سياتيک واژه‌اي است که به درد قسمت تحتاني کمر با انتشار به باسن، ران و قسمت پاييني پا اطلاق مي شود. اين درد اغلب با کرختي يا ضعف پاها همراه است.
اين درد ممکن است ناگهاني ايجاد شده و از چند روز تا چند هفته ادامه پيدا کند.
سياتيک به دلايل مختلفي که منجر به فشار يا آسيب به اعصابي که از کانال نخاعي (فضايي که در آن طناب نخاعي عبور مي کند) خارج مي شوند، ايجاد مي شود.
در منطقه اي در بخش تحتاني کمر رشته هاي عصبي انتهاي نخاعي کنار هم قرار گرفته و عصب سياتيک را تشکيل مي دهند. افرادي که مبتلا به سياتيک هستند معمولا بين 30 تا 50 سال سن دارند. تقريبا 80 تا 90 دردصد از افرادي که سياتيک دارند بدون هيچ مداخله جراحي بهبود پيدا مي کنند.
دلايل بيماري
اکثر سياتيک ها زماني رخ مي دهند که مرکز ژله مانند ديسک بين مهرهاي به داخل يا بخش مياني ديسک برآمدگي پيدا مي کنند. اين حالت که نام فتق خوانده مي شود، سبب ايجاد فشار به اعصاب قسمت انتهايي کمر يعني جايي مي شود که شاخه اي از طناب نخاعي در آن وجود دارد و يا سبب وارد آمدن فشار به خود اعصاب سياتيک مي شود.
ساير دلايل سياتيک عبارت هستند از:
آرتريت تخريب کننده به دنبال ساييدگي يا آسيب استخوان هاي مهره اي. اين موضوع مي تواند سبب تنگي نخاع (تنگي کانال نخاعي) شده، که ممکن است اعصابي را که در کانال نخاعي هستند تحت فشار قرار دهد.
مشکلات عروقي به دنبال ناهنجاري هاي عروق خوني در داخل و اطراف کانال نخاعي.
به ندرت، وجود تومور در داخل کانال نخاعي، يا تومور مننژ(پرده اطراف طناب نخاعي)، يا در فضاي بين مهره‌ها و طناب نخاعي. رشد تومور ممکن است سبب فشار به طناب نخاعي و اعصابي شود که از آن خارج مي شود.
ساير دلايل مثل ضربه، عفونت و التهاب هم مي تواند بافت هاي عصبي را تحت تاثير قرار دهد.
تشخيص
شرح حال کامل به همراه معاينه جسمي براي تعيين موقعيت و منشا اعصاب ملتهب شده ضروري است.
عکسبرداري با اشعه ایکس ندرتا لازم است چرا که عکسبرداري نمي تواند فتق را مشخص کند. عکسبرداري با اشعه ایکس مي تواند بيماري اسپونديلوزيس، ديسک هاي تنگ شده يا بيرون زدگي هايي را مشخص کند که ممکن است نشان دهنده تومور نخاعي باشد.
ساير آزمون هاي تشخيص عبارت هستند از:
تصويربرداري به روش MRI، که تصاويري ايجاد مي کند که مي توان ديسک هاي بين مهرهاي، رباط ها و عضلات را همانند تومورها مشاهده نمود.
تصاوير CT اسکن از نخاعي که در آن با استفاده از تزريق ماده حاجب به داخل نخاع، مي توان طناب نخاعي و اعصاب را مشاهده نمود.
درمان
تسکين درد توسط داروهاي بدون نسخه مثل داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي(مانند بروفن). گاهي يک پزشک ممکن است داروهاي استروئيدي را براي رفع درد تجويز يا تزريق کند تا التهابي که همراه با سياتيک ايجاد شده است کاهش پيدا کند.
فيزيوتراپي براي تسکين درد و اصلاح مشکلات وضعيتي که سبب تشديد درد مي شوند.
جراحي زماني انجام مي شود که درمان هاي دارويي و فيزيوتراپي سبب بهبود و يا تسکين علايم نشود و يا در صورتي که مشکلاتي نظير بي اختياري ادرار و مدفوع ايجاد شود.
مژگان کریمی
منبع: نوین پزشکی