یکی از مشکلاتی که بیشتر روزه داران در ماه مبارک رمضان با آن مواجه می شوند سوء هاضمه است که به دلیل پر خوری و مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ شده و حتی استفاده ازغذاهای تند می باشد.

به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر، سوء هاضمه با علائمی همچون سوزش معده ، اسهال ، احساس خفگی ، حالت تهوع ، یبوست ، درد در شکم همراه است.

اما مهمترین علت سوء هاضمه بخصوص در این ماه می توان به پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و  مصرف غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند، مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، عدس ،‌ نوشابه های گازدار نام برد.

با توجه به اینکه هر دردی درمانی دارد بنابراین افراد روزه دار باید از پرخوری اجتناب کنند، آب میوه یا آب بنوشند. از مصرف غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنند.

یکی از موثرترین موارد برای هضم راحت تر مواد غذایی و پیشگیری از سوء هاضمه بهتر است کمی آب لیمو ترش تازه را در ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی لیتر آب چکانده و قبل از سحری بنوشید. این نوشیدنی ساده به پاک شدن معده از هرگونه مواد باقی مانده و حذف هر نوع اسید کمک خواهد کرد.

یا می توانید یک قاشق چایخوری یا غذاخوری از سرکه و یا نکتار سیب را با ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی لیتر آب مخلوط نموده و میل نمایید. غذا را کامل و درست بجوید زیرا اولین مرحله و مهمترین مکانیزم هضم غذا، جویدن است.

استفاده از سبزیجات همراه غذا نیز به هضم غذا کمک می کند. البته برخی از گیاهان دارویی نیز وجود دارند که برای کمک به فرآیند هضم بسیار مفید و شناخته شده هستند. از جمله این گیاهان می توان به توت قرمز ، هِل ، میخک ، رازیانه ، زنجبیل و دارچین اشاره کرد.

مجله پزشکی مادر

داشتن آرامش در زندگی نخستین چشمه خوشبختی است و کسی که از این نعمت محروم باشد از نعمت خوشبختی نیز محروم است و هیچگاه طعم خوشبختی را نخواهد چشید. ستیابی به آرامش واقعی یکی از خواسته های همیشگی بشر بوده است و در این راستا انسان در طول تاریخ تلاشها و رنج های بسیاری را به جان دل پذیرفته است.
برای داشتن آرامش روانی افراد می توانند از این ماه پر برکت بهره مند شوند، چرا که آرامش روانی ناشی از روزه داری منجر به کاهش استرس روزانه و کاهش تولید مواد افزایش دهنده ضربان قلب می شود.

روزه از نظر تقویت روح و روان آدمی کمک بسیار خوبی برای انسان می باشد. چرا که نخوردن و نیاشامیدن از ساعتی خاص تا ساعتی خاص آن هم به دستور خالق و آفریدگار این عالم و همه هستی ، نوعی تمرین برای انسان از جهت کنترل شهوات و غرائز می باشد.

روحیه صبر و تقوا را در آدمی پرورش می دهد. لذا در مقابل ناملایمات خود بی تابی و آشفتگی نشان نمی دهد. تداوم تمرینِ مهار کردن شهوات و تسلط بر آنها به مدت یکماه ، سبب تقویت اراده انسان می شود. و وقتی اراده انسان قوی شد دیگر در مقابل ناملایمات و گرفتاریها احساس ضعف از خود نشان نمی دهد و با آرامش کامل به رفع آن گرفتاری و نگرانی می پردازد.

روزه یک سیستم کنترل کننده است که به افراد چگونگی به تعویق انداختن نیازهایشان را می آموزد تا در هنگام هیجان و احساس شدید نیاز ، تفکرات خود را کنترل کنند و رفتاری مودبانه و با آرامش داشته باشند.

البته نباید فراموش کرد که مهمترین تأثیر روزه ایجاد آرامش و امنیت روانی در افراد می باشد. در ماه مبارک رمضان با قوی تر شدن اعتقادات مذهبی مردم ، آرامش و امنیت روانی آنان هم افزایش می یابد.

یکی از تأثیرهای روانی روزه بر شخصیت افراد افزایش روحیه صبر و استقامت آنان است؛ صبر که از دیدگاه قرآن به عنوان والاترین و بالاترین درجه دین داری است به عنوان عامل آرامش هم مطرح می شود. زیرا وقتی انسان بتواند 30 روز در برابر گرسنگی و نیز گناهانی مثل غیبت ، دروغ و ... ایستادگی کند، بدیهی است که در تمام سال هم ترک گناهان برایش آسان تر خواهد بود.

برای رسیدن به آرامش روانی داشتن ایمان بسیار حائز اهمیت است. ایمان عبارت است از باور و تصدیق قلب به خدا و رسولش ، آنچنان باور که هیچگونه شک و تردیدی بر آن وارد نشود. بدون ایمان، آرامش روحی و روانی وجود ندارد. یا حداقل اینگونه می توان گفت که یکی از عوامل ایجاد آرامش دارا بودن ایمان به خدا می باشد.

مجله پزشکی مادر

با توجه به مدت زمان طولانی روزه داری و همزمان بودن آن با گرمای طاقت فرسای فصل تابستان مساله تشنگی و راه های کاهش آن در طول مدت روزه داری اهمیت ویژه ای است. بر اساس مطالعات فیزیولوژیک همه انسان ها می‌توانند به مدت 40 روز گرسنگی را تحمل نمایند اما ساختار بدن به گونه ای طراحی شده است که کاهش بیش از  5 درصد از آب بدن باعث بروز اختلالات جبران ناپذیری می‌شود. اگر چه با ترشح هورمون کاهنده ادرار (ADH) کم آبی جبران می‌شود و دفع ادرار کاهش می‌یابد اما این روند جوابگوی کم آبی بدن نیست. احساس تشنگی به فعالیت های بیرونی و نوع تغذیه مربوط می‌شود.

منظور از فعالیت های بیرونی انجام فعالیت های سنگین ، حضور در محیط های گرم و غیره ... می‌باشد. در ارتباط با نوع تغذیه ، توصیه هایی به منظور کاهش احساس تشنگی در طول مدت روزه داری خدمتتان ارائه می شود.       

- بهتر است برای وعده افطاری و سحری سالادهایی تهیه کنیم که بیشتر مواد تشکیل دهنده آن گوجه فرنگی ، خیار و کاهو باشد. با خوردن این سبزی ها احساس تشنگی کاهش می‌یابد زیرا جذب آب این مواد به طور تدریجی است و آب آن ها تا چند ساعت در دستگاه گوارش باقی می‌ماند.

- در وعده سحر توصیه می‌شود افراد معده خود را با نوشیدن آب فراوان پر نکنند زیرا در طول روز تشنه خواهند شد و بهتر است به جای این کار از میوه های آبدار مانند هندوانه ، انگور ، آلو و هلو تناول نمایند.

- در وعده سحر باید از مصرف زیاد غذاهای پروتئینی و گوشتی پرهیز نمود. همچنین برای حفظ آب بدن غذاهایی مانند ماکارونی ، آش رشته ، کباب ، پلوی زیاد و ته دیگ که باعث جذب بیشتر آب بدن می‌شوند کمتر استفاده کنید. کاهش مصرف نمک و مواد غذایی سرخ شده نیز در حفظ آب بدن موثر است.

- در ماه رمضان حتما در فاصله افطار تا سحر حداقل 6 لیوان آب بنوشید. البته توصیه می‌شود از نوشیدن آب یخ پرهیز و آب خنک را جایگزین آن نمایید. نوشیدن چای به مقدار 2 تا 3 فنجان در فاصله زمانی افطار تا سحر نیز بر خلاف این تصور که می‌گویند چای مدر است در کاهش احساس تشنگی موثر خواهد بود.

- مصرف نان های سبوس دار کمتر از نان های دیگر باعث تشدید حس تشنگی در بدنتان می‌شود و می توانید در وعده های  افطار و سحر نان هایی مانند نان سنگک میل کنید.

منبع: دکتر مسعود کیمیاگر (استاد انستیتو تحقیقات تغذیه ای کشور و دانشگاه شهید بهشتی)

استفاده از سبزیجات و میوه ها در ماه رمضان:
حدود 80 درصد حجم میوه ها را نیز آب تشکیل می دهد. تنها ماده غذایی که برطرف کننده تمام نیازهای بدن می باشد میوه است. وعده سحری بهترین زمان برای خوردن میوه‌ها و جبران آب بدن و پیشگیری از تشنگی در طی روز است.
به گزارش خبرنگار مجله پزشكی مادر، خشكی ، یبوست یکی از مشکلات شایع و فراگیر روزه داران در ماه رمضان است، این عارضه به دلیل کاهش آب بدن بروز می‌کند.

در فاصله افطار تا سحر آب فراوان بنوشید و اگر برایتان مقدور نبود، مصرف میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند در این زمان به تامین آب بدن شما کمک کند.

برای پیشگیری از یبوست، بدن هم به فیبر و هم آب نیاز دارد بنابراین مصرف میوه‌ها به دلیل داشتن آب فراوان و سبزیجات به علت فیبر زیاد در ماه رمضان به روزه داران توصیه می‌شود.

اگر امکان تهیه میوه‌های متنوع برای افراد باشد، بهتر است اصل را بر تنوع مصرف میوه گذاشت.

برخی افراد به دلیل ناراحتی معده هضم و جذب میوه‌ها برایشان مشکل است. بنابراین بهتر است این افراد از میوه‌های رسیده‌تر یا  آب پز و بخار پز كه به جداره معده آسیب نمی‌زنند، مصرف کنند.

میوه ها برخلاف گوشت و لبنیات که حاوی کلسترول مضر هستند از آن تهی می باشند ؛ میوه موجب تقویت حافظه می شود. لازم به ذکر است که میوه سوخت اساسی مغز است و تاثیر مثبتی بر روی مغز می گذارد، میوه ضد چاقی ، فشارخون بالا و عوامل دیگری است که احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. میوه تنها ماده غذایی است که حاوی فیبرهای سالم و طبیعی می باشد. البته سبزیجات نیز اگر چه به پای میوه ها نمی رسند ولی آنها هم سرشار از فیبر هستند.

سبزیجات از كالری پایینی برخوردار هستند. می‌توان گفت كه تقریبا در حدود یك‌ سوم مردم دنیا از بیماری چاقی رنج می‌برند. به منظور كاهش وزن، فرد باید از غذاهایی با كالری پایین استفاده كرده و تحرك خود را نیز افزایش دهد. استفاده از سبزیجات در غذاهای اصلی و میان‌وعده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. چربی سبزیجات بسیار پایین بوده و همچنین فاقد كلسترول می‌باشند. سبزیجات تازه، حاوی مقدار كمی سدیم هستند. به طور كلی سبزی‌های منجمد نسبت به انواع تازه خود، حاوی مقدار بیشتری سدیم هستند. این رقم در سبزیجات كنسرو شده به بالاترین میزان خود می‌رسد.

سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. بسیاری از سبزیجات حاوی مقادیر زیادی مواد معدنی از جمله آهن می‌باشند. آهن در خون‌سازی و تامین انرژی بدن نقش مهمی را ایفا می‌كند. استفاده ناكافی از آهن در رژیم غذایی روزمره باعث بروز كم‌خونی می‌شود. آهن در اسفناج، لوبیا، لوبیا قرمز، لوبیای چشم‌بلبلی، چغندر و انواع سیب‌زمینی‌ها یافت می‌شود. سبزی‌ها با رنگ سبز پررنگ مثل اسفناج، خردل، بروكلی و كلم، حاوی میزان بالایی كلسیم می‌باشند. كلسیم برای استحكام استخوان و دندان ضروری است و از بروز پوكی استخوان نیز جلوگیری می‌كند. سبزیجات دارای مواد فیبردار هستند.

مجله پزشکی مادر

رمضان ماه خدا، بهار قرآن و ماه خوبی ها و ماه رویش زیبایی ها است. در این ماه، زمینه پالایش درون و اصلاح بیرون و بهره مندی از رحمت خداوند برای همگان فراهم می شود.
در این ماه علاوه بر بهرمندی از آثار جسمی و روحی روزه داری از آثار اجتماعی روزه داری نیز بهره مند خواهیم شد.
به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر، یکی از آثار اجتماعی روزه، درس مساوات و برابری در میان افراد اجتماع است؛ ما در این ماه اگر فراموش کردیم همه با یکدیگر برابر و برادر هستیم. به یاد خواهیم آورد تفاوتی میان سیاه و سفید، فقیر و غنی و فرقی بین نژاد و طبقه اجتماعی نیست ما همه انسان هستیم و به انسانیت خود می بالیم. و باید در هر شرایط به همنوع خود کمک کنیم و با یکدیگر متحد باشیم. 

بسیاری از کدورت ها و ناهنجاری های اجتماعی، ریشه در خودپرستی و خودشیفتگی دارد. با روزه داری، فرد روزه دار از پیله خودپرستی خارج می شود. و توجه بیشتری به همسایگان، بازدید از اقوام و حضور در سفره افطاری دیگران و ... فراهم می سازد.

یکی از آثار سودمند روزه در بخش اجتماعی آن، تمرین احترام به قانون و دیگر افراد جامعه است. در جامعه ای که روزه به عنوان یک فریضه دینی مورد توجه است، همه افراد خود را موظف به خویشتنداری و رعایت احترام آن جامعه می دانند. در جامعه روزه دار، خوردن و آشامیدن و حرکات ضداخلاقی مغایر با رفتار دینی به شدت محکوم است و انسان های فهیم خویشتن را از آن دور نگه می دارند.

براساس آماری که به دست آمده هر ساله با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان میزان جرایم اجتماعی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. ریشه این اصلاح اجتماعی را باید در گرایش افراد جامعه به معنویات و سلطه معنویت بر جامعه جستجو کرد.

تشویق به افطاری دادن در فرهنگ اسلامی و دستگیری از نیازمندان و نیز گستردن سفره های اطعام برای همگان امروزه به صورت فرهنگی فراگیر درآمده نشانه هایی از مهرورزی و هم دردی با بینوایان است.

تحمل تشنگی و گرسنگی هر چند مدت اندکی باشد، آدمی را به یاد بینوایان می اندازد و روحیه مهربانی و کمک به هم نوع ، بذل ، بخشش و سخاوت نسبت به دیگران را در وجود آدمی زنده می کند. روزه دار با چشیدن طعم گرسنگی و تشنگی ، وضعیت و فشارهای اقتصادی محرومان را بهتر درک می کند. داشتن صبر در مواجهه با رفتار و گفتار دیگران از جمله پایه های اساسی آثار اجتماعی روزه است.

روزه دار سعی می کند در زمانی که روزه دار است بخشی از گناهان خود را ترک کند به ویژه گناهی که مربوط به حوزه زندگی اجتماعی می شود.

بدون تردید یکی از عوامل تقویت روابط اجتماعی در گروه دوستان و خویشان، رفت و آمدهایی است که بین افراد صورت می گیرد. افطاری دادن در این ماه از یک سو، و تاکید بر اجابت دعوت دیگران از سوی دیگر، پس تقویت روابط دوستانه یکی از  مهمترین و زیباترین تأثیرات رمضان است، ایجاد فضاهای جمعی و در نتیجه تقویت وجدان اجتماعی است.

عموماً افرادی که دارای نفسی سرکش و عصیانگرند، توان کنترل خود را ندارند و به همین دلیل پیوسته مرتکب جرایم مختلف می شوند، اما روزه مانع این سرکشی می شود و فرد را از ارتکاب اعمال ناشایست باز می دارد.

روزه عاملی برای انسجام و همبستگی اجتماعی است،؛ زیرا از یک سو باعث ایجاد همدلی و مشارکت بین افراد جامعه و از سوی دیگر باعث افزایش انسجام اجتماعی می شود. چون همه با پرداختن به یک ارزش واحد، اعمالی یکسان را به جا می آورند که در نهایت موجب نوعی همدلی و همگرایی اجتماعی می شود.

با روزه می توان به آرامش اجتماعی رسید؛ زیرا یکی از اثرهای روزه به وجود آوردن صلح و صفا در روح انسان است. وقتی فردی به آرامش درونی برسد، این احساس خود را به جامعه نیز انتقال می دهد و با خانواده و همکارانش احساس همدردی و برخورد بهتری دارد.

مجله پزشکی مادر 

خواب عبارت است از کاهش تا فقدان سطح هوشیاری، تعلیق نسبی ادراکات حسی و غیر فعال شدن تقریبا تمام عضلات ارادی در زمان استراحت است به طوری که فعالیت بدن و ذهن تغییر کرده و توهم‌های بینایی جایگزین تصاویر واضح واقعی بشوند. خواب برای سلامت و بازسازی سیستم اعصاب، سیستم ایمنی و سیستم عضلانی - اسکلتی انسان‌ها و جانوران اهمیت دارد.

اگر برنامه‌ریزی درستی نداشته باشید، خواب و خوراک‌تان به هم می‌خورد، خسته و بی‌حوصله می‌شوید و کارایی‌تان پایین می‌آید. با یک برنامه‌ریزی دقیق و رعایت نکات ساده می‌توانید خودتان را با این تغییرات هماهنگ کنید، به راحتی روزه بگیرید و از مزایای معنوی این ماه بهره بیشتری ببرید.

تغییر زمان صرف وعده های غذایی در ماه رمضان می تواند خواب افراد را تحت تأثیر قرار دهد. افراد روزه دار باید به منظور صرف وعده سحری قبل از اذان صبح از خواب بیدار شوند و غذا بخورند. این امر باعث می شود چرخه خواب در ماه رمضان مانند روزهای معمول سال نباشد. به عبارت دیگر خواب به صورت مداوم نباشد.

در این ماه رمضان علاوه بر وعده‌های غذایی ساعت خواب هم تغییر می‌کند. شب زودتر بخوابید تا بتوانید یکی دو   ساعت قبل از اذان از خواب بیدار شوید. بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید، این کار باعث سوء‌هاضمه و برگشت غذا از معده می‌شود.

روزه داری ماه رمضان منجر به تأخیر در چرخه خواب و بیداری، كاهش خواب عمیق و كاهش هوشیاری در طول روز می شود. عوامل گوناگونی از جمله الگوی دریافت رژیمی، تغییرات هورمونی و استرس می توانند كمیت و كیفیت خواب را در ماه رمضان تغییر دهند.

در ساعات دیگر روز به اندازه کافی بخوابید تا سحر خواب نمانید یا از شدت خواب آلودگی از خوردن سحری منصرف نشوید.

ساعت‌های اولیه روز، بهترین زمان برای فعالیت‌های فکری است. بهتر است این ساعت از روز بیدار بمانید و کارهایی که احتیاج به تمرکز و قدرت فکری بیشتری دارند را انجام دهید و در ساعت‌های انتهایی روز بخوابید. بعدازظهر و قبل از افطار که کم‌انرژی‌تر شده‌اید و قند خونتان پایین آمده، زمان مناسبی برای خواب است.

مجله پزشکی مادر

افراد بسیاری بخصوص در ماه مبارک رمضان تمایل به مصرف شیرینی جات دارند و به هنگام افطار زولبیا و بامیه و همچنین خرما مصرف می کنند. اگر چه که متخصصین خوردن شیرینی جات و زولبیا و بامیه را در هنگام افطار توصیه نمی کنند، اما افراد تمایل بسیاری در مصرف آنها دارند. اما بر خلاف زولبیا و بامیه مصرف خرما بخصوص در این ماه توصیه می شود.
خرما میوه‌ای مقوی است که مواد معدنی بسیاری همچون آهن، پتاسیم، روی، منگنز دارد. و ویتامین هایی همچون A ، B و E دارد .

خرما دارای قند زیادی است و حدود 70 درصد آن را کربوهیدرات تشکیل می‌دهد. خرما از جمله میوه‌های شیرینی است که مصرف محدود آن برای بیماران دیابتی نیز مجاز شناخته شده است.

از جمله خواص خرما، خنثی کردن اسید اضافی معده است. با توجه به اینکه زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل ‌درد می‌شود، هنگام بروز چنین علائمی، 2 تا 3 عدد خرمای تازه را له کرده و در مقداری آب جوش بیندازید، سپس هم زده و بنوشید.

با خوردن یک عدد خرما به همراه شیر، پیش از خواب، خواب راحتی خواهید داشت.

خرما ضد میکروب است، همچنین سبب هضم غذا می‌شود. کلسیم موجود در خرما عامل اصلی استحکام استخوانهاست؛ در ضمن فسفر آن نیز مانع ضعف اعصاب و خستگی می‌شود.

با توجه به اینکه خرما دارای منیزیم نیز هست و سالمندان نیز برای جبران کاهش کار سلولهای مغزیشان باید غذاهای منیزیم‌دار بخورند، مصرف خرما، منیزیم مورد نیاز آنها را نیز تأمین می‌کند.

خرما مانع تجمع چربی شده و به دلیل دارا بودن عناصر مفید، دفاع بدن را نیز در برابر امراض بالا می‌برد. علاوه بر این، خرما برای بیماران دارای چربی خون، چاقی و ناراحتی‌های تنفسی مفید است.

مصرف خرما کار غده تیروئید را نیز تنظیم می‌کند.

البته لازم به ذکر است که زیاده‌ روی در مصرف خرما برای کبد خوب نبوده و در ضمن فشار خون را بالا برده و سبب پوسیدگی دندانها و همچنین چاقی نیز می‌شود.

مجله پزشکی مادر

« اگر مکلف از گفته پزشک یقین پیدا کند که روزه براى او ضرر دارد و یا از گفته وى یا منشأ عقلایى دیگرى براى او خوف از ضرر حاصل شود، روزه گرفتن براى او واجب نیست، بلکه جایز هم نیست.» این ، پاسخ قاطبه مراجع عظام در پاسخ به استفتایی است که می‌پرسد: « اگر پزشک شخصى را از روزه گرفتن منع کند، آیا عمل به گفته او واجب است؟» نباید فراموش کنیم که کتاب آسمانی‌مان توصیه‌های زیادی درخصوص حفظ سلامت، این نعمت گرانبهای خدادادی به ما داشته است. نباید یادمان برود که هدف از این ماه، تزکیه نفس و عبادت است نه فقط پرهیز از خوردن و آشامیدن به خصوص اگر این امتناع در شرایطی باشد که سلامت دستگاه‌های متعدد بدن ما را تهدید کند. اگر دچار بیماری مزمن یا شرایط خاص جسمی هستید، به شما توصیه می‌کنیم پیش از آغاز ماه رمضان و ایام روزه‌داری با پزشک متخصص خود مشورت کنید و درخصوص مصرف داروهای خود و اینکه آیا روزه برای شما ممنوعیتی دارد یا نه، از ایشان کسب اجازه کنید.

دکتر حمید سهراب‌پور/استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، فوق‌تخصص ریه
توصیه من این است که بیماران ریوی، به خصوص آنهایی که شغل‌شان ایجاب می‌کند که در محیط باز فعالیت کنند و گرما و به خصوص روزهای بلند تابستان، بدن آنها را دچار کم‌آبی می‌کند، بهتر است روزه نگیرند. حتما شما باید مورد به مورد بررسی شوید و به صلاح نیست با مصرف نکردن مایعات، خطر را برای خود اضافه کنید.

- مصرف‌کنندگان داروهای استنشاقی: اگر بررسی شده‌اید و طبق مشاوره و نظر پزشک توانایی گرفتن روزه را دارید اما از داروهای استنشاقی استفاده می‌کنید، می‌توانید داروهای استنشاقی خود را در طول روز هم مصرف کنید چون طبق فتوای مراجع این داروها روزه را باطل نمی‌کند. اگر هم داروهای خوراکی استفاده می‌کنید، قطعا دوز آن داروها باید به وسیله پزشک‌تان تنظیم شود.

- مبتلایان به آسم و برونشیت : اگر دچار آسم و برونشیت مزمن هستید، دقت کنید غلیظ شدن خلط یکی از مشکلاتی است که بیماری‌تان را تشدید می‌کند، یعنی اگر مایعات کافی در طول روز مصرف نکنید، این کم‌آبی به علاوه گرمی هوا (دقیقا شرایط رمضان امسال) بر شدت بیماری‌تان می‌افزاید.

دکتر ایرج احدزادگان / استاد چشم‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
در آستانه ماه رمضان همواره سوال می‌شود آیا افرادی که از عینک استفاده می‌کنند، نباید روزه بگیرند و آیا روزه‌داری موجب ضعیف‌تر شدن چشم‌های آنها و بالا رفتن شماره عینک می‌شود و شاید دلیل این پرسش از آنجا ناشی شود که مردم عیوب انکساری چشم که برای اصلاح آن از عینک کمک می‌گیرند را نمی‌شناسند. تاکنون هیچ مدرکی که ثابت کند روزه‌داری موجب می‌شود مشکلات انکساری چشم بیشتر شود و یا شماره عینک شما تغییر یابد، نداشته‌ایم. تنها یک مورد منع روزه‌داری از سوی متخصصان چشم تاکید می‌شود و آن هم، مبتلایان به آب سیاه یا گلوکوم است. این بیماران چون فشار داخل چشم‌شان بالاست ، اگر روزه بگیرند، در هنگام افطار که مایعات مصرف می‌کنند و به اصطلاح روزه را افطار می‌کنند، یک دفعه فشار مضاعفی به آنها وارد می‌شود که خطرناک است. عصب بینایی که در ته کره‌چشم ما قرار دارد، بسیار به بالا رفتن فشار چشم حساس است و هرگونه تغییر در غلظت خون و مایعات بدن، تغذیه یک میلیون رشته عصبی را که در فضای کوچک ته چشم قرار دارند مختل می‌کند و آنها را می‌کشد. امیدوارم مبتلایان به آب‌سیاه یا گلوکوم این توصیه را جدی بگیرند. اگر سن این افراد بالا باشد و مشکلاتی چون بیماری‌های عروقی و اختلال در انعقاد خون داشته باشند، امکان دارد این مشکل جدی‌تر و مساله‌ساز شود. غیر از این مورد ، هیچ مشکلی در چشم‌پزشکی نیست که ممنوعیت روزه‌داری در نظر گرفته شود و به چشم فشار بیاورد.

دکتر مریم پوررضا/ متخصص زنان و زایمان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
داشتن تغذیه خوب و مناسب در تمام دوران زندگی ضامن بقا و سلامت ما انسان‌ها است اما برخی از دوره‌های آسیب‌پذیر در زندگی ما وجود دارند که بارداری و شیردهی از آن جمله‌اند و از اهمیت ویژهای برخوردارند. در سه ماهه نخست بارداری ما اصلا جایز نمی‌دانیم که خانم‌ها روزه بگیرند چون سلول‌های حیاتی بدن جنین در حال رشد بوده و نیازمند تغذیه از خون مادر است. خوشبختانه بیشتر مادران باردار و شیرده متوجه این اهمیت ویژه هستند و خودشان بیشتر از هر چیز، به سلامت جنین در دوران بارداری و کودکی که با شیرمادر تغذیه می‌شود در دوران شیردهی اهمیت می‌دهند. حتی رژیم غذایی دوران بارداری آن‌قدر پراهمیت است که ما به مادرانی که رژیم‌های غذایی خاص دارند، برای مثال گیاه‌خوار هستند توصیه می‌کنیم رژیم متعادلی را در نظر بگیرند که حاوی همه مواد غذایی باشد و جنین بتواند از فواید همه گروه‌های غلات، گوشت، انواع میوه‌ها و شیر بهره بگیرد. البته بعضی مادران هستند که در سه ماهه دوم یا سوم بارداری هستند و تمایل دارند روزه بگیرند. ما به آنها توصیه می‌کنیم مخاطرات احتمالی این کار را بشناسند. وظیفه سلامتی و رشد یک انسان دیگر برعهده آنهاست و باید تصمیم بگیرند. درباره شیردهی شخصا منع روزه‌داری را نمی‌گویم و به عهده مادر می‌گذارم اما به خانم‌ها می‌گویم که قطعا برای افزایش شیر، باید در روز مایعات مصرف کنید و میوه و سبزی در وعده‌های غذایی خود بگنجانید تا بتوانید، کودکتان را از نعمت شیر خود برخوردار کنید و اگر قرار است روزه بگیرید باید این موضوع را در ذهن داشته باشید که شیر شما کم خواهد شد.

دکتر ارشمیدس صنعتی/ متخصص قلب و عروق
آنچه درباره منع روزه‌داری بیماران قلبی مطرح می‌شود و حتما باید بیماران گرامی رعایت کنند این موارد هستند:

- اگر مشکل دریچه‌ای قلب دارید: به طور کلی مبتلایان به مشکلات دریچه‌ای قلب منع روزه‌داری ندارند ولی باید با پزشک‌ خود مشورت کنند. شاید ابتلای آنها به برخی بیماری‌های همراه و یا شرایط خاص سنی یا جسمی‌شان نیازمند بررسی و حتی منع روزه‌داری شود.

- فشار خونی‌ها: گروهی از بیماران که فشارخون‌های کنترل نشده دارند، نباید روزه بگیرند. هرگونه تغییری در حجم خون و شرایط فیزیکی بدن موجب عدم تعادل آب و الکترولیت‌ها در خون و برهم خوردن فشارخون می‌شود و این بیماران منع روزه‌داری دارند.

- مبتلایان به نارسایی قلبی: حتما می‌دانید نارسایی قلبی یک نشانگان بالینی است که در آن اختلال ساختمانی یا عملکرد قلب به عدم توانایی قلب در به گردش درآوردن خون، با سرعت لازم برای تامین احتیاجات بافت‌های متعدد منجر می‌شود. نارسایی قلبی به طور معمول به تظاهرات بالینی چون ترکیبی از احتقان در گردش خون، تنگی نفس‌، ضعف و خستگی منجر می‌شود. علت نارسایی قلبی بسیار متنوع است اما بیماری‌های ایسکمی قلب (خون‌رسانی به قلب در اثر تنگی عروق مختل می‌شود) و مشکلات مادرزادی از مهم‌ترین علل آن هستند. البته یک سری عوامل نیز هستند که انواع نارسایی قلب را به مرحله آشکار شدن می‌رسانند، یعنی گویا یک بار اضافی را به قلب وارد می‌کنند که به بدتر شدن بیشتر عملکرد قلبی منجر می‌شود. دقت داشته باشید مصرف متعادل آب و داشتن رژیم غذایی مناسب در طول روز و استفاده از داروهای تجویز شده برای کمک به عملکرد بهتر قلبی در این بیماران الزامی است و برای مبتلایان به نارسایی قلبی و افرادی که دچار ایسکمی (کم‌خونی بافت قلب) و درد قفسه صدری هستند روزه‌داری ممنوع است. پس اگر شما به تازگی دچار درد قفسه سینه و تنگی نفس بوده‌اید و پزشک برای شما آنژیوگرافی انجام داده و با این شیوه عکس‌برداری یا دیگر روش‌ها متوجه شده که دچار ایسکمی قلب هستید، هرگز نباید روزه بگیرید.

- اگر تحت عمل جراحی بوده‌اید:گروه دیگری که به دلیل تنگی رگ‌های قلبی تحت عمل آنژیوپلاستی قرار گرفتند و یا جراحی قلب شدند (بای‌پس انجام دادند) و در حال حاضر هیچ مشکلی ندارند و تحت کنترل پزشک هستند، با اینکه منع روزه‌داری ندارند اما باید حتما درباره انجام این فریضه با پزشک خود صحبت کنند و توصیه‌های مصرف دارو یا رژیم خاص خود را در طول ماه مبارک رمضان جدی و پیگیر دنبال کنند.

دکتر علیرضا زالی/ جراح مغز و اعصاب و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
بسیاری از مردم در آغاز ماه مبارک رمضان به ما مراجعه می‌‌کنند و می‌گویند دکتر، با روزه گرفتن سردردم تشدید می‌شود، آیا این مشکل مجوزی برای منع روزه‌داری است؟ با ذکر این نکته و پاسخ به خوانندگانی که این سوال مشترک را دارند، سعی دارم در قالب این یادداشت موارد منع روزه‌داری بیماران مغز و اعصاب را نیز خدمت‌تان عرض کنم. در مواردی که فرد کاملا سالم باشد و از لحاظ هموستاز بدن و سازگاری‌های فیزیولوژیک فاقد هرگونه بیماری پنهان و آشکار باشد، مشکل کم‌آبی در روزه‌داری نمی‌تواند به آسیب‌های گذرا یا پایدار مغزی منجر شود چرا که سلول‌های مغزی از مکانیسمی برخوردارند که ما آن را مکانیسم خود تنظیمی می‌نامیم، یعنی حتی در مواردی که فرد، از مصرف آب محروم است، این مکانیسم خاص موجود در مغز، سلامت سلول‌های مغزی را تضمین می‌کند. لذا وجود علایمی مثل سرگیجه و سبک شدن سر را به علایم ناشی از افت فشارخون و ضعف عمومی ناشی از فشار روزه که تا حدی طبیعی است، باید انتساب داد نه به دلیل مشکلات مغزی. بدیهی است اگر شما بیماری دارید و نمی‌دانید آیا با روزه تشدید می‌شود، باید با پزشک متخصص مربوطه مشورت کنید و شاید لازم باشد از روزه گرفتن بپرهیزید. برخی از افراد به دلیل وجود مشکلات مغز و اعصاب باید داروهایشان را به موقع بخورند. برای این بیماران علاوه بر دوز داروها، زمان تجویز دارو هم اهمیت خاصی دارد، یعنی تاثیرگذاری داروها به نیمه عمر آن دارو در خون وابسته است. به همین دلیل اگر آن دامنه زمانی موردنظر لحاظ نشود، اثرگذاری دارو از بین خواهد رفت و بیمار در اثر محرومیت از آن دارو در معرض خطر قرار می‌گیرد.
در برخی موارد، یکسری داروهای جایگزین داریم که طولانی اثر و آهسته رهش هستند و می‌توانیم آنها را تجویز کنیم. البته فقدان این داروهای جایگزین در انواع خاصی از بیماری‌ها باعث می‌شود برای حفظ سلامتی بیمار، از او بخواهیم از روزه‌داری اجتناب کند. گروه دومی که در مورد منع روزه‌داری آنها تاکید داریم، بیماران تشنجی هستند. شاید در مواردی که تشنج بیمار کاملا تحت کنترل است (وضعیت دارویی و نوار مغز مطلوب است) با صلاحدید پزشک اجازه روزه‌داری داده شود اما در کسانی که تشنج غیرقابل کنترل دارند و یا بیم آن می‌رود که به دلیل روزه‌داری وبر هم خوردن تعادل داروها بیمار دچار تشنج شود، روزه‌داری مضر تشخیص داده می‌شود چرا که خود گرسنگی ممکن است به بروز تشنج منجر شود. گروه سوم بیمارانی هستند که به دلیل ماهیت بیماریشان و یا اقدامات درمانی دچار ضعف مفرط عمومی هستند و این ضعف با روزه بدتر شده و علایم اولیه بیماری را شعله‌ور خواهد کرد. مثلا بیمارانی که به دلایلی نیازمند درمان‌های جنبی مثل رادیوتراپی و شیمی‌درمانی هستند، باید وضعیت تغذیه‌ای صحیح داشته باشند. هرگونه اختلال تغذیه‌ای ضعف عمومی آنها را تشدید کرده و عدم مصرف غذا به صورت مکفی سیستم ایمنی‌‌شان را تهدید می‌کند و روند درمان را به تاخیر می‌اندازد.

دکتر علیرضا استقامتی/ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و استاد غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران
من معتقدم هر کسی که به دلیل یک بیماری خاص مانند قلبی‌عروقی ، کلیوی یا دیابت تحت نظر پزشک متخصصی قرار دارد، عاقلانه‌ترین کار این است که حتما با پزشک خود در خصوص گرفتن روزه و اینکه چه خطراتی در کمین اوست، مشورت کند. حتی اگر شما شرایط لازم را برای روزه‌داری داشته باشید و از نظر سلامت خطری تهدیدتان نکند، باید داروهایتان را طبق برنامه‌ریزی جدید برای دو وعده سحر و افطار تنظیم کنید. درباره بیماران دیابتی چه از نوع وابسته به انسولین و چه غیر وابسته به آن باید متناسب با هر وضعیت، سن و شرایط خاص هر کسی را در نظر گرفت.

- همه مبتلایان به دیابت:مهم‌ترین مساله‌ای که در روزه، آن هم در فصل گرم، فرد مبتلا به دیابت را تهدید می‌کند افت قندخون است، یعنی شما حاضرید همه تلاش‌ تیمی خودتان و پزشکتان را برای منظم شدن روند تنظیم قندخون بر هم ‌بزنید؟ تصمیم با شما و پزشکتان است و شاید این توصیه تنها یک هدیه در آغاز ماه رمضان از سوی یک متخصص غدد به شما باشد که، بهره‌مند شدن از برکات این ماه تنها با امساک از نوشیدن و خوردن که کاملا هم به ضرر شماست، حاصل نمی‌شود و خوب است به جای سطحی‌نگریستن به مقوله فریضه‌روزه‌داری کمی‌ عمیق‌تر شویم و در پشت آن به این موضوع بیندیشیم که پرهیز از خوردن و آ‌شامیدن تنها یکی از آداب روزه‌داری این ماه و تزکیه نفس و فیض بردن از ماه رمضان است. شما چرا دیگر موارد مانند نیکی و رسیدگی به نیازمندان و غیره را در نظر نمی‌گیرید؟ حتی می‌توانید با استفاده از رژیم غذایی مناسب و استفاده از داروهایتان، سلامت خود را حفظ و تضمین کنید تا با شادابی، شکر نعمت را برآورید و به امور خیریه برسید.

- اگر مشکوک به داشتن دیابت‌اید: نکته مهم دیگر اینکه اگر جزو گروهی هستید که در معرض دیابتی شدن هستید، یعنی اختلال در تست قندخون ناشتا داشتید و عوامل خطری چون زمینه خانوادگی، چاقی، وجود تخمدان‌های پلی‌کیستیک در شما تشخیص داده شده است، باید تحت نظارت پزشک، رژیم غذایی و فعالیت بدنی مناسب قرار بگیرید چون مستعد دیابت هستید و هر گونه مشکلی را به همین راحتی می‌توانید پیشگیری کنید و این موضوع را حتما در تهیه وعده غذایی سحر و افطار مدنظر قرار بدهید. 5/4 میلیون نفر از مردم تست قندخون ناشتای مختل دارند و مستعد دیابت هستند. از همین حالا باید حواستان به مصرف مواد شیرین و چرب و زولبیا بامیه و از این دست غذاها که استفاده از آن در افطار سنتی ما به وفور است، باشد.

- اگرانسولین تزریق می‌کنید: به طور قطع کسانی که نیازمند تزریق انسولین هستند، ممنوعیت روزه‌داری دارند یا کسانی که نوسانات قندخون آنها کنترل نشده است، نباید ریسک کنند چون روزه گرفتن برای آنها ضرر دارد.

- آداب روزه در دیابتی‌ها:حتی اگر قرار شد روزه‌ بگیرید، یادتان باشد محدودیت‌هایی را باید اعمال کنید. از خوردن وعده‌های چرب و مواد شیرین بپرهیزید و آن را کاهش دهید. مواظب باشید فشارخونتان بالا نرود. اختلالات چربی خون و یا هرگونه تغییری در کنار مشکل دیابت را باید به پزشکتان گزارش دهید. قندخونتان را در مواقع پیش از افطار (قندخون ناشتا) اندازه بگیرید و نتیجه این کار را به طور جدی به منظور حفظ سلامت کلیه‌هایتان یادداشت کنید. اگر قندخون در بدن شما و ادرارتان بالا رود، بافت کلیه آسیب می‌بیند. اگر علایم قندخون را مشاهده کردید مانند تعریق، گیجی و لرزش اندام‌ها، از دست دادن تمرکز و غیره... سماجت و لجاجت نکنید و سریع روزه‌ را افطار کنید.

دکتر پیمان ادیبی/ فوق‌تخصص گوارش و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
اغلب مشکلات گوارشی و اختلالات مربوط به دستگاه‌ گوارش به دلیل رعایت نکردن رژیم غذایی سالم، پرخوری و افراط در بعضی گروه‌های غذایی و البته تحرک نداشتن است، یعنی اسهال مزمن، یبوست مزمن و مشکلات سوءهاضمه بدون زخم یا مشکلات روده تحریک‌پذیر که قسمتی از مشکلات قابل تقسیم‌بندی گوارشی است طی ماه مبارک رمضان تشدید می‌شوند و علایم آنها بدتر خواهد شد ولی هیچ‌کدام ضرر عمده‌ای را متوجه فرد نمی‌کند و موجبات خون‌ریزی و غیره را فراهم نمی‌کند که جزو موارد منع روزه‌داری قرار گیرد اما بیماری‌هایی هستند که برای فرد مبتلا باید در ممنوعیت روزه تاکید کرد.

- مبتلایان به زخم معده: زخم‌های فعال دستگاه گوارش شامل زخم معده و زخم اثنی‌عشرهستند. اگر شما به تازگی آندوسکوپی کرده‌اید و تشخیص زخم معده داده شده، باید از روزه گرفتن بپرهیزید.

- مبتلایان به مشکل کبد ی :بیماران کبدی که تحت درمان هستند و علایم پیشرفته کبدی ندارند. برای مثال اگر نارسایی‌کبد یا سیروز کبدی پیش نیامده است، می‌توانند با نظر پزشک خود داروهای خود را تنظیم کرده و روزه بگیرند اما اگر به نارسایی کبد یا مشکلات کبدی به همراه تورم بدن دچارند و تنظیم پروتئین بدن و دیگر فاکتورهای حیاتی آنها از طریق داروها تحت کنترل درآمده است، هرگز نباید روزه بگیرند.

- کولیت اولسروز :کسانی که بیماری‌ کولیت اولسروز یا کرون دارند به دلیل تشدید مشکلات در اثر روزه‌داری بهتر است از روزه‌داری اجتناب کنند.

- مبتلایان به یبوست  : درباره کسانی که به یبوست مزمن دچارند باید توضیح دهم که کم‌آبی بدن یبوست شما را تشدید خواهد کرد. با این وجود اگر تمایل دارید روزه بگیرید برای جلوگیری از مشکل جدی‌تر، حجم مواد فیبری مانند میوه و سبزی‌ها را در وعده غذایی خود بیشتر کنید. تحرک داشته باشید و در طول شبانه‌روز 8 تا 10 لیوان مایعات بنوشید. مصرف چای را کم کنید.

- مبتلایان به سوءهاضمه  : از نظر علمی روزه‌داری برای کسانی که سوءهاضمه دارند هیچ معنی ندارد و قطعا علامت‌های شما تشدید خواهد شد اما این تصمیم‌گیری به عهده شماست و امیدوارم با توصیه‌های ما موفق به روزه‌داری شوید. به طور معمول افراد زیادی هستند که علایم برگشت اسید، حالت ترش کردن، سوزش سردل و بدمزه شدن دهان را تا به حال تجربه کرده‌اند و این افراد به طور عمده در اثر خالی ماندن معده‌شان و ترشح اسید معده، علایم‌شان تشدید می‌شود ولی به هر حال تصمیم با شماست. چنانچه این گروه تمایل دارند روزه بگیرند برای جلوگیری از این حالات ناخوشایند باید پیش از مصرف سحری و افطاری داروهای خود را استفاده کنند و سعی کنند حجم وعده غذایی‌شان کم باشد و پرخوری نکنند. از مصرف چای با حجم زیاد و به خصوص چای پررنگ و قهوه بپرهیزند. غذاهایی که کم‌چربی و کم‌ادویه باشد مصرف کنند تا بتوانند روزه‌شان را بگیرند.

دکتر فاطمه پور رضاقلی/ متخصص کلیه و مجاری ادراری (نفرولوژی) و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

در کسانی که مشکلات کلیوی دارند و به سختی با مراقبت‌های دقیق و همکاری با هم توانسته‌ایم کراتینین آنها را به تعادل برسانیم، معمولا روزه گرفتن با عوارضی همراه است. لذا توصیه می‌شود به مطالب ذیل توجه فرمائید.

- کراتینین شما چند است : اگر کراتینین 5/1 تا 7/1 دارید، ریسک نکنید و روزه نگیرید یا حداقل پشت سر هم روزه نگیرید و چند روز به کلیه‌ها استراحت بدهید و پس از چهار روز، روزه‌داری، مراجعه کنید تا آزمایش‌هایی از شما به عمل آید. مبادا یک ماه بدون مراجعه به متخصص خود، بی‌خبر بروید و روزه بگیرید و پایان ماه رمضان با مشکلی غیرقابل برگشت مواجه شوید. در نظر داشته باشید شما مبتلایان به مشکلات کلیوی که اجازه روزه گرفتن دارید هرگز نباید مانند دیگران افطار کنید. غذاهای رایج افطار مانند آش، حبوبات و مواد قندی به خصوص زولبیا و بامیه و خرما به بالا رفتن پتاسیم خون شما منجر شده و دردسرساز خواهند شد. هیچ‌گاه یک دفعه تعداد زیادی خرما و غذاهای دیگر را نخورید. پنیر رژیمی، نان رژیمی و خرمای محدود، در زمان‌های متناوب و فاصله‌دار بخورید و حتما آب کافی و میوه و سبزی میان افطار تا سحر استفاده کنید. حتی اگر احساس کردید کاملا خوب هستید، باز هم پس از چند روز روزه‌داری با پزشک خود تماس بگیرید. اگر کراتینین شما در حد دو یا بالاتر باشد، تاکید می‌کنم که روزه‌داری ممنوع است.

- کلیه‌های سنگ‌ساز : آنهایی که کلیه‌هایشان مکررا سنگ‌سازی می‌کند و سابقه چند نوبت سنگ‌سازی دارند و یا در حال حاضر سنگ دارند، باید در طول روز مقادیر زیادی آب بنوشند تا سنگشان بزرگ نشود.

- اگر پیوند کلیه شده‌اید: کسانی که پیوند کلیه شده‌اند و هنوز یکسال از موعد پیوند آنها نگذشته است، نباید روزه بگیرند. اگر یکسال از پیوند گذشته باشد و هیچ مشکلی نداشته باشند، شاید بتوانند با نظر پزشک روزه بگیرند.

- مبتلایان به نارسایی کلیه : از نظر ما نارسایی کلیه مراحل متعددی دارد. افرادی که در مرحله‌ای هستند که کراتینین خونشان دو یا بالای دو است، مصرف نکردن آب در طول روز به ایجاد ایسکمی یا نرسیدن خون حاوی مواد غذایی به بافت کلیه می‌انجامد و شرایط را بدتر می‌کند. مبتلایان به فشار خون، به خصوص افرادی که ساعات نزدیک به افطار فشارخونشان خیلی بالا می‌رود منع روزه‌داری دارند.

- دیالیزی‌ها : دیالیزی‌ها اصلا نباید روزه بگیرند و مانند دیگر گروه‌ها، به مایعات کافی در طول روز نیاز دارند.

منبع: هفته نامه سلامت

با فرارسیدن ماه مبارک رمضان مصرف شیرینی جات رونق خاصی پیدا می کند و متأسفانه افراد بدون اینکه متوجه عوارض و مضرات آن باشند به آن روی می آورند ، خصوصا در هنگام افطار به صورتهای شربت ، زولبیا ، بامیه و انواع شیرینی جاتی که قند و شکر در آن مصرف شده ، استفاده می کنند.
عوارض مصرف شیرینی جات
شیرینی‌جات به لحاظ دارا بودن انرژی زیاد بویژه در موادی نظیر خامه‌ها که حاوی انرژی متراکمی هستند، در امر چاقی و افزایش وزن نقش بسزایی ایفاء می کنند. یکی از آثار مصرف شیرینی کاهش اشتها به لحاظ ایجاد سیری کاذب می باشد، که این امر برای اطفال که در سنین رشد قرار دارند باعث کمبود سایرمواد مغذی مورد نیاز جهت رشد و بالندگی می‌گردد.

مصرف شیرینی جات (زولبیا و بامیه) در ماه مبارک رمضان توصیه نمی شود، از مصرف زیاد این قبیل شیرینی‌جات بخصوص در اطفال و کودکان، جلوگیری کنید.

مصرف قند و شکر و مشتقات آن در هنگام افطار موجب سستی و کسالت می شود و چربی خون نیز بالا می برد. با مصرف شیرینی جات در هنگام افطار بدن بسیاری از املاح مفید و ضروری خویش را از دست می دهد، که موجب لطمه به سلامتی و صحت بدن می شود.

مصرف شیرینی جات موجب تصلب شرائین و بیماریهای قلبی می شود و چربی خون نیز بالا می برد.

مصرف شیرینی جات موجب ناراحتی ها و بیماریهای کبدی می شود، زیرا قند زمانی برای مصرف سلولها قابل استفاده است و می تواند تولید انرژی کند که به صورت قند ساده درآمده باشد در غیر اینصورت کبد باید این کار طاقت فرسا را انجام دهد و قند را برای جذب آماده نماید که در جریان این امر فشار زیاد به کبد وارد می شود.

مصرف شیرینی جات و خوردن قند و شکر موجب درد مفاصل و استخوان می شود، زیرا با خوردن آن کلسیم بدن برای جذب شیرینی مصرف می شود.

شیرینی قند و شکر بر سیستم دفاعی و اعصاب بدن تاثیر می گذارد، بطوریکه موجب ضعف سیستم ایمنی بدن می شود.

به طور کلی مصرف بی رویه شیرینی جات و قند و شکر بیماریهای دیگری نیز ایجاد می کند از قبیل: افسردگی ، بیماریهای دندان و لثه ، ناراحتی های پوستی ، یبوست ، انواع ناراحتی های عصبی ، بی خوابی و پرخاشگری کودکان و ... می شود.

به جای قند و شکر یا شیرینی جات ، می توانید از عسل ، خرما ، شیره خرما یا کشمش استفاده کنید. 

مجله پزشکی مادر

بهترین لحظه برای روزه داران پس از دعا و مناجات با پروردگار متعادل خوردن افطاری است که بسیار دلچسب و لذیذ می باشد اما رعایت یک سری اصول هنگام صرف افطاری بسیار حائز اهمیت است.
به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر ، غذاها خصوصا در موقع افطار باید سبک، نسبتا کم حجم و پر کالری باشند. پس از ساعت ها خالی بودن معده نباید در هنگام افطار از غذاهای سنگین استفاده کرد و بهتر است از غذای ساده استفاده و از پر خوری اجتناب شود.
پس از افطار ضربان قلب افزایش می‌یابد، بنابراین برای پیشگیری از افزایش شدید ضربان قلب باید هنگام افطار به ‌تدریج به مصرف مواد غذایی بپردازیم.

بهتر است برای جلوگیری از ناراحتیهای گوارشی، به هنگام افطار آب ولرم به همراه خرما برای آماده شدن معده مصرف شود.

اهمیت افطار مشابه وعده صبحانه است؛ چون غذا پس از گرسنگی طولانی مدت به بدن می‌رسد. در این وعده غذاهای زود هضم مانند گروه شیر و تخم مرغ را می‌توان مصرف کرد. خوردن نان، پنیر و چای شیرین، خیار و گوجه فرنگی نیز مناسب این وعده است. البته می‌توان از کوکو و سوپ‌های سبک هم استفاده کرد.

یک سوپ مناسب برای افطار یک پیش غذای مناسبی است چون آب بدن را تامین می‌کند و هضم خوبی دارد. ولی آش رشته که بسیار سنگین است نباید مصرف شود.

انواع میوه‌ها، دانه‌ها ( چون پسته و فندق) و موادی مانند توت خشک، کشمش ، برگه آلو و زردآلو یک ساعت پس از افطارخورده شوند.

علاوه بر آن استفاده از سبزیها و میوه ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می شود.

توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

هنگام افطار یک نوع ماده شیرین مصرف شود و از خوردن مواد شیرینی چون خرما،‌ حلوا و شله‌زرد در یک وعده غذایی خودداری شود. زیرا مصرف زیاد مواد شیرین، باعث چاقی می‌شود.

در هنگام افطار از خوردن انواع آش‌ها چون آش رشته، غذاهای حجیم، سرخ کرده و پرچرب و پلو خورشت خودداری کنید.

مصرف مواد غذایی سرخ کرده، پر از ادویه، روغن و شکر بالا را کنار بگذارند. از آنجا که در هنگام روزه‌داری، اسیدیته معده بالا می‌رود، مصرف این‌گونه مواد می‌تواند احساس سنگینی در معده، ترش کردن و دیگر مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد. در عوض مواد غذایی حاوی فیبر نظیر میوه ‌‌و ‌‌سبزیجات می‌توانند از تولید بیش از اندازه اسید در معده جلوگیری کنند .

مجله پزشکی مادر