داشتن حالت تهوع و استفراغ به خصوص در سه ماهۀ اول، یکی از شایع ترین علایم و عوارض بارداری می باشد. حدود %50 تا %85 خانم های باردار آن را تچربه می کنند.

چرا حالت تهوع در بارداری وجود دارد؟

علت اصلی وجود حالت تهوع در بارداری به طور کامل شناخته شده نمی باشد. ولی تیوری های زیر می تواند توضیح دهندۀ علت آن باشد:
- در دوران بارداری هورمون پروژسترون در بدن افزایش می یابد تا عضلات رحم را شل نگه داشته و در نتیجه از زایمان زود هنگام جلوگیری کند. این افزایش می تواند بر عضلات شکم و دستگاه گوارش نیز اثر گذاشته ، آنها را شل کند واین امر می تواند باعث زیاد شدن اسید معده و در نتیجه حالت تهوع شود.
- افزایش HCG) Human Chorionic gonadotropin)
- حساس شدن به بو
- تغییرات و نامتوازنی درمیزان قند خون
- تغییرات در متابولیسم هیدرات کربن
- پایین آمدن قدرت دفاعی بدن
- خوردن سبزیجات:
یک تئوری وجود دارد که معتقد است سبزیجات برای اینکه از هجوم حشرات در امان باشند یک مادۀ سمی بسیار ناچیزی را تولید می کنند که برای انسان کاملا بی ضرر است ، همین ماده برای جنین می تواند خطرناک باشد. برای همین حالت تهوع و استفراغ یک راه برای حفاظت جنین از این ماده سمی باشد. البته مصرف میوه و سبزیجات حداقل 5 بار در روز در دوران بارداری توصیه می شود زیرا که بسیاری از تحقیقات نشان می دهند که منجر به دنیا آوردن نوزاد با وزن بیشتر می گردد. بدن شما خود می داند چگونه از جنین مراقبت کند.

ابن حالات در 50% خانم ها پس از هفتۀ 16 خو به خود برطرف می شود. البته شما ممکن است جزء این گروه خوش شانس نباشید و این دوران برایتان طولانی تر باشد. برای برخی از خانم ها این حالت تا آخر حاملگی شان ادامه دارد. اما خبر خوش این است که اکثر تحقیقات نشان می دهند که خطر سقط جنین در خانم هایی که حالت تهوع زیاد در سه ماهۀ اول دارند، کمتر است. البته این به این معنا نیست که اگر شما حالت تهوع ندارید امکان سقط جنین برایتان بیشتر است. بلکه این می تواند به دلایل ژنتیکی باشد که شما به تغییرات هورمون در بدنتان واکنش نشان نمی دهید.

تا چه حد تهوع در بارداری طبیعی است؟
همانطور که گفته شد تهوع از شایع ترین علایم بارداری است. هر چند که میزان کم استفراغ و حالت تهوع عادی است، اما اگر شما بیش از اندازه استفراغ کنید به طوری که نتوانید غذا یا نوشیدنی ها را در معده اتان نگه دارید، این می تواند باعث از دست رفتن آب بدنتان (Dehydration) شود که در این صورت شما به مراقبت پزشکی نیاز خواهید داشت. که حتی ممکن است منجر به بستری شدن شما در بیمارستان و نیاز به تزریق سرم گردد. همچنین در صورت بروز هر یک از حالات زیر با پزشک یا مامای خود تماس حاصل نمایید:
- اگر که هیچ کاری به کم شن تهوعتان کمک نمی کند.
- اگر بیش از سه تا چهار بار در روز استفراغ کنید.
- اگر شروع به کم کردن وزن کنید.
- اگر در استفراغ شما خون وجود داشته باشد.
- اگر خودتان احساس می کنید دلیل یا میزان استفراغتان باعث نگرانی است.

چگونه می توان به رفع حالت تهوع کمک کرد؟

هر چند که دلیل قاطع و در مان %100 برای تهوع در دوران بارداری وجود ندارد، اما با به کار بردن روش های زیر می توانید به رفع حالت تهوع کمک کنید:

در هنگام صبح:
- پس از بیدار شدن بلافاصله از تخت بلند نشوید. در صورت احساس تهوع سعی کنید یک تکه نان برشته شده و یا بیسکویت به همراه چای کمرنگ شیرین شده بخورید.
- از همسرتان بخواهید صبحانه را برایتان در تخت آورده که شکم خالی از جا بلند نشوید و یا از شب قبل یک ساندویچ یا بیسکویت در کنار خود آماده بگذارید.

در طول روز:
- سعی کنید هر دو سه ساعت یکبار وعده های کوچک غذا میل کنید، حتی اگر احساس گرسنگی نمی کنید.
- تا می توانید آب، آب میوه و یا چای کم رنگ میل کنید. سعی کنید حداقل 10 تا 12 لیوان نوشیدنی در روز میل کنید.
- سعی کنید مایعات را قبل و یا بعد از غذا میل کنید نه همراه آن.
- از خوردن غذاهای پر ادویه پرهیز کنید.
- از نوشیدن قهوه و یا خوردن خوراکی های با کافیین بالا خودداری کنید.
- تا جاییکه می توانید استراحت کنید. سعی کنید دو سه بار در روز در حالیکه زیر سر و پاهایتان متکا می گذارید، استراحت کنید.
- به آرامی حرکت کنید و از حرکات ناگهانی و شدید خودداری کنید.
- پس از صرف غذا برای مدتی بنشینید تا جاذبه به پایین رفتن غذا کمک کند، بلافاصله پس از غذا خوردن دراز نکشید.
- بلافاصله پس از میل غذا مسواک نزنید زیرا که این خود می تواند باعث استفراغ شود.
- از غذاها و یا بوهایی که حالتان را به هم می زنند، دوری کنید.
- سعی کنید هر روز در هوای آزاد نرمش و یا پیاده روی کنید.
- از کشیدن سیگار خودداری کنید. نه تنها سیگار برای شما و فرزندتان مضر است، بلکه اشتهایتان را نیز کم می کند.

در هنگام شب:
- پیش از رفتن به تختخواب سعی کنید غذایی سبک مانند ماست، یک تکه نان، شیر و یا یک ساندویچ کوچک میل کنید.
- اگر نیمه شب از خواب بیدار شدید، یک غذای سبک یا بیسکویت به خصوص بیسکویت زنجفیلی میل کنید. این کمک می کند هنگام صبح حالت تهوع نداشته باشید.
- در صورت امکان با پنجرۀ باز بخوابید تا هوای تازه وارد اطاق شود.

گروه ترجمه و تالیف مجله پزشکی مادر