بسته به نوع سلِ‌جلدی که به آن مبتلا هستید، بخش‌های گوناگونی از بدن شما تحت تاثیر بیماری قرار می‌گیرد و ممکن است بیماری تاحدی حاد گردد.
بر اساس گفته‌های موسسه لوپوس آمریکا، امروزه 1.5 تا 2 میلیون آمریکایی با ابتلا به شکلی از این بیماری زندگی می‌‌کنند. اما تشخیص لوپوس در شما می‌تواند معانی گوناگونی داشته باشد: برخی افراد فقط حین حمله کلاسیک لوپوس فعالیت خفیف بیماری را تجربه می‌کنند؛ برخی دیگر به گونه‌ای از بیماری مبتلا هستند که زندگی‌شان تهدید شده و تقریباً تمام اعضاء بدن‌شان تحت تاثیر بیماری قرار می‌گیرد.

اولین تشخیص بیماری لوپوس به زمان‌های دور در قرون وسطی باز می‌گردد. عبارت "سلِ‌جلدی lupus" از معنی لاتین لغت گرگ گرفته شده است – پزشک قرن سیزدهم Rogerius آسیب‌های وارده به پوست بر اثر لوپوس را همانند اثر گازگرفتگی گرگ می‌دانست. بعد از سال 1872 پزشکان نوع حادتری از بیماری لوپوس را گزارش کردند که با تب، کاهش وزن، کم خونی و آرتروز همراه بود.

امروزه متخصصان از این حقیقت آگاهند که لوپوس نوعی بیماری  خود ایمن است – شرایطی که در آن سیستم ایمنی بدن به مقابله با خود بدن می‌پردازد. معمولاً، سیستم ایمنی پروتئین‌هایی به نام آنتی‌بادی می‌سازد که از بدن در مقابل عفونت‌ها و آلودگی‌ها حفاظت می‌کنند. با این وجود، در افراد مبتلا به بیماری خود ایمن، سیستم ایمنی توانایی تشخیص تفاوت بین مهاجمان خارجی و سلول‌های عادی بدن را از دست می‌دهد. التهاب ناشی از "آنتی‌بادی‌های خودمخرب" علائم و عوارضی را ایجاد می‌کند که در بیماری لوپوس دیده می‌شود.

بیماری لوپوس چه انواعی دارد؟

انواع مختلفی از بیماری لوپوس وجود دارد. این موارد عبارتند از:

- لوپوس سکه‌ای. این نوع از بیماری اولین نوع شناخته شده از لوپوس است. این شکل از بیماری فقط به پوست آسیب رسانده، منجر به ایجاد لکه‌های قرمز، ضخیم و ناهموار بر روی صورت، گردن و سر می‌گردد. پس از برطرف شدن سرخی ممکن است اثر زخم برجا مانده، می‌تواند منجر به ریزش مو گردد.

لکه‌های قرمز ایجاد شده در لوپوس سکه‌ای ممکن است از چند روز تا چند سال باقی بمانند. ممکن است به مدت طولانی از بین رفته و سپس دوباره پدیدار شوند. لوپوس سکه‌ای بیشتر در زنان رایج بوده و در سنین 20 تا 45 سالگی دیده می‌شود. تقریباً در 10 درصد افراد مبتلا به لوپوس سکه‌ای، شرایط بیماری بدتر شده و فرد به لوپوس بدنی مبتلا می‌شود.

- لوپوس بدنی. این بیماری نوعی از لوپوس است که عموماً به نام "لوپوس" شهرت یافته است. این نوع لوپوس تقریباً تمام بخش‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نود درصد افراد مبتلا به بیماری لوپوس بدنی زنان در دوران باروری هستند. در ایالات متحده، بیشترین شیوع بیماری در زنان آفریقایی تبار دیده می‌شود.

 

علائم بیماری لوپوس بدنی می‌توانند ضعیف یا شدید بوده و با گذشت زمان پدیدار شده و دوباره ناپدید شوند. علائم شایع بیماری عبارتند از:

* درد مفاصل

* تب

* سرخی پوست حین قرارگرفتن در معرض نور آفتاب

* ریزش مو

* عدم امکان چرخاندن انگشتان دست یا پا

* بادکردن پاها

* زخم درون دهان

* تورم غدد

* خستگی مفرط

 

- لوپوس با تحریک داروئی. این نوع لوپوس بسیار نادر است و در اثر مصرف طولانی مدت داروهای خاص ، ایجاد می‌گردد. شایع‌ترین داروهای تحریک‌کننده لوپوس عبارتند از هیدرالازینHydralazine  (آپرسولاین Apresoline) که برای درمان فشار خون مصرف می‌شود و پروکاینامید Procainamide (پرونستیل Pronestyl) که برای درمان بیماری‌های قلبی تجویز می‌گردد. علائم این بیماری ممکن است مشابه با لوپوس بدنی باشند و شامل درد ماهیچه‌ها و مفاصل، تب و سرخی پوست است. این نوع بیماری در مردان شایع‌تر از زنان است. پس از اتمام دوره درمان، در اغلب موارد علائم لوپوس با تحریک داروئی از بین رفته و بیماری به لوپوس بدنی تبدیل نمی‌شود.

- لوپوس نوزادی. این نوع از بیماری نیز بسیار نادر است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که مادری مبتلا به نوع خاصی از لوپوس، آنتی‌بادی‌های لوپوس را در زمان تولد، به فرزند خود منتقل کند. علائم این نوع بیماری در کودکان شامل سرخی پوست، آنمی (کم خونی) و در موارد بسیار کم مشکلات قلبی است که ممکن است به مرگ نوزاد منتهی گردد. در بیشتر موارد، لوپوس نوزادی نیازی به درمان نداشته و ظرف چند هفته برطرف می‌شود.

لوپوس نوع سکه‌ای ، داروئی و نوزادی از اشکال خفیف بیماری بوده و احتمالاً به خودی خود برطرف می‌شوند. با وجود اینکه هیچ درمانی برای لوپوس بدنی وجود ندارد، درمان داروئی برای تخفیف علائم سودمند بوده و افراد مبتلا به لوپوس بدنی می‌توانند زندگی‌های فعال و  پرباری را داشته باشند.

 

تشخیص لوپوس از ابتدا تا انتها

لوپوس بدنی بیماری است که می‌تواند بخش‌های مختلفی از بدن را تحت تاثیر قرار داده و همانند دیگر انواع بیماری‌ها عمل کند. به این دلیل، پیش از اینکه پزشکان قادر به تشخیص لوپوس باشند، در طول زمان، مروری دقیق بر علائم خود داشته باشید و آزمایش های خونی لازم را که می توانند عوامل غیر‌عادی را در سیستم ایمنی بدن شما نشان دهند، انجام دهید.

هر بیمار مبتلا به لوپوس بدنی با دیگری متفاوت است. ممکن است خانمی جوان با علائمی همانند سرخی پوست ، آرتروز، زخم‌های دهانی و تب مشاهده شود. آزمایش خون او نیز تشخیص لوپوس را تائید کند. در مورد دیگر ممکن است علائم خفیف‌تر بوده و نتیجه آزمایش خون منفی باشند. ممکن است سال‌ها طول بکشد تا تشخیص ابتلا به لوپوس در شما قطعی گردد.

علائم: اولین گام به سمت تشخیص لوپوس

از آنجا که 90 درصد افرادی که مبتلا به لوپوس تشخیص داده می‌شوند زنان در دوران باروری هستند، سن و جنسیت اولین چیزی است که در تعیین ابتلا به لوپوس مدنظر قرار می‌گیرد. لوپوس بدنی بیماری " چند سیستمی" است. برای اینکه لوپوس تشخیص داده شود، باید علائم لوپوس در بیش از یک نقطه از بدنتان دیده شود. این علائم می‌توانند مواردی باشند که بخش‌های زیر را تحت تاثیر قرار می‌دهند:

- پوست. سرخی کاملاً مشخص پوست در صورت؛ لکه‌های برآمده قرمز بر روی صورت، گردن یا سر؛ زخم داخل دهان؛ و ریزش مو شواهدی از تحت تاثیر قرار گرفتن پوست هستند.

- مفاصل. تورم و درد در دو یا چند مفصل می‌تواند از علائم لوپوس باشند.

- قلب و شش‌ها.‌ تورم لایه‌های پوست و ماهیچه اطراف قلب یا شش‌ها می‌توانند مرتبط با لوپوس باشند.

- کلیه.‌ آزمایشات ممکن است وجود پروتئین در ادرار یا صدمه دیدن سلول‌های کلیه را نشان دهند.

- خون. آزمایشات خون ممکن است پایین بودن تعداد گلبول‌های قرمز یا سفید را نشان دهند.

- سیستم عصبی. تغییرات ذهنی یا صرع ممکن است نشانه تاثیر لوپوس بر سیستم عصبی باشند.

آزمایش: گام بعدی به سمت تشخیص لوپوس

لوپوس به دلیل عملکرد غیرعادی سیستم ایمنی بر علیه سلول‌های خود بدن ایجاد می شود. به همین دلیل در دسته بیماری‌های  خود ایمن قرار می‌گیرد. آنتی‌بادی‌ها، پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی برای مبارزه با مواد خارجی مهاجم همانند ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌سازد. حین ابتلا به لوپوس، این آنتی‌بادی‌ها به سلول‌های عادی صدمه می‌زنند. در صورتی که علائمی با احتمال ابتلا به لوپوس در خود مشاهده می‌کنید، پزشک شما با درخواست انجام آزمایشات، احتمال وجود این آنتی‌بادی‌های خودمخرب را در خون‌ شما می‌سنجد.

آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای (ANA) آنتی‌بادی‌هایی هستند که به هسته سلول‌های بدن شما حمله می‌کنند. ANA در بیش از 98 درصد افراد مبتلا به لوپوس یافت می‌شود؛ تست ANA یکی از تست‌های مرتبط با تشخیص لوپوس است.

اگر علائم لوپوس را در خود مشاهده می‌کنید و تست ANA شما مثبت است، باید آزمایشات لازم  دیگر را برای تشخیص لوپوس انجام دهید. در صورتی که تست ANA شما منفی است اما باز هم علائم بر می‌گردند، پزشک شما باید با مرور زمان تست ANA را تکرار کر ده و دیگر انواع آنتی‌بادی‌های خودمخرب را آزمایش کند. ممکن است علائم لوپوس پیش از مثبت شدن نتیجه آزمایشات خون، شروع شوند. اگر علائم برطرف می‌شوند و تست ANA شما منفی است، امکان ابتلا به لوپوس در شما ضعیف است.

چه پزشکانی می‌توانند لوپوس را تشخیص دهند؟

پزشکی که باید ویزیت کنید، به علائم شما بستگی دارد. بیماری که با علائم لوپوس کلیه به اورژانس مراجعه می‌کند، باید به متخصص کلیه مراجعه کند. اگر علائم شما سرخی پوست است، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. اگر پزشک عمومی شما به تشخیص لوپوس مشکوک باشد احتمالاً باید به متخصص رماتیسم مراجعه نمایید. دیگر پزشکانی که ممکن است در تشخیص لوپوس درگیر باشند، عبارتند از: برای بیماران نونهال، متخصص اطفال؛ در صورتی که علائم شما سیستم عصبی را درگیر کرده باشند، متخصص اعصاب؛ و یا در صورتی که حین بارداری این علائم را مشاهده کنید، متخصص زنان و زایمان.

چه بیماری‌های دیگری همانند لوپوس عمل می‌کنند؟

از آنجا که لوپوس به بخش‌های مختلفی از بدن آسیب می‌رساند، ممکن است با بیماری‌های مختلفی اشتباه گرفته شود.

بیماری‌هایی همانند پسوریازیس که پوست و مفاصل را درگیر می‌کند، یا رماتیسم مفاصل ممکن است با لوپوس اشتباه گرفته شوند. رماتیسم مفاصل و دیگر بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی خودمخرب نیز ممکن است نتیجه تست ANA را مثبت نشان دهند. بیماری لوپوس با تحریک داروئی که بر اثر مصرف داروهای خاصی ایجاد می‌گردد را کنار بگذارید.

با وجود اینکه در حال حاضر درمانی برای لوپوس وجود ندارد، تشخیص زود هنگام بیماری لوپوس و شروع سریع درمان می‌تواند عوارض بیماری را کاهش داده و از پیچیدگی‌های بیشتر پیشگیری نماید. به خاطر داشته باشید که علائم لوپوس می‌توانند پدیدار شده و ناپدید گردند. همچنین برای تشخیص صحیح ابتلا به لوپوس مدتی زمان صرف می‌شود. بنابراین علائم خود را دنبال نموده و با پزشک خود در تماس باشید.

گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، نازنین جعفری
منبع: webmd.com