شکلی از افسردگی است که به دنبال آمدن فصل جدید بوجود می آید.این عارضه (SAD)هر ساله درهمان فصلی که بوجود می آید درهمان فصل نیز نشانه های آن ازبین می رود. با آمدن فصل زمستان و کوتاه شدن روزها،علائم افسردگی بروز می کند وبا آمدن بهار و بلند شدن روز تمام علائم به حالت عادی بر می گردد و افسردگی بهبود می یابد.
علائم ونشانه ها
علائم افسردگی فصلی مثل سایر افسردگیها میتواند شدید،کم یا متوسط باشد . خفیف ترین حالت آن در انجام فعالیتهای روزانه تأثیرنامحسوسی می گذارد ولی نوع شدید آن توانایی شخص رادر انجام اموربیشتر تحت تأثیر قرار می دهد. علائم افسردگی فصلی مانند افسردگی معمولی است بااین تفاوت که افسردگی فصلی فقط درزمان خاصی ازسال بروز میکند. درحقیقت محدود به چند ماه در زمستان میشود،اما درفصلهای دیگر از بین می رود واین عاملی برای تشخیص نوع افسردگی فصلی ازسایرافسردگیها است و نشانه های آن ممکن است شامل:
تغییر اخلاق
ناراحتی، زودرنجی و یا حس ناامیدی، بیهودگی، انتقاد ازخود، حساس تراز حد معمول شدن، گریه کردن، به راحتی ناراحت شدن که بیشتر اوقات حداقل دو هفته این حالت ادامه دارد.
شاد نبودن
کم شدن علاقه به چیزهایی که لذت بخش است،احساس عدم توانایی انجام کارها مثل گذشته وداشتن حس گناه و نارضایتی .
کم شدن انرژی
خستگی غیر عادی وبی دلیل
تغییرات درخواب
میزان خواب بیش ازحد معمول میشود (برای بچه ها درهنگام بیدارشدن ازخواب ایجاد مشکل میکند)
تغییرات در عادت غذایی
تمایل دراستفاده از کربوهیدرات(غذاهای شیرین)، زیاد خوردن (که منجربه اضافه وزن در زمستان میشود).
ایجاد مشکل در انجام تکالیف مدرسه،کم شدن انگیزه بیش ازحد معمول (میتوانددرانجام تکالیف مدرسه و نمرات تأثیر گذار باشد )
کاهش تمایل به حضور دراجتماع
زمان کمتری را با دوستان گذراندن وکمتر به انجام کارهای فوق برنامه پرداختن.
مشکلاتی که متأثر از بیماری افسردگی میباشد مثل پایین آمدن نمرات و کاهش تماس با دوستان و همبازی ها،براعتماد به نفس فرد تأثیر میگذارد وشخص احساس تنهایی و ناامیدی میکند به ویژه آنهایی که دلیل این تغییر رفتار و تمایلات خود را نمی دانند و نمی دانند که چه چیز باعث تغییر رفتار، انگیزه و انرژی آنان شده است.
راه های درمان:
درمان بستگی به شدت افسردگی دارد وشامل موارد زیر است:
تماس بیشتر با آفتاب و لذت بردن از درخشش خورشید:
معمولا در برخی، کمبود نور و روشنایی ایجاد افسردگی می کند وشخص درونگرا می شود . یک نوع درمان برای این نوع افسردگی در معرض نور قرار گرفتن درفصل زمستان است. برای مثال افرادی که افسردگی خفیف دارند فقط کافی است و قتی هوا رو شن است بیشتردرمحیط بیرون قرار بگیرند وبا ورزش کردن وقدم زدن این حس افسردگی را از بین ببرند.
همه طیف های نوری که درلامپهای معمولی وجود دارند(مانند نور روز)،ممکن است در درمان افسردگی موثر باشند.
نور درمانی:
افسرگی فصلی با نورهای قوی که روشنی روز را تامین می کند ممکن است درمان شود. یک جعبه نور(حاوی لامپهای فلورسنت) را روی میز بگذارید و در مقابل آن نشسته، و باچشمانی باز ولی نیمه بسته به تماشا بپردازید(معمولا صبحها 45 دقیقه ).(شبکیه چشم باید نور را جذب کند ). پس از گذشتن چند رو زیا چند هفته علائم افسردگی بهبود می یابد .
معمولا نور درمانی تا زمانی کاربرد داردکه نور کافی درمحیط بیرون وجود داشته باشد. نور درمانی می تواندعوارض جانبی کمی شامل سردرد وخستگی چشم در بر داشته باشد. نورهایی که برای نور درمانی به کار میرود باید فاقد اشعه های UV باشد .از مکان هایی که برای برنزه کردن پوست استفاده میشود مانند سواحل دریا، نباید برای نور درمانی استفاد ه کرد. اشعه ماوراء بنفش باعث چروکیدگی پوست،آسیب دیدگی،پیرشدن، حتی منجر به سرطان پوست مثل ملانوما میشود.اگر شخصی هم به افسرگی غیرفصلی مبتلاست، نور درمانی برای او باید کاملا با احتیاط انجام شود. مثلا باید پوستهای حساس به نورونیز خطرات احتمالی بینایی را در درمان این بیماران در نظر گرفت. نور درمانی باید مثل سایر درمانها زیر نظر پزشک انجام شود.
معالجه با دارو:
درمان با دارو ممکن است با گفتار درمانی و نوردرمانی همرا ه باشد که برای افراد نوجوان مبتلا به افسردگی فصلی تجویز می شود. داروهای ضد افسرگی، سروتونین و سایر انتقال دهنده های عصبی مغزرا تنظیم میکند.اگر فرزندتان از داروهای دیگر مثل داروهای گیاهی استفاده می کند باید با پزشک در میان بگذارید.
گفتار درمانی، بر اصلاح افکار منفی و حس تنهایی که با افسردگی مرتبط است، تمرکز دارد. این روش میتواند به افراد افسرده کمک کند تا شرایطشان را درک کنند و راهی را بیاموزند تا کشمکش های آینده را کاهش داده ویا از بین ببرند.
اقداماتی که لازم است والدین انجام دهند
اگر علائم و نشانه های مذکور را در فرزند خود مشاهده کردید، حتما با پزشک در میان بگذارید تا مطمئن شوید. معملا افزایش اطلاعات به مدیریت بیماری کمک می کند. با ملایمت و غیر مستقیم مشکلات و تغییرات رفتاری فرزند خود را با وی در میان بگذارید. به او بگویید که اگر لازم است با هم پیش یک مشاور و پزشک بروید. در زیر به چند مورد اشاره می کنیم :
- مشکل فرزندتان را سرسری نگیرید. از متخصص و مشاور کمک بخواهید.
- به فرزند خود کمک کنید تا درک بهتری از بیماری افسردگی و علل آن پیدا کند.
- فرزند خود را تشویق کنید تا به ورزش و فعالیت های بیرون از منزل بپردازد و با دوستان خود به تفریح و گردش برود.
- وقت و زمان بیشتری را صرف فرزند خود کنید و با اوقات خوشی داشته باشید.
- صبور و شکیبا باشید و فکر نکنید که علائم بسرعت ناپدید می شوند.
- فرزند خود را در انجام تکالیف مدرسه کمک کنید. به آنها توضیح دهید که افسردگی توانایی آنها را کاهش می دهد نه اینکه آنها دارای هوش و استعداد کافی برای انجام امور نیستند. گاهی لازم و سودمند است که با معلمهای فرزندتان هم مشورت کنید.
- از تغذیه فرزند خود مراقبت کنید و او را در این راه تشویق نمایید.
- برنامه خواب فرزند خود را تنظیم کنید و سعی کنید به میزان کافی خواب و استراحت داشته باشد.
گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، شهلا آقایانی
منبع: kidshealth.com