تعریف استرس برای دانشمندان مشکل است زیرا یک پدیده ذهنی است که برای هریک از ما متفاوت است. چیزهایی که برای بعضی اشخاص استرس زا هستند ممکنه برای دیگران خوشایند باشد. همچنین هر یک از ما پاسخ متفاوتی به استرس می دهیم بعضی مردم سرخ می شوند، بعضی مردم بیشتر می خندند در حالیکه عده دیگر رنگ پریده می شوند و کمتر می خورند تعداد پاسخهای فیزیکی مثل پاسخ های هیجانی وجود دارد که در زیر 50 تا از نشانه ها و علائم استرس آمده است:
سردرد مکرر، سفت شدن فک یا درد فک
فشار دادن دندانها
لرزش لبها و دست ها
لکنت زبان
درد گردن – درد پشت و اسپاسم عضلانی
سبکی سر،سرگیجه، حالت غش کردن
سرخ شدن – تعریق
دست ها و پاها سرد شد، یا عرق کرد
خشکی دهان مشکل در بلع کردن
مکرراً سرما خوردگی عفونت کردن یا زخم های تپ خال
جوش – خارش پوست دانه های قرمز پوست
حمله های آلرژی مکرر و بدون علت
سوزش سر دل - درد معده- تهوع
آروغ زدن
یبوست – اسهال
سخت نفس کشیدن – آه کشیدن
حملات ناگهانی پانیک (اضطراب)
درد قفسه سینه – طپش قلب
مکرراً ادرار کردن
تمایل جنسی کم
اضطراب، نگرانی، احساس گناه و عصبی شدن بیش از حد
خشم زیاد- ازکوره در رفتن، خصومت
افسردگی تغییرات خلقی مکرر
افزایش یا کاهش اشتها
بی خوابی – کابوس شبانه- رویاهای آشفته
اختلال در تمرکز – افکار شلوغ
سخت یاد گرفتن مطالب جدید
فراموشی – گیج بودن
اشکال در تصمیم گیری
زود گریه افتادن و افکار خودکشی
احساس تنهایی و بد بودن
توجه کم به ظاهر خود داشتن
عادات عصبی ضرب زدن با انگشتان
زود از کوره در رفتن- تحریک پذیر بودن
واکنش زیاد
افزایش تعداد تصادفات کوچک
رفتارهای وسواس و اجبار
کاهش کیفیت کار و مفید بودن
دروغ گفتن یا معذرت خواستن بخاطر کم کاری
تند سخن گفتن
حساس شدن و مشکوک شدن
اشکال در ارتباطات
دور شدن و جدا شدن از جامعه
دور شدن وجدا شدن از جدا شدن از جامعه
احساس خستگی، ضعف مداوم
استفاده مکرر از داروهای بدون نسخه
افزایش یا کاهش وزن بدون رژیم
استفاده زیاد از سیگار – الکل – یا دارو
قمار بازی یا رفتارهای تکانی
همانطور که در بالا شرح داده شد، استرس می تواند دامنه تاثیرات وسیعی در هیجانات، خلق و رفتار داشته باشد. نکته مهم دیگر که کمتر مورد توجه قرار می گیرد اثرات استرس بر سیستم های مختلف بدن، ارگانهای و بافنهای کل بدن است که در زیر توضیح داده می شود:
تعدادی اختلال هیجانی و فیزیکی در ارتباط با استرس وجود دارد شامل افسردگی – اضطراب – حمله قلبی – سکته افزایش فشار خون، اختلالات سیستم ایمنی که باعث متعد شدن بدن به عفونت می شود. بیماریهای ویروسی از سرماخوردگی گرفته تا تب خال و AIDS و سرطانهای خاص از بیماریهای اترایمیون مثل آرتریت روماتوئید و MS بعلاوه استرس می تواند اثرات مستقیمی روی پوست داشته باد (مثل راش، درماتیت اتوپیک) اثر روی دستگاه گزارش ( مثل GGRD ((ریفلاکس))، زخم معده – IBS(سندرم روده تحریک پذیر) کولیت اولسراتیو) می تواند باعث بیخوابی و تشدید اختلالات دژ تراتیو عصبی مثل بیماری پارکینسون شود.
در حقیقت مشکل است که فکر کنیم استرس روی یک بیمار اثر نمی گذارد و هیچ قسمت از بدن وجود ندارد که تحت تاثیر استرس قرار نگیرد.
گردآوری: ط.رحمانی- بخش روان اطفال بیمارستان امام حسین
