اوریون Mumps

شرح بیماری
اوريون يك‌ بيماري‌ ويروسي‌ مسري‌ و خفيف‌ كه‌ باعث‌ تورم‌ دردناك‌ غدد پاروتيد (غدد بزاقي‌ واقع‌ بين‌ گوش‌ و فك‌) مي‌شود. ساير اعضا از قبيل‌ بيضه‌، تخمدان‌، پانكراس‌، پستان‌، مغز و پرده‌ پوشاننده‌ مغز نيز گاهي‌ درگير مي‌شوند. اين‌ بيماري‌ در هر سني‌ مي‌تواند بروز كند ولي‌ شايع‌ترين‌ سن‌ بروز آن‌ در كودكان‌ ۱۲-۲ ساله‌ است‌. حدود ۱۰% بزرگسالان‌ مستعد ابتلا به‌ اوريون‌ مي‌باشند.

علايم‌ شايع‌
اوريون‌ بدون‌ عارضه‌:

- التهاب‌، تورم‌ و درد غدد پاروتيد. غدد مزبور در لمس‌ سفت‌ بوده‌ و دردشان‌ با جويدن‌ يا بلع‌ تشديد مي‌يابد.

- تب‌

- سردرد

- گلودرد

ساير علايم‌ همراه‌ موارد عارضه‌دار اوريون‌:

- تورم‌ دردناك‌ بيضه‌ها

- درد شكم‌ در صورت‌ درگيري‌ تخمدان‌ها يا پانكراس‌

- سردرد شديد در صورت‌ درگيري‌ مغز يا پرده‌ پوشاننده‌ آن‌

علل‌
انتقال‌ فرد به‌ فرد ويروس‌ اوريون‌، عامل‌ اين‌ بيماري‌ است‌. اين‌ ويروس‌ در هر زماني‌ از ۴۸ ساعت‌ قبل‌ تا ۶ روز پس‌ از بروز علايم‌ قابل‌ سرايت‌ است‌. دوره‌ نهفتگي‌ ويروس‌ پس‌ از تماس‌ با آن‌ ۲۴-۴ روز و ميانگين‌ آن‌ ۱۸ روز است‌.

عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر
- زندگي‌ در شرايط‌ جمعيتي‌ و پرازدحام‌

- همه‌گيري‌ اوريون‌ در جمعيت‌هاي‌ غيرواكسينه‌

- عدم‌ انجام‌ واكسيناسيون‌

پيشگيري‌
-
واكسيناسيون‌ اوريون‌ را در كودكان‌ در سن‌ مقتضي‌ انجام‌ دهيد.

- اگر شما سابقه‌ ابتلا به‌ اوريون‌ را نداشته‌ يا برضد آن‌ واكسينه‌ نشده‌ايد و يكي‌ از اعضاي‌ نزديك‌ خانواده‌ شما مبتلا به‌ اوريون‌ است‌، گلوبولين‌ ضداوريون‌ براي‌ شما ممكن‌ است‌ توصيه‌ گردد. تزريق‌ اين‌ پادتن‌ ممكن‌ است‌ از بيماري‌ پيشگيري‌ كند (بدون‌ وجود تضمين‌ در اين‌ باره‌) ولي‌ هزينه‌ آن‌ بالاست‌.

عواقب‌ مورد انتظار
در صورت‌ عدم‌ بروز عوارض‌، بيماري‌ در عرض‌ حدود ده‌ روز به‌ طور خود به‌ خود بهبود مي‌يابد. بيمار پس‌ از ابتلا به‌ اوريون‌، مصونيت‌ مادام‌العمر نسبت‌ به‌ آن‌ پيدا مي‌كند.

عوارض‌ احتمالي‌
- عفونت‌ مغز يا پرده‌ پوشاننده‌ آن‌، پانكراس‌، تخمدان‌، پستان‌ يا بيضيه‌. در صورت‌ درگيري‌هاي‌ هر دو بيضه‌ بيمار ممكن‌ است‌ دچار عقيمي‌ گردد (به‌ ندرت‌).

- كاهش‌ شنوايي‌ موقت‌ در برخي‌ بزرگسالان‌ مبتلا

درمان‌
اصول‌ كلي
- تشخيص‌ بيمار معمولاً بر اساس‌ علايم‌ خاص‌ آن‌ صورت‌ مي‌گيرد. با آزمايش‌هاي‌ خون‌ مي‌توان‌ اين‌ تشخيص‌ را تأييد كرد.

- نيازي‌ به‌ جداسازي‌ فرد مبتلا از افراد ديگر خانواده‌ نيست‌، زيرا تا قبل‌ از ظاهرشدن‌ علايم‌ معمولاً سرايت‌ بيماري‌ به‌ افراد مستعد رخ‌ داده‌ است‌. از كمپرس‌ گرم‌ يا سرد ـ بسته‌ به‌ اين‌ كه‌ كداميك‌ علايم‌ شما را تخفيف‌ مي‌دهد ـ به‌ طور متناوب‌ برروي‌ غدد متورم‌ دردناك‌ (پاروتيد يا بيضه‌) استفاده‌ كنيد. به‌ اين‌ منظور از يك‌ كيسه‌ آب‌ گرم‌، حوله‌ گرم‌ يا كيف‌ يخ‌ استفاده‌ كنيد.

- كودكان‌ تا اتمام‌ دوره‌ سرايت‌ بيماري‌ (حدود ۹ روز پس‌ از شروع‌ درد) نبايد به‌ مدرسه‌ بازگردند.

داروها
- بيماري‌ پس‌ از بروز، سير طبيعي‌ خود را طي‌ خواهد كرد. در حال‌ حاضر داروي‌ مؤثر و بي‌خطري‌ براي‌ از بين‌ بردن‌ يا جلوگيري‌ از تكثير ويروس‌ وجود ندارد.

- براي‌ درد خفيف‌، استفاده‌ از داروهاي‌ بدون‌ نسخه‌ نظير استامينوفن‌ احتمالاً كافي‌ است‌. از مصرف‌ آسپيرين‌ خودداري‌ كنيد.

- در موارد درگيري‌ بيضه‌ها، مسكن‌هاي‌ قوي‌تر و داروهاي‌ كورتوني‌ ممكن‌ است‌ تجويز شود.

فعاليت‌
استراحت‌ در بستر ضروري‌ نبوده‌ و احتمال‌ عوارض‌ را كاهش‌ نمي‌دهد. در حد توان‌ و تا آنجا كه‌ حال‌ عمومي‌ شما اجازه‌ مي‌دهد به‌ فعاليت‌هاي‌ طبيعي‌ خود ادامه‌ دهيد. با برطرف‌ شدن‌ تورم‌ غدد درگير دوره‌ سرايت‌ بيماري‌ به‌ اتمام‌ مي‌رسد.

رژيم‌ غذايي‌
رژيم‌ خاصي‌ نياز نيست‌، ولي‌ مصرف‌ مايعات‌ از قبيل‌ آبجو، نوشابه‌، چاي‌ يا آب‌ را به‌ ميزان‌ حداقل‌ ۸-۶ ليوان‌ در روز افزايش‌ دهيد. آب‌ ميوه‌ يا نوشيدني‌هاي‌ ترش‌ مزه‌ ممكن‌ است‌ درد را تشديد كنند.

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود ؟
- تب‌ (اندازه‌گيري‌ شده‌ با درجه‌ زيرزباني‌) بالاي‌ ۳/۳۸ درجه‌ سانتي‌گراد

بروز موارد زير در طي‌ بيماري:

ـ استفراغ‌ و درد شكم‌

ـ سردرد شديد كه‌ با استامينوفن‌ تسكين‌ نمي‌يابد

ـ خواب‌آلودگي‌ يا عدم‌ توانايي‌ در بيدار ماندن‌

ـ تورم‌ يا درد بيضه‌ها

ـ انقباض‌ عضلات‌ صورت‌

ـ تشنج‌

ـ ناراحتي‌ يا قرمزي‌ چشم‌ها