شما از چه چیزهایی می ترسید؟ (فوبی ها)

تفاوت ترس و فوبی
ترس در مقابل خطر از شما محافظت می کند و این در حالی است که فوبی ارتباط چندانی با خطر ندارد. بیش از 19 میلیون نفر آمریکایی مبتلا به فوبی می باشند. فوبی، ترس شدید و غیر منطقی در زمان مواجهه با یک موقعیت، فعالیت یا شی خاص می باشد. زمانی که فرد مبتلا به فوبی می باشد، او متوجه غیرمنطقی افراطی بودن ترس و اضطراب خویش است ولی نمی تواند هیجانات و احساسات خویش را کنترل کند. این احساسات می توانند تا حدی شدید باشند که شما را فلج کنند. در اسلایدهای بعدی خواهیم دید که چه چیزی موجب ترس در برخی افراد می شود.

 

فوبیا

انواع فوبی

صدها نوع متفاوت فوبی شناسایی شده اند، از جمله فوبو فوبیا یا ترس از فوبی ها، اما زمانیکه درباره فوبی ها که نوعی اختلال اضطرابی است؛ صحبت می کنیم، متخصصان آنها را به سه طبقه تقسیم می کنند:
1) فوبی فضای باز (
Agora Phobia)، اضطراب شدید در مکان های عمومی که فرار از آنجا ممکن است دشوار باشد.
2) فوبی اجتماعی (
Social Phobia) ترس و اجتناب از موقعیت های اجتماعی
3) فوبی خاص (
Specific Phobia) ترس غیر منطقی از اشیا یا موقعیت های خاص.

 

 

فوبی فضای باز؛ ترس از مکان های عمومی (آگورا فوبیا)

آگورا، بازار و مکان ملاقات در یونان قدیم بوده است. فرد دارای فوبی فضای باز، از محبوس شدن در مکان های عمومی یا مکان هایی مثل پل یا صف بانک می ترسد. این افراد از این می ترسند که وقتی اضطراب آنها افزایش یافت، قادر نباشند از آن مکان فرار کنند. ترس از فضای باز در زنان دو برابر مردان می باشد. در صورتی که فرد درمان نشود، ممکن است به فرد خانه نشینی تبدیل شود. ولی در صورتی که بدنبال درمان باشد، از هر 10 نفر، 9 نفر پاسخ مثبتی به درمان می دهند.

 

 

فوبی اجتماعی؛ چیزی فراتر از خجالتی بودن

افراد که مبتلا به فوبی اجتماعی هستند را نمی توان افراد صرفا خجالتی دانست. این فرد در مورد چگونگی عملکردش در موقعیت های اجتماعی ترس و اضطراب شدیدی را تجربه می کند. آیا عملکرد او در نظر دیگران مناسب و صحیح است؟ آیا دیگران می توانند او را مضطرب نبینند؟ آیا زمانیکه می خواهد صحبت کند، کلمات را به خاطر می آورد؟ از آنجاییکه درمان نکردن فوبی اجتماعی اغلب اوقات منجر به اجتناب از تماس های اجتماعی می شود، این اختلال می تواند تاثیر منفی عمده ای بر روابط یک فرد و زندگی حرفه ای او را داشته باشد.

 

فوبی فضاهای بسته؛ نیازمند راهی برای خروج (ClaustroPhobia)

فوبی فضاهای بسته، ترس غیر معمول از بودن در فضاهای بسته می باشد و نوعی رایج از فوبی خاص می باشد. فرد دارای فوبی فضای بسته، هنگام سوار شدن به آسانسور و یا عبور از تونل ها اضطراب بی نهایت شدیدی را تحمل می کنند. این افراد به ترس از خفگی یا محبوس شدن از فضاهای تنگ و بسته اجتناب می کند و اغلب اوقات مشغول رفتارهای چون باز کردن پنجره ها یا نشستن نزدیک درب خروجی هستند تا به آنها احساس ایمنی بخشد. اگرچه این رفتارها ممکن است شرایط را قابل تحمل تر کند ولی ترس فرد را کاهش نمی دهد.

 

ترس از حیوانات (Zoo Phobia)

رایج ترین نوع فوبی خاص، ترس از حیوانات می باشد. ترس از حیوانات عبارت کلی است که گروهی از ترس ها را از جمله ترس از حیوانات خاصی را در بر میگیرد. از جمله ترس ازعنکبوتان (Aracho Phobia)، ترس از مارها (Ophidio Phobia)، ترس از پرندگان (Ornitho Phobia) و ترس از زنبورها (Api Phobia) می باشد. این چنین فوبی هایی اغب اوقات در کودکی ایجاد می شوند. گاهی اوقات با رشد کودک از بین می روند ولی ممکن است گاهی در طی بزرگسالی نیز ادامه یابند.

 

 

تندر هراسی؛ ترس از تندر (BrontoPhobia)

لغت یونانی (Bronte) به معنای تندر و صاعقه و (Bronto Phobia) ترس از تندر می باشد. اگرچه افراد مبتلا به تندر هراسی می دانند که تندر به آنها آسیبی نخواهد رساند ولی با این حال در طی توفان و صاعقه از بیرون رفتن اجتناب می کنند. این افراد حتی ممکن است پشت مبل مخفی شوند و یا اینکه تا پایان طوفان در کمد و یا مخفیگاه خویش باقی بمانند. ترس غیرمعمول از رعد و برق را رعد و برق هراس (Astra Phobia) گویند که بین انسان و حیوان مشترک است.

 

بلندی هراسی؛ ترس از ارتفاع (Acro Phobia)

بلندی هراسی ترس از مفرط از ارتفاع می باشد و به صورت اضطراب شدید بروز می کند. ممکن است زمانیکه فرد در حال بالا رفتن از پله ها یا نردبان می باشد، دچارحمله شود. گاهی اوقات ترس به حدی شدید است که فرد را از حرکت کردن باز می دارد. بلندی هراسی برای افراد مبتلا می تواند شرایط خطرناکی را به بار آورد. حمله اضطراب در این افراد می تواند پایین آمدن از مکان بلندی که منجر به حمله شده است را بسیار دشوار سازد.

 

پرواز هراسی؛ ترس از پرواز (AeroPhobia)

کسی که پرواز هراسی دارد از پرواز کردن می ترسد. معمولا پس از اینکه فرد تجربه آسیب زایی در ارتباط با هواپیما  - همچون عبور از جریانات هوایی شدید یا دیدن حمله اضطرابی در مسافر دیگر هواپیما – را پشت سر می گذارد، پرواز هراسی بروز می کند. حتی پس از اینکه سانحه فراموش شد، ترس همچنان باقی می ماند و حتی ممکن است پس از تماشای فیلمی درباره سقوط هواپیما در تلویزیون مجددا فعال می شود. هیپنوتیزم درمانی معمولا برای شناسایی حادثه اولیه و درمان این فوبی به کار میرود.

 

فوبی خون ، تزریق، جراحی (Blood – Injection – Injury)

طیفی از فوبی های خون، تزریق و جراحی وجود دارد که شامل ترس از خون (Hemo Phobia) و ترس از تزریق (Trypano Phobia) می باشد. برخی از افراد فوبی جراحی دارند و برخی دیگر فوبی فرایند وسیع درمان پزشکی را دارند. اینها تنها انواع فوبی هستند که منجر به ضعف و غش در افراد می شوند. در زمان مواجه شدن با چنین موقعیت هایی، افت فشار خون واکنش معمول در افراد است ولی در افراد مبتلا به این نوع فوبی افت بسیار شدیدی رخ می دهد.

 

ترس های غیر عادی

گروهی از ترس های غیر عادی و عجیب وجود دارند از جمله، سیزده هراسی ترس غیر معمول از هرچیزی که با عدد 13 ارتباط داشته باشد ( Triskaideka Phobia). اگر فکر کردن به ارواح شما را شدیدا مضطرب می کند، شما دچار نوع دیگری از فوبی به نام شبح هراسی (Phasmo Phobia) می باشید و علی رغم این حقیقت که خون آشام ها واقعیت ندارند، برخی افراد از خفاش ها وحشت دارند (Chiropto Phoobia).

 

استفراغ هراسی؛ حسی گوارشی (EmetoPhobia)

استفراغ هراسی ترس غیر معمول از استفراغ کردن می باشد که به طور معمول پس از برخی دوره های آسیب زای اوایل زندگی بروز می کند. به عنوان مثال، برخی افراد ممکن است شاهد استفراغ کردن همکلاسی خود در مکانی عمومی باشند و یا اینکه این اتفاق برای خود آنها رخ داده باشد. فکر کردن فرد به استفراغ یا به جایی همچون بیمارستان که این اتفاق به طور معمول در آنجا رخ می دهد، می تواند شروع کننده اضطراب در فرد باشد. هیپنوتیزم درمانی در این مورد عموما به عنوان بخشی از درمان مورد استفاده قرار میگیرد.

 


سرطان هراسی؛ ترس از سرطان (CarcinoPhobia)

افراد دارای این نوع فوبی با وحشت غیرمعمولی نسبت به ابتلا به سرطان زندگی می کنند. هرگونه ناراحتی جسمی برای آنها به منزله رشد غده ای بدخیم در هرجایی از بدن آنها می باشد. به عنوان مثال، سردرد برای آنها به منزله علامتی از تومور فوبی می باشد. علاوه بر این آنها از تماس با افرادی که سرطان داشته اند نیز وحشت دارند و این تماس را به معنی مبتلا شدن به سرطان می دانند. درمان شناختی می تواند به این افراد کمک کرده و آنها را به زندگی عادی خویش بازگرداند.

 

تغییر زندگی در افراد فوبیک

فوبی ها موجب تغییر نحوه زندگی در افراد می شوند تا بدین وسیله بتوانند از اشیایی که باعث ایجاد ترس در آنها می شود، اجتناب کنند. از طرف دیگر آنها در تلاش هستند که فوبی خویش را از دیگران مخفی کنند و این مسئله نیز بر زندگی آنها تاثیر می گذارد. برخی از افراد فوبیک با خانواده و دوستان خویش مشکل دارند، در مدرسه دچار افت تحصیلی می شوند و همچنین ممکن است زمانیکه تلاش می کنند که از عهده کارها برآیندف شغل خویش را از دست بدهند.

 

فوبی ها و مشروبات الکلی

احتمال بروز فوبی در افراد الکلیک 10 برابر بیشتر از افراد غیر الکلی می باشند؛ و احتمال اعتیاد به الکل در افراد فوبیک نسبتا به افراد غیر فوبیک دو برابر می باشد.

 

اتصال خانوادگی

اگرچه فرهنگ می تواند بر فوبی تاثیر بگذارد و رویدادهای زندگی ممکن است جرقه شروع فوبی باشند، میزان ابتلا در خانواده های دارای فوبی بیشتر است. احتمال ابتلا به فوبی در اعضا نزدیک خانواده ای که سابقه فوبی دارند، سه برابر بیشتر از کسانی است که چنین تاریخچه خانوادگی را نداشته اند.

 

درمان فوبی ها

حساسیت زدایی فرایند مواجهه تدریجی فرد فوبیک با محیط و شرایطی است که ترس را برای وی تداعی می کند. به مرور زمان، در حالیکه فرد اطمینان بیشتری پیدا می کند، ترس او نیز کمتر می شود. حساسیت زدایی اغلب اوقات با گفتار درمانی همراه می شود تا فرد در تغییر الگوهای تفکر و گسترش الگوهای جدید رفتار و پاسخ به موقعیت هایی که ممکن است هیجانات مرتبط با فوبیا را تحریک کنند، یاری می رسانند. اخبار حاکی از آن است که 90% کسانی که درمان را دنبال کرده اند، بهبود یافته اند.

 

 

مهدیه گنجه - مجله پزشکی مادر
منبع:
webmd.com