مواد معدنی ضروری بدن آن دسته از موادی هستند که معمولا به صورت ترکیب با سایر موادغذایی و یا به صورت نمک های آلی و غیرآلی وجود دارند که میتوان آنها را به دو دسته عناصر اصلی و عناصر ناچیز تقسیم کرد.
از دسته اول ساده ترین مثال کلر و سدیم است که مصرف آن به صورت نمک طعام متداول است؛ اما عناصر ناچیز یا ریزمغذیها شامل: مس، آهن، روی، ید، کبالت، منگنز، فلوئور و مولیبدن به اختصار است.
از آن جایی که « روی » یک ماده بسیار ضروری برای انسان است و در صورت کمبود، عوارض خطرناک و جبران ناپذیری ایجاد میکند، به نقش مفید این عنصر میپردازیم.
« روی » بعد از آهن بیشترین درصد مقدار ریزمغذی مورد نیاز بدن را به خود اختصاص داده است.
این عنصر فعال کننده بیش از دهها آنزیم دربدن موجودات زنده است و در سلامت جسمانی انسان نقش موثری ایفا میکند.
براساس آمار حدود 50درصد کم خونی شایع در جامعه، حاصل کمبود تلفیقی دو عنصر آهن و روی است، اما در کشور ما بیشتر به آهن اهمیت داده میشود و نقش مفید « روی » فراموش شده است.
کمبود « روی » در ایجاد خستگی زودهنگام بی تاثیر نیست.
عوارض ناشی از آن کاهش رشد جسمانی، تاخیر در بهبود زخمها و آسیبهای پوستی، ریزش مو، بی اشتهایی و اسهال، از دست دادن حس چشایی و بویایی، کوتاهی قد، نارسایی بلوغ جنسی در مردان و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی است. اختلال در تفکر، رفتار، خلق و خو و نیز کاهش توانایی یادگیری حاصل از کمبود روی نشان دهنده اهمیت این عنصر در فیزیولوژی مغز است.
سلولهای بدن از گلوکز استفاده میکنند که در این میان عنصر « روی » نقش موثری در جذب گلوکز از سوی سلولها را به عهده دارد.به همین دلیل در افرادی که قند خون آنها بالاست و از انسولین استفاده میکنند، نقش « روی » در کاهش میزان قند خون این افراد بی تاثیر نیست و همزمان با انسولین میتواند از دیابت و عوارض آن جلوگیری کند.
« روی » یکی از عناصر تشکیل دهنده مینای دندان است و کمبود آن سبب تسریع در خرابی و پوسیدگی دندان خواهد شد. همچنین کمبود آن در زنان باردار موجب زایمان زودرس و اختلال در رشد جنین و کاهش وزن نوزاد میشود. مصرف « روی » در دوران بارداری در زیبایی نوزاد نیز موثر است.
از نظر علم پزشکی، « روی » در معالجه بسیاری از بیماریها از قبیل؛ سرماخوردگی، آسم، دیابت، کم کاری غدد خصوصا تیروئید، آلزایمر، وزوز گوش، عفونت مثانه، درد عضلات، انواع سوختگیها و نیز استرس های عصبی نقش بسیار مهمی دارد.
«روی» بیشتر در غذاهایی با منبع حیوانی و فرآوردههای لبنی، تخممرغ و غلات یافت میشود.
منابع عمده روی، صدف، گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر، غلات آسیاب نشده، حبوبات، شیر و فرآوردههای آن است؛ اما میوهها و سبزی های برگ سبز منابع فقیر این عنصر هستند. در صورت تشخیص پزشک و نیاز بدن، این عنصر به صورت قرص تجویز میشود.
کمبود «روی» افراد را دچار کوتاهی قد میکند.
منبع : سایت سیمرغ