شرح بيماري
هپاتيت ويروسي عبارت است از التهاب كبد در اثر يك ويروس. هپاتيت ويروسي انواع مختلفي دارد. شايع‌ترين انواع آن هپاتيت A و B هستند. ساير انواع آن عبارتند از هپاتيت C ، D ، E ، G .
علايم شايع
مراحل اوليه:
علايم شبيه آنفلوانزا ، مثل تب ، خستگي ، تهوع ، استفراغ ، اسهال بي‌اشتهايي
چندين روز بعد:
- زردي چشم‌ها و پوست در اثر تجمع بيلي‌روبين در خون
- تيره شدن رنگ ادرار در اثر وارد شدن بيلي‌روبين اضافي به ادرار
- اجابت مزاج روشن ، به رنگ خاك رس ، يا سفيد
علل
- هپاتيت A و E : ويروس معمولاً از راه آب يا غذا وارد بدن مي‌شود ، خصوصاً صدف خام كه توسط فاضلاب آلوده شده باشد.
- هپاتيت B : معمولاً از راه آميزشي ، تزريق خون ، و تزريق يا سرنگ آلوده انتقال مي‌يابد. مادري كه هپاتيت B دارد ممكن است عفونت را به نوازش انتقال دهد. بعضي از موارد هم بدون دليل مشخص و راه شناخته شده‌اي براي انتقال عفونت رخ داده‌اند.
- هپاتيت C : معمولاً از راه تزريق موادمخدر داخل رگ ، تزريق خون و ساير انواع مواجهه با خون يا محصولات خوني آلوده انتقال مي‌يابد. البته در 40% از موارد ، راه انتقال معلوم نيست.
- هپاتيت D : به‌طور جداگانه از هپاتيت B نمي‌تواند رخ دهد.
- هپاتيت G : الگوي انتقال مشابهي مثل هپاتيت C دارد ؛ معمولاً از راه خون انتقال مي‌يابد.
عوامل افزايش دهنده خطر
- مسافرت به مناطقي كه بهداشت نامناسبي دارند.
- بي‌بندوباري
- تزريق موادمخدر داخل رگ
- مصرف الكل
- تزريق خون
- كاركنان پزشكي و ساير حرفه‌هاي خطرزا
- مهد كودك‌ها يا مراكز نگهداري
- دياليز
- تغذيه نامناسب
- وجود بيماري كه باعث كاهش مقاومت بدن شده باشد.
پيشگيري
- از خطرات ذكر شده در بالا دوري كنيد.
- اگر با فرد هپاتيتي در تماس بوده‌ايد، با پزشك خود در رابطه با تزريق گاما گلوبولين براي پيشگيري يا كاهش خطر هپاتيت مشورت كنيد.
- اگر در زمره افرادي هستيد كه خطر هپاتيت آنها را تهديد مي‌كند ، مثل كاركنان بيمارستان‌ها ، دندانپزشكان و غيره ، واكسن هپاتيت A و B را دريافت كنيد. واكسن ساير انواع هپاتيت ويروسي در دست بررسي است. گاهي ممكن است ايمونوگلوبولين نيز لازم شود.
- واكسيناسيون هپاتيت B براي همه نوزادان و شيرخواران
عواقب مورد انتظار
زردي و ساير علايم به حداكثر خود مي‌رسند و سپس در عرض 16-3 هفته تدريجاً ناپديد مي‌شوند. اكثر افرادي كه وضعيت سلامتي خوبي دارند در عرض 4-1 ماه كاملاً بهبود مي‌يابند. در درصد كمي از افراد، دچار هپاتيت مزمن مي‌شود. با بهبود از هپاتيت ويروسي معمولاً ايمني دايمي نسبت به آن ايجاد مي‌شود.
عوارض احتمالي
- نارسايي كبد ، سيروز كبد ، سرطان كبد ، حتي مرگ
- هپاتيت مزمن. اين بيماران معمولاً حامل ويروس هستند و عامل بالقوه‌اي براي انتقال عفونت به افراد خانواده و همسر هستند. اين افراد امكان دارد ظاهراً خوب و سرحال باشند و متوجه عفونت خود نشوند.
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي عبارتند از آزمايش خون براي شناسايي عفونت ، بررسي‌هاي مربوط به كار كبد ، و نمونه‌برداري از كبد در موارد شديد يا مزمن
- اكثر بيماران هپاتيتي را مي‌توان بدون خطر زياد در منزل تحت مراقبت قرار داد. جداسازي كامل بيمار ضروري نيست، اما فرد بيمار بايد وسايل جداگانه‌اي براي خوردن و آشاميدن داشته باشد يا از وسايل يك بار مصرف استفاده كند.
- اگر هپاتيت داريد يا مراقبت از يك فرد هپاتيتي را به عهده داريد ، دستان خود را مرتباً و به دقت بشوييد ، خصوصاً پس از اجابت مزاج
داروها
- براي درمان هپاتيت تعداد كمي داروي اختصاصي وجود دارد.
- امكان دارد داروي ضد التهاب كورتيزوني در موارد شديد تجويز شود تا التهاب كبد كاهش يابد و علايم بهتر شوند.
- براي هپاتيت B و C مزمن ممكن است آلفا ـ اينترفرون مورد استفاده قرار گيرد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
توصيه مي‌شود تا زمان رفع زردي و بازگشت اشتها استراحت در رختخواب انجام گيرد. زمان بازگشت به كارهاي روزمره در افراد مختلف بسيار متفاوت است.
رژيم غذايي
علي‌رغم نداشتن اشتها ، خوردن وعده‌هاي غذايي كوچك و متعادل به بهبود بيماري كمك خواهد كرد. روزانه حداقل 8 ليوان آب بنوشيد . هرگز الكل ننوشيد.
در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود ؟
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم هپاتيت را داريد يا با فردي كه اين علايم را داشته است تماس داشته‌ايد.
- در صورتي كه علايم زير به هنگام درمان رخ دهند: ـ بيشتر كم شدن اشتها ـ خواب‌آلودگي زياد يا گيجي ـ استفراغ ، اسهال ، يا درد شكمي ـ بيشتر شدن زردي ؛ به وجود آمدن بثور پوستي يا خارش
