بر اساس گزارشی که به تازگی منتشر شده است، پزشکان اعلام کردهاند که کم خونی فقر آهن در کودکان 6 تا 24 ماهه و زنان در سنین باروری، بالاترین شیوع را دارد، ولی اغلب در کودکان بزرگتر و نوجوانان نیز دیده میشود و ممکن است در مردان و سالمندان نیز وجود داشته باشد.
کمبود آهن، شایعترین شکل سوء تغذیه در جهان است که در حدود دو میلیارد نفر به آن مبتلا هستند. کم خونی فقر آهن زمانی اتفاق میافتد که مقدار آهن جذب شده برای تامین نیاز روزانه کافی نباشد. كمبود آهن میتواند به دلايل دریافت ناکافی آهن، در دسترس نبودن آهن قابل جذب، افزایش نیاز به آهن ( در دوران بارداري ) و خون ریزی مزمن در بدن افراد رخ دهد .
بنابراين گزارش، رنگ پريدگي پوست، زبان و مخاط داخل لب و پلك چشمها، خستگي زودرس، سرگيجه و سردرد، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها، حالت تهوع و در كمخوني شديد گود شدن روي ناخن از جمله نشانه هاي كم خوني به شمار مي رود كه البته این یافتهها خیلی اختصاصی و دقیق نیستند و تشخیص کمبود آهن، اساسا بر آزمایشها استوار است.
اين گزارش مي افزايد: براي درمان كمخوني از چند روش استفاده ميشود كه بهترين و كمخطرترين آنها استفاده از مكملهاي خوراكي است. درمان با نمكهاي ساده آهن مثل سولفات فروي خوراكي كاملا موثر بوده و به شكل قرص، كپسول يا مايع است و بايد مصرف آنها تا چندين ماه ادامه يابد.
اين گزارش نشان مي دهد، ويتامينC جذب آهن را افزايش ميدهد و به همين دليل معمولا مصرف ويتامين C به همراه آهن پيشنهاد ميشود. علاوه بر درمان دارويي بايد به ميزان آهن قابل جذب در غذا نيز توجه كرد.
همچنين، جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهي، زرده تخممرغ، سبزيهاي داراي برگ سبز تيره مانند جعفري، اسفناج و حبوبات، همچون عدس و لوبيا و ميوههاي خشك )برگهها) به ويژه برگه زردآلو و دانههاي روغني از جمله منابع غذايي آهندار به شمار مي روند .
فقر آهن يكي از شايعترين اختلالات تغذيهاي در كشورهاي در حال توسعه و مهمترين علت كمخوني تغذيهاي در كودكان و زنان در سنين باروري است كه با ايجاد گلبولهاي قرمز كوچك و كاهش ميزان هموگلوبين مشخص ميشود كه اين بيماري سبب اتلاف منابع و مراقبتهاي بهداشتي، كاهش بهرهوري در اثر افزايش ميزان مرگ و مير ابتلا به بيماري در مادران و كودكان و بالاخره كاهش ظرفيت جسمي و رواني در بخش بزرگي از جامعه ميشود.
پزشکان براي درمان كمخوني استفاده از چند روش را توصیه میکنند كه بر اساس تحقیقات پزشکی، بهترين و كمخطرترين آنها استفاده از مكملهاي خوراكي است. درمان با نمكهاي ساده آهن مثل سولفات فروي خوراكي كاملا موثر بوده و به شكل قرص، كپسول يا مايع است و بايد مصرف آنها تا چندين ماه ادامه يابد.
چنانكه اين قرصها با معده خالي مصرف شوند جذب آنها بهتر و بيشتر صورت ميگيرد، ولي در اين حالت سبب تحريك معده و بروز مشكلات گوارشي ميشوند. عوارض گوارشي ناشي از مصرف آهن نظير تهوع، دل پيچه، سوزش قلب، اسهال يا يبوست را ميتوان به حداقل رساند، به شرطي كه آهن را با ميزان بسيار كم مصرف كرده و به تدريج به ميزان آن افزوده تا به حد مورد نياز بدن برسد. بهتر است قرص آهن در آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشي از آن كاهش يابند.
متخصصان تغذیه معتقدند علاوه بر درمان دارويي بايد به ميزان آهن قابل جذب در غذا نيز توجه كرد. جذب آهن غذا اغلب تحت تاثير شكل آهن موجود در آن است. آهن موجود در پروتئينهاي حيواني مانند گوشت گاو، ماهي، پرندگان (آهن هم) بيشتر جذب ميشود، در حالي كه جذب آهن پروتئينهاي گياهي مانند سبزيها و ميوهها (آهن غيرهم) كمتر ميباشد. بايد توجه داشت كه ويتامينC جذب آهن سبزيها و ميوهها (آهن غيرهم) را بيشتر ميكند. مصرف چاي همراه يا بلافاصله بعد از غذا ميتواند جذب آهن را تاحدصفر تا پنج درصد كاهش دهد.
قهوه، تخممرغ، شير و لبنيات، نان گندم، حبوبات (حاوي اسيد فيتيك) و فيبرهاي غذايي جذب آهن را به علت تشكيل كمپلكسهاي نامحلول كاهش ميدهند. بنابراين فرآوردههاي حاوي آهن، طي يك ساعت قبل يا دو ساعت بعد از مصرف هر يك از اين مواد نبايد مصرف شود.