مسئولان وزارت بهداشت وعده خود را بالاخره عملی کردند؛ همانطور که قبل از این وزارت بهداشت اعلام کرده بود که طرح پزشک خانواده را از روز 23 بهمن اجرا می‌کنند، صبح امروز و طی مراسمی، با حضور وزراي بهداشت و رفاه، جمعي از معاونين و مسوولان اين وزارتخانه، برنامه «پزشك خانواده » و «نظام ارجاع» به صورت رسمي در 17 شهر بين 20 تا 50 هزار نفر سه استان خوزستان، چهارمحال و بختياري، سيستان و بلوچستان، آغاز شد. در این مراسم اعلام شده است که با آغاز برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع كه به صورت آزمايشي در شهرها صورت گرفته است از دفترچه‌هاي يكسان بيمه و پرونده الكترونيك سلامت استفاده می‌شود و به اين ترتيب با يكسان شدن دفترچه‌هاي بيمه خدمات يكسان به مردم ارائه خواهد شد.
به گزارش « مجله پزشکی مادر» آنطور که قبل از این مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند یکی ازاقدامات اصلی این طرح، بازنگری برنامه آموزشی دوره کارورزی و کارآموزی بهداشت اجتماعی دانشجویان پزشکی است که توسط مرکز مدیریت شبکه و با همکاری دهها متخصص حدود دو سال قبل به سفارش دبیرخانه آموزش پزشکی عمومی وزارت بهداشت انجام شده است.
برنامه‌های دیگر این طرح، برنامه‌های آموزشی برای پزشکان عمومی است که دوره انترنی و استادی را طی می‌کنند. البته پزشکان قبلی که فارغ التحصیل شده اند با دو مکانیزم این دوره ها را می‌بینند. یکی مکانیزم آموزش پایه ای برای پزشکان خانواده سراسر کشور است که در این سیستم ثبت نام شده‌اند و یک‌سری درس در سیستمی تحت نام ال ام اس (LMS) می‌گذرانند و توسط مراکز بهداشت شهرستانها امتحان شده و گواهی می‌گیرند.
در حال حاضر بيش از 210 هزار نفر خانواده نظام پزشكي در كشور وجود دارند كه از اين تعداد بيش از 110 هزار نفر را پزشكان تشكيل مي‌دهند كه 10 هزار نفر آنها پزشكان عمومي و 30 هزار نفر پزشكان متخصص و فوق تخصصند.
موافقان و مخالفان
مسئولان وزارت بهداشت در حالی از اجرای بی‌چون و چرای طرح پزشک خانواده در استان‌های کشور خبر می‌دهند که این طرح نیز مانند دیگر طرح‌های آماده اجرا موافقان و مخالفان خودش را دارد.
مخالفان اجرای این طرح معتقدند که هنوز برای اجرایی کردن این طرح زود است و باید کار کارشناسی بیشتری روی آن انجام بگیرد. مسعود مسلمي‌فرد، نايب‌رئيس انجمن پزشكان عمومي ايران یکی از این مخالفان است. او در این مورد می‌گوید: « اين طرح در اصل، پزشك روستا يا بيمه روستاييان بود و نقايص برطرف‌نشده بسياري نيز داشت؛ مسئولان وزارت بهداشت بدون برطرف كردن نقايص، نام طرح پزشك خانواده را بر آن گذاشتند؛ غافل از اينكه اين طراحي انجام‌شده فاقد الگوهاي شهري بوده و براي بافت روستا مناسب است.» او معتقد است: « با توجه به معيار‌هاي استاندارد طرح پزشك خانواده، طرحي كه در حال حاضر در 3 استان كشور به عنوان پايلوت اجرا مي‌شود، طرح واقعي و كارشناسي‌شده پزشك خانواده نيست. اين طرح با شتاب و عجله فراوان در دو ماه آخر وزارت وزير وقت بهداشت و درمان در دولت هشتم اجرايي شد و تاكنون 11 آيين‌نامه و دستورالعمل برايش طراحي شده است كه نشان‌دهنده ناكافي بودن مطالعات اوليه و تحقيقات آن است.»
اما از سوی دیگر، مجریان این طرح نظر دیگری در این مورد دارند. علیرضا زالی ،معاون نظارت و برنامه ریزی سازمان نظام پزشکی در این مورد می‌گوید: «طرح پزشک خانواده یکی از طرح های کلان در نظام سلامت است و همه آحاد جامعه پزشکی از آن دفاع کرده اند؛زیرا این طرح نسخه شفابخشي برای رفع کاستی ها است اما از آنجا كه جزئیات مربوط به این طرح به خوبی بازنگری و بازاندیشی نشده ،منجر به بروز مشکلات در روند اجرا شد.»
سيد شهاب الدين صدر رئيس سازمان نظام پزشكي نیز در این مورد می‌گوید: « با توجه به اينكه طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع يكي از طرح هاي مهم كشور است و يكي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي شمره مي شود لذا در نظر داريم تا همايش تحت اين موضوع در روز 23 بهمن ماه برگزار كنيم همچنين اين طرح از دولت هشتم آغاز شده و هم اكنون نيز به صورت پايلوت در حال اجرا است.»
سيد تقي نوربخش،عضو شوراي عالي سازمان نظام پزشكي هم معتقد است که «طرح پزشك خانواده از برنامه 5 ساله سوم به عنوان تكليف دولت بود و به علت نداشتن زيرساخت ها به تعويق افتاد؛اما از چند ماه پيش به صورت پايلوت در چند استان در حال انجام است.»
او با اشاره به مشكلات زيرساخت‌هاي اين طرح می‌گوید: «حمايت نكردن سازمان هاي بيمه اي از اين طرح،نبود فرهنگ سازي در مردم كه قبل از مراجعه به متخصص در مرحله اول به پزشك خانواده مراجعه كنند،به عنوان مشكلات اساسي اين طرح به شمار مي روند.»
حال باید دید که با اجرایی شدن رسمی این طرح در برخی استان‌های کشور از امروز و نتیج آن در ماه‌های آینده، باید حق را به کدام دسته داد؛ موافقان یا مخالفان؟
مجله پزشکی مادر
