کتواسیدوز دیابتی وضعیتی اورژانس است که به دلیل قندخون بالا و کمبود انسولین در بدن به وجود می آید. کتواسیدوز برای تمامی مبتلایان به دیابت تهدیدی جدی محسوب می شود. با این حال احتمال بروز کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع دو است.
هنگامیکه سلولهای بدن شما گلوکز مورد نیاز برای تامین انرژی خود را دریافت نکنند، بدن شروع به سوزاندن چربی می کند که در نتیجه آن ترکیبی اسیدی به نام کتون تولید میشود.کتون ها در خون تجمع یافته و در صورتیکه انسولین کافی در بدن وجود نداشته باشد کتون وارد ادرار خواهد شد. بنابراین ظهور کتون در ادرار نشانه این است که دیابت شما کنترل نبوده و قند خونتان بالاست و احتمال اینکه دچار کتواسیدوز دبابتی شوید وجود دارد.
علائم اولیه کتواسیدوز عبارتند از:
تشنگی یا خشکی شدید دهان، تکرر ادرار، میزان بالای قندخون و میزان بالای کتون در ادرار
در مرحله بعد علائم دیگری ظاهر می شوند که عبارتند از: احساس خستگی مداوم،خشکی، قرمزی و برافروختگی پوست، تهوع، استفراغ یا درد شکم، تنفس غیرطبیعی(سریع و عمیق)، استشمام بوی استون از دهان، کاهش تمرکز، گیجی و کاهش سطح هوشیاری.
چه عواملی باعث بروز کتواسیدوز دیابتی می گردد؟
بیماری: عفونت یا سایر بیماریهایی که باعث می گردد بدن سطح بالاتری از هورمونهایی خاص همچون آدرنالین یا کورتیزول ترشح نماید. متاسفانه این هورمونها ضد انسولین عمل کرده و باعث بالارفتن قندخون شده و بنابراین گاهی اوقات می توانند آغازگر کتواسیدوز دیابتی باشند. عفونت تنفسی از عوامل شایع این وضعیت به حساب می اید.
اشکال در مصرف انسولین: فراموش کردن تزریق انسولین و یا عدم تزریق مقدار کافی انسولین می تواند باعث کمبود شدید این هورمون در بدن گشته و منجر به آغاز وضعیت کتواسیدوز دیابتی گردد.
دیگر عوامل بروز کتواسیدوز دیابتی عبارتند از: استرس، آسیب های فیزیکی یا روانی، تب بالا، جراحی، حمله قلبی و سوء مصرف الکل یا مواد مخدر مخصوصا کوکائین.
البته گفتنی است که احتمال بروز کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیز وجود دارد، اگرچه در مقایسه با دیابت نوع یک این احتمال ضعیف تر است.
در برخی موارد، کتواسیدوز دیابتی اولین علامتی است که ابتلای شخص به دیابت را نمایان می سازد.
کتواسیدوز دیابتی چگونه درمان می شود؟
درمان کتواسیدوز دیابتی شامل تجویز مایعات و انسولین اضافی توسط پزشک می باشد. پزشک ممکن است پیشنهاد دهد که شما دوز انسولین خود را افزایش دهید و یا از انواع سریع اثر یا کوتاه اثر استفاده نمایید. همچنین افزایش مصرف مایعات، البته از نوع بدون قند نیز توصیه می شود. در این مواقع باید قندخون و همچنین میزان کتون ادرار به صورت مکرر بررسی و اندازه گیری شود. کتواسیدوز در صورت عدم درمان می تواند منجر به کما و حتی مرگ گردد.
چگونه می توان از کتواسیدوز دیابتی پیشگیری کرد؟
شما باید به منظور جلوگیری از بروز کتواسیدوز، داروهای خود را مطابق با تجویز پزشک مصرف نمایید. به تاریخ انقضا و همچنین به ظاهر انسولین دقت کنید. اگر از پمپ انسولین استفاده می کنید، همواره باید اتصالات لوله را از نظر وجود حبابهای هوا بررسی نموده و از عدم نشتی انسولین اطمینان حاصل نمایید.
سرمه رییس زاده
نشریه گابریک