آیا خوشحالی کودکان ذاتی است؟ آیا کودک از همان روز نخست شاد متولد می شود یا دمدمی؟ به نظر می رسد برخی از کودکان از همان ابتدا روحیه خوبی دارند و شاد هستند و افراد نق‌نقو و مودی را نیز می توان از همان روزهای اول نوزادی تشخیص داد.

چگونه می توان اضطراب ناشى از ملاقات پزشك را در كودكان كاهش داد؟

اطفال معمولاً نگرانى خاصى از مراجعه به پزشك دارند كه اين ترس وصف‏ ناپذير است. اما بايد ديد آيا پزشك به كودك صدمه مى‏رساند؟ آيا كودك مجبور است لباسش را در آورد؟ آيا پزشك حتما به وى آمپول مى‏زند؟ اينها همه تصورات باطلى است كه ممكن است در ذهن كودك وجود داشته باشد.

عكس‏ العمل كودكان در مقابل ديدار پزشك بسيار متفاوت است. برخى بسيار خجالتى و ساكت مى‏شوند ، برخى جيغ مى‏زنند ، داد مى‏كشند و مى‏لرزند و تعداد اندكى مى‏خندند يا ريسه مى‏روند.

كودكان بيمار ممكن است احساس گناه كنند زيرا فكر مى ‏كنند كارى انجام داده‏اند كه باعث بيمارى و دردشان شده و مستحق تنبيه هستند.

كليد اصلى حل اين مشكل و برطرف كردن ترس دوران كودكى از ملاقات پزشكى، شناسايى اين ترس و گفتگوى زياد در مورد آن با كودك است. با وجود آنكه تعداد كمى از كودكان مشكلى با اين موضوع ندارند ، بسيارى از آنها بخصوص سنين 1 تا 6 سال از ديدن افراد بيگانه و حتى پزشك نگران مى‏شوند.

در اينگونه مواقع لازم است والدين ذهن كودكان را پرورش دهند و با استفاده از كتاب داستان‏هاى مصوّر ، چگونگى ملاقات كودكان با پزشك را براى فرزند خود توضيح دهند. حتى بايد براى كودك وسايل پزشكى بخرند و آنها را به كودك نشان دهند تا ترسش فرو ريزد.

مادران بايد كودك را قبل از مراجعه به پزشك آماه كنند و شب قبل و حتى در راه مطب همه چيز را برايش توضيح دهند. وقتى او آماده شد، با اطمينان و اعتماد مى ‏تواند با اين مسئله برخورد كند. والدينى كه با كودك در مورد ملاقات مفيد با پزشك صحبت مى‏كنند ، بى‏ترديد يك ارتباط خوب را پايه‏ريزى مى‏ نمايند. يك نگرش مثبت ، مراجعه به پزشك را لذت‏بخش مى‏ كند. در واقع والدين مى‏توانند با گفتن جملاتى نظير « ما امروز پيش پزشك مى‏رويم كه ببينيم تو چقدر رشد كرده‏اى»، دكتر رفتن را موجه‏تر كنند. 

در شرايط ايده‏آل مى‏توان امكانى فراهم آورد تا ملاقات‏هاى مقدماتى صورت گيرد ، يعنى ملاقات‏هاى 5 تا10 دقيقه‏اى با پزشك كه ضمن آن كودك و والدينش امكان گفتگوى غير رسمى را با وى داشته باشند. در طى اين ملاقات‏ها والدين ممكن است در مورد سابقه و روش‏هاى درمانى پزشك تحقيق كنند. ارتباط متقابل بين كودك و پزشك را بررسى نمايند و يا در مورد سوابق پزشكى كودك بحث كنند. اين ملاقات‏ها باعث مى‏شود كودكان بدون كمترين اضطرابى با پزشك روبه‏رو شوند. 

زمانى كه كودكان بدانند هيچ اتفاق خاصى نمى‏افتد، احساس راحتى مى‏كنند و در واقع ترس‏شان از بين مى‏ رود. والدين مى‏توانند براى تصميم‏گيرى در انتخاب پزشك از كودك‏شان كمك بگيرند. در هر ملاقات با پزشك ، صداقت داشتن بهترين سياست است. والدينى كه به كودك‏شان آنچه را انتظار دارد مى‏گويند ، ريشه‏هاى اعتماد را محكم‏تر مى‏كنند. اگر ملاقات پزشك براى ارزيابى دوره‏اى سلامت كودك باشد، او بايد رشد كودك را اندازه گرفته و سلامتى‏اش را كنترل كند. اطمينان داشته باشيد كه با وجود شرايط فوق، كودكان حتما به پزشك مراجعه مى‏كنند. اگر ملاقات پزشك براى تشخيص و درمان بيمارى است، براى كودك توضيح دهيد كه دكتر نياز دارد براى كمك به وى آزمايشاتى را انجام دهد. 

زمانى كه نياز به واكسن زدن يا خون گرفتن باشد، به كودك بگوييد كه آمپول درد كمى دارد و خيلى زود خوب مى‏ شود. اگر كودك به آنچه توقع دارد، رسيده باشد ترسش كمتر مى‏شود. 

آماده كردن كودك براى ديدار پزشك بسيار اهميت دارد. والدين بايد توضيح دهند كه پزشك مى‏ خواهد سوابق بيمارى وى را بشنود ، بنابراين بايد به پزشك بگويد چگونه بيمارى شروع شده ، علايم آن چه بوده و آيا شخص ديگرى در مدرسه يا همسايگى آنها اين بيمارى را داشته يا خير؟ 

سوابق بيمارى بسيار اهميت دارد و اغلب ، اهميت آن از دادن آزمايش براى تشخيص بيمارى بيشتر است. پزشك معمولاً براى طفل و خردسال توضيح مى‏دهد كه بيمارى چگونه به وجود آمده تا هر گونه تشويش و نگرانى او را از بين ببرد. 

يافتن پزشك متخصص كودكان خيلى مشكل نيست . بيشتر پزشكان كه كودكان را معالجه مى ‏كنند ، بر اساس انتخاب عمل مى‏كنند نه شانس و طبيعتا شما به دنبال پزشكى هستيد كه مطلع ، صبور و علاقه‏مند به كارش بوده و با كودكان ارتباط خوبى داشته باشد.  

حال اگر كودك‏تان كمى بزرگ است، از او بخواهيد در انتخاب پزشكش به شما كمك كند. 

پيشنهادات ذيل براى كمك به كودك شما ارائه شده تا بر ترسش از پزشك غلبه كند.
- اول از همه ، پزشكى را انتخاب كنيد كه بچه‏ها را دوست داشته باشد.
- در مورد مراجعه به پزشك با كودك‏تان صحبت كنيد. سعى كنيد با استفاده از وسايل پزشكى دكتر رفتن را تجربه نماييد.

- هرگز ، هرگز ، هرگز نگوييد « اگر بچه بدى باشى، دكتر به تو آمپول مى‏زند. » تهديدهاى ديگر را نيز با استفاده از لفظ پزشك به كار نبريد ، زيرا كودك بايد بداند آمپول زدن تنبيه نيست.

- ملاقات‏هاى مقدماتى با پزشك ترتيب دهيد تا اضطراب كودك كاهش يابد.

- آشنايى با مطب و پزشكى كه كودك مى‏تواند با آن احساس راحتى كند ، بسيار اهميت دارد.

منبع : سایت سیمرغ

 

بسیاری از روان‌شناسان رشد بر سر این موضوع توافق دارند که «هنگامی که مراقبت از کودک با کیفیت بالایی صورت گیرد، دلیلی وجود نخواهد داشت که انتظار رشد نامناسب او را داشته باشیم.» در واقع، شواهدی وجود دارد که مراقبت روزانه با کیفیت بالا، از لحاظ رشد شناختی کودک، مفیدتر از صرفاً مراقبت از او در خانه است. البته هنوز هم لازم است که والدین از نزدیک مراقب رفتار کودک خود باشند. دوران کودکی، دوران رشد سریع است و به همین جهت است که مراقبت و پشتیبانی مناسب از کودک در این دوران حساس ضرورت دارد.
آنچه در زیر آمده است چند نمونه از علائم هشدار دهنده رفتاری در کودکان است که باید مراقب آن‌ها بود. اگر کودک شما نشانه‌هایی از تغییر رفتار ناگهانی از خود نشان داد، زمان آن است که وضعیت فعلی مراقبت از او را مورد بررسی مجدد قرار دهید.

چسبیدن بیش از حدّ به والدین 
هر چند کودک نیاز به حمایت و جلب اطمینان دارد اما چسبیدن و آویزان شدن بیش از حدّ به والدین و دور نشدن از آن‌ها، نشانه وجود مشکل است. اگر متوجه تغییر ناگهانی در رفتار کودک خود شدید دقت کنید که چه موقع و کجا این رفتار بیشتر بروز می‌کند.
آیا کودک شماقبل و بعد از رفتن پیش پرستار یا مهدکودک به شما می‌چسبد؟ در این صورت، دانستن این که چرا کودک شما در این زمان‌ها به توجه بیشتر شما نیاز دارد، مهم است. برخی اضطراب‌های جدایی، عادی هستند امّا یک الگوی مداوم و تکرار شونده ممکن است نشانگر این باشد که فرزند شما توجه مورد نیازش را از پرستارش دریافت نمی‌کند.

گریه بی‌وقفه هنگامی که فکر می‌کند با پرستار تنها گذاشته می‌شود. 
کاملاً طبیعی است که کودک ترجیح دهد پیش والدینش بماند. امّا داشتن چنین واکنش هیجانی منفی و شدید نسبت به یک فرد، نشانه خطر است. آیا کودک شما هرگاه که از والدین جدا می‌شود گریه می‌کند یا فقط هنگامی که قرار است نزد این پرستار خاص برود؟ اگر این مشکل فقط در مورد پرستار وجود دارد، زمان بررسی مجدد وضعیت مراقبت از کودکتان فرا رسیده است.
 
زخم، بریدگی، کبودی و خون مردگی در حوادث مکرر
 
داشتن چند جای زخم و بریدگی، بخشی طبیعی از زندگی سالم و پر جنب‌وجوش دوران کودکی است، امّا تعداد غیرقابل توجهی از حوادث، می‌تواند نشانه هشدار دهنده‌ای از مراقبت ضعیف یا حتی تنبیه جسمی باشد. اگر کودک شما هنگامی که پیش پرستار است حوادث زیادی از این قبیل برایش پیش می‌آید، سریعاً موضوع را مورد بررسی قرار دهید تا چنانچه اقدام دیگری لازم است صورت گیرد.

ارتباط ناراحت با پرستار 
کودک شما باید هم با خود شما و هم با پرستارش احساس راحتی کند و افکار، ملاحظات، احساسات و مشکلاتش را به راحتی در میان بگذارد. اگر کودکتان در برقراری ارتباط با پرستارش مشکل دارد ممکن است نشانه این باشد که حمایت عاطفی و راهنمایی مورد نیازش را از او دریافت نمی‌کند.

نافرمانی و حرف نشنوی 
بروز ناگهانی نافرمانی یا حرف‌نشنوی غیرقابل توجیه می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل با پرستار باشد. به منظور حفظ پایداری و سازگاری، تنظیم یک نقشه و الگوی رفتاری برای پرستار بچه ضرورت دارد. رفتار نامناسب کودک ممکن است نشانه این باشد که پرستار به وظایف خود در زمینه رعایت مقررات و انضباط، رفتار اجتماعی مناسب و رشد شخصیت کودک، درست عمل نمی‌کند.

تغییر رفتار قابل توجه 
تغییر ناگهانی در رفتار شاید هشدار دهنده‌ترین نشانه باشد. این رفتارها ممکن است در خانه، در بین همسالان یا حتی در حین خواب بروز داده شود. مثلاً کودکی که پیش از این مشتاق بیرون رفتن از خانه بوده، بدخلق و کناره‌گیر شود و یا کودکی که خوش اخلاق و گرم بوده، نشانه‌های خشم و عصبانیت بروز دهد. اگر متوجه تغییر رفتار کودک خود و یا تغییر الگوی خواب او شدید، فوراً وضعیت را مورد بررسی قرار دهید تا راه حلی برای مشکل بیابید.

منبع : سایت سیمرغ

 

ماساژ، راهی برای شناخت احساسات کودک

 

 

ماساژ کودک، یکی از زیباترین راه‌های شناخت احساسات و ایجاد آرامش خاطر کودکان است. 10 دقیقه ماساژ 2‌تا‌3 بار در هفته می‌تواند به ارتباط بین کودک و مادر و در جلوگیری از بیماری‌ها موثر باشد.

در یکی از شب ها ، کودک وحشت زده از خواب بیدار می شود و اصرار می کند ، که یک هیولا دیده است و گریه سر می دهد. شما ممکن است مانند بسیاری از پدر و مادرها منکر هیولا شوید و بگویید که هیولا واقعیت ندارد ! و سپس سعی کنید آنها را بغل کرده و آرام سازید تا دوباره بخوابند. اما اگر کودک شما کمتر از 4 سال داشته باشد ، بر اساس تحقیقات تازه ، بهتر است که او را در خیالاتش رها کنید و راحتش بگذارید . در عوض ، به او کمک کنید که با هیولا جنگ کند . مثلا با یک تفنگ اسباب بازی به سمتش شلیک کند . و یا به او بگویید که این یک هیولای دوست است !

ماندن کودکان در اوهام و خیالات خودشان ، در مهار ترس به آنها کمک زیادی می کند . قوه خیال پردازی آنها را تقویت می سازد و اگر سعی کنید که این خیالات به سمت مثبت سوق داده شوند بیشتر موثر خواهد بود .

بر اساس یک سری آزمایش ها ، کودکان پسر ، مایل به جنگ با موجودات ترسناک دنیای خیالی خود هستند . اما دختران بیشتر به دوری جستن و پنهان شدن تمایل دارند . در نیمه شب با کودک خود درباره واقعی بودن هیولا به بحث و مجادله نپردازید. وقتی صبح شد می توانید در این باره با وی صحبت کنید . بدانید که برای یک کودک خواب آلوده و زیر 4 سال ، تنظیم توجه از واقعی به خیالی یا بر عکس در نیمه شب دشوار است .

به هر حال ، حفظ دنیای خیالی کودکان ، به والدین کمک می کند که آنها را با داستان ها و قصه ها بهتر آموزش داده و تربیت کنند.

مجله پزشکی مادر
منبع: www.webmd.com