مراحل بیماری
در پارکینسون پیشرفته ، تغییرات داخل مغز در طول زمان ادامه پیدا می کند. پزشکان درجه بیماری را با ارزیابی دقیق علائم بیماری اندازه گیری می کنند. مقیاس هوهن و یاهر یک شاخص رایج است که شدت بیماری را با آن می سنجند.
درجه بندی بیماری پارکینسون بر اساس ارزیابی قدرت ذهنی و عملکرد بیمار، رفتار و خلق و خوی و فعالیت های زندگی روزمره و عملکرد حرکتی او انجام می شود. فهمیدن مرحله رشد بیماری، می تواند به تعیین بهترین درمان کمک کند.
راه های درمان
درمان: لوودوپا
لوودوپا (ال-دوپا) اسید آمینه ای است که مغز آن را به دوپامين تبدیل میکند. این دارو از سال 1970 استفاده شده و هنوز هم موثر ترین داروی تجویزی برای پارکینسون است. این دارو باعث کاهش کندی حرکت و سفتی شده و کمک می کند تا بیمار به راحتی حرکت کند. در نهایت، لوودوپا احتمالا از بین می رود. این دارو نباید با رژیم غذایی سرشار از پروتئین مصرف شود. عوارض جانبی شایع آن تهوع، استفراغ، و خواب آلودگی است. توهم، پارانویا (جنون ايجاد سوء ظن شديد و هذيان گويى و فقدان بصيرت) و حرکات غیر ارادی (dyskinesias) ممکن است با مصرف طولانی مدت دارو رخ دهد.
درمان: اگونیستیک های دوپامین
اگونیستیک های دوپامین به داروهای تقلیدی دوپامین اطلاق می شود که ممکن است با به تاخیر انداختن علائم حرکتی بیماری پارکینسون ارتباط داشته باشد. این داروها شامل: آپوکین (Apokyn)، میراپیکس (Mirapex)، پارلودل (Parlodel)، و ریکوئپ (Requip) است. آپوکین، به صورت تزریقی، وقتی که لوودوپا تاثیرش را از دست داد استفاده می شود. عوارض جانبی این دارو شامل تهوع و استفراغ، خواب آلودگی، احتباس مایعات و پسيکوز یا روان پریشی است.
درمان: داروهای دیگر
کومتان (Comtan) وتسمار(Tasmar) می تواند تاثير لوودوپا را بهبود ببخشد. این دارو ها احتمال بروز عارضه جانبی اسهال را دارند. بیمارانی که تسمار مصرف می کنند نیازدارند که به صورت منظم عملکرد کبد شان ، پایش شود. استالیوو (Stalevo) ترکیبی از لوودوپا، كاربي دوپا و انتاکاپون (entacapone) است. آزیلکت ((Azilect، الدیپریل (Eldepryl) و زیلاپار (Zelapar) ، که مانع از تجزیه دوپامین می شوند، ممکن است در اوایل بیماری یا همراه با لوودوپا استفاده شود. آنها با برخی از داروهای ضد افسردگی ، بعلت تداخل، نباید استفاده شوند.
جراحی: تحریک عمقی مغز
الکترود ها می توانند در یکی از سه ناحیه ی مغز – حوزهی پالیدوس ، تالاموس، یا زیرهسته های تالاموس( (subthalamic- در یک یا هر دو طرف مغز کاشته شوند.یک مولد پالس به قفسه سینه در نزدیکی ترقوه وصل می شود. پالس الکتریکی مغز را تحریک و به کاهش سفتی، لرزش و کم تحرکی بیمار کمک می کند. این عمل، جلوی پیشرفت بیماری پارکینسون ویا سایر علائم بیماری را نمی گیرد. بنابراین کسی به راحتی برای این جراحی داوطلب نمی شود.
جراحی: پالیدوتومی وتالاموتومی
در این جراحیها از انرژی فرکانس رادیویی برای تخریب یک ناحیه به اندازه نخود در حوزه پالیدوس یا تالاموس استفاده می شود. این ناحیه ها با لرزش، صلبیت، و کم تحرکی ارتباط دارند. بنابراین معمولا بعد از عمل، حرکت با وجود کاهش دوز مصرفی لوودوپا، بهبود می یابد. . به هرحال، از آنجا که این عمل جراحی برگشت ناپذیر است، داوطلب کمتری ، نسبت به عمل تحریک عمقی مغز دارد.
بهترین رژیم غذایی برای پارکینسون
داشتن یک رژیم غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D برای استحکام استخوان از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر چه پروتئین می تواند با لوودوپا تداخل کند ، شما با مصرف دارو نیم ساعت قبل از غذا می توانید، از این مشکل پرهیز کنید. درصورتی که حالت تهوع دارید دارو را با کراکر یا نوشابهی زنجبیلی بخورید. خوردن غذاهایی با فیبر بالا همراه با مقدار زیادی مایعات از یبوست نیز جلوگیری می کند.
نقش سموم محیطی
مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض آفت کش ها و علف کش ها، ممکن است خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش دهد. ممکن است برخی از افراد وقتی در محیط آلوده قرارمی گیرند، بدلیل آمادگی ژنتیکی ، مستعدتر شوند. هنوز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
پارکینسون و ورزش
ورزش در واقع با قادر ساختن مغز برای مصرف دوپامین، نقش حفاظتی موثری دارد. همچنین به بهبود هماهنگی حرکتی، تعادل راه رفتن و لرزش کمک می کند. برای بهترین نتیجه، شما باید همواره و به شدت ورزش کنید, ترجیحا سه تا چهار بار در هفته برای یک ساعت ورزش كنيد. کار کردن با تردمیل یا دوچرخه سواری خیلی موثر است. تای چی و یوگا ممکن است به تعادل و انعطاف پذیری کمک کند.
زندگی با بيماری پارکينسون
پارکینسون بر جنبه های مختلف زندگی روزمره تاثیر می گذارد، اما با داروها و کمک های مراقبتی ، بیمار می تواند فعال باقی بماند. داروهای مناسب می توانند به بیمار در مقابله با اختلالات خلقی، از جمله افسردگی و اضطراب کمک کنند. یک مددکار می تواند بسیار موثر باشد. بیمار ممکن است نیازمند کاستن از خطر سقوط از پله ، سکو و یا سر خوردن در حمام ، بکمک اقدامات لازم باشد . از یک متخصص گفتار درمانی هم می توان برای کاهش مشکلات بلع و حرف زدن کمک گرفت.
پرستارها توجه داشته باشید
مراقبت از فرد مبتلا به پارکينسون می تواند شما را درگیر کند. زوال مهارت های حرکتی ، انجام وظایف ساده را نیز دشوارتر می کند، اما بیمارمبتلا به پارکینسون احتمالا برای حفظ استقلال خود تلاش می کند.مصرف داروها و خود بیماری، منجر به تغییر خلق و خوی بیمار می گردد. گروه های حامی و انجمن هایی وجود دارند که در پرستاری از این بیمارها ،کمک می کنند.
گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، سینا حدادپور
منبع: webmd.com