اختلالات‌ سازگاري‌ Adjustment disorders

 

شرح بيماري
اختلالات‌ سازگاري‌ عبارت‌ است‌ از علايم‌ احساسي‌ يا رفتاري‌ بيش‌ از اندازه‌ در پاسخ‌ به‌ يك‌ موقعيت‌ استرس‌زا در زندگي‌. در اين‌ حالت‌ فرد قادر نيست‌ آن‌ طور كه‌ انتظار مي‌رود با تغييرات‌ پيش‌ آمده‌ در زندگي‌ سازگاري‌ حاصل‌ كند، كه‌ اين‌ امر به‌ نوبه‌ خود باعث‌ خلل‌ وارد آمدن‌ به‌ كاركردهاي‌ فرد در زندگي‌ روزانه‌ مي‌شود.

علايم‌ شايع‌
- حتماً بايد يك‌ عامل‌ استرس‌زا قابل‌ شناسايي‌ وجود داشته‌ باشد. اين‌ عامل‌ استرس‌زا ممكن‌ است‌ خيلي‌ جزئي‌ به‌ نظر آيد، مثلاً مقدار كمي‌ ضرر مالي‌، يا حتي‌ مثبت‌ باشد، مثلاً ارتقاي‌ شغلي‌.

- علايم‌ يا تغييرات‌ رفتاري‌ در عرض‌ 3 ماه‌ از ظهور عامل‌ استرس‌زا به‌ وجود مي‌آيند و حداكثر تا 6 ماه‌ پس‌ از رفع‌ عامل‌ استرس‌زا ادامه‌ مي‌يابند.

- اختلال‌ رواني‌ ديگري‌ وجود ندارد (مثلاً افسردگي‌ اساسي‌، اختلال‌ اضطرابي‌، اختلال‌ شخصيت‌ و غيره‌).

- علايم‌ و شدت‌ آنها در افراد مختلف‌ عيناً شبيه‌ هم‌ نيستند (نوجوانان‌ و سالمندان‌ معمولاً علايم‌ شديدتري‌ دارند). در كل‌، اين‌ علايم‌ عبارتند از مشكلات‌ خواب‌، بي‌قراري‌، تحريك‌پذيري‌، از دست‌ دادن‌ تمركز، خستگي‌، از جا پريدن‌، عصبي‌ بودن‌، افسردگي‌، اضطراب‌، گوشه‌گيري‌ و خودداري‌. همچنين‌ امكان‌ دارد احساساتي‌ مثل‌ ترس‌، خشم‌، گناه‌ و شرمساري‌، و انكار عامل‌ يا واقع‌ استرس‌زا وجود داشته‌ باشند (فرد طوري‌ رفتار مي‌كند كه‌ انگار هيچ‌ اتفاقي‌ نيافتاده‌ است‌).

عوامل‌ افزايش‌ دهنده‌ خطر
ميزان‌ نامطلوب‌ بودن‌ تغييراتي‌ كه‌ عامل‌ استرس‌زا به‌ وجود آمده‌ است‌.

- اين‌ كه‌ آيا واقعه‌ استرس‌زا به‌ طور ناگهاني‌ رخ‌ داده‌ يا قبلاً انتظار آن‌ مي‌رفته‌ است‌.

- اهميت‌ منحصر به‌ فرد واقعه‌ استرس‌زا در زندگي‌ فرد

- نبود حمايت‌ مناسب‌ از فرد (مثلاً از طرف‌ خانواده‌، دوستان‌، و نيز ارتباطات‌ مذهبي‌، فرهنگي‌ و اجتماعي‌)

- ميزان‌ آسيب‌پذيري‌ فرد به‌ تجربيات‌ استرس‌زا در زندگي‌

پيشگيري
راه‌ خاصي‌ براي‌ پيشگيري‌ از آن‌ وجود ندارد.

عواقب‌ مورد انتظار
معمولاً با موفقيت‌ در سازگاري‌ با تغييرات‌ زندگي‌ يا پايان‌ واقعه‌ استرس‌زا مشكل‌ خودبه‌خود حل‌ مي‌شود. در مواردي‌ كه‌ فرد نتواند خود به‌ تخفيف‌ علايم‌ كمك‌ كند، درمان‌ كمك‌كننده‌ خواهد بود. اختلال‌ سازگاري‌ اصولاً شايع‌ بوده‌ اما معمولاً موقتي‌ است‌.

عوارض‌ احتمالي‌
- مشكل‌ در حفظ‌ روابط‌ يا شغل‌

- به‌ دراز كشيدن‌ اين‌ گونه‌ مشكلات‌ در نوجوانان‌

- روي‌ آوردن‌ به‌ الكل‌ يا مواد مخدر براي‌ غلبه‌ بر علايم‌ و احساسات‌ نامطلوب‌

- اضطراب‌ و افسردگي‌ مزمن‌

درمان‌
اصول‌ كلي‌
- مراقبت‌ از خود، روان‌ درماني‌، و در بعضي‌ از موارد، استفاده‌ از دارو. انتخاب‌ درماني‌ بر مبناي‌ شدت‌ اختلال‌ سازگاري‌ و تأثيري‌ كه‌ بر زندگي‌ فرد گذاشته‌ است‌ خواهد بود.

- خانواده‌ و دوستان‌ فرد مي‌توانند به‌ وي‌ در سازگاري‌ با واقعه‌ كمك‌ كنند. همچنين‌ فرد با كمك‌ آنها مي‌تواند در زندگي‌ خود تغييراتي‌ را به‌ وجود آورد كه‌ در آينده‌ بتواند سازگاري‌ بهتري‌ با وقايع‌ زندگي‌ داشته‌ باشد.

- خود فرد هم‌ مي‌تواند روش‌ سازگاري‌ با واقعه‌ استرس‌زا را فرا گيرد، عوامل‌ استرس‌زا و احساسات‌ خود را در مورد آنها به‌ طور روزانه‌ يادداشت‌ كند، با دوست‌ خود در مورد تجربياتش‌ صحبت‌ كند، به‌ يك‌ گروه‌ حمايتي‌ بپيوندد، و سلامت‌ جسمي‌ خود را فراموش‌ نكند (رژيم‌ غذايي‌، ورزش‌، و خواب‌ مناسب‌).

- روش‌هاي‌ روان‌ درماني‌ مختلفي‌ براي‌ كمك‌ به‌ فائق‌ آمدن‌ به‌ اختلال‌ سازگاري‌ موجود هستند و اثربخشي‌ آنها به‌ اثبات‌ رسيده‌ است‌. هر كدام‌ از اين‌ روش‌ها كه‌ مورد استفاده‌ قرار گيرد غالباً براي‌ مدت‌ كوتاهي‌ مورد نياز خواهد بود. در بعضي‌ از موارد ممكن‌ است‌ خانواده‌ درماني‌ توصيه‌ شود (از جمله‌ مشاوره‌ زناشويي‌).

داروها
با توجه‌ به‌ اين‌ كه‌ اختلالات‌ سازگاري‌ معمولاً كوتاه‌مدت‌ هستند، معمولاً نيازي‌ به‌ دارو وجود ندارد. اما امكان‌ دارد براي‌ بي‌خوابي‌ يا ساير علايم‌ خاص‌، بسته‌ به‌ شدت‌ آنها، دارو تجويز شود.

فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
محدوديتي‌ براي‌ آن‌ وجود ندارد. حتي‌ توصيه‌ به‌ داشتن‌ يك‌ برنامه‌ ورزشي‌ منظم‌ مي‌شود. فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري بدني‌ به‌ كم‌ كردن‌ اضطراب‌ و استرس‌ كمك‌ مي‌كند.

رژيم‌ غذايي‌
براي‌ حفظ‌ سلامتي‌ در حد مطلوب‌، يك‌ رژيم‌ غذايي‌ متعادل‌ داشته‌ باشيد.

در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
- اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده تان‌ علايم‌ اختلال‌ سازگاري‌ را داريد.

- اگر علي‌رغم‌ شروع‌ درمان‌، علايم‌ بدتر شوند.

- اگر دچار علايم‌ جديد و غيرقابل كنترل شده ايد. داروهاي‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.