انواع سونوگرافی و کاربرد آن در حاملگی

يك معاينه اولتراسوند- ونوگرام، روشي است كه امواج فراصوتي براي شكم و لگن خانم ها بكار برده مي شود تا يك تصوير يا سونوگرام از بچه و جفت  بدست آید.

گرچه عنوان يا واژه اولتراسوند و سونوگرام از نظر تكنيكي متفاوت بوده ، ولي تمامي آنها  برای بررسي سلامت جنين بکار می رود .

چند نوع سونوگرام داریم :

هفت نوع معاينه با سونو بطور اصولي انجام مي گيرد، ولي اصول اين هفت نوع يكي است :

1- سونوگرافي ترانس واژينال : پروب آن براي سونوگرافي از داخل واژن مي باشد كه اكثراً در مرحله اول  حاملگي مورد استفاده قرار مي گيرد .

2- سونوگرافي استاندارد : اين روش معمولي و عادي است كه پروب روي شكم قرار مي گيرد تا سونوگرام دو بعدي از وضعيت رشد جنين بدست  آيد .

3- اولتراسوند  پيشرفته : اين روش سونوگرافي شبيه روش معمولي است  ولي امتحان  سونو بيشتر روي نكاتي كه مشكوك بوده انجام مي گيرد.  لذا از دستگاه هاي پيشرفته استفاده مي كنند .

4- دوپلر اولتراسوند : با اين روش با تغيير مختصر در فركانس امواج فرا صوتي كه برخورد مي كند وبر مي گردند، اكوي جریان خون را با فركانس  متفاوت و رنگ با طيف هاي مختلف روي مونيتور نشان مي دهد..

اين تغييرات با كيفيت Bounce off بوجود مي آيد.

5- سونوگرافي سه بعدي :  كه از پروب با طراحي و نرم افزار خاص براي ايجاد تصوير سه بعدي از جنين استفاده مي كنند .

6- سونوگرافي چهار بعدي (4D) يا ديناميك سه بعدي (3D): كه موارد استفاده براي  ديدن صورت و حركات جنين در حاملگي کاربرد دارد .

7- اكو كارديوگرافي قلب جنين : براي بررسي آناتومي و عمل قلب جنين و بخصوص آنومالي هاي قلب جنين کاربرد دارد.C.H.D=Congenita Heart Defect

چگونه اولتراسوند در حاملگي انجام مي گيرد ؟

براي سونوگرافي حاملگي ابتدا مقدار كافي ژل Gel روي شكم و لگن بيمار قرار داده براي اينكه ژل فاصله بين پروب و پوست بيماررا از بين برده بعلاوه هدايت كننده امواج فوق صوتي بداخل رحم مي باشد. بعد از ترانس ديوسر يا پروب با فركانس مناسب براي اينكه بتواند اعضاء داخل رحم را نشان بدهد استفاده مي كنند . ترانس ديوسر عامل توليد امواج فوق صوتي و اكوي مورد نظر از اعضا ، مي باشد

خطرات و عوارض ناشي از انجام اولتراسوند براي مادر و بچه :

اولتراسوند يك روش غير تهاجمي (NON INVASIVE) مي باشد كه در زمان خاص و معين بسته به نظر پزشك ،براي خانم حامله، انجام مي گردد و با اين شرايط ضرري به جنيني نمي رساند ولي اگر اين سونوگرافي بيشتر از موارد ضروري تكرار گردد، مي تواند مضر باشد ولي دامنه اين  آسيب ها ، هنوز بخوبی روشن نیست.

و متخصصین  اكثراً متفق القول هستند كه سونوگرافي فقط در صورتی  مي بايد در خانم حامله انجام گيرد كه پزشك مربوطه لازم و ضروري بداند.

دكتر عباس هنربخش- راديولوژيست
مجله پزشکی مادر