کم کاري مادرزادي تيروئيد، نوعي بيماري است که فقط در حدود 5 درصد موارد علايم و نشانه هاي آن در روزهاي نخست پس از تولد بروز مي کند، به همين علت تشخيص باليني بيماري در روزهاي اوليه زندگي به ندرت انجام مي گيرد.

بر اساس يافته هاي باليني، اين مشکل در 10 درصد نوزادان در ماه نخست، 35 درصد در 3 ماهگي، 70 درصد طي يک سال و 100 درصد طي طول 4 سال نخست زندگي شناسايي مي شود.

علايم و نشانه هاي باليني کم کاري مادرزادي تيروئيد در اوايل دوران شير خوارگي بسته به علت، شدت و مدت زمان کمبود هورمون تيروئيد قبل از تولد، متغير است با توجه به تلاش هاي زياد در رفع اين بيماري، هنوز بسياري از افراد در دنيا از آن رنج مي برند.

يک پزشک با بيان اين که کند کاري تيروئيد در کودکان به 2 شکل مادرزادي و اکتسابي است، مي گويد: کم کاري تيروئيد در نتيجه کاهش سنتز هورمون تيروئيد و يا نقص فعاليت گيرنده هاي آن به وجود مي آيد.

شايع ترين علت

دکتر مهين کوشا مي افزايد: شايع ترين علت کم کاري مادرزادي تيروئيد، اختلال در تکامل کامل يا نسبي غده تيروئيد يا جايگزيني نامناسب تيروئيد در دوران جنيني است.

وي تصريح مي کند: استفاده از بعضي داروها در دوران بارداري نظير داروهاي ضد تيروئيد و داروهاي حاوي مقادير زياد يد و اختلالات ارثي باعث اختلال در ساخت هورمون تيروئيد و کم کاري آن مي شود.

علايم و نشانه ها

وي به علايم و نشانه هاي کم کاري تيروئيد در ابتداي دوران نوزادي اشاره مي کند واظهار مي دارد: زردي طول کشيده، ادم يا خيز در صورت و بدن، وزن زمان تولد بيش از 4 کيلوگرم، کم اشتهايي و شير خوردن ناکافي، هيپوترمي ياکاهش درجه حرارت بدن، کم تحرکي و حرکات آهسته، اتساع شکمي، يبوست، فونتانل خلفي بزرگ، آپنه (قطع تنفس) و تنفس صدا دار از علايم و نشانه هاي کم کاري مادرزادي تيروئيد در اوايل نوزادي است.

وي تصريح مي کند: سيانوز محيطی و سيانوز انتهايي بدن، ادم دستگاه تناسلي خارجي، ديترس يا زجر تنفسي، وزن نگرفت و مک زدن ضعيف، يبوست، ضربان کندقلب، کاهش فعاليت، خواب آلودگي و اختلال تنفسي ناشي از بزرگ بودن زبان از تظاهرات بيماري طي نخستين ماه زندگي است.

وي عنوان مي کند: فتق نافي، يبوست خشک، بزرگي زبان، گريه هاي خشن، کم خوني و رشد جسمي کم هم از علايم کم کاري تيروئيد طي 3 ماه نخست زندگي است.

وي توضيح مي دهد: در موارد شديد کم کاري مادرزادي تيروئيد در سنين بالاتر، دهان شيرخوار به دليل بزرگي زبان باز مي ماند، چشم ها بيش از حد طبيعي فاصله دارند، صورت پف آلود است، دندان ها ديرتر از زمان معمول پديدار مي شود، گردن و انگشتان کوتاه و دست ها پهن، پوست خشک و پوسته پوسته و با تعريق کم همراه است و هم چنين پيشاني کوتاه و چين خورده، موها خشک وشکننده و پوست بدن زرد رنگ است.

وي خاطر نشان مي کند: رشد وتکامل در شير خواران مبتلا به کم کاري تيروئيد کند، صدا خشن و قدرت يادگيري کلمات و سخن گفتن در آن کم است.

به گفته وي، درجه عقب افتادگي ذهني و جسمي با افزايش سن بيشتر مي شود و تکامل جنسي نيز بسيار دير اتفاق مي افتد و يا هرگز اتفاق نمي افتد.

وي عنوان مي کند: به طور معمول علايم کمبود هورمون تيروئيد درهفته اول تا دوم تولد بروز مي کند، اما در مواردي که کمبود هورمون خفيف تر است ممکن است تا ماه ها بعد از تولد هم علايم ظاهر نشود.

وي اظهار مي دارد: کمبود هورمون تيروئيد در شيرخوار باعث عقب افتادگي ذهني مي شود مگر آن که تشخيص و درمان مناسب در اوايل زندگي نوزاد (28 روز نخست) شروع شود.

عوارض جبران ناپذير با تاخير در درمان

به گفته اين پزشک، به علت آن که علايم و نشانه هاي کم کاري مادرزادي تيروئيد دراوايل دوران شيرخوارگي، به علت غير اختصاصي بودن علايم با تاخير بروز مي کند، شناسايي و درمان آن هم به طور معمول ديرتر انجام مي شود که تاخير در درمان بيماري با عوارض جبران ناپذير مغزي به ويژه کاهش شديد ضريب هوشي در مبتلايان همراه است.

وي خاطر نشان مي کند: غربالگري کم کاري تيروئيد، ايمن، موثر و سودمند و درمان آن به راحتي امکان پذير است و به اقدام هاي بيمارستاني و هزينه زياد نباز ندارد.

کوشا کمبود يد را شايع ترين علت کم کاري مادرزادي تيروئيد گذرا اعلام مي کند و مي گويد: نوزادان ممکن است به طور مستقيم و يا غير مستقيم در معرض ديد زياد قرار گيرند.

وي ادامه مي دهد: مصرف موضعي بتادين روي پوست يا مخاط نوزادان، استفاده از ماده حاجب و مصرف داروهايي نظير شربت اکسپکتورانت مي تواند ميزان يد بدن را افزايش مي دهد.

وي مي افزايد: عبور داروها ضد تيروئيد از جفت از علل ديگر کم کاري مادرزادي تيروئيداست و مي تواند با ايجاد گواتر در نوزاد همراه باشد

منبع: وبدا