مقادير طبيعي:

بزرگسالانمقدار درماني : 31 -124 ميكرومول در ليتر، 5-20 ميكروگرم در ميلي ليتر

                                        ( در مقادير بيشتر از 200ميكروگرم در ميلي ليتر امكان مسموميت كبدي وجود دارد).

                 مقدار سمي : 30.5 ميكرومول بر ليتر ،  50 < ميكروگرم بر ميلي ليتر

بچه ها : همانند بزرگسالان.

توضيح :

استامينوفن همانند آسپرين اثر ضد تب و تسكين دهندگي غير مخدر دارد. بر خلاف ساليسيلاتها (مثل آسپرين) تجمع پلاكتي را مهار نميكند ، باعث درد شكمي و خونريزي نميشود‌، وتنها پاسخ التهابي ضعيفي دارد.مصرف بيش از حد استامينوفن بدليل امكان ايجاد مسموميت كبدي خطرناك است. در كبد به متابوليتهاي فعال متابوليزه شده و بسرعت توسط دستگاه گوارش جذب ميگردد. اوج ان نيم تا دو ساعت بعد از مصرف خوراكي رخ ميدهد. زمانيكه استامينوفن در بدن تجمع يابد يكي از متابوليتهاي آن تمايل به ايجاد مسموميت كبدي دارد. در واقع مصرف 10 گرم يا 30 عدد قرص (هر كدام معادل 325 ميلي گرم) ميتواند باعث آسيب كبدي شود. نيمه عمر استامينوفن حدود 3 ساعت است.نيمه عمر بيش از 4 ساعت احتمال اسيب و جراحت كبدي دارد. اگر استامينوفن به مقدار زياد خواه بطور اتفاقي (درمورد كودكان) و خواه در اقدام به خودكشي مصرف شود غلظتهاي سرم بصورت نيمه لگاريتمي افزايش ميابد.

اگر مقدار سرمي طي 4 ساعت يا 12 ساعت بعد از مصرف به ترتيب 200 ميكروگرم بر ميلي ليتر يا 50 ميكروگرم بر ميلي ليتر باشد سميت كبدي ميتواند 3 تا 6 روز بعد روي دهد. پادزهر استامينوفن N-استيل سيستئين است. كه بايد خيلي زود بعد از مصرف خوراكي استامينوفن تجويز گردد. آزمايش هاي عملكرد كبد(ALT,AST ،بيلي روبين ، زمان پروترومبين(PT) و الكتروليتها ) بايد بدقت انجام و پايش شوند.


مشكلات باليني:

كاهش سطح:   غذاي پر كربوهيدرات.

افزايش سطح:  مصرف بيش از حد استامينوفن ، بيماري كبد.تاثير دارو: فنوباربيتال.

روش كار:

- 3 تا 5 ميلي ليتر خون وريدي در لوله آزمايش سر-قرمز جمع آوري كنيد.

- مصرف دارو و زمان مصرف آنرا در دفترچه آزمايشگاه يا دداشت كنيد.

- منع غذايي يا مايعات وجود ندارد.


توجه
:

پيشنهاد ميشود براي افراديكه درمان طولاني مدت با استامينوفن دارند آزمايشهاي عملكرد كبد هراز گاهي انجام شود. آسيب كبدي زماني ايجاد ميشود كه مصرف استامينوفن طي چند هفته يا چند ماه ادامه داشته باشد.


درمورد افزايش سطح استامينوفن
:

- مسموميت كبدي را بررسي كنيد.

- بدنبال علائم و نشانه هاي مسموميت استامينوفني باشيد،نظير(بي اشتهايي، حالت تهوع، استفراغ، بي حالي ، ضعف عمومي، درد شكمي )

- علائم و نشانه هاي آسيب كبدي را بررسي كنيد ،نظير(استفراغ،يرقان، نازكي يك چهارم بالاي سمت راست .آزمايش هاي عملكرد غير طبيعي كبد.


بايد توجه كرد كه استامينوفن بجز تجويز متخصص نبايد بيش از 10 روز دريك دوره استفاده گردد.

بايد به افراد الكلي توصيه كرد كه در مصرف استامينوفن با پزشك خود مشورت كنند ، اين افراد ميتوانند مستعد آسيب كبدي باشند و با مصرف خوراكي استامينوفن مشكل كبدي پيچيده تر مي گردد.

استامينوفن بايد دور از دسترس كودكان باشد و در صورتيكه كودكي مقادير زياد از حد آنرا مصرف كند در صورت تجويز مركز پزشكي شربت ipecac داده ميشود. براي بزرگسالان استيل سيستئين (MUCOMYST) بعنوان پادزهر طي 16 ساعت بعد از مصرف زياد از حد تجويز ميگردد.


قمریان
منبع: انجمن شيمي باليني آمريكا