نوروفیدبک یا نوروتراپی یا نوروبیوفیدبک نوعی بیوفیدبک است که در آن عملکرد مغز به صورت لحظه‌ای در صفحه نمایشی نشان داده می‌شود. از این سیستم برای بازتوانبخشی و کنترل دقیق‌تر و تمرین روی عملکرد مغز استفاده می‌شود.
نوروفیدبک در اصل نوعی بیوفیدبک محسوب می‌شود که تلاش می‌کند با استفاده از ثبت امواج EEG و دادن بازخورد عصبی به فرد، نوعی خود تنظیمی را ایجاد و آن را آموزش دهد.
کاربردهای نوروتراپی
نوروبیوفیدبک نوعی درمان مکمل و همچنین نوعی ابزار جدید و نوین برای بهبود اختلالات روان‍پزشکی محسوب می‌شود. در نتیجه از نوروفیدبک برای اندازه‌گیری و ارزیابی فعالیت‌های عصبی مربوط به مغز استفاده می‌شود.
به طور معمول بازخورد نوروفیدبک از طریق صدا و یا تصویر در اختیار فرد قرار می‌گیرد و از این جهت فرد متوجه تغییرات مثبت و مناسبی که در امواج مغزی خود ایجاد کرده است یا خیر، خواهد شد.
نوروفیدبک تراپی چگونه انجام می‌شود؟
کلینیک نیاوران با کادر تخصصی و مجرب خود برای انجام این روش درمانی از حسگرهایی که الکترود نامیده می‌شوند، استفاده می‌کند. این الکترودها روی پوست سر بیمار قرار گرفته و فعالیت الکتریکی مغز فرد را به صورت امواج مغزی ثبت می‌کنند.
امواج ثبت شده در اغلب موارد به صورت یک بازی کامپیوتری و یا فیلم شبیه‌سازی شده در دسترس بیمار قرار می‌گیرد. برای شروع ابتدا به بررسی حالات بیمار می‌پردازند، سپس بیمار روی صندلی نشسته و به تشخیص درمانگر، الکترودهای موجود را بر روی سر بیمار قرار می‌دهند.
بیمار ضمن حفظ خون سردی خود به صفحه مانیتور نگاه می‌کند. در این حالت هدایت، کنترل و پخش فیلم و یا بازی کامپیوتری تنها توسط امواج مغزی شخص صورت می‌گیرد که نباید در این شرایط از دستان کمکی حاصل شود.
بدین صورت فرد با توجه به پیشرفت یا توقف بازی و همچنین از دست دادن یا گرفتن پاداش و امتیاز یا تغییرات به وجود آمده در صدا یا پخش فیلم، به شرایط مطلوب یا نامطلوب امواج مغزی خود پی‌می‌برد و سعی در اصلاح وضعیت امواج مغزی خود خواهد داشت. هدف از تنظیم امواج در درمان نوروفیدبک، تغییر قدرت دامنه موج می‌باشد نه پهنا و نوع موج.
مناسب‌ترین سن برای استفاده از روش درمانی نوروفیدبک، سنین ۵ یا ۶ سالگی به بالا است. در مورد اختلال بیش فعالی یا ADHD بهترین سن استفاده از این روش درمانی نیز سنین دبستان می‌باشد. دقت مکانی این روش زمانی افزایش می‌یابد که نوروفیدبک با FMRI تلفیق شود.
کدام اختلال‌ها توسط نوروتراپی بهبود می‌یابند؟
همانطور که ذکر شد، نوروفیدبک‌ها نوعی روش مکمل برای درمان‌های روان شناختی و دارویی به شمار می‌آید. در نتیجه نوروتراپی در درمان اختلال‌هایی همچون موارد زیر بسیار مفید می‌باشد:
- ADHD
- جلوگیری از عود در سوء مصرف مواد
- اختلال‌های اضطرابی مثل استرس پس از سانحه
- کمبود توجه
- ناتوانی‌های یادگیری
- افسردگی
- مدریت استرس
- میگرن
- اختلال در خواب
نکات مهم در مورد درمان با نوروفیدبک
نکته حائز اهمیت در درمان با نوروفیدبک این است که بیماران باید توجه کنند که این روش درمانی در کنار درمان‌های دیگر موثر خواهد بود و به تنهایی تاثیر زیادی نخواهد داشت. نوروفیدبک همانند هر روش درمانی دیگر نمی‌تواند با قاطعیت ضمانت بهبودی را به فرد بدهد اما میزان بهبود تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی می‌باشد.
در نظر داشته باشید که در نوروفیدبک برای کسب نتایج بهتر حاصل از درمان و پایداری طولانی مدت، تعداد جلسات باید به گونه‌ای باشد که درمان را تکمیل کند. برای گرفتن نتیجه مناسب از درمان، شرایط زیر بسیار تاثیر گذار خواهند بود:
- نوع و شدت بیماری
- زمان اقدام به درمان
- میران همکاری فرد و خانواده
- تمام نکات مربوط به درمان از جانب درمانگر
دوره درمانی نوروفیدبک را کامل کنید
هر زمانی که دوره درمانی نوروفیدبک ناقص شود و به اتمام نرسد، سبب عود نشانه‌ها و علائم خواهد شد. فراموش نکنید که این روش درمانی نوعی یادگیری است و مغز یاد می‌گیرد خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند.
برای اینکه یک دوره درمان کامل داشته باشید ، علاوه بر رعایت کردن ترتیب جلسات، همکاری خانواده و رعایت تمامی دستورات و راهنمایی‌های درمانگر ضروری است. دقت کنید که تغییرات حاصل از نوروفیدبک در چند جلسه اول قابل رویت نخواهد بود، زیرا نوعی فرآیند یادگیری می‌باشد و نیاز به زمان دارد.
تعداد و مدت زمان جلسات و طول درمان نوروفیدبک تراپی
مدت معمول جلسات درمان نوروفیدبک ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است و امکان دارد در برخی موارد کمی طولانی‌تر و یا کوتاه‌تر انجام شود. اما تعداد جلسات موثر به گفته پزشکان ۳ جلسه در هفته می‌باشد.
عوارض نوروفیدبک و موارد منع استفاده
تاکنون هیچ آثاری مبنی بر منفی بودن و داشتن خطرهای احتمالی برای نوروفیدبک گزارش نشده است و طبق بررسی‌های انجام شده نتایج تحقیقات مثبت بوده‌اند. بدترین حالتی که می‌تواند رخ دهد، این است که نوروفیدبک توانایی تغییر در علائم بیماری را نداشته باشد.
اگر هنگام درمان با نوروفیدبک فرد داروی خاصی را مصرف کند، نه تنها عوارض بد و خطرناکی را به دنبال ندارد بلکه باعث تاثیر بیشتر دارو روی فرد خواهد شد.
روش‌های یادگیری تغییر امواج مغز در نوروبیوفیدبک
یادگیری تغییر امواج مغز در نوروفیدبک به ۳ روش صورت می‌گیرد که عبارتند از:
- یادگیری نیمه هوشیار
- یادگیری هوشیار
- رشد ویژگی انعطاف‌پذیری در مسیر‌های عصبی مغزی
یادگیری نیمه هوشیار
مغز به شکلی غیرارادی و خودکار در یادگیری نیمه هوشیار، شناخت بیشتری از خود به دست می‌آورد و به تدریج به ایجاد تغییرات مطلوب به منظور حفظ میزان مناسبی از امواج مدنظر درمانگر می‌پردازد. اما فرد بدون اینکه آگاهانه تغییری را حس کند، تنها به تماشا یا شنیدن صداها گوش فرا می‌دهد.
یادگیری هوشیار
یادگیری هوشیار زمانی است که ارتباطی هوشیار بین تغییرات به وجود آمده در نشانه‌های هدف و احساس درونی فرد ایجاد می‌شود.
کلینیک نوروتراپی نیاوران
کلینیک روانشناسی و نوروفیدبک نیاوران با کادری متخصص و مجرب با بهره‌مندی از آخرین متدهای روز دنیا و تجهیزات پیشرفته در حوزه علوم اعصاب و با هدف ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره و همچنین با ارائه خدمات مبتنی بر تکنولوژی (نوروتراپی) نقشه‌مغزی EEG /نوروفیدبک/ تحریک فراجمجمه‌ای tDCS/ همگام‌سازی امواج مغزی AVS آماده خدمات‌رسانی می‌باشد.
شما می‌توانید در صورت نیاز جهت اخذ مشاوره و استفاده از خدمات درمانی کلینیک نیاوران با شماره تلفن 09302277955 0212273267 جهت رزرو وقت قبلی تماس حاصل فرمایید.
