چشم های سالم و بینایی، بخش مهمی از رشد کودکان است . چشمان آنها باید بطور مرتب مورد معاینه قرار گیرد تا بسیاری از مشکلات بینایی و بیماریهای چشم زود تر تشخیص داده و درمان شوند .

عناوین مختلفی در زمینه چشم پزشکی است که میتواند باعث سردرگمی شما شود :

- چشم پزشک متخصص و جراح

- چشم پزشک متخصص اطفال

- اپتو متریستها که معاینات اولیه چشم و همچنین سنجش بینایی را انجام میدهند و می توانند عینک تجویز کنند.

- عینک سازان

 

روال معاینه چشم کودکان بصورت زیر است:

- نوزادان در بدو تولد در بیمارستان باید توسط پزشک متخصص اطفال معاینه شوند.

- نوزادان با ریسک بالا مانند نوزادان زود رس باید از نظر سابقه خانوادگی در مسائل چشم مورد معاینه قرار گیرند و همین طور نوزادانی که مشکلات چشمی آشکاری دارند.

- همه نوزادان ، در سال اول تولدشان ، باید بطور مداوم برای حفظ سلامتی چشم ، توسط پزشکان معاینه شوند.

- در حدود 5/3 سالگی ، کودکان باید از نظر دقت دید معاینه شوند.

- در 5 سالگی ، کودکان باید از نظر دید چشم و تطابق دید ارزیابی شوند و در صورت وجود مشکل ، به چشم پزشک مراجعه شود.

- عد از 5 سالگی آزمایشهای بیشتر چشم ، باید در مدرسه یا مطب پزشک انجام شود . بخصوص بعد از ظاهر شدن علائمی از قبیل سردرد های مکرر یا دوبینی ، ( بسیاری اوقات معلم ها می توانند به مشکل بینایی بچه ها، در کلاس پی ببرند.)

- کودکان و نوجوانانی که از عینک یا لنز های تماسی استفاده می کنند باید سالیانه از نظر تغییرات دید ، معاینه شوند .

نشانه هایی که ممکن است به دلیل مشکلات بینایی کودک باشد:

- مالیدن مداوم چشم

- حساسیت شدید به نور

- تمرکز کم

- با چشم دنبال کردن یک شی به صورت ضعیف

- عدم تطابق چشم و حرکت غیر طبیعی چشمها (بعد از 6 ماهگی)

- قرمزی شدید چشم

- ریزش اشک از چشم

- مردمک سفید بجای سیاه

در کودکانی که مدرسه میروند ، می توان علائم دیگری نیز دید:

- ناتوانی در دیدن اشیا از فاصله

- ناتوانی در دیدن تخته سیاه

- دوبینی و لوچی

- دشواری در خواندن

- نشستن در فاصله بسیار نزدیک تلویزیون

اگر متوجه هرگونه مشکلی در چشم فرزندتان شدید ، به پزشک مراجعه کنید،اگر به موقع به پزشک مراجعه کنید چه بسا مشکل به راحتی درمان شود.


مشکلات رایج چشم :

بیماریهای مختلفی میتواند چشم کودکان را درگیر کند.اما اغلب آنها می توانند در سالهای قبل از مدرسه تشخیص داده شوند.

- تنبلی چشم : عبارت است از ضعف دید در چشمی که ظاهرا طبیعی به نظر می رسد. دو عامل لوچی و تفاوت در خطای انکساری بین دو چشم ، در ایجاد این بیماری اثرگذار هستند. اگر تنبلی چشم درمان نشود ، می تواند باعث شود که چشم بیمار ، کم بینا یا نابینا شود.
بهترین زمان درمان تنبلی چشم، قبل از رفتن به مدرسه است.

- لوچی یک اختلاف و عدم تطابق در چشمهاست. اگر چشمی اختلاف محور (عدم تطابق) مزمن داشته باشد، ممکن است دچار تنبلی شود،این بیماری را در مراحل اولیه،می توان بوسیله تنظیم محور دید ،معالجه کرد . جراحی یا عینک های مخصوص ، می تواند به درمان چشم کمک کند.

عیوب انکساری ، بدین معنی است که چشم قادر به شکستن یا خم  کردن صحیح نور نمی باشد، و تصویر تار دیده میشود . در نتیجه این امر باعث خستگی یا تنبلی چشم میشود. نزدیک بینی و دور بینی و آستیگماتیسم از شایع ترین پیامد های عیوب انکساری هستند.

- نزدیک بینی : به معنای ضعف دید نسبت به اشیاء دور می باشد که معمولا با تجویز عینک یا لنز درمان میشود.

- دور بینی: به معنای ضعف دید نسبت به اشیاء نزدیک می باشد که معمولا با تجویز عینک یا لنز درمان میشود.

- آستیگماتیسم: یک انحنای ناقص در سطح جلوی چشم است که اگر باعث تاری دید یا ناراحتی در چشم شود ، با عینک درمان میشود.سایر بیماریهای چشم به توجه ورسیدگی ضروری نیاز دارد .مانند رینو پاتی (نوعی بیماری که روی شبکیه چشم اثر میگذارد و دید چشم را از بین میبرد) و بیماریهایی که روی نوزادان نارس اثر میگذارد و کسانیکه زمینه ارثی دارند.

- رتینو پلاسما و سرطان کره چشم: یک تومور بد خیم است که اغلب در سه سال اول زندگی ظاهر میشود که ممکن است به از دست رفتن بینایی وسفیدی مردمک منجر شود.

- آب مروارید که می تواند در نوزادان اتفاق افتد . که باعث تیره شدن تدریجی عدسی چشم می شود.

- آب سیاه مادر زادی در کودکان بیماری نادری است که می تواند زمینه ارثی داشته باشد این نتیجه عدم تکامل کانالهای زه کشی چشم قبل از تولد است و می تواند به وسیله دارو و جراحی درمان شود.

- بیماریهای ژنتیکی : مانند اختلالات ارثی در کودکان را بیشتر در معرض آب مروارید یا سرطان شبکیه قرار می دهد . ممکن است که کودکان در سنین خیلی پایین نیاز به سنجشهای چشم و بر رسی  و معاینه مداوم و مرتب داشته باشد.

اگر فرزندتان در معرض خطر هریک از این بیماریها است با پزشک مشورت کنید .


استفاده از عینک و لنز:

کودکان در همه سنین می توانند از عینک و لنز استفاده کنند.

اگر فرزندتان از عینک استفاده می کند این نکات را به خاطر بسپارید.

- به کودکانتان اجازه دهید که خودشان فریم و قاب عینک را انتخاب کنند .

- قابهای پلاستیکی برای کودکان زیر 2 سال بهتر است .

- اگر بچه ها از قاب فلزی استفاده میکنند ، مطمئن شوید که لولای آن حالت فنری دارد ، زیرا با دوام تر است.

- یک بند متصل به عینک ، برای نگهداری عینک کودکان نو پا کمک میکند.

- کودکان با مشکلات شدید چشمی ممکن است به لنز های مخصوصی نیاز داشته باشند که نازکتر و سبکتر از لنز های پلاستیکی هستند.

- لنز های پلی کربنات  به خصوص برای کودکانی که بازیهای ورزشی می کنند توصیه می شود. پلی کربنات شفاف و محکم است که برای لنز های سبک و نازک استفاده می شود . اگر چه آنها در برابر ضربه مقاوم هستند ، اما خراش آنها آسانتر از لنز های پلاستیکی است .

 

لازم به ذکر است که نوزادان متولد شده با آب مروارید مادر زادی ، ممکن است در همان چند هفته اول تولد ، نیاز به عمل داشته باشند ، برخی نیز ممکن است در 6 ماهگی مجبور به استفاده از لنز باشند.

 


سمن سجادی -
مجله پزشکی مادر
منبع: www.kidshealth.org