا کوتاه و نقطه  وسط قد نوزاد نزدیک ناف می باشد در حالیکه در بالغین در سمفیزپوبیس می باشد.

همانطور که ذکر شد فقر و سوء تغذیه با کم وزنی و زایمان بیش از موقع ارتباط دارد.سوء تغدیه در سه ماهه سوم اغلب منجر به کم وزنی می شود افزایش وزن مادر در دوران حاملگی به وزن جنین بستگی دارد وزن متوسط شیرخواران در یک کشور معیار خوبی برای وضعیت تغذیه ای آن مملکت است در کشور های شرقی که وضع تغذیه ای خوبی ندارند وزن متوسط تولد ممکن است ۳ کیلوگرم (۵/۶ پوند) و یا کمتر باشند.

مسمومیت حاملگی در مادر و نارسائی جفتی به طور شایعی با کم وزنی همراه هستند استعمال بیش از حد دخانیات به وسیله مادر نیز باعث کم وزنی نوزادن در موقع تولد می شود .

حاملگی متعدد: در دوقلو ها وزن متوسط ۴۰۰/۲ کیلو و در ۳ قلوها ۸۰۰/۱ کیلو و در چهار قلو ها ۴۰۰/۱ ذکر می شود.

دیابت به طور شایعی با افزایش وزن نوزاد موقع تولد مواجه است.

نوزادان در ۲۴-۴۸ ساعت بعد از تولد حدود ۵-۱۰۵ وزن خود را از دست می دهند که مربوط به از دست دادن اب می باشد و در نوزادان فول ترم حدود روز های ۱۴-۱۰ وزن تولد را دارا خواهند بود.

تعداد  تنفس:نوزاد مابین ۵۰-۳۵ در دقیقه است.

تعداد نبض نوزاد مابین ۱۲۰-۱۶۰ در دقیقه است.

رفلکس Rooting – ساکینگ Sucking و گاگینگgagikg بلع SWALLOWING فعال است در آخر هفته اول فاصله تغذیه حدود ۲ تا ۵ ساعت می باشد اولین مدفوع که مکونیوم نامیده میشود در ظرف ۲۴ ساع ت بعد از تولد انجام می شود تعداد دفعات اجابت مزاج نوزاد بستگی به شیر خورئن او دارد ولی متوسط ۳-۵ مرتبه در دوز می باشد و درشی مادر خواران تا حدود ۷-۶ مرتبه ممکن است باشد.

در موقع تولد ۵۵ کیلو کالری پر کیلوگرم در روز احتیاج می باشد و در آخر هفته تولد ۱۱۰ کیلوکالری به ازاء هر کیلوگرم وزن در ۲۴ ساعت و در انتهای هفته اول حدود ۱۲۰-۱۵۰ سی سی پر کیلو مایع باید در نظر گرفته شود.

در هفته اول تولد پروتئینوی شایع استBUN بطور گذران ممکن است  افزایش یابد هموگلوبین نوزاد مابین ۱۷-۱۹ گرم در سی لیتر و افزایش رتیکولوسیت خفیف و نرویوبلاست در روزهای اول تولد گزارش می شود.

تعداد گلبول های سفید نوزاد ۱۰۰۰۰ در موفع تولد که در ظرف مدت ۲۴ ساعت افزایش می یابد و به ۲۵-۳۵ هزار می رسد با ارجحیت نوتروفیل بعد از هفته اول WBC کاهش می یابد و به ۱۴ هزار با ارجحیت لنفوسیت می رسد.

عبور هورمون های مادری از جفت ایجاد تغییرات موقتی در سینه ها و دستگاه تناسلی نوزاد می نماید هیپرگلیسمی مادر ممکن است باعث هیپرانولینسیم نوزاد و در نتیجه هیپوگلیسمی شود قند وکلسیم در نوزاد ممکن است به طور نرمال کاهش یابد و باعث تشنج شود.

گاماگلوبولین نوزاد مختصری بالاتر از مادر که بر ضد بسیاری بیماری های باکتریال و ویرال عمل می نماید ولی IGM معمولا عبور نمی کند که در مواقع عفونت ها به خصوص گرم نگاتیو وجود دارد گاماگلوبولین نوزاد در ظرف سه ماه کاهش می یابد.

سال های قبل مدرسه:
در سال های قبل از مدرسه سالیانه ۲ کیلوگرم به وزن و ۶-۸ سانتی متر به قد اضافه می شود و در ۵/۲ سالگی ۲۰ دندان شیری بیرون آمده و در ۳ سالگی بالا رفتن از پله و در ۴ سالگی پائین رفتن از پله می تواند پاها را به طور متناوب بگذازد.

در ۳ سالگی روی یک پا مدت کمی می ایستد و در ۵ سالگی می تواند لی لی کند. در ۳ سالگی خط متقاطع و در ۴ سالگی شکلی بدون دیدن قبلی ممکن است رسم کند و در ۴-۵ سالگی مثلث بکشد و در ۶ سالگی لوزی رسم نماید. در سه سالگی کودک می تواند سن و جنس خود را بگوید.

در ۵/۴-۶ سالگی رل والدین را بازی میکند.

سال های مدرسه:
در سال های اول مدرسه رشد و نمو یکنواخت می باشد و در دختران در ۱۰ سالگی و در پسران ناگهان رشد سریع پیدا می کنند.

در سال های مدرسه حدودا ۳-۵/۳ کیلو گرم به وزن و ۶ سانتی متر به قد اضافه می شود و دور سر خیلی کند رشد می نماید و از ۵۱ سانتی متر به ۵۳و۵۴ در ۱۲ سالگی می رسد و در این سن مغز آخرین مراحل رشد خود را می نماید. در سال های  مدرسه سینوس پیشانی ظاهر می شود اولین دندان آسیای دائمی در سال هفتم رویش می کند و سالی ۴ دندان رویش می کند دومین آسیای دائمی در ۱۴ سالگی و سومین دندان آسیای دائمی از ۲۰ سالگی به بعد ظاهر می شود. رشد قوی در پسرها در ۱۸ سالگی و در دخترها در ۱۷ سالگی متوقف می شود و سن متوسط قاعدگی ۱۳ سالگی است . هر شیرخوار به طور مرتب باید معاینه شود و روند رشد و تکامل را کنترل نماید.

منبع : سایت پزشکان

بر اساس گزارش انجمن قلب امریکا، رژیم غذاهای سالم قلبی باید از دوران نوزادی شروع شود.

چند توصیه از این انجمن را بخوانید :

- تغذیه نوزاد با شیر مادر تا 6 ماهگی ، و سپس شروع آشنایی با دیگر غذاها به طور تدریجی

- از دادن آب میوه به نوزاد تا سن 6 ماهگی خودداری کنید و بعد از آن بیشتر از 1 لیتر الی 1 لیتر و 700 سی سی مایعات در روز به او ندهید.

- مراقب باشید تا بیش از اندازه به او نخورانید و او را به تمام کردن غذاهای بشقابش اجبار نکنید.

- همواره به او غذاهای سالم را پیشنهاد بدهید حتی اگر علاقه‌ای از خود نشان ندهد ، باز هم او را به خوردن غذاهای سالم تشویق نمایید.

- اگر کودک شما چیزی برای خوردن از شما خواست هرگز با دادن یک غذای ناسالم (مثل چیپس ، پفک یا غذاهای آماده  fast food ) او را سیر نکنید.

همه ساله از تاریخ 12 مرداد به مدت یک هفته ( - 7 August 1 ) از طرف سازمان جهانی یونیسف هفته شیر مادر نامیده شده است. و اما امسال به دلیل مصادف شدن این هفته با بازی های المپیک، شعار جهانی با حمایت از مادران، پیش به سوی طلا نامیده شده است.

چرا که با حمایت مادراز فرزند با دادن شیره جان خویش سبب رشد ورزشکارانی می گردند که در آینده برنده مدالهای طلا خواهند بود.

همانطور که می دانید، تغذیه نوزاد با شیر مادر ازمزایای بیشماری بر خوردار است که چند نمونه از آنهادر ذیل ذکر می گردد:

فوایدی که شیردهی برای مادر به ارمغان می آورد:

-  سبب کاهش خونریزی پس از زایمان

-  تسریع در جمع شدن رحم پس از زایمان

-  کاهش ریسک ابتلاء به سرطان سینه

-  کاهش ریسک ابتلاء به سرطان تخمدان

-  کاهش نیاز مادران دیابتی به انسولین در طی شیر دهی

-  کاهش ریسک ابتلاء به سرطان رحم و عفونتهای رحمی

-  افزایش اعتماد به نفس در مادر

-  افزایش روابط عاطفی بین مادر و فرزند

فوایدی که شیردهی برای نوزاد به ارمغان می آورد :

-  شیر مادر کاملا بهداشتی ودر دسترس و آماده و ارزان است

-  کاهش ریسک ابتلاء به بیماریهای عفونی، مننژیت، آسم، کولیت اولسر و اسهال و.......

-  کاهش ریسک ابتلاء به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی عروقی در آینده

-  کاهش ریسک ابتلاء به پوکی استخوان

-  کاهش ریسک ابتلاء به بیماری های چشمی

-  کاهش ریسک ابتلاء به روماتیسم مفصلی

-  کاهش ریسک ابتلاء به عفونتهای گوش میانی

-  کاهش ریسک ابتلاء به بیماریهای آلرژی

-  افزایش تاثیر پذیری واکسن ها

فواید شیر مادر بسیار بیش از موارد ذکر شده است و هم اکنون نیزدر مراکز معتبر علمی دنیا در حال تحقیق بیشتر، بر روی این نعمت خدادادی هستند لذا ما نیز به شما مادران عزیز توصیه می کنیم که حدااقل تا شش ماهگی به نوزاد خود شیر داده و سلامتی او را تا آخر عمربیمه نمایید.

منبع : سایت سیمرغ

مهم است که به طور مناسبی از بند ناف نوزاد‌تان مراقبت کنید تا از عفونت و عوارض مربوط جلوگیری کند.

 اینها نشانه‌های هشدار دهنده‌ای است که در صورت بروز آنها باید با دکترتان تماس بگیرید.

- انتهای بند ناف (نزدیک پوست) دارد خونریزی می‌کند.

- باقیمانده بند ناف ترشح چرکی سفید یا زرد دارد.

- تورم یا قرمزی اطراف ناف را احاطه می‌کند.

- نوزاد شما نشانه‌هایی بروز دهد که دال بر  دردناک و حساس بودن ناف است.  

نکات مهم ایمنی تغذیه دانش‌آموزان

1) حتما وعده صبحانه را مصرف کنند زیرا عدم مصرف صبحانه اثرات منفی بر یادگیری آنان خواهد داشت به خصوص آنکه کارایی آنان در انجام تکالیف ریاضی کاهش پیدا می‌کند.

2) حتی‌المقدور شب‌ها شام را زودتر میل کنند و در ساعت معینی به رخت‌خواب بروند تا صبح‌ها زودتر از خواب بلند شوند و وقت کافی برای مصرف صبحانه را داشته باشند.

3) در وعده صبحانه استفاده از غذاهایی از قبیل نان و پنیر و گردو ، نان و کره و مربا، نان و تخم‌مرغ همراه با یک لیوان شیر و... توصیه می‌شود.

4) حتما استفاده از میان‌وعده فراموش نشود البته میان‌وعده‌هایی مثل میوه‌های تازه و خشکباری مانند کشمش ، خرما ، انجیر ، پسته، بادام ، گردو، توت‌خشک، نان و پنیر و گردو، نان و تخم‌مرغ و شیر و کیک، شیر و کلوچه، ساندویچ مرغ و عدسی و... توصیه می‌شود.

5) سعی کنند مصرف شکلات، شیرینی، نوشابه‌های گازدار، ساندویچ سوسیس و کالباس، پفک، چیپس، لواشک، آلوچه، یخمک، پاستیل و... را محدود کنند زیرا استفاده بی‌رویه از این مواد علاوه بر اینکه باعث مستعد شدن کودک به ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت ، چاقی و... می‌شود به دلیل آنکه سیری کاذب و کم‌اشتهایی به دنبال دارد جایگزین یک وعده اصلی غذا شده و در نتیجه دانش‌آموز دچار کمبودهای تغذیه‌ای و افت‌ یادگیری خواهد شد.

6) سعی کنند از هله‌هوله‌هایی مثل کیک و بیسکوییت و شکلات کمتر استفاده کنند زیرا باقی ماندن این مواد روی دندان‌ها باعث پوسیدگی آنها می‌شود لذا پس از مصرف چنین موادی حتما دندان‌ها را خوب بشویند و یا لااقل کمی آب بنوشند.

7) از خرید مواد غذایی که توسط دوره‌گردها به فروش می‌رسد جدا خودداری نمایند زیرا موادی که اغلب به وسیله این افراد عرضه و توزیع می‌شوند بسیار آلوده است و اصول بهداشتی در تهیه آن رعایت نشده و گرد و غبار و دود محیط هم اغلب با این مواد غذایی آمیخته می‌شود که برای سلامت مضر است.

8) هیچ‌گاه از افراد غریبه مواد غذایی قبول نکنند زیرا ممکن است آلوده و خطرناک باشند.

9) سعی کنند موادغذایی را به اندازه نیاز خود مصرف نمایند و از افراط و تفریط دوری کنند.

10) قبل از خوردن مواد غذایی حتما دست‌های خود را با آب و صابون بشویند.

11) در هنگام خرید موادغذایی به تاریخ تولید و تاریخ انقضای آن توجه کنند.

منبع : سایت سیمرغ

‌شیر مادر با داشتن همه مواد غذایی اصلی و حتی ریزمغذی‌ها، تركیبات دفاعی و بسیاری مواد دیگر از قبیل آنزیم‌ها، هورمون‌های مختلف و اسیدهای چرب غیر‌اشباع، از سوی سازمان جهانی بهداشت، به عنوان كامل‌ترین غذا برای شیرخواران معرفی شده است كه مصرف آن، كودكان را در مقابل بسیاری از بیماری‌های عفونی، تنفسی و گوارشی ایمن می‌كند.

دفاع نوزاد در اوایل عمر در مقابل عوامل عفونی خارجی كه به ویژه در محیط بیمارستان به عنوان آلوده‌ترین محیط دنیا فراوانند، بسیار ناچیز است. به همین علت نوزاد در مقابل میكروب‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و قارچ‌های پراكنده در این محیط هیچگونه قدرت دفاعی ندارد و به سرعت به بیماری‌های گوناگون مبتلا می‌شود كه آمار مرگ نوزادان در بیمارستان‌ها با این عوامل بسیار بالاست.

به همین دلیل نوزادان در روزهای اول تولد نیاز مبرم به تغذیه شیر از آغوش مادران دارند زیرا از این طریق میكروب‌های غیر بیماری‌زای بدن مادر به سطح پوست و مخاط دستگاه گوارش و تنفس منتقل می‌شوند و بدن شیرخوار را در مقابل میكروب‌های بیماری‌زای محیط مقاوم می‌كنند.

حتی اگر مادر خود به یك بیماری مبتلا باشد، مواد مقاومت‌زا در بدن مادر تولید پادتن می‌كنند و این پادتن‌ها از طریق شیر به بدن شیرخوار منتقل می‌شود. بنابراین در آغوش گرفتن و تغذیه نوزاد با شیر مادر از ساعت اول عمر نقش عظیمی را در افزایش قدرت دفاعی و پیشگیری از بسیاری بیماری‌های عفونی در بدن كودك ایفا می‌كند.

تغذیه نوزاد با شیر مادر، خطر ابتلا به چاقی را تا یك سوم در دوران كودكی كاهش می‌دهد و اثرات مفیدی در زندگی آتی و دوران بزرگسالی او به همراه خواهد داشت. اگر مادران كودكان را با شیر خود تغذیه كنند میزان چاقی‌های بزرگسالی در نسل‌های آینده بین 10 تا 15 درصد كاهش خواهد یافت.

از این مساله گذشته مادرانی كه شیر می‌دهند از لحاظ عاطفی رابطه عمیقی را با كودكان خود برقرار كرده و این امر موجب می‌شود كه كودك‌آزاری از سوی این مادران كمتر اتفاق افتاده و در ابعاد وسیع‌تر بنیان خانواده‌ها نیز مستحكم‌تر شود.

شیر دادن برای مادران نیز بسیار مفید است، زیرا بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان دستگاه تناسلی در مادران شیرده كمتر اتفاق می‌افتد، این مادران كمتر در معرض ابتلا به عفونت‌های این دستگاه قرار دارند و از لحاظ ظاهری نیز از زیبایی اندام بیشتری برخوردارند زیرا تغذیه با شیر مادر از وزن مادر به صورت تدریجی می‌كاهد.

10 فرمان

1- هنگام شیر دادن نوزاد را بغل كرده، سر او را بالاتر نگه دارید، توجه كنید كه سینه شما روی بینی نوزاد را نپوشاند و مانع تنفس نوزاد نشود.

2- در اوایل تولد به نوزاد از هر دو پستان خود شیر دهید.

3- شیرمادر تا شش ماهگی برای رفع نیازهای شیرخوار كافی است و در این دوره به جز آب در مواقع نیاز یا استفاده از قطره‌هایی كه پزشك توصیه می‌كند، هیچ چیز دیگر به كودك ندهید.

4- از شیردهی در حالت خوابیده خودداری كنید و حتما نوزاد را در آغوش گرفته و به او شیر دهید.

5- خوردن مایعات زیاد توسط مادر و مك زدن پستان مادر  بوسیله نوزاد شیر را زیاد می‌كند. 

6- بیماری‌های رایج مادران و مصرف دارو توسط مادر مانع از شیردادن به نوزاد نمی‌باشد، بجز چند مورد استثنایی كه بایستی توسط پزشك كودكان تجویز شود. 

7- استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت 10 تا 15‌دقیقه روی پستان و نوك آن و یا حمام كردن یا ماساژ دادن به جاری شدن شیر كمك می‌كند.

8- تغذیه با شیر مادر در شب هم باید ادامه داشته باشد.

9- تغذیه با شیر مادر باید مطابق میل و درخواست كودك صورت گیرد.

10- هرگز نباید آغوز را دور ریخت، آغوز بهترین و مهم‌ترین قسمت شیر مادر است.

منبع : سایت سیمرغ

همه والدین آرزو دارند که فرزندانی سالم و باهوش داشته باشند اما در این مقاله 10 روش که می تواند در افزایش هوش و ذکاوت شما کمک کننده باشد را متذکر می شویم.

1- تغذیه با شیر مادر
مزایای شیر مادر بارها و بارها گفته شده از جمله پیشگیری از ایجاد عفونتها، افزایش قدرت سیتم ایمنی، و همچنین فراهم نمودن المانهای مهم تغذیه ای و...اما آنچه که بسیار حائز اهمی است تحقیقاتی است که توسط دانشمندان دانمارکی انجام پذیرفته است، دانشمندان اعلام نمودند که کودکانی که به مدت  حداقل 9 ماه از شیرمادر تغذیه نموده اند به طور واضحی باهوش تر از کودکانی هستند که به مدت یک ماه و یا کمتر از شیر مادر تغذیه شده اند.

2- بازی های فکری
بازی هایی مانند شطرنج و جدول، معما، ساخت و سازها، و ... سبب تمرین بیشتر مغز شده و در شکل دهی بهتر افکار بچه ها بسیار مهم و موثر هستند.

3- نواختن موسیقی
براساس آخرین تحقیقات انجام شده در دانشگاه تورنتو کانادا، مشخص گردید که کودکانی که در یادگیری نواختن نوعی ساز، درگیر بوده اند از IQ بیشتری نسبت به همسالان خود برخوردار شده اند.

4- ورزش و بازی
انجام ورزش و یا حتی بازی های بچه گانه که سبب شرکت آنها در فضای باز و یک کار گروهی می گردد در افزایش هوشمندی آنها بسیار موثر است در تحقیقاتی که توسط اپن ها غیر انجام شده است، مشخص گردید زنانی که مدیرعامل شرکتهای مهمی بودند 81% در ایام کودکی در بازیهای تیمی شرکت فعالانه داشته اند.

5- بازیهای ویدئویی
شاید تعجب کنید اما دیده شده کودکانی که از این بازیها استفاده کرده اند قدرت خلاقیت و  تفکر و برنامه ریزی بهتر و مناسب تری داشته اند. اخیراً در انگلستان بعضی از معلم ها از این بازیها در کلاس درس برای آموزش بهتر دروس استفاده می نمایند.

6- مصرف کمتر غذاهای کم ارزش
مصرف میان وعده ای که از ارزش غذایی کم اما حجم بسیار برخوردارند سبب می گردد تا با پر کردن معده بچه ها مانع از مصرف غذاهای با ارزش و لازم و ضروری گردد لذا سعی کنید میوه و آجیل و... را بیشتر در برنامه غذایی آنها بگنجانید.

7- کنجکاویهای طبیعی
سعی کنید فرزندان خود را با محیط اطراف بیشتر آشنا کنید  و با بردن آنها به فضاهای طبیعی(کوه، صحرا، باغ وحش، آکواریوم و...)ایجاد انگیزش در زهن کنجکاو آنها نموده و به سوالات بی شمار آنها پاسخ مناسب بدهید.این امر در افزایش هوشمندی کودکتان بسیار موثر است.

8- مطالعه
یکی از ارزانترین و قابل دسترس ترین امکاناتی که می توان از آن برای افزایش هوش فرزندتان استفاده نمایید استفاده از کتاب و کتابخوانی است.سعی کنید از همان سنین پایین برای آنها کتاب های عکس دار بخوانید.مطالعه روشی است که قدرت شناخت کودک را بسیار تقویت نموده و در هر سنی به آنها کمک می نماید.

9- تقویت روابط اجتماعی
فرزند خود را تشویق کنید تا در جمع قادر به سخن گفتن و یا شعر خواندن گردد، همچنین در سنین بالاتر در شرکت دادن آنها در فعالیتهای اجتماعی،تیمی،و بازیهای گروهی سبب افزایش اعتماد به نفس و نیز هوشمندی آنها گردد.

10- خوردن صبحانه
تحقیقات همواره نشان داده است که خوردن صبحانه سبب بهبود حافظه،تمرکز و یادگیری می گردد. لذا کودکانی که از خوردن صبحانه امتناع می کنند خیلی زودتر خسته شده و از یادگیری نیز سرباز می زنند و این در دراز مدت می تواند در هوشیاری آنها تاثیر گذار باشد.

منبع : سایت سیمرغ

خواب

نوزادان معمولاً هر بار که شیر می خورند ، می خوابند تا وقتی دوباره برای شیر خوردن بیدار شوند . بنابراین مادران می توانند بر اساس این وضعیت برنامه ریزی کنند.

 - میزان خواب و زمان بیدار شدن نوزادان را تخمین بزنید و در این میان برای کارهای دیگر خود برنامه ریزی کنید .
 - تا قبل از 3 ماهگی سعی نکنید برای خواب شبانه نوزاد برنامه ریزی و یا او را مجبور کنید .
 - در خلال شب او را  برای شیر دادن از خواب بیدار نکنید . مگر پزشک دستور خاصی داده باشد .
 - به خاطر داشته باشید که این دوره می گذرد و نوزادان از 4 ماهگی تقریباً در تمام طول شب می خوابد و شما آسوده تر خواهید شد .

حمام کردن

حمام کردن بچه را از سر شروع و با سر به پایان برسانید . یعنی اول به کمک دستان خیس و یک دستمال نرم از جنس کتان  صورتش را شسته و جرمهای چشم و بینی او را پاک کنید . سپس بدنش را بشویید . وقتی کار شستشوی بدن تمام شد ، با شامپوی مخصوص کودک سر او را بشویید . مراقب باشید کف شامپو به چشمانش نفوذ نکند ( از گریه بچه دستپاچه نشوید و سعی کنید با یک دست او را مطمئن نگه دارید . البته مادربزرگها این کارها را با مهارت زیاد انجام می دهند ! )

عفونت گوش

معمولاً بچه ها تا سن 7 ماهگی دچار عفونت گوش می شوند و بیشترین احتمال ابتلا ، در دو هفته اول است ( البته عموماً مشکل خاصی ایجاد نمی شود ) با این حال در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید .

 - اگر نوزاد گوشش را مدام بمالد و دستکاری کنید . 
 - اگر نوزاد تب داشته باشد . 
 - وقتی آن را می خوابانید گریه و بی قراری کند .
 - ترشحات غلیظ و زرد رنگ در گوش ها داشته باشد .

شیر دادن

در این سن بهتر است وقتی که بچه گرسنه است به او شیر بدهید . او به قدر کافی شیر می خورد اگر :

 - هر روز بین 4 تا 6 بار پوشک را خیس و حداقل یک بار مزاجش کار نکند . 
 - پس از شیر خوردن سرحال و راضی بوده و خوب بخوابد و در بیداری هوشیار و سرحال باشد . 
 - به طور طبیعی وزنش افزایش پیدا کند .
 - همچنان که نوزاد رشد می کند ، میزان شیر خوردن وی در هر نوبت بیشتر می شود و در نتیجه فواصل بین دو وعده شیرخوردن او هم طولانی می گردد .

بازی

نوزادان از بدو تولد صدای مادر را تشخیص می دهند ، اما در این زمان بیشتر و بیشتر حساس می شوند و به صدای مادر جواب می دهند . او در این سن لبخند می زند و حتی ممکن است با صدای بلند بخندد ( و با خنده های خود چنان لذتی به مادر می بخشد که تمام خستگی های این دوران را فراموش می کند ) با کودک بازی کنید ، کودک کم کم به بغ بغ کردن و صدا در آوردن می پردازد و ناراحتی خود را با جیغ زدن و غر زدن نشان می دهد . گاهی از دهان خود حباب هایی را بیرون می فرستد و شما و خود را سرگرم می سازد . تا می توانید با او همکلام شوید.

مراقبت کردن

کودکان کم کم بازیگوش می شوند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند  ، با این حال موارد زیر را حتماً رعایت کنید .

 - هرگز از لباس یا اسباب بازی های بند دار استفاده نکنید و شال گردن دور گردن بچه نپیچید .
 - هرگز از لباسهایی که دکمه یا چیزهای تزئینی ریزی داشته باشند، استفاده نکنید. زیرا ممکن است کودک آنها را جدا کرده و در دهانش بگذارد. 
 - اشیاء خرده ریز متعلق به اسباب بازی کودکان بزرگتر را از دسترس او دور کنید.

حمام کردن

- سر و صورت نوزاد را با یک پارچه یا تنظیف نرم تمیز کنید . جرمهای اطراف چشم و بینی را به همین شیوه تمیز کنید.
- به کمک یک اسفنج نرم بدن نوزاد را تمیز کنید . او را داخل وان غوطه ور نسازید.
- موهای بچه را آخر سر بشویید . شامپو مخصوص بچه استفاده کنید. نوزاد را مستقیم زیر دوش آب نگیرید . این روش را ادامه دهید تا روزی که بند ناف بیفتد.

ایمنی

این چهار نکته را حتماً به خاطر بسپارید :

 - در اتومبیل حتماً از صندلی مخصوص کودک استفاده کنید .
 - او را در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار ندهید . موقع بیرون بردن از کلاه یا چتر استفاده کنید . 
 - او را هیچ گاه برای بازی ، بالا و پایین نیندازید و یا شدیداً تکان تکان ندهید . این کارها ممکن است به مغز و چشمان وی آسیب برساند .
 - او را هیچ گاه تنها در اتاق یا تختش یا در بلندی که احتمال غلتیدن و سقوط کردنش باشد ، رها نکنید .

مراقبت از بند ناف

بند ناف در عرض چند روز تا چند هفته می افتد . اما لازم است تا آن موقع مراقبت های لازم را به عمل آورید .

- حمام کردن نوزاد با اسفنج و پارچه ظریف نمدار به جای استفاده از وان
- بیخ ناف را هر روز به کمک پنبه مرطوب در آب و صابون به آرامی تمیز کنید و سپس خشک کنید و یا باز بگذارید تا خودش خشک شود .
- قنداق را پایین تر از بند ناف ببندید تا نوزاد اذیت نشود .
- اگر هر گونه ناهنجاری مانند قرمزی ، یا افتادگی پوست در اطراف بند ناف دیدید به پزشک مراجعه کنید .

واکسیناسیون

کودکان طبق یک برنامه مرتب بایستی واکسینه بشوند. بعضی از این واکسن ها در بدو تولد در بیمارستان به او تزریق می شود . پزشک یک کارت مخصوص واکسن به شما می دهد که برنامه واکسن ها و نمودار سلامت کودک در آن بر حسب سن رسم شده است . واکسن های زیر را معمولاً به کودکان در دوره ها و زمان های خاص تزریق می کنند :

 - روتا ویروس Rota Virus
 - آنفولانزای هموفیلی Haemophilus Influenzae
 - دیفتری – کزاز – سیاه سرفه ( اصطلاحاً واکسن سه گانه )
 - مننژیت Pneumococcus
 - فلج اطفالPolio 
 - هپاتیت B

رشد و هماهنگی حرکتی

نگاههای کنجکاو و جوینده نوزاد و مهار او در کنترل دستانش ، هیجان انگیز است . در عرض 6 هفته او می تواند دستانش را به حالت گره کرده در هوا نگه دارد بینایی او تقویت شده و به دستانش توجه می کند . با حرکات و  جنب و جوش خود ، همه را مجذوب می سازد . وقتی دستانش را به سمت دهانش می برد ، دیگر توانسته است که هماهنگی میان دست و چشم را ایجاد کند .

نوزاد در این سن کم کم بازیگوش می شود . هر چه با او بیشتر بازی کنید ، او سر حال تر و خوشحال تر می شود . بازیهایی بکنید که او را با استفاده از دستانش تشویق کنید .

 - در حین بازی با او حرف بزنید تا مهارتهای گفتاری او نیز افزایش یابد ، دستهایش را بگیرید و بازی کنید . ولی با احتیاط این حرکتها را بکنید ، زیرا دستهای او هنوز ضعیف و آسیب پذیر است . 
 - اجازه بدهید او به سمت اسباب بازی خود حرکت کند و آن را جستجو کند.

تب

بهترین روش اندازه گرفتن دمای بدن کودک ، گذاشتن دماسنج در مقعد اوست . در اوایل او اصلاً متوجه این کار هم نمی شود . برای این کار:

 - دماسنج را کمی با ژل پترولیوم یا دیگر چرب کننده های مجاز ، کمی چرب کنید . 
 - بچه را به روی شکم بخوابانید و دماسنج را به اندازه 1 تا 2 سانتی متر در مقعد او فروکنید . 
 - اگر دمای بدن کودک 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر بود ، به پزشک مراجعه کنید .

حمام کردن

در زیر چند نکته را جهت یاد آوری ذکر می کنیم :

 - کودک را روی یک دست خود خوابانده و با دقت نگهدارید .
 - از آب و صابون مناسب استفاده کنید .
 - اگر نوزاد دختر است ، واژن را از بالا به پایین بشویید .
 - چین ها و کشاله ران را به خوبی تمیز کنید .
 - او را پس از حمام ، کاملاً خشک کنید.

جوش دانه ها

جوش دانه ها ، علاوه بر سر نوزاد ، در پاهای او دیده می شوند . زائده های فلس مانند و ناهموار در قسمت کشاله ران هم ممکن است مشاهده شوند که باعث ایجاد قرمزی در آن ناحیه می گردند . علل ایجاد این جوش دانه ها در فرق سر و بدن نوزادان هنوز کاملاً شناخته نشده است . ولی در نوزادان معمولاً تا 3 ماهگی دوام می آورند . با پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز درمان مناسب را انجام دهید .

حرکت

نوزاد در این سن ، پاهای خود را با تسلط بیشتری حرکت می دهد . او می تواند پاهایش را بالا نگهدارد و یا با علاقه به تشک خود لگد بزند . این کارها پاهای او را قوی می سازد و او را برای سینه خیز رفتن و یا راه رفتن آماده می کند . پس از این سن نوزاد  تقریباً می تواند وزن خودش را تحمل کند و می توان او را روی پاهایش ایستاند.

مجله پزشکی مادر
منبع: www.webmd.com

 

دانه های جوش
درباره این دانه ها نگران نباشید.

- بیش از 50% نوزادان دچار اینگونه التهابات پوستی که حاوی لکه ها و جوشهای بعضاً چرکی هستند می شوند . این جوشها در همه جای بدن می تواند ظاهر شود .
- بسیاری از کودکان دارای دانه های ریز سفید دور چشم و روی گونه ها هستند
- در شش ماه اول بیش از 30% نوزادان دارای دانه های قرمز شبیه آکنه روی صورت هستند . این جوشها تماماً طبیعی هستند و بهترین کار برای بهبودی آنها پیش گرفتن صبر و حوصله است . استعمال کرمها و پمادها حتی گاهی زیان آور نیز می باشد .

  پوسته سر

پوسته سر ، شبیه به شوره سر در بزرگسالان است . در واقع این ها لایه های قدیمی پوست سر هستند که با ایجاد لایه های جدید هنوز نریخته اند . گاهی روی سر نوزاد کبره می بندند که اینها خطرناک نیستند و در یکسال اول امری طبیعی به شمار می روند . برای درمان این شوره و کبره بستن بهتر است یک ساعت قبل از حمام در موضع کبره:

- پوست فرق سر نوزاد را با روغن مخصوص کودک چرب کنید و یا ژله پترولیوم بمالید .
- محل کبره را مرطوب کنید و با یک مسواک بسیار نرم به آرامی تمیز و سپس با شامپو کودک را شستشو دهید .
- سر بچه را با شامپو مخصوص کودک شستشو دهید.

نقاط نرم روی سر

دو قسمت از سر نوزاد ، نرم است . یکی واقع در وسط فرق سرودیگر در پشت سر است . بایستی توجه کافی به این نقطه ها داشت :

- قسمت نرم روی فرق سر ، حداکثر تا دو سالگی با کامل شدن جمجمه سفت می شود .
- قسمتهای نرم به دلیل آسیب پذیر بودن ، باید خیلی محتاطانه لمس ، تمیز و شستشو شوند . از هرگونه ضربه به آنها باید جداً جلوگیری کرد .
- اگر تغییری غیر معمول در این ناحیه ها ایجاد شد حتماً به پزشک مراجعه کنید.

گریه شدید

حدود 40% از کودکان ، گریه های شدیدی می کنند که دلیل آن چندان مشخص نیست ، خوشبختانه این حالت با عدد 3 مناسبت خوبی دارد !

بیش از سه ساعت در روز گریه می کنند . 
 - حداقل سه روز در یک هفته تکرار می شود .
 - حداقل سه هفته طول می کشد . 
 - به هر حال ، این وضعیت پس از سه ماه تقریباً پایان می باید . ولی در این مدت بهتر است که فکر کنید چه چیزی کودک را آرامتر می سازد . مثلاً سعی کنید پس از هربار شیر خوردن ، حتماً آروغ بزند !

شیر دادن

در چند روز اول ، شیر مادر معمولاً آغوز می گویند که مایعی غلیظ و به رنگ پرتقالی روشن است . این شیر در ایمنی و  سلامتی بچه بسیار اهمیت دارد . پس از چند روز کم کم شیر مادر رقیق تر و روان تر می گردد . بهترین زمان شروع شیر دادن ، در همان ساعت اول تولد نوزاد است . معمولاً نوزادان روزانه 12 بار شیر می خورند . اگر نوزاد  شما بیشتر از این را می خواهد ، نگران نباشید .

دندان زایشی

بعضی از نوزادان در بدو تولد ، دندانهایی دارند که بسیار نرم و لق هستند . بعضی از آنها دندانهایی هستند که در ماه اول رشد می کنند .

 - هر دو نوع این دندان ها لق و شل هستند .
 - این دندان ها ممکن است باعث آزار و اذیت بچه یا سینه مادر بشوند . اگر جراحتی یا عفونتی دیدید ، به پزشک مراجعه کنید . 
 - دندانهای نوزادان ممکن است بعد از تولد بیفتد .

حمام کردن 

 - سر و صورت نوزاد را با یک پارچه یا تنظیف نرم تمیز کنید . جرمهای اطراف چشم و بینی را به همین شیوه تمیز کنید. 
 - به کمک یک اسفنج نرم بدن نوزاد را تمیز کنید . او را داخل وان غوطه ور نسازید.
 - موهای بچه را آخر سر بشویید . شامپو مخصوص بچه استفاده کنید. نوزاد را مستقیم زیر دوش آب نگیرید . این روش را ادامه دهید تا روزی که بند ناف بیفتد.

مرگ ناگهانی نوزاد

با رعایت موارد زیر حتی الامکان از بروز این حادثه پیشگیری کنید .

 - همیشه بچه را به پشت بخوابانید  ( مگر پزشک دستور دیگری داده باشد ) 
 - در کنار او نخوابید . بچه را در تخت یا گهواره مخصوص خودش بخوابانید .
 - کلیه اشیاء و وسایل ریز را از گهواره کودک دور کنید. 
 - در هنگام خوابیدن و یا خواب آلود بودن ، به او شیر ندهید . سعی کنید از پستانک استفاده کنید. ممکن است در حالیکه سینه شما در دهان نوزاد است، خوابتان ببرد و نوزاد خفه شود.

مراقبت از بند ناف

بند ناف در عرض چند روز تا چند هفته می افتد . اما لازم است تا آن موقع مراقبت های لازم را به عمل آورید .

 - حمام کردن نوزاد با اسفنج و پارچه ظریف نمدار به جای استفاده از وان 
 - بیخ ناف را هر روز به کمک پنبه مرطوب در آب و صابون به آرامی تمیز کنید و سپس خشک کنید و یا باز بگذارید تا خودش خشک شود . 
 - قنداق را پایین تر از بند ناف ببندید تا نوزاد اذیت نشود .
 - اگر هر گونه ناهنجاری مانند قرمزی ، یا افتادگی پوست در اطراف بند ناف دیدید به پزشک مراجعه کنید .

گرفتن ناخن بچه ها به نظر کاری سخت می آید ، اما اینطور نیست .

 - از قیچی یا ناخن گیر مخصوص بچه استفاده کنید .
 - مراقب پوست انگشت ها باشید . 
 - پس از حمام کردن ، ناخن ها را که نرمتر شده ، کوتاه کنید . 
 - لبه های تیز ناخن ها را به کمک سوهان بگیرید . 
 - ناخن بچه ها سریع رشد می کند . سعی کنید در هفته دوبار آنها را کوتاه کنید تا سر و صورت خود را نخراشد .

 زردی

زردی معمولاً طی چند روز اول بروز می کند ، در اثر آن پوست بچه و یا سفیدی چشم نوزاد به زردی می گراید . این مشکل هم زیاد نگران کننده نیست . معمولاً خود به خود درمان می شود . امروزه تمام نوزادان از این نظر در بیمارستانها بررسی می شوند . اگر نوزاد شما زردی دارد در موارد زیر با پزشک مشورت کنید .

 - اگر به همراه تب یا بی حالی باشد یا خواب او بیشتر از حد معمول باشد . 
 - زردی در سطح بدن پخش شود و به سوی تیره شدن برود و یا بیش از یک هفته طول بکشد .     

نوزادان معمولاً 8 تا 18 بار در شبانه روز ادرار می کنند . ممکن است این امر باعث بروز دانه های جوش در اطراف کشاله ران شود .

 - پوشک بچه را زود به زود تعویض کنید و آن را تا اندازه ای شل ببندید . 
 - از مواد خوشبوکننده و یا پاک کننده های فاقد الکل و یا آب معمولی برای شستشو استفاده کنید . 
 - بگذارید محل شستشو کاملاً خشک شود و هر از چندی بچه را باز بگذارید تا هوا بخورد .
 - از Zinc Oxide و پودر بچه برای محافظت بیشتر استفاده کنید .

مدفوع

نوزادان معمولاً مکرر مدفوع دارند . مدفوع آنها معمولاً نرم ، زرد رنگ و شل است . بچه هایی که شیر خشک می خورند معمولاً مدفوع آنها نرم و به رنگ ، زرد یا قهوه ای و سبز است . در موراد زیر به پزشک مراجعه کنید .

 - رنگ مدفوع مانند قیر سیاه و یا سفید گچی باشد .
 - در مدفوع خون مشاهده شود و یا حالت لزج و بلغمی داشته باشد . 
 - سفت و سخت باشد .

پاهای پرانتزی

در اغاز ، معمولاً تمام نوزادان  پاهای پرانتزی دارند . اگر پاهای آنها به راحتی و بدون درد جابجا شده و حرکت کنند ، نگرانی در بین نیست . آنها مشکلی در سینه خیز رفتن ، یا راه رفتن  نخواهند داشت . معمولاً بچه ها وقتی شروع به راه رفتن می کنند ، تا سه سالگی حالت پرانتزی پاها کاملاً از میان می رود . اگر پس از دو سالگی حالت پرانتزی برقرار بود ، به پزشک مراجعه کنید . این حالت ممکن است ناشی از کمبود ویتامین D باشد .  

ناخن پا

ناخن پاها آهسته تر از دستها رشد می کند . با این حال بهتر است هر ماه ، دوبار آنها را کوتاه کنید . معمولاً کوتاه کردن ناخن پاها سخت تر است.فرو رفتن ناخن پا در گوشت بسیار نادر است.

 - هر ماه دوبار ناخن پا را کوتاه کنید .
 - از ناخن گیر یا قیچی مخصوص بچه استفاده کنید .
 - اگر تصادفاً پوست را با ناخن گیر برداشتید ، به کمک یک پنبه یا پارچه تمیز به آرامی محل بریدگی را فشار دهید و روی آن پماد مناسب بمالید . 

گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، مهندس ابراهیمی
منبع: www.webmd.com

دندان در آوردن کودکان از 3 ماهگی تا 3 سالگی طول می کشد . با این حال در بعضی موارد نادر ، بچه ها با یک یا دو دندان به دنیا می آیند! یا در همان هفته های اول یک دندان در می آورند! این دندانها معمولاً شل و ضعیف هستند.

با این حال ، جز آنکه موقع شیر دادن باعث زحمت مادر باشد و یا به دلیل شل بودن بیفتد ، مشکل خاصی ایجاد نمی کند. کودکان در دوران دندان در آوردن ، هر چیز را به دهان می برند و می جوند . بهتر است برای این کودکان دندان گیر مناسبی تهیه کرد و همچنین گاهی لثه آنها را با انگشت تمیز به آرامی ماساژ داد.

دندان در آوردن برای برخی کودکان دردناک است و برای برخی نه ! اگر بی قراری بچه زیاد باشد با پزشک مشورت کنید. گاهی بچه در اثر دندان در آوردن ، تب می کند . معمولاً میزان آن بالا نیست و با مراقبت های معمولی کنترل می شود . با این حال اگر میزان تب بالا بود به پزشک مراجعه کنید .

در هنگام دندان در آوردن کودکان به موارد زیر توجه کنید :

-          آب دهان بچه ها معمولاً زیاد می شود ، بهتر است که صورت بچه را مرتبتمیز کنید تا از جوش دانه ها پیشگیری کنید .

-          دندان گیر مناسب به بچه بدهید تا آن را بجود . مراقب باشید اندازه اش آنقدر کوچک نباشد که بچه آن را ببلعد یا شکننده نباشد .

-          پارچه تمیز را به مدت 30 دقیقه در یخچال نگهدارید تا خنک شود و سپس با آن لثه کودک را ماساژ دهید . مراقب باشید یخ نزده باشد .

-          با انگشت تمیز می توانید لثه را ماساژ دهید .

-          اگر کودک بی قراری کند ، برای کاهش درد  استامینوفن ممکن است موثر باشد . اما حتماً با پزشک خود مشورت کنید . ضمناً هیچ گاه از آسپرین استفاده نکنید. همچنین از الکل در ماساژ لثه کودک استفاده نکنید .

حفظ بهداشت دندانهای کودک ، برای سلامتی او بسیار مهم است . حتی با توجه با اینکه دندانهای شیری عمر زیادی ندارند ، با این حال خرابی و پوسیدگی دندانهای شیری می توانند اثرات ماندگاری در رشد و محل دندانهای دائمی بگذارند.
مراقبت روزانه از دندان کودک ، از همان اوایل رشد دندانهای شیری او بایستی شروع شود . دندانهای کودک را به کمک یک پارچه یا گاز تمیز و یا با مسواک بسیار نرم ، پاک کنید . از خیمر دندان مخصوص کودک استفاده کنید . به او یاد دهید که آن را قورت ندهد و آب و کف را به بیرون تف کند . وقتی دندانهای کودک تماماً در آمدند ، روزی دو بار مسواک بزنید. کودکان ، مجموعاً 20 عدد دندان تا پایان 3 سالگی در می آورند .
سعی کنید استفاده از نخ دندان را هم به او یاد بدهید .خود شما می توانید جلوتر این کار را برایش انجام دهید . یک برنامه مرتب برای چکاپ دندانهای کودک تنظیم کنید . نکته مهم دیگر آن است که اجازه ندهید کودکان در حالیکه شیشه به دهان دارند ، بخوابند . در این صورت شیر یا آب میوه می تواند باعث صدمه زدن به دندان او بشود .

مجله پزشکی مادر
منبع: www.kidshealth.com