مراقبت از نورسیده‎ها قلق‎هایی دارد. مادرهای جوان حتما دوست دارند که نکاتی را در مورد مراقبت از نوزاد و کودک خود در منزل بدانند. نوزاد از بدو تولد تا شش ماهگی بطور انحصاری از شیر مادر تغذیه شود. شیر در روزهای اول کم است که آغوز نامیده می‌شود و برای نوزاد کافی است. به تدریج که نیاز نوزاد بیشتر می‌شود مقدار شیر هم زیادتر می‌شود.

از آب جوشیده، آب قند و گلوکز، شیشه و پستانک استفاده نشود.

شیردهی براساس میل و نیاز نوزاد در شرایط مناسب باشد.

قبل از هر شیردهی دست‌های خود را بشویید.

تا 20 دقیقه بعد از شیر خوردن آروغ نوزاد را بگیرید. در صورتیکه نوزاد زیر سینه به خواب برود احتیاج به بیدار کردن و گرفتن آروغ ندارد. او را به روی پهلوی راست بخوابانید که در صورت استفراغ، شیر به ریه برنگردد و از عوارض آن جلوگیری شود، مدتی که گذشت او را به روی پهلوی چپ بخوابانید.

جهت جلوگیری از ترک و زخم سینه در موقع شیردهی تمامی هاله سینه (قسمت قهوه‌ای رنگ) داخل دهان نوزاد باشد یعنی چانه نوزاد روی سینه مادر باشد و پس از پایان شیردهی در صورت زخم بودن سینه مقداری از شیر خود را به سینه بمالید.

از قرار دادن نوزاد در نزدیکی پنجره و بخاری اجتناب شود.

از گرم نگه داشتن بیش از حد نوزاد با لباس خودداری شود و لباس طوری پوشانیده شود که نوزاد عرق نکند. بهترین دمای بدن نوزاد در زیر بغل 36.5 می‌باشد.

بهترین دمای اطاق برای نوزاد 24 الی 25 درجه و بهترین درجه رطوبت 40 الی 45 می‌باشد. دمای اطاق برای نوزاد زیر دو کیلوگرم 26 الی 27 درجه می‌باشد.

از تشک و کیسه خواب پشم شیشه (الیاف صنعتی) بعلت گرم کردن بیش از حد نوزاد و حساسیت زا بودن کمتر استفاده شود.

از گذاشتن بالش زیر سر نوزاد و شیرخوار خودداری شود.

در اطاق و هوای مناسب نوزاد احتیاج به کلاه و جوراب و لباس سراسری ندارد.

تا زمانیکه بند ناف وجود دارد از حمام کردن نوزاد خودداری کنید. بعد از افتادن بند ناف، نوزاد هفته‌ای دو بار در اطاق حمام شود. در صورت استفاده از حمام درب حمام نیمه باز باشد تا از گرمازدگی نوزاد جلوگیری شود.

هیچ نوع ماده ضدعفونی کننده از قبیل الکل سفید، بتادین و ... برای ناف استفاده نشود و از قرار دادن ناف درون پوشک خودداری کنید و از ناف بند استفاده نشده و با آب خیس نشود.

اتاق نوزاد بایستی روشن باشد ولی استفاده از نور آفتاب مستقیم مضر است.

به منظور سلامتی نوزادان و شیرخواران از دود کردن اسپند، استفاده از پودرهای آرایشی، عطر، ادکلن، سیگار و گل‌های معطر مخصوصاً گل مریم اجتناب فرمائید.

بزاق شیرخواران از 3 ماهگی جاری می‌شود و حدوداً یکسالگی می‌توانند آب دهان را قورت دهند.

عطسه و گرفتگی بینی در روزهای اول طبیعی است و علامت سرماخوردگی نیست. مدفوع نوزادی که شیر مادر می‌خورد آبکی و بلغمی و تعداد دفعات آن نسبتاً زیاد است (شبیه مدفوع اسهالی) ولی چنانچه حال عمومی نوزاد خوب و وزن گیری مناسب باشد اسهال نمی‌باشد.

جهت جلوگیری از خشکی و سوختگی پوست بدن از روغن بادام شیرین یا وازلین استفاده شود و به هیچ عنوان از پودر استفاده نشود.

برای تمیز کردن بینی نوزاد از یک قطره کلرور سدیم (آب نمک) استفاده شود و موقع ریختن قطره نوزاد به پهلو خوابانده شود.

در هنگام پریدن شیر در حلق نوزاد آرامش خود را حفظ کرده و یک تا دو ضربه به کف پای نوزاد زده تا گریه کند و شیر از دهان نوزاد خارج شود.

هرچه نوزاد ملاقاتی کمتر داشته باشد سالمتر است خصوصاً افرادی که سرفه و عطسه می‌کنند، سیگاری هستند یا راهنمایی نادرست می‌کند.

اگر نوزاد در روزهای 3 و 4 تولد زرد شد حتماً به پزشک مراجعه کنید.

مادران شیرده از خوردن بیش از دو لیوان شیر در روز، پیاز، سیر، شکلات، کاکائو، نسکافه، خیار سبز و خیارشور خودداری کنند.

توجه

الف- از مصرف شربت های مولتی ویتامین گران قیمت برای شیرخواران و اطفال به علت هزینه زیاد و ارزش درمانی کم اجتناب شود.

ب- به شیرخواران زیر یکسال عسل- سفیده تخم مرغ- غذای ترش- شیرین و ادویه دار و شیر پاستوریزه داده نشود.

ج- استفاده از لاک به علت داشتن سرب و ارسنیک و پاک کردن آن با استن که در تماس با پوست جذب می‌شود برای اطفال مضر می‌باشد.

د- به منظور وزن گیری بهتر اطفال و شیرخواران از دادن موز- خیار سبز- چای بیسکوئیت - پفک - چیپس - شکلات - آدامس - آجیل - پسته - هویج اصفهان ( به علت آبیاری با آب زاینده‌رود)- سوسیس - کالباس -  نوشابه - ساندیس -  شیرکاکائو - بستنی- یخمک - لواشک و مشابه آن خودداری شود.

ه- غذای توصیه شده برای کودکان دو سال به بالا شیر نصف لیوان روزی دو تا سه مرتبه - میوه روزی یک مرتبه - یک روز در میان یک عدد تخم مرغ - غذای سفره ( روزانه )، در صورتیکه یک مرتبه غذای پختنی باشد برای دفعه بعد نگهداری شود- عصرانه نان ، پنیر، گردو، کره و مربا و امثال آن

منبع: رادیوسلامت