چه مدت از آلوده شدن به HBsAg، HBV در خون مثبت می شود؟

HBsAg ، معمولاً پس از 4 هفته ( میانگین 1 تا 9 هفته ) پس از آلوده شدن ، در خون قابل مشاهده است .

واکسیناسیون هپاتیت B

چه کسانی لازم است علیه HBV ، واکسینه شوند ؟
به تمام گروههای زیر توصیه می شود که واکسیناسیون علیه HBV را انجام دهند :  

- همه نوزادان در هنگام تولد  .

- تمام اشخاص زیر 19 سال که هنوز واکسن نگرفته اند .

- تمام کسانی که شریک جنسی آنها HBsAg مثبت است  .

- تمام کسانی که با اشخاص متعدد ارتباط جنسی دارند .

- تمام کسانی که به دنبال درمان آلودگی از طریق جنسی هستند .

- مردانی که همجنس باز هستند .

- معتادان تزریقی .

- افراد خانواده که با فرد HBsAg  مثبت زندگی می کنند .

- شاغلین مراکز بهداشتی و درمانی .

- اشخاص دیالیزی .

- دانشجویان پزشکی و پرستاری .

- مسافرانی که به نقاط آلوده جهان سفر می کنند .

- اشخاصی که بیماری مزمن کبدی دارند .

- اشخاص HIV مثبت .

- تمام کسانی که به دنبال مصونیت از HBV هستند .

تمام کسانی که در مکانهای پر جمعیت و شلوغ ، کار می کنند و به گروههای زیر خدمات ارائه می دهند :

- افرادی که از طریق ارتباط جنسی آلوده شده اند .

- کسانی که مشکلات HIV دارند .

- کسانی که معتادان تزریقی هستند .

- افرادی که در دوره بازیابی و بازپروری هستند .

- مردان هم جنس باز .

- افرادی که بیماری مزمن کلیوی دارند و دیالیز می شوند .

- بیماران صعب العلاج .

چه واکسنهایی دارای تأییدیه هستند ؟
دو دسته واکسن دارای تأییدیه هستند :

الف ) واکسن های Single-antigen Hepatitis B

- ENGERIX-B
- RECOMBIVAX  HB

ب ) واکسن های ترکیبی

COMVUAX : این واکسن ترکیب هپاتیت B با آنفوآنزای هموفیلی نوع b(Hib)  است و به افراد کوچکتر از 6 هفته یا بزرگتر از 71 هفته تزریق نمی شود .

 PEDIARIX: ترکیب هپاتیت B ، دیفتری ، کزاز و سیاه سرفه و فلج اطفال است و به افراد کوچکتر از 6 هفته و بزرگتر از 7 سال تزریق نمی شود .

TWINRIX : ترکیب واکسن هپاتیت A و هپاتیت B است و به اشخاص بزرگتر از 18 سال تزریق می گردد .

برنامه تزریق واکسن هپاتیت B به چه صورت است ؟
برنامه تزریق واکسن برای کودکان و بزرگترها در سه نوبت معمولاً تنظیم می شود که نوبت دوم و سوم به ترتیب 1 ماه و 6 ماه پس از اولین تزریق خواهد بود .

درباره مقدار دوز واکسن هپاتیت B چه توصیه هایی وجود دارد ؟
در جدول زیر اطلاعات لازم درباره گروههای سنی و دوزهای لازم ، وجود دارد .

Recommended doses of currently licensed formulations of Hepatitis B vaccine, by age group and vaccine type
Age Group			Single-antigen vaccine				Combination vaccine
			Recombivax HB		Engerix-B		Comvax*		Pediarix†		Twinrix§
			Dose (μg)¶	Vol(mL)	Dose (μg)¶	Vol(mL)	Dose (μg)¶	Vol (mL)	Dose (μg)¶	Vol (mL)	Dose (μg)¶	Vol (mL)
Infants (<1 yr)			5	0.5	10	0.5	5	0.5	10	0.5	NA**	NA
Children (1–10 yrs)			5	0.5	10	0.5	5*	0.5	10†	0.5	NA	NA
Adolescents	11–15 yrs		10††	1.0	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA
	11–19 yrs		5	0.5	10	0.5	NA	NA	NA	NA	NA	NA
Adults (≥20 yrs)			10	1.0	20	1.0	NA	NA	NA	NA	20§	1.0
Hemodialysis patients and other immuno- compromised persons		<20 yrs§§	5	0.5	10	0.5	NA	NA	NA	NA	NA	NA
		≥20 yrs	40¶¶	1.0	40***	2.0	NA	NA	NA	NA	NA	NA

 

چه کسانی نباید واکسن HBV تزریق کنند ؟
تمام کسانی که به تزریق واکسن HBV در نوبت اول حساسیت نشان داده اند و تمام کسانی که به یکی از اجزای این واکسن حساسیت دارند .

آیا یک فرد می تواند از واکسن های ساخت کارخانجات مختلف برای نوبت های دیگر استفاده کند ؟
بله ، تفاوتی در ایجاد ایمنی ، بین واکسن های ساخته شده از سازنده های مختلف وجود ندارد . اشخاص باید برنامه واکسیناسیون خود را تکمیل کنند .

اگر وقفه ای بین نوبت های تزریق واکسن ایجاد شود ، نیاز به شروع دوباره برنامه واکسیناسیون وجود دارد ؟
خیر ، نوبت ها لازم نیست تکرار شوند :

- اگر وقفه پس از نوبت اول ایجاد شده است ، نوبت دوم را هرچه سریعتر تزریق کنید .

- بین نوبت دوم و سوم ، حداقل 8 هفته باید فاصله بیفتد .

- اگر وقفه پس از نوبت دوم ایجاد شده است ، نوبت سوم را در اولین زمان ممکن تزریق کنید .

آیا تزریق دوزهای اضافی واکسن های هپاتیت A یا B یا تکرار مجدد مراحل واکسیناسیون در صورت نبودن مدارک کافی از سوابق آن ، زیان آور است ؟
خیر ، اگر لازم باشد ، تزریق دوزهای اضافی واکسن هپاتیت A و B ضرری ندارد .

آیا واکسن هپاتیت B ، می تواند هم زمان با واکسن های دیگر تزریق گردد ؟
بله ، اگر تداخلی پیش آید ، مشکلی ایجاد نمی شود . فقط باید محل تزریق جدا باشد .

واکسن هپاتیت B ، چه مدت مصونیت ایجاد می کند؟
تحقیقات نشان می دهد که حدود 20 سال مصونیت ایجاد می کند ، ولی در برابر ویروس HBV مزمن و افراد آلوده مراجعه کننده به درمانگاه ها ، مصونیت طولانی تری ایجاد می کند . مقاومت سلول ها حتی در صورت پایین آمدن میزان آنتی بادی در سطح سرم ، همچنان قابل توجه خواهد بود . این امر کلاً درباره کسانی که از سن 6 ماهگی به بعد واکسن دریافت کرده اند ، صدق می کند .  اما درباره نوزادانی که از ابتدای تولد ، واکسن هپاتیت  B را دریافت می کنند ، مدت مصونیت در دست مطالعه است .

چرا لازم است یک نوزاد در ابتدای تولد ، قبل از ترک بیمارستان ، واکسن هپاتیت B را دریافت کند، حتی اگر مادر HBsAg  منفی باشد؟
نوزادانی که مادرشان HBV مثبت هستند ، در 12 ساعت اول تولد ، باید واکسن هپاتیت B دریافت کنند تا مصونیت لازم را پیدا کنند . اما با توجه به خطاهای احتمالی در گزارش جواب آزمایشات HBsAg  افراد ، توصیه می شود که واکسن هپاتیت B به همه نوزادان تزریق شود تا نسبت به مصونیت آنها اطمینان بیشتری به دست آید .

آیا واکسن هپاتیت B در دوره بارداری یا شیردهی می تواند به مادرها تزریق شود؟
بله ، واکسن هپاتیت B حاوی ویروس زنده نیست . بنابراین هیچ تهدیدی را متوجه مادر یا کودک نمی سازد. در صورتیکه آلودگی به HBV برای زنان باردار و جنین در دوره بارداری ، بسیار خطرناک خواهد بود .

آیا اشخاصی  که سیتم ایمنی بدن آنها دچار مشکل است مانند بیماران دیالیزی یا HIV مثبت می توانند واکسن هپاتیت B دریافت کنند؟
بله ، اگر چه واکسن تزریقی به این اشخاص باید دارای دوز بیشتری باشد ، کلاً تعداد یا میزان دوز بیشتر به این افراد باید تزریق شود تا پاسخ مناسب را در بدن آنها ایجاد نماید . توصیه می شود که یک تا دو ماه پس از تزریق ، آزمایش های سرولوژیک روی این اشخاص انجام شود تا تأثیر واکسیناسیون معلوم شود .

آیا پس از آلوده شدن فرد به HBV می توان واکسن تزریق کرد؟
بله ، به عنوان پیشگیری هر چه سریعتر باید واکسن به این فرد تزریق گردد . ترجیحاً در کمتر از 24 ساعت از زمان آلودگی در برخی موارد نیز افزودن HBIG ، میزان مصونیت را افزایش می دهد .

آیا لازم است اشخاص قبل از واکسیناسیون ، نسبت یه ایمنی در برابر HBV آزمایش بشوند ؟ معمولاً انجام چنین آزمایش هایی توصیه نمی شود مگر تزریق واکسن از نظر هزینه های مالی ، قابل ملاحظه باشد . با این حال توصیه می گردد که گروههای  زیر قبل از واکسیناسیون از نظر ایمنی مورد آزمایش قرار بگیرند :

- بیماران دیالیزی

- زنان باردار

- افرادی که انتظار می رود به نحوی آلوده باشند نظیر :

- نوزادان دارای مادر HBV مثبت  .

- افراد خانواده دارای فرد HBV مثبت .

- اشخاصی که احتمالاً در معرض آلودگی های ناشی از خون با مایعات بدن فرد آلوده باشند .

- اشخاصی که در کشورهای دیگر با میزان آلودگی زیاد به دنیا آمده اند .

- اشخاص HIV مثبت .

برای این گروهها ، قبل از تزریق واکسن ، انجام آزمایش های HBsAg و آنتی HBs توصیه می گردد .

آیا تزریق واکسن به فرد آلوده به HBV مثبت هیچ مزیت یا خطری دارد ؟
خیر ، برای افرادی که قبلاً به HBV آلوده شده اند ، تزریق واکسن هیچ مزیتی ندارد . ضمناً خطری هم ندارد .

چه کسانی لازم است آزمایش های پس از تزریق واکسن HBV را انجام دهند ؟

آزمایش جهت حصول اطمینان از بوجود آمدن ایمنی در برابر HBV در گروههای زیر توصیه می گردد :

- نوزادان متولد شده از مادر HBsAg مثبت .

- شاغلین مراکز بهداشتی و درمانی .

- بیماران دیالیزی ، اشخاص HIV مثبت و سایر افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است .

- اشخاصی که شریک جنسی آنها به HBV مزمن آلوده است .

آزمایش بعد از ترزیق واکسن HBV ، چه زمانی انجام بگیرد ؟
اگر انجام این آزمایش لازم باشد ، معمولاً آزمایش آنتی HBs ، باید یک تا دو ماه پس از تزریق انجام شود . برای نوزادان متولد شده از مادر HBsAg مثبت ، یک تا دو ماه پس از کامل شدن دوره سه گانه تزریق واکسن ، یعنی در سنین 9 تا 18 ماهگی انجام شود . برای اطمینان بیشتر ، این آزمایش نباید قبل از 9 ماهگی یا زودتر از 4 هفته از آخرین تزریق صورت بگیرد .

آیا تزریق دوز مکمل ( یادآور ) برای HBV لازم است ؟

فقط در شرایط زیر این کار توصیه می گردد :

- برای بیماران دیالیزی ، در صورتیکه سطح سرمی آنتی HBs پایین آمده باشد .

- برای سایر اشخاصی که سیستم ایمنی آنها تضعیف شده است . در صورتیکه سطح سرمی آنتی HBs آنها به کمتر از 10mIU/ml رسیده باشد .

برای افرادی که در شرایط عادی هستند و سیستم ایمنی آنها مشکلی ندارد ، واکسن یادآوری لازم نیست .

 

مجله پزشکی مادر
منبع : www.cdc.gov/Hepatitis