بیماری هراس Panic disorder به حالتی اطلاق میشود که خود بیمار به طور مرتب دچار حملات شدید هراس و اضطراب می گردد. اغلب این حملات، به طور ناگهانی و در زمانهای کوتاه روی می دهد.

در اثر آن ضربان قلب بیمار بالا می رود ، در ناحیه سینه احساس سنگینی می کند و نفسش تند و کوتاه می شود . بسیاری از مردم گرفتار این بیماری هستند . حملات هراس با آنکه بیشتر به طور تصادفی بروز می کند ، ولی گاهی در موقعیت های خاصی ، مانند قرار گرفتن در ارتفاع زیاد ، یا قرار گرفتن در جاهای شلوغ و پر ازدحام ، نیز ظهور می کند . اگر فردی در ماه ، دست کم یک بار دچار هراس بشود ، می توان برای او تشخیص بیماری هراس را تایید کرد .

- با این فرض که حملات ادامه می یابد .

- نگرانی درباره شدت حمله وجود دارد .

- تغییرات رفتاری برای جلوگیری از بروز حملات در آینده لازم است .

تقریباً این بیماران ، از بیماری آگورافوبی هم رنج می برند . آگورا فوبی به حالتی اطلاق می شود که بیمار دارای یک اضطراب شدید و مهار نشدنی نسبت به پیرامون خود است . بیماری هراس ، مسئله مهم و قابل توجه است . اگر بدون درمان رها شود ، بیمار ممکن است با عواقب خطرناکی روبرو گردد . این بیماری معمولاً قابل درمان است .

برای معالجه از روش های رفتار درمانی و یا دارو درمانی در مقاطع کوتاه می توان استفاده کرد . به هر حال ترکیب این دو درمان حتماً تاثیر بیشتری می تواند داشته باشد . البته باید توجه کرد که عوامل دیگری باعث حمله هراس می شوند که در صورت شناسایی آنها ، بیمار در گروه بیماران مبتلا به بیماری هراس قرار نمی گیرد . به عنوان مثال به چند نمونه زیر می توان اشاره کرد :

- بیماری Obsessive- compulsive disorder                                 OCD     

- بیماری Post-Traumatic stress disorder                                 PTSD

- بیماری اضطراب با عامل دیگر              Seperetion anxiety disorder                     

- فوبیای خاص  Specific phobia                                    

- فوبیای عمومی Social phobia                                        

- در اثر مصرف داروهای خاص و یا مواد اضطراب زا مانند کافئین .

معمولاً افراد جوان از 18 سال تا اواسط 30 سال بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. و معمولاً در افراد 45 سال به بالا کمتر مشاهده گردیده است . زنان نیز معمولاً دو برابر مردان استعداد ابتلا دارند .
ناراحتی های گوناگونی مانند روابط اجتماعی ، مشکلات کاری ، خوشحالی بیش از حد ، نگرانی از آینده ، فشارهای ناشی از انتظارات طرفین و ... می توانند باعث حمله هراس شوند .  بیماری هراس ، کلاً می تواند دو نوع باشد . یک دسته به همراه بیماری آگورافوبیا است و دسته دیگر بدون آگورافوبیا .
بیماری نوع اول ، عوارض شدید تری دارد . زیرا همینکه بیمار یکبار دچار حمله هراس بشود ، به خاطر بیماری آگورافوبیا ، عوارض این هراس طولانی تر می شود و فرد ممکن است حتی برای مدتی خود را در خانه حبس کند . علت اصلی بیماری هراس هنوز مشخص نیست . اما آن را می توان به استرس های روحی و روانی و برخی عوامل بیوشیمی و زمینه های ارثی نسبت داد . تغییرات بیوشیمی ناگهانی در مغز ، ممکن است سبب شود که فرد احساس ترس ناگهانی را تجربه کند .

  حمله هراس معمولاً در ده دقیقه به اوج می رسد . از نشانه های وقوع حمله هراس به موارد زیر می توان اشاره کرد .  

فردی که 4 عدد از این علائم یا بیشتر را داشته باشد ، دچار حمله هراس شده است . پس از برطرف شدن حمله ، احساس خستگی و ناتوانی جای آن می گیرد . یک بیمار ممکن است فقط چند عدد از این علائم را تجربه کند و بیمار دیگر همه علائم را .

 چون اغلب حمله در شب روی می دهد ، این بیماران از بدخوابی رنج می برند . خواب این افراد ممکن است به دلیل اضطرابهای مزمن مربوط به حمله هراس نیز دچار اختلال گردد . همچنین این بیماران ، در فاصله دو حمله نیز نشانه هایی از اضطراب را همراه دارند . اعتماد به نفس و سرزندگی و نشاط این بیماران آسیب می ببیند .

بیماری هراس در اغلب موارد با بیماریهای دیگر روانی تداخل و همزمانی دارد . مثلاً می توان به افسردگی و دیگر بیماریهایی که قبلاً نام بردیم ، اشاره کرد . بیماران میتلا به هراس ، ممکن است به بیماریهای دیگری مانند آسم ، چاقی ، IBS و پرولاپس دریچه میترال هم مبتلا باشند که متعاقباً  این بیماریها همدیگر را تشدید می کنند .

اغلب این بیماران که احساس ناراحتی در قفسه سینه می کنند ، پس از معاینات دقیقتر معلوم می شود که ناراحتی قلبی ندارند . این بیماران بهتر است که برای معالجه به متخصصین روانپزشک و یا روانکاوان مراجعه کنند . برای پرهیز و پیشگیری از ابتلا به حملات هراس می توان از روش های تمرکز ، فنون تنفس ، ریلکس شدن ، و یا آرامش خاطر و از بین بردن عوامل اضطراب و نگرانی واقعی در زندگی بهره گرفت .  

(یک فرضیه از مترجم : یکی از دلایل اصلی را می توان فراخوانی احساس نگرانی و اضطراب مربوط به یک مشکل و ناراحتی عینی فرد ، بدون خاطره علمی آن مشکل، ذکر کرد . اگر فرض کنیم که خاطرات و اطلاعات مربوط به وقایع در یک جا و احساسات مربوط به آنها در جای دیگری از مغز ضبط و ذخیره می شوند، به طور معمول بایستی اطلاعات به همراه احساسات به حافظه شخص فراخوانده شوند . اما اگر اختلالی در مغز روی دهد ، طوریکه این احساسات مستقلاً و ناگهانی فراخوانده شوند ، فرد دچار ترس و هراس ناگهانی می شود ، بدون آنکه دلیل آن را بفهمد و این امر ترس او را شدید تر می سازد .

 به عنوان مثال یک دانش آموز یا دانشجو از امتحان شدیداً نگران است ، یا یک فرد بدهی به کسی دارد که از او بسیار می ترسد و می داند اگر به موقع بدهی خود را صاف نکند ، آن طلبکار ممکن است برایش درد سر زیادی درست کند ، یا از بیماری فرزندش یا یکی از بستگانش شدیداً نگران و ناراحت است و غیره . حتی در آن واحد ، چند مشکل می تواند باعث ناراحتی و اضطراب فرد گردد . یعنی یک فرد مسائل و مشکلات اضطراب آور چند گانه دارد .

 حال این فرد جایی نشسته است و به مشکلاتش هم فکر نمی کند . ناگهان ترسی شدید او را میگیرد و  او گیج و متحیر می ماند که خدایا چه شده است و همین ناشناختگی عامل ، باعث ترس بیشتر او می گردد . به نظر می آید یک راه اصلی درمان ، شناسایی همین عوامل اضطراب و ناراحتی حقیقی شخص در زندگی معمولی او است . اگر او بتواند در همان لحظه ظهور اضطراب ، آن را به یکی از ناراحتی های کاری یا زندگی خود ارتباط دهد ، مشکل هراس مرتفع می گردد . حتی ترس و اضطرابهای قدیمی و نهفته در ناخودآگاه فرد ، می تواند منشاء بیماری هراس باشد . در اینجا به لزوم  و تاثیر روانکاوی می توان پی برد . )

مجله پزشکی مادر
منبع: www.webmd.com