Spot Size
این عامل از دو جهت اهمیت دارد . اول سهولت و سرعت درمان به این صورت که با Spot Size های بزرگتر به سادگی می توان از Overlap شدن ناحیه درمان جلوگیری کرد و با یک فرکانس مساوی منطقه وسیعی را پوشش داد.
دوم با توجه به ویژگی پراکندگی اشعه لیزر ، Spot Size بزرگتر می تواند شدت انرژی بیشتری را به عمق بافت هدف انتقال دهد .

پهنای پالس ( Pulse Duration )
پهنای پالس مدت زمانی است که طی آن کل انرژی یک پالس به سطح پوست منقل می شود . به عبارت دیگر انرژی در یک پالس و در Spot Size معینی می تواند به سرعت یا به آهستگی منتقل شود. پهنای پالس بر اساس اصل  TRT) Thermal Relaxation) انتخاب می شود . ساختارهای بسیار کوچک مانند ملانوزوم های اپیدرم گرما را به سرعت از دست می دهند به همین علت وقتی به آهستگی در معرض انرژی قرار بگیرند، گرمای تولید شده به سرعت پخش شده و آسیب گرمایی ایجاد نمی شود . در مقابل ساختار بزرگتری مانند فولیکول مو گرما را طی زمان طولانی تری از دست می دهند . بنابراین اگر پهنای پالس طولانی تر از TRT سایر اجزای پوست و کوهتاهتر از TRT فولیکول مو انتخاب شود فولیکول مو با فاصله زیادی از آستانه آسیب گرمایی بافت های اطراف به ویژه اپیدرم ، تحت تاثیر انرژی قرار می گیرد از سوی دیگر با انتخاب پهنای پالس مناسب می توان موهای نازک و روشن را نیز درمان نمود .

Skin Cooling System
جذب همزمان انرژی لیزر توسط ملانین های فولیکول مو و اپیدرم امکان استفاده از انرژی های بالای لیزر را به دلیل خطر ایجاد سوختگی و PHI ) Hyperpigmentation Post Inflammatory ) غیر ممکن می سازد . در سیستم های پیشرفته استفاده از سیستم Cooling امکان انتقال انرژی بالاتری را به درم بدون ایجاد آسیب در اپیدرم فراهم می آورد . همچنین ثابت بودن دمای Cooling ، حین درمان با تاثیر قابل ملاحظه ای بر کارایی درمان همراه می باشد .

Long-Pulsed Diode Laser
طول موج بلندتر این نوع لیزر ( 810nm ) نسبت به دو نوع لیزر قبلی امکان درمان در پوست های تیره تر را فراهم می کند اما بدون وجود سیستمهای Cooling امکان آسیب در پوست های تیپ VI وجود دارد .

همان گونه که قبلاً ذکر گردید تکنولوژی از بین بردن موها توسط انرژی لیزر بر اساس دو اصل فتوترمولیز انتخابی رنگدانه ملانین و Thermal Relaxation Time  بافت ایجاد شده است . به طور کلی Relaxation Time  Thermal مدت زمانی است که یک بافت ، 50% گرمای جذب شده را توسط پدیده انتشار از دست می دهد . این زمان در اپیدرم 3 تا 10 میلی ثانیه و در فولیکول مو 10 تا 100 میلی ثانیه می باشد .

ایده جدید درمان موها توسط لیزر در سیستمهای Long Pulse  بیشتر از Relaxation Time  Thermal ، بر اساس زمان تخریب گرمایی Thermal Damage Time بنا شده است . Thermal Damage Time مدت زمانی است ( 170 تا 1000 میلی ثانیه ) که برای انتشار انرژی گرمایی و تخریب سلولهای بنیادی در فولیکول مو و پاپیلا مورد نیاز می باشد . سیستم های لیزر Diode   با تکنولوژی Long Pulse  توانایی تنظیم پهنای پالس از 200 تا 400 میلی ثانیه را با هدف تامین مدت زمان لازم جهت تخریب فولیکولهای مو بدون ایجاد آسیب در اپیدرم دارا هستند . به علاوه احساس درد حین درمان در این سیستم ها حداقل می باشد .

همچنین به علت قابلیت تنظیم پهنای پالس طولانی تر به ویژه در پوست های و وجود سیستم Cooling ، این سیستم در کلیه فتوتیپهای پوستی قابل استفاده است . کارایی درمان در این سیستم ها بین 85 تا 95 درصد می باشد و در مواردی شش ماه پس از درمان کاهش 100 درصد تراکم موها  گزارش شده است . با توجه به اینکه این لیزر Diode   توشط هموگلوبین ، اکسی هموگلوبین و مت هموگلوبین جذب می شود می توان از آن در درمان انواع مختلفی از ضایعات عروقی و رنگدانه ای نیز استفاده کرد . برخی از این ضایعات عبارتند از :

Leg veins

Angiomas

Telangiectasia

Spider naevi

Lentigines

Blue venous lake

انرژی منتقل شده توسط این نوع لیزر از سه طریق باعث رفع ضایعه می گردد :

انعقاد مستقیم خون داخل رگ انعقاد غیر مستقیم توسط انتقال داخل عروقی گرما

ایجاد میکرو ترومبوز در اثر تجمع پلاکت ها

رویکرد به بیماران
مهمترین مساله در درمان بیماران انتخاب صحیح و آموزش می باشد . قبل از درمان کلیه افراد باید از نظر وضعیت پزشکی که ممکن است ، لیزر درمانی را محدود سازد ، مورد بررسی قرار بگیرند . توجه به ابتلا بیمار به عفونت های استافیلوکوکی یا Herpes Simplex   و همچنین سابقه تشکیل کلوئید یا هایپرتروفیک اسکار ضروری است .

ارزیابی سابقه مصرف داروها به ویژه داروهای حاوی طلا بسیار مهم است چون این داروها با انرژی لیزر واکنش نشان داده و ریسک ایجاد عوارض ناخواسته را افزایش می دهند .

افرادی که ایزوتره تینوئین مصرف می نمایند معمولاً نباید با لیزر درمان شوند اما در مورد این مساله اختلاف نظر وجود دارد . همچنین افرادی که به علت قرار گرفتن در معرض نور خورشید برنزه شده اند نباید تحت درمان قرار بگیرند . استفاده از داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین باعث ایجاد کبودی می شوند .

بر اساس سابقه بیمار بررسی وضعیت هورمونی که منجر به هیپرتریکوز شده است مهم می باشد . اکثر بیماران ( 80% ) به درمان با لیزر پاسخ می دهند . به طور کلی پس از هر جلسه درمان بیماران 20 تا 30 درصد کاهش در تراکم موها را می تواند انتظار داشته باشد . هر چند میزان از بین رفتن موها تا 70% در هر جلسه درمان نیز گزارش شده است . میزان کاهش موها در هر جلسه به عوامل متعددی مانند نوع لیزر ، شدت دستگاه ، ضخامت مو و رنگ آن بستگی دارد .

نکته مهم دیگر این است که بیماران از نظر عوارض ناخواسته درمان آموزش داده شوند . در اکثر موارد پس از درمان اریتم و ادم گذرا اتفاق می افتد. اما ممکن است تغییرات رنگدانه ای پوست ، اسکار ، تاول ، Crust ، زخم ، پورپورا ، فولیکولیت  و عفونت نیز در موارد نادر مشاهده شوند .

پورپورا بیشتر در شرایطی که پالس ها Overlap داشته یا اینکه از سیستم Cooling استفاده نشوند ، اتفاق می افتد .

پوست های تیره و پوست هایی که به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار گرفته اند ، ریسک بالاتری جهت عوارض جانبی دارند .

بروز عوارض ناخواسته در شرایطی که شدت جریان ، طول موج و پهنای پالس مناسب انتخاب شوند ، به حداقل می رسد . امکان از بین رفتن Freckle ها ، کمرنگ شدن Tatto و ضایعات رنگدانه ای نیز وجود دارد.

تکنیک درمان
جذب نور توسط رنگدانه های ملانین ساقه و فولیکول مو عامل مهمی در رفع موها توسط انرژی لیزر می باشد . به همین علت بیماران باید از کندن موها قبل از انجام لیزر اجتناب نمایند . معمولا Shave کردن موها یا استفاده از کرم های موبر مشکلی در درمان با لیزر ایجاد نمی کنند . محافظت از پوست در برابر نور خورشید بسیار تاکید می شود . بیماران مبتلا به HSV باید از یک روز قبل از درمان داروی آنتی ویرال دریافت نمایند . با این حال در مورد درمان پروفیلاکسی یا انجام ندادن لیزر اختلاف نظر وجود دارد .

بلافاصله قبل از درمان ، پوست از هر گونه مواد آرایشی تمیز می گردد . جهت کاهش آسیب های پوستی ، موها Shave می شوند . استفاده از داروهای بی حسی موضعی در نواحی حساس مانند پشت لب ها توصیه می گردد .

استفاده از دستگاه Smoke Evacuator  جهت جلوگیری از آسیب های تنفسی ضروری است . درمان با شدت بالا همراه با استفاده از سیستم Cooling کارایی درمان را بدون آسیب به اپیدرم افزایش می دهد .

ملاحظات پس از درمان
پس از پایان درمان جهت کاهش درد و تورم از Icepack   استفاده می شود . همچنین جهت کاهش اریتم امکان استفاده از کرم های استروئید موضعی ضعیف وجود دارد .

در صورت ایجاد آسیب به اپیدرم کرم های آنتی بیوتیک تجویز می گردند . بیماران باید از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید اجتناب نمایند . در عین حال استفاده از کرم های ضد آفتاب با SPF  بالا توصیه می شود . در صورتی که آسیب به اپیدرم ایجاد نشده باشد امکان استفاده از مواد آرایشی از روز پس از درمان وجود دارد.

نتیجه گیری
انتخاب مناسب بیماران و ارائه آموزش های لازم درمان توسط انرژی لیزر را به روش ایمن و موثر تبدیل کرده است . انواع مختلفی از لیزرها در پوست های تیره و روشن به کار می روند . در پوست های روشن معمولا لیزرهای Alexandrite و Diode نتایج مشابهی دارند .

سیستم های لیزر Diode با تکنولوژی Long Pulse به علت قابلیت تنظیم پهنای پالس طولانی تر به ویژه در پوست های تیره و وجود سیستم Cooling ، در کلیه فتوتیپ های پوستی قابل استفاده هستند . به علاوه امکان ایجاد عوارض ناخواسته و احساس درد حین درمان ، در این سیستم ها حداقل می باشد .
لیزر Nd : YAG  در شدت مشابه با سایر لیزرها کارایی کمتری داشته و به جلسات متعدد درمانی نیاز دارد .

منبع : فصل نامه بهداشت پوست و مو

نویسنده : دکتر مهرناز مظفریان