به وجود باکتری در هر قسمت از دستگاه ادراری عفونت ادراری گفته می شود که می تواند از یک عفونت بدون علامت تا عفونت سخت کلیه متفاوت باشد.

عفونت می تواند تمامی قسمت های دستگاه ادراری اعم از مجرای ادراری ، مثانه ، حالب و کلیه ها را درگیر کند. شایع ترین محل درگیری مجرای ادراری و مثانه می باشد. سخت ترین و خطرناک ترین نوع عفونت ادراری ، عفونت کلیه است.

 علل عفونت ادراری :

- ختنه نشدن پسر بچه ها

- پس زدن ادرار از مثانه و کلیه ها (مادرزادی یا اکتسابی )

- مشکلات مادرزادی (غیر طبیعی بودن ساختمان دستگاه ادراری )

- عدم رعایت بهداشت

- تحریک مجاری ادراری (استفاده از صابون ها به مقدار زیاد یا حمام کف )

- مشکلات دفع ادرار (دیر ادرار کردن یا خودداری از دفع ادرار به خصوص در دختران )

- سنگ و انسداد در مسیر ادرار

- بی اختیاری ادراری در سالمندان و معلولین نخاعی

- استفاده مکرر از سوند

- افتادگی مثانه

- بزرگ شدن پروستات

 - دیابتی ها و بیماران دارای نقص ایمنی بیش تر در معرض خطر هستند.

 علایم عفونت ادراری :

 علایم عفونت های سطحی دستگاه ادراری مانند عفونت مجرا و مثانه شامل :

 - احساس درد و سوزش در هنگام دفع ادرار

- تکرر و فوریت در ادرار کردن

- افزایش تعداد ادرار کردن در شب

- ادرار حاوی خون

- کدر بودن رنگ ادرار

- بوی بد ادرار

عفونت های عمقی دستگاه ادراری مانند عفونت کلیه ، پروستات ، بیضه با علایم عمومی شامل تب ، لرز ، تهوع ، بی حالی قابل توجه و نیز علایم تحریکی ( ذکر شده در بالا ) همراه است.

شیوع عفونت ادراری :

عفونت های ادراری در بچه های زیر یکسال در پسر بچه ها به دلیل ختنه نشدن شایع تر است ولی بعد از آن شیوع عفونت ادراری در دختر بچه ها افزایش می یابد.
در سنین باروری هم شیوع عفونت ادراری در زنان بیش تر از مردان است.

علل شیوع بیش تر عفونت ادراری در زنان :

طول مجرای ادراری در زنان کوتاه تر از مردان است. هم چنین مجرای ادراری در زنان مجاورت نزدیکی با واژن و مقعد دارد.
استفاده از روش های پیش گیری از بارداری از قبیل استفاده از اسپرم کش و دیافراگم (به علت فشار دیافراگم به مجرا که مانع از دفع کامل ادرار و تخلیه مثانه می شود )

راه های پیش گیری :

- عوض کردن پوشک بچه ها در فواصل کوتاه مدت

- آموزش رعایت نظافت و بهداشت در بچه هایی که کنترل ادرار دارند.

- ادرار خود را به مدت طولانی  نگه ندارند زیرا باقی ماندن ادرار محیط خوبی برای رشد باکتری ها ایجاد می کند.

- مایعات زیادی مصرف کنید.

- از لباس زیر نخی استفاده کنید.

- خشک نمودن بعد از دستشویی (این کار را از جلو به عقب انجام دهید تا از انتقال باکتری های اطراف مقعد به مجرای ادراری جلوگیری کنید.)

- تمیز کردن ناحیه تناسلی قبل از نزدیکی

- استفاده از ژل موضعی هنگام آمیزش

- ادرار بعد از آمیزش

درمان عفونت ادراری :

در صورت وجود علایم بالینی انجام آزمایش و کشت ادرار جهت تشخیص عفونتتوصیه می شود.

نوع و طول درمان توسط پزشک براساس نوع عفونت ادراری تعیین می شود.

عفونت ادراری با تجویز آنتی بیوتیک قابل درمان است. معمولا علایم عفونت یک تا دو روز بعد از شروع درمان برطرف می شود اما لازم است که دوره درمان دارویی کامل شود زیرا درمان ناکافی می تواند موجب صدمه زدن به کلیه ها شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟

- تکرر ادرار غیر عادی یا افزایش تعداد ادرار کردن در شب

- بوی بد ، خونی بودن و کدر شدن رنگ ادرار

- تب بیش از 38

- درد پهلو ، بی اشتهایی و تهوع

دکتر مهدیه گلستانی – مجله پزشکی مادر
منبع: اورولوژی اسمیت