چشم های سالم و بینایی، بخش مهمی از رشد کودکان است . چشمان آنها باید بطور مرتب مورد معاینه قرار گیرد تا بسیاری از مشکلات بینایی و بیماریهای چشم زود تر تشخیص داده و درمان شوند .
عناوین مختلفی در زمینه چشم پزشکی است که میتواند باعث سردرگمی شما شود :
- چشم پزشک متخصص و جراح
- چشم پزشک متخصص اطفال
- اپتو متریستها که معاینات اولیه چشم و همچنین سنجش بینایی را انجام میدهند و می توانند عینک تجویز کنند.
- عینک سازان
روال معاینه چشم کودکان بصورت زیر است:
- نوزادان در بدو تولد در بیمارستان باید توسط پزشک متخصص اطفال معاینه شوند.
- نوزادان با ریسک بالا مانند نوزادان زود رس باید از نظر سابقه خانوادگی در مسائل چشم مورد معاینه قرار گیرند و همین طور نوزادانی که مشکلات چشمی آشکاری دارند.
- همه نوزادان ، در سال اول تولدشان ، باید بطور مداوم برای حفظ سلامتی چشم ، توسط پزشکان معاینه شوند.
- در حدود 5/3 سالگی ، کودکان باید از نظر دقت دید معاینه شوند.
- در 5 سالگی ، کودکان باید از نظر دید چشم و تطابق دید ارزیابی شوند و در صورت وجود مشکل ، به چشم پزشک مراجعه شود.
- عد از 5 سالگی آزمایشهای بیشتر چشم ، باید در مدرسه یا مطب پزشک انجام شود . بخصوص بعد از ظاهر شدن علائمی از قبیل سردرد های مکرر یا دوبینی ، ( بسیاری اوقات معلم ها می توانند به مشکل بینایی بچه ها، در کلاس پی ببرند.)
- کودکان و نوجوانانی که از عینک یا لنز های تماسی استفاده می کنند باید سالیانه از نظر تغییرات دید ، معاینه شوند .
نشانه هایی که ممکن است به دلیل مشکلات بینایی کودک باشد:
- مالیدن مداوم چشم
- حساسیت شدید به نور
- تمرکز کم
- با چشم دنبال کردن یک شی به صورت ضعیف
- عدم تطابق چشم و حرکت غیر طبیعی چشمها (بعد از 6 ماهگی)
- قرمزی شدید چشم
- ریزش اشک از چشم
- مردمک سفید بجای سیاه
در کودکانی که مدرسه میروند ، می توان علائم دیگری نیز دید:
- ناتوانی در دیدن اشیا از فاصله
- ناتوانی در دیدن تخته سیاه
- دوبینی و لوچی
- دشواری در خواندن
- نشستن در فاصله بسیار نزدیک تلویزیون
اگر متوجه هرگونه مشکلی در چشم فرزندتان شدید ، به پزشک مراجعه کنید،اگر به موقع به پزشک مراجعه کنید چه بسا مشکل به راحتی درمان شود.
مشکلات رایج چشم :
بیماریهای مختلفی میتواند چشم کودکان را درگیر کند.اما اغلب آنها می توانند در سالهای قبل از مدرسه تشخیص داده شوند.
- تنبلی چشم : عبارت است از ضعف دید در چشمی که ظاهرا طبیعی به نظر می رسد. دو عامل لوچی و تفاوت در خطای انکساری بین دو چشم ، در ایجاد این بیماری اثرگذار هستند. اگر تنبلی چشم درمان نشود ، می تواند باعث شود که چشم بیمار ، کم بینا یا نابینا شود.
بهترین زمان درمان تنبلی چشم، قبل از رفتن به مدرسه است.
- لوچی یک اختلاف و عدم تطابق در چشمهاست. اگر چشمی اختلاف محور (عدم تطابق) مزمن داشته باشد، ممکن است دچار تنبلی شود،این بیماری را در مراحل اولیه،می توان بوسیله تنظیم محور دید ،معالجه کرد . جراحی یا عینک های مخصوص ، می تواند به درمان چشم کمک کند.
عیوب انکساری ، بدین معنی است که چشم قادر به شکستن یا خم کردن صحیح نور نمی باشد، و تصویر تار دیده میشود . در نتیجه این امر باعث خستگی یا تنبلی چشم میشود. نزدیک بینی و دور بینی و آستیگماتیسم از شایع ترین پیامد های عیوب انکساری هستند.
- نزدیک بینی : به معنای ضعف دید نسبت به اشیاء دور می باشد که معمولا با تجویز عینک یا لنز درمان میشود.
- دور بینی: به معنای ضعف دید نسبت به اشیاء نزدیک می باشد که معمولا با تجویز عینک یا لنز درمان میشود.
- آستیگماتیسم: یک انحنای ناقص در سطح جلوی چشم است که اگر باعث تاری دید یا ناراحتی در چشم شود ، با عینک درمان میشود.سایر بیماریهای چشم به توجه ورسیدگی ضروری نیاز دارد .مانند رینو پاتی (نوعی بیماری که روی شبکیه چشم اثر میگذارد و دید چشم را از بین میبرد) و بیماریهایی که روی نوزادان نارس اثر میگذارد و کسانیکه زمینه ارثی دارند.
- رتینو پلاسما و سرطان کره چشم: یک تومور بد خیم است که اغلب در سه سال اول زندگی ظاهر میشود که ممکن است به از دست رفتن بینایی وسفیدی مردمک منجر شود.
- آب مروارید که می تواند در نوزادان اتفاق افتد . که باعث تیره شدن تدریجی عدسی چشم می شود.
- آب سیاه مادر زادی در کودکان بیماری نادری است که می تواند زمینه ارثی داشته باشد این نتیجه عدم تکامل کانالهای زه کشی چشم قبل از تولد است و می تواند به وسیله دارو و جراحی درمان شود.
- بیماریهای ژنتیکی : مانند اختلالات ارثی در کودکان را بیشتر در معرض آب مروارید یا سرطان شبکیه قرار می دهد . ممکن است که کودکان در سنین خیلی پایین نیاز به سنجشهای چشم و بر رسی و معاینه مداوم و مرتب داشته باشد.
اگر فرزندتان در معرض خطر هریک از این بیماریها است با پزشک مشورت کنید .
استفاده از عینک و لنز:
کودکان در همه سنین می توانند از عینک و لنز استفاده کنند.
اگر فرزندتان از عینک استفاده می کند این نکات را به خاطر بسپارید.
- به کودکانتان اجازه دهید که خودشان فریم و قاب عینک را انتخاب کنند .
- قابهای پلاستیکی برای کودکان زیر 2 سال بهتر است .
- اگر بچه ها از قاب فلزی استفاده میکنند ، مطمئن شوید که لولای آن حالت فنری دارد ، زیرا با دوام تر است.
- یک بند متصل به عینک ، برای نگهداری عینک کودکان نو پا کمک میکند.
- کودکان با مشکلات شدید چشمی ممکن است به لنز های مخصوصی نیاز داشته باشند که نازکتر و سبکتر از لنز های پلاستیکی هستند.
- لنز های پلی کربنات به خصوص برای کودکانی که بازیهای ورزشی می کنند توصیه می شود. پلی کربنات شفاف و محکم است که برای لنز های سبک و نازک استفاده می شود . اگر چه آنها در برابر ضربه مقاوم هستند ، اما خراش آنها آسانتر از لنز های پلاستیکی است .
لازم به ذکر است که نوزادان متولد شده با آب مروارید مادر زادی ، ممکن است در همان چند هفته اول تولد ، نیاز به عمل داشته باشند ، برخی نیز ممکن است در 6 ماهگی مجبور به استفاده از لنز باشند.
سمن سجادی - مجله پزشکی مادر
منبع: www.kidshealth.org