درد مفصل ران اگرچه درمیان سالمندان شایع است ، اما هر کسی می تواند در معرض این نوع درد قرار بگیرد. درد مفصل ران بنا به دلایل بسیاری رخ می دهد، از اضافه وزن گرفته تا جراحت یا بیماری.

بیش از 76 میلیون نفر در آمریکا تجربه نوع خاصی از درد را گزارش نموده اند. اما درد مفصل ران در 4 رده نخست این گزارش قرار ندارد: کمر درد، میگرن یا سردرد، درد گردن و درد صورت. حدود 15 درصد از افراد 65 سال و بالاتر درد مفصل ران دارند ، اما نیمی از این افراد از درد زانو هم شکایت می کنند.

درد آزار دهنده در مفصل ران، پایین ران یا در ناحیه کشاله ران، می تواند به دلیل جراحت یا ناهنجاری در مفصل ران باشد. درد مفصل ران ممکن است توسط یک آسیب فیزیکی به مفصل ران ایجاد شود؛ هرچند این امکان وجود دارد که جراحت در ناحیه ای دیگر از بدن منجر به این درد شود.

با وجود اینکه درد مفصل ران در میان سالمندان شایع است اما بدون توجه به سن و سال، حتی کودکان نیز ممکن است تحت تاثیر این گونه دردها قرار گیرند. دلایل عمده و شایع برای ایجاد درد مفصل ران عبارتند از:

- شکستگی لگن

- آرتروز، استئو آرتریت، آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک

- بورسیت یا آماس کیسه های مفصلی (کیسه های کوچک و پر از مایع که به مفاصل کمک می کنند تا یکنواخت تر و نرم تر حرکت کنند)

- نکروز آسپتیک (گردش خون ناکافی در ناحیه لگن)

- رگ به رگ شدن یا کشیدگی ماهیچه ها در مفصل ران

- عفونت

- زخم یا جراحت در کمر

- سقوط یا سایر آسیب های وارده بر لگن

استئو آرتریت

حدود 10 میلیون نفر با این مشکل روبرو هستند، که عموما لگن و زانو را تحت تاثیر قرار می دهد. در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند، احتمال وقوع آرتریت در افراد چاق بیشتر است. 66% از افراد مبتلا به این بیماری، یا چاق هستند یا اضافه وزن دارند.

تا کنون استئو آرتریت غالب ترین علت شکستگی سر استخوان ران گزارش شده است؛ 97% از جایگزینی های مفصل ران به دلیل شکست سر استخوان ران در اثر استئو آرتریت انجام می شود. استئو آرتریت همچنین مسئول 70 درصد از جایگزینی های مفصل ران به دلایلی غیر از شکستگی سر استخوان ران می باشد.

زمانی که شکستگی سر استخوان ران علت درد مفصل ران است

شکستگی سر استخوان ران که می تواند باعث ایجاد درد در ران و کشاله ران شود، علاوه بر محدود کردن حرکت مفصل ران، یک آسیب جدی بوده  و نیازمند توجه پزشکی فوری می باشد.

بیشتر افرادی که دچار این نوع شکستگی می شوند، کهنسالند و این خطر با افزایش سن بیشتر می شود. در کنار کهولت سن، افراد زیر نیز در معرض خطر درد مفصل ران یا شکستگی استخوان سر ران قرار دارند:

- افراد مبتلا به سرطان

- افراد مبتلا به استئو آرتریت یا آرتریت روماتوئید

- افرادی با سابقه خانوادگی مربوط به استئو آرتریت

- افراد چاق یا دارای اضافه وزن

- افرادی که طولانی مدت از استروئیدها استفاده می کنند

- افراد مبتلا به کمبود خون سلول داسی شکل

- افراد دارای آسیب در کمر یا مفصل ران

- افراد دائم الخمر

درد مفصل ران ایجاد شده چه در اثر آسیب، عفونت یا التهاب را می توان مدیریت کرد، بنابراین نباید اجازه دهید تا این مشکل فعالیت های روزانه شما را تحت تاثیر قرار دهد. دارو و درمان (غالبا داروهای ضد التهاب) می تواند در تسکین درد مفصل ران کمک کننده باشد. اگر دارای فاکتورهای ریسک در مورد درد مفصل ران و شکستگی استخوان سر ران هستید، مهم است تا سلامتی استخوان ها و مفاصل خود را با فعالیت های ورزشی و مصرف بیشتر کلسیم و ویتامین دی حفظ کنید.

راهنمایی برای آناتومی مفصل ران

با آگاهی از آناتومی خود می توانید برخی از دلایل مربوط به درد مفصل ران را درک کنید. در صورت احساس درد در ناحیه مفصل ران یا سفتی و خشکی در این ناحیه، بیشتر راغب خواهید بود تا در مورد استخوانها و عضلاتی که آناتومی مفصل ران را تشکیل می دهند بدایند.

استخوان ها

مفصل ران از 2 استخوان تشکیل شده است: لگن خاصره و استخوان ران (Femur). این مفصل بزرگترین مفصل سر و دهانه دار در بدن به شمار می رود. قسمت سر انتهای گرد استخوان می باشد (که سر استخوان ران نیز نامیده می شود). قسمت دهانه یک سراشیبی مقعر در بخش پایین دست لگن خاصره است (که Acetabulum نیز نامیده می شود). سر استخوان ران درون محل اتصال استخوان لگن با استخوان ران جا می گیرد تا مفصل ران را شکل دهد. این آناتومی اجازه انجام بسیاری از حرکات درون مفصلی را به شما می دهد؛ به طور مثال راه رفتن، دویدن و بالا رفتن از جایی.

سر استخوان ران از طریق گردن استخوان ران به بقیه این استخوان متصل می شود. در قسمت فوقانی استخوان ران، در کنار گردن استخوان ران، برآمدگی دیگری در خارج مفصل ران قرار دارد که برآمدگی بزرگتر در بالا تنه استخوان ران نامیده می شود که ماهیچه ها به آن متصل می شوند. غضروف از سایش بین سر استخوان ران و محل اتصال استخوان لگن با استخوان ران جلوگیری می کند؛ در صورتی که غضروفها شروع به از بین رفتن یا آسیب دیدن نمایند، درد مفصل ران می تواند اتفاق بیافتد.

دکتر برایان پارسلی استادیار دپارتمان جراحی ارتوپدی در دانشگاه پزشکی بایلور در هوستون تگزاس می گوید: «بسیاری از بیماران دارای جراحت در ناحیه مفصل، به ویژه در قسمت غضروفها می باشند».

ماهیچه ها و تاندونها

حرکت سر و دهانه توسط چندین ماهیچه قوی که به استخوان متصل می شوند، کنترل می گردد. عضلاتی که احتمالا آنها را به خوبی می شناسید ماهیچه های سرینی (ماهیچه های گلوتئال) می باشند؛ عضلاتی قدرتمند و بزرگ که به پشت استخوانهای مفصل ران متصل شده و کفل را در بر می گیرند.

ماهیچه های سرینی به «برآمدگی بزرگتر در بالا تنه استخوان ران» متصل می شوند؛ این ماهیچه ها به لگن خاصره و البته بدن شما کمک می کنند تا سرپا مانده و نیافتید و همچنین در امر راه رفتن نیز یاری تان می­کنند. دکتر پارسلی می گوید: «در بالای لایه ماهیچه ای نوار خاصره ای قرار دارد که از لبه لگن خاصره در بیرون از مفصل ران شروع شده و تا پایین پا ادامه دارد».

در صورتی که بند خاصره ای (تاندونی دراز و طولانی که بیشتر عضلات ران و پا بدان وصل است) بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته یا بسیار سفت شود، این امر می تواند منجر به ایجاد درد مفصل ران شود. برخی دیگر از عضلات موجود در ران عبارتند از:

- عضلات اداکتور درون ران

- ماهیچه ایلیوپسواس، ماهیچه جمع کننده ران که به استخوان بالایی ران وصل می شود

- ماهیچه رکتوس رانی، یکی از ماهیچه های چهار سر ران در قسمت جلویی ران

ماهیچه ها نقشی کلیدی در سلامت مفصل ران شما ایفا می کنند. تمامی عضلات ذکر شده با هم کار کرده و پایداری و حالت قائم بدن را حفظ می نمایند و دامنه حرکتی مفصل را نیز تامین می کنند. دکتر پارسلی می گوید: «توصیه اصلی برای جلوگیری از درد مفصل ران حفظ انعطاف پذیری و توان عضلانی است».

علل درد

دلایل عمومی برای درد مفصل ران عبارتند از:

- کشش عضله

- شکستگی استخوان (مانند شکستن گردن استخوان ران)

- التهاب تاندون

- آرتروز

- اسپرز استخوان یا سایر ناهنجاریهای مفصل ران

دکتر پارسلی بیان می کند که بیماران فراوانی با بورسیت مفصل ران وجود دارند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که کیسه مفصلی که به عنوان بالشتک در بخش هایی از بدن که سایش بین عضلات، استخوان ها و تاندون ها وجود دارد، توسط یه جراحت یا عفونت، ملتهب شده یا آسیب می بیند.

یکی از شکل های رایج بورسیت، بورسیت تروکانتریک (درد در بخش خارجی مفصل ران) است، اما کیسه های مفصلی در سایر بخش های مفصل ران نیز قرار دارند. به عنوان مثال یک کیسه مفصلی زیر ماهیچه ایلیوپسواس در بخش جلویی مفصل ران قرار دارد.

مفصل ران یک مکانیزم بسیار پیچیده است و از اینرو درد مفصل ران می تواند از بخش های مختلفی از مفصل نشأت گرفته باشد. با یادگیری آناتومی مربوط به مفصل ران قادر خواهید بود تا محل درد را دقیقا شناسایی کرده و با پزشک خود در این مورد همکاری نمایید تا از محدود شدن زندگی روزمره تان جلوگیری بعمل آورید.

 

گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، احسان جمال ریحان
منبع: webmd.com