ترک سیگار یک عامل قابل پیشگیری در مرگ انسان می باشد .در صورت اطلاع افراد سیگاری از عوارض سیگار بر بدن، برنامه ترک سیگارموفق تر خواهد بود.  سه بیماری کشنده که با کشیدن سیگار در افراد مرتبط می باشند شامل :

1) بیماری آترواسکلروز قلبی - عروقی

2) بیماری انسدادی مزمن ریوی

3) سرطان ریه

با قطع سیگار، احتمال ایجادبیماری های فوق و مرگ و میر ناشی از آنها در افراد سیگاری کاهش می یابد. میزان سودی که فرد از قطع سیگار می برد بستگی به  مدت و مقدار مصرف سیگار در وی دارد.

قطع سیگار در سنین پایین تر و بخصوص  در سن کمتر از 40 سالگی اثر بیشتری در کاهش بیماری هاو عوارض ناشی از آن دارد.

ولی حتی در افرادی که بعد از سن 60 سالگی سیگار را قطع می کنند نسبت به کسانی که ادامه به مصرف سیگار میدهند، میزان مرگ و میر کاهش می یابد.

بیماری قلبی عروقی = نیکوتین موجود در تنباکو اثرات شدیدا" مضر روی سیستم قلبی – عروقی دارد که شامل تنگی عروق کرونر ، افزایش انعقادپذیری خون ، اختلال  در میزان و ترکیب چربی های خون و اختلال عملکرد جدار عروق است.

مشخص شده است که  اثرات سودمند قطع سیگار برای فرد سیگاری بعد از دچار شدن به حمله قلبی در مقایسه حتی  بیشتر از اثرات سودمند استفاده از داروی کاهنده کلسترول خون برای وی می باشد.

سرطان: سیگار عامل خطرساز در ابتلا به انواعی از سرطان ها می باشد. مانند سرطان ریه ، سرطان سر و گردن ، سرطان معده ، سرطان پانکراس ، کلیه ، مثانه ، تخمدان ، مجاری ادراری.

بیماریهای ریه : استفاده از سیگار مهم ترین ریسک فاکتور ایجاد کننده بیماری انسدادی مزمن ریوی و برونشیت می باشد.در

اکثر بیماران دچار سرفه و خلط و بیماری انسدادی مزمن ریوی ، یکسال بعد از قطع سیگار سرفه و خلط بهبودی مییابد.

عفونت ها : مصرف سیگار همراه با افزایش ریسک عفونت سل ، عفونت ریوی ، انفلوانزا ، سرماخوردگی است.

دیابت: بعلت اثرات نیکوتین بر حساسیت بدن به انسولین ، تعداد زیادی از افراد سیگاری در طولانی مدت دچار دیابت قندی تیپ 2 می شود.

پوکی استخوان و شکستگی لگن : مصرف سیگار موجب تسریع پوکی استخوان در افراد می شود و در خانم ها به نوعی عامل خطرساز شکستگی لگن می باشد.

سیستم تولید مثل : مصرف سیگار موجب بروز عوارض دوران بارداری.سقط خودبخود .حاملگی خارج رحمی. یایسگی زودرس خانم ها ، اختلالات جنسی در آقایان ، درجات مختلف نازایی در خانم ها و آقایان می شود.

سایر موارد اثرات زیانبار سیگارشامل :التهاب وعفونت لثه . بروز بالا تر زخم معده و اثنی عشر وتاخیر در بهبودی آنها.تاخیر در جوش خوردن زخم ها بعد از عمل جراحی و افزایش ریسک عوارض ریوی بعد ازا عمال جراحی میباشد..

مصرف سیگار موجب وابستگی سیستم اعصاب و روان در بدن فرد میگردد.با قطع مصرف سیگار و فقدان وجود نیکوتین در بدن فرد سیگاری  علایمی در فرد  بروز میکند که در روز سوم به اوج شدت خود میرسد و به تدریج در عرض سه تا چهار هفته کاهش مییابد.

علایم قطع سیگار در بدن شامل افزایش وزن واشتها، احساس افسردگی و اختلال خلق، بی خوابی، عصبانیت، اضطراب، بیقراری و اشکال در تمرکز فکری میباشد.

بعلاوه در بعضی از افراد، در چند هفته اول قطع سیگار افزایش در سرفه و افت و زخم دهانی رخ میدهد که گذرا بوده و بر طرف میشود.از نظر علمی ثابت شده است که موثرترین راه ترک سیگار ترکیبی از درمان دارویی و درمان جایگزینی نیکوتین و رفتاردرمانی جهت ترک عادت به سیگار کشیدن میباشد.

به علاوه رژیم های غذایی کمکی نیز توصیه میشود.

دکتر مریم السادات معین آزادتهرانی، فوق تخصص ریه
مجله پزشکی مادر