هر فردی ممکن است گهگاه به بیماریهای شکمی مبتلا گردد. خوشبختانه، در بسیاری از افراد، دردهای ناحیه شکم و معده، مشکلاتی نظیر احساس نفخ، اسهال یا یبوست، کوتاه مدت اند. اما برای بیش از 58 میلیون نفر از ساکنان آمریکا که به سندروم روده تحریکپذیر مبتلا هستند، مشکلات گوارشی دائمی است.
در صورتی که از یک بیمار مبتلا به IBS مراقبت میکنید، نحوه آمادهکردن مواد غذایی و چیزی که میپزید نقشی کلیدی در مدیریت عوارض وی دارد. (این مورد به ویژه در کودکان و نوجوانان که نمیتوانند غذاهای مناسبی برای کاهش عوارضشان انتخاب کنند ، حائز اهمیت است.) افرادی که از بیماران مبتلا به IBS مراقبت میکنند، با داشتن اندکی اطلاعات در مورد مواد غذایی، میتوانند زندگی روزانه را برای بیمارشان آسانتر و دلپذیرتر نمایند.
بیماری IBS: نقش رژیم غذایی
هیچ غذایی به تنهایی نمیتواند منجر به بیماری IBS گردد. بلکه غذاها و نوشیدنیهای متنوع در کنار هم ، منجر به ابتلا به بیماری میگردند.
غذاهایی که منجر به ابتلا به IBS میشوند، عبارتند از:
- غذاهای پرچرب
- غذاهای کاملاً سرخشده
- فیبرهایی که دیرتر هضم میشوند (فیبرهای نامحلول)
- نوشیدنیهای کافئیندار (حتی قهوه بدون کافئین)
- نوشیدنیهای کربناتدار همانند سودا و آب گازدار
- نوشیدنیهای الکلی
- شیرینکنندههای مصنوعی، به ویژه سوربیتول که هضم نمیشود
- گوشت قرمز
- محصولات لبنی (برای کسانی که حساسیت به لاکتوز دارند)
خوردن این مواد غذایی، منجر به صدمه دیدن پرزهای معدهای-رودهای و درنتیجه عکسالعمل دردناک ماهیچهای یا فعال شدن یکی از اجزای سیستم ایمنی بدن به نام ایمونوگلوبین G (IgG) میگردد. رژیم غذایی فاقد غذاهای فعالکننده IgG، میتواند عوارض IBS را کاهش دهد. دکتر آنتونی استارپولی محقق بیماریهای معدهای-رودهای و جراح داخلی در بیمارستان وینسنت نیویورک میگوید:" مهمترین کار، تشخیص حساسیت بیمار، به مواد غذایی خاص است."
بیماریIBS و رژیم غذایی: اقدامات لازم
اگر خبر بد برای مبتلایان به IBS ، ناتوانی آنها از خوردن برخی مواد غذایی است، خبر خوب برای افراد بیمار و پرستاران ، این است که انتخاب درست غذا، میتواند منجر به حفظ مواد مقوی لازم گردد. در اینجا برخی فکرها را برای شما توضیح دادهایم:
- ببینید چه غذایی عمل میکند و چه غذایی نه. با یادداشتبرداری از غذاهای مصرفی و نتیجه گوارشی خوب یا بد حاصل با گذشت زمان، میتوانید لیستی از غذاهای مضر درست کنید. دنبال کردن رژیم غذایی مفید در کاهش عوارض IBS کمک میکند. صبور باشید: این مرحله اندکی زمان میبرد.
- خواندن برچسبها را یاد بگیرید. برچسبهای روی غذاها ، حاوی اطلاعات زیادی در مورد مواد محرک بیماری IBS هستند.
- از پر خوری خودداری کنید. مطالعات نشان میدهند که چهار تا پنج وعده غذایی کوچک در روز در مقایسه با صبحانه، نهار و شام سنتی میتواند میزان دل پیچه و اسهال را کاهش دهد.
- گاز کمتری وارد معده خود کنید. برخی افراد مستعد نفخ اند. در این افراد کم کردن میزان بروکلی، پیاز، لوبیا، کلم فندقی و سیر مقدار گاز تولیدی را کاهش میدهد. یادداشت برداری از مواد غذایی و عوارض آنها ،در شناسایی غذاهای گازدار به شما ، کمک خواهد کرد.
- غذاهای کمچرب بخورید. غذاهای کم چرب راحتتر از غذاهای پرچرب در دستگاه گوارش هضم میشوند.
- محصولات لبنی را با دقت انتخاب کنید. با وجود اینکه شیر، خامه، خامه ترش و حتی بستنی میتوانند برای افراد حساس به لاکتوز همانند بمب ساعتی عمل کنند، دیگر محصولات لبنی شامل ماست و پنیر که حاوی باکتریهای زندهای همانند اسیدوفیلوس اند، میتوانند به هضم لاکتوز کمک کرده و لایهای از باکتری های مفید در روده ایجاد کنند.
- میوهها را نیز با دقت انتخاب کنید. میوههای خانواده مرکبات همانند پرتقال، گریپفروت، لیمو شیرین و لیمو ترش میتوانند مشکلات IBS را افزایش دهند.
دکتر استار پولی میگوید:" موادغذایی زود هضم و مصرف زیاد آب ، باید اساس رژیم غذایی شما باشد."
IBS: توصیه هایی برای پخت غذا
تهیه غذا نیز میتواند در نوع و شدت بروز عوارض IBS مؤثر باشد. هرگونه تهیه غذایی که بتواند کودکان و نوجوانان را به خوردن غذای درون بشقابشان تشویق کند، شروع خوبی است.
دکتر آنا لیبِر متخصص تغذیه در مرکز سلامت هالیفکس کانادا که تجربیاتی در باره کودکان و نوجوانان نیز دارد میگوید:" اگر کودک یا نوجوان شما بهانهگیر است، فراهم کردن غذای مناسب برای او مشکل بزرگی است. به خاطر داشته باشید که غذاهای زیادی برای افراد مبتلا به IBS مفید اند و به طور روزانه مصرف میشوند درنتیجه برای زیاد کردن دفعات مصرف آنها، نیازی به تلاش بیش از حد نیست."
نکات سودمند شامل افزودن رازیانه و جو ( که میتوانند تحریکات روده ای را آرام کنند) به سوپها، پخت غذا با آرد دانههای کامل و استفاده از افزودنیهای فاقد گلوتن در ماکارانیها و نان است. همچنین کتابهای آشپزی زیادی ، دستورات غذایی برای افراد مبتلا به IBS دارند.
اگر از فردی مبتلا به IBS نگهداری میکنید، مراقب غذاهای محرک باشید،لازم است که وعدههای غذایی آنها کوچک و متعدد باشد و به طور کلی به چیزی که می خورند، توجه داشته باشند.
گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، نازنین جعفری
منبع: medicinenet.com