شرح بیماری
بی‌اختیاری ادرار فوریتی عبارت است از ناتوانی در کنترل ادرار در هنگامی که احساس ادرار رخ دهد. امکان دارد به تنهایی یا گاهی همراه با بی‌اختیاری ادرار استرس (نداشتن کنترل ادرار به هنگام سرفه، زور زدن، عطسه، و غیره) اتفاق بیافتد. شیوع بی‌اختیاری ادرار با بالارفتن سن افزایش می‌یابد و زنان را بیشتر از مردان گرفتار می‌کند.
علایم شایع
جاری شدن بدون کنترل ادرار تقریباً بلافاصله پس از احساس ادرار، مقدار جاری شدن ادرار ممکن است از چند قطره تا خالی شدن کامل مثانه متغیر باشد.
علل
- فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بیش از حد طبیعی عضلات مثانه که باعث تخلیه نا به هنگام مثانه می‌شود.
- وجود سنگ، سرطان یا انسداد در مجاری ادراری
عوامل تشدید کننده بیماری
- اختلالات دستگاه عصبی مرکزی ( سکته مغزی، بیماری پارکینسون )
- چاقی
- جراحی که ممکن است باعث آسیب رسیدن به پیشابراه شود.
- آسیب به پیشابراه به هر علت
پیشگیری
- یک رژیم غذایی طبیعی و متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید تا قدرت عضلات حفظ و تقویت شود.
- زنان می‌توانند پیش از آغاز علایم بی‌اختیاری استرس، تمرینات کگل را فرا گیرند و به کار بندند:
- هدف از این تمرینات، شناسایی، کنترل و تقویت عضلات کف لگن است. این عضلات توانایی قطع ادرار را پس از جاری شدن آن به فرد می‌دهند. تمرینات زیر (تمرینات کگل) باعث تقویت این عضلات می‌شوند و به فرد اجازه می‌دهند که این عضلات را کاملاً تحت‌کنترل داشته باشد و هر وقت که بخواهد شل کند.
- برای مشخص کردن این که کدام عضلات درگیر شده‌اند، به هنگام ادرار کردن، به‌طور متناوب ادرار را قطع و مجدداً اجازه جاری شدن آن را بدهید.
- منقبض کردن و شل کردن این عضلات را به هنگام نشستن، ایستادن، راه رفتن، رانندگی، تلویزیون نگاه کردن یا گوش دادن به موسیقی تمرین کنید. تا مدتی ممکن است مقداری احساس درد در ناحیه داشته باشید.
- این عضلات را به تدریج منقبض و سپس به آهستگی هرچه تمام‌تر شل کنید. ـ این عضلات را از جلو به عقب (شامل عضله مقعد) تمرین دهید.
- این تمرینات را هر روز صبح، بعدازظهر و عصر انجام دهید. در ابتدا، در هر دفعه 5 بار و تدریجاً تا 30-20 بار تمرینات را انجام دهید.
عواقب مورد انتظار
روش‌های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد که بعضی از آنها هنوز در مرحله آزمایش قرار دارند. اگر اولین روش درمانی انتخاب شده مؤثر واقع نشد، با پزشک خود درباره روش‌های جایگزین مشورت کنید.
عوارض احتمالی
- عفونت ادراری
- مشکلات پوستی
- گوشه‌گیری اجتماعی به علت نگرانی از شرمساری ناشی از بی‌اختیاری ادرار
درمان
اصول کلی
- هرگونه علت زمینه‌ساز باید شناسایی و مورد درمان قرار گیرد.
- درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد: تمرینات مخصوص مثانه، داروها، جراحی، تمرینات *تقویت عضلات، و استفاده از وسایل مخصوص برای تخفیف ناراحتی.
- لباس زیر جاذب رطوبت به تن کنید.
- برنامه‌ریزی منظم برای ادرار کردن کمک‌کننده است. یادآوری زمان ادرار توسط فرد مراقبت‌کننده نیز مفید است.
- مقدار مایعات دریافتی و دفعات ادرار روزانه را یادداشت کنید. این کار به ارزیابی پیشرفت درمانی کم می‌کند.
- تمرینات کگل را فرا گیرید و به کار بندید (به قسمت پیشگیری مراجعه کنید).
- در صورت لزوم از وسایل مخصوص در کنار تحت خود در صورت از دست دادن کنترل ادرار استفاده کنید.
- استفاده از یک وسیله لاستیکی مخصوص (یا ساخته شده از موارد دیگر) که در داخل مجرای تناسلی ثابت شده، رحم و لایه‌های عضلانی قسمت تحتانی مثانه را تحت حمایت قرار می‌دهد.
- غالباً لازم می‌شود بررسی‌های مربوط به جریان ادرار صورت گیرند تا بتوان نوع بی‌اختیاری را دقیقاً مشخص نمود.
- جراحی برای ترمیم و سفت کردن عضلات شل شده یا آسیب دیده‌ای که مثانه را مورد حمایت قرار می‌دهند.
- امکان دارد تمرینات بازخورد زیستی / رفتاری توصیه شوند.
داروها
- داروهای آنتی‌کولینرژیک برای تحریک انقباضات عضلانی
- اگر عارضه عفونت ادراری رخ دهد، امکان دارد آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد.
رژیم غذایی
- در صورت اضافه وزن، یک رژیم لاغری مناسب بگیرید.
- امکان دارد نیاز به تنظیم دریافت مایعات وجود داشته باشد.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر هرگونه علامت عفونت رخ دهد، مثل تب، درد به هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار، یا احساس کسالت
- اگر علایم در عرض 3 ماه از آغاز تمرینات کگل و داروها رو به بهبود نگذارند، یا علایم غیرقابل تحمل شوند و ترجیح دهید که تحت عمل جراحی قرار گیرید.
- اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.