شرح بیماری
الكليسم عبارت است از وابستگي فيزيولوژيك (جسماني) و رواني به الكل، كه موجب بروز بيماري‌هاي مزمن و بروز مشكل در روابط بين فردي و مشكلات خانوادگي و كاري مي‌شود.
علايم شايع
مراحل اوليه
- كم بودن تحمل نسبت به بروز اضطراب
- نياز به الكل در آغاز روز، يا در زمان‌هاي استرس
- بي‌خوابي؛ كابوس
- بروز يك حالت ناخوشايند و سردرد صبح روز بعد از مصرف زياد الكل و نيز بيشتر شدن موارد غيبت و حاضر نشدن سركار
- مشغوليت ذهني زياد براي تهيه الكل و پنهان كردن نوشيدني الكلي از خانواده و دوستان
- احساس گناه يا آزردگي و تحريك‌پذيري وقتي كه ديگران مي‌گويند كه وي الكل مصرف مي‌كند.
مراحل پيشرفته
- از هوش رفتن‌هاي كوتاه مدت به دفعات؛ كاهش حافظه
- بروز يك حالت هذياني همراه با لرزش (علايم در اين حالت عبارتند از لرزش، توهمات، گيجي، عروق ريزش، تندشدن ضربان قلب). اين حالت اغلب در اثر نرسيدن الكل رخ مي‌داد.
- بيماري كبدي (پوست يا چشم‌ها زرد مي‌شوند)
- اختلال رشته‌هاي عصبي دست و پا و نيز دستگاه عصبي (كرخت شدن و سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها، كاهش علاقه و توانايي جنسي، گيجي، كُما)
علل
- هنوز به طور كامل مشخص نشده‌اند، اما موارد زير را مي‌توان ذكر كرد:
- عوامل شخصيتي، به خصوص وابسته بودن، عصبانيت، جنون و سرخوشي، افسردگي يا در خود فرورفتن
- تأثيرات خانوادگي، به خصوص الكلي بودن والدين يا طلاق آنها
- عوامل ارثي
- فشار اجتماعي يا فرهنگي براي نوشيدن الكل
- اختلالات شيميايي در بدن (شايد)
عوامل افزايش دهنده خطر
- عوامل فرهنگي. در برخي از گروه‌هاي قومي ميزان الكليسم بالا است كه ممكن است به دلايل اجتماعي يا زيست شناختي باشد.
- استفاده از مواد مخدر تفريحي
- بروز بحران در زندگي، مثلاً بي‌كاري، نقل مكان مداوم، يا از دست دادن دوستان يا خانواده
- عوامل محيطي مثل در دسترس بودن، مناسب بودن قيمت، و پذيرش اجتماعي الكل در گروه فرهنگي، كاري يا اجتماعي كه فرد بدان تعلق دارد.
پيشگيري
- اگر احياناً الكل مصرف مي‌كنيد، سعي كنيد مصرف آن را قطع كنيد. در اين حالت خود را به عنوان يك فرد نمونه سالم به ديگران معرفي خواهيد كرد. به تدريج محدوديت‌هايي براي مصرف در نظر بگيريد، سعي كنيد به تدريج كمتر بنوشيد، تا كاملاً آن را قطع كنيد.
- در صورت الكلي شدن همسر ، دوست ، يا همكار خود، به وي كمك كنيد تا مشكل خود را بپذيرد و درخواست كمك كند.
عواقب مورد انتظار
با اجتناب از الكل يا موادمخدر، مست يا معتاد نبودن را تجربه خواهيد كرد. اين تغيير مثبت در شيوه زندگي چندان آسان به دست نمي‌آيد و بازگشت به عادت بد قديمي به دفعات رخ خواهد داد. اما اگر مصممم باشيد، مي‌توانيد الكل را به كلي ترك كنيد.
عوارض احتمالي
- بيماري مزمن و پيش رونده كبدي
- زخم معده همراه با خونريزي؛ التهاب معده
- التهاب رشته‌هاي عصبي، لرزش، حملات صرعي و اختلال مغزي، زمين خوردن در خانه
- التهاب لوزالعمده
- التهاب قلب
- آسيب ذهني و جسماني به جنين، در صورتي كه مادر به هنگام بارداري الكل بنوشد.
- اعضاي خانواده افراد الكلي ممكن است دچار مشكلات رواني شوند. اين مشكلات احتياج به درمان دارند.
درمان
اصول كلي
- درمان شامل اقدامات كوتاه‌مدت براي متوقف كردن نوشيدن الكل و كمك بلندمدت براي رفع مشكلاتي است كه باعث الكلي شدن فرد شده‌اند.
- ممكن است نياز به سم‌زدايي وجود داشته باشد. سم‌زدايي عبارت است از مراقبت پزشكي در زماني كه فرد نوشيدن الكل را متوقف كرده و نتيجتاً دچار علايم محروميت از الكل شده است، تا به اين ترتيب فرد بتواند اين مرحله را بدون مشكل پشت سر بگذارد.
- گاهي اوقات نياز به بستري شدن در يك مركز تخصصي وجود دارد.
- به قرار ملاقات خود با پزشك و مشاور پايبند باشيد.
- به ارزيابي مجدد نحوه زندگي، دوستان، كار، و خانواده خود بپردازيد و در اين ارزيابي، عواملي كه باعث تشويق به نوشيدن الكل مي‌شوند را شناسايي و تغيير دهيد.
داروها
- دي سولفيرام. با مصرف اين دارو، فرد به هنگام نوشيدن الكل دچار علايم جسماني ناخوشايندي مي‌شود كه وي را از نوشيدن الكل بيزار مي‌كند. نالتِرِكسون نيز دارويي است كه لذت نوشيدن الكل را كاهش مي‌دهد.
- داروهايي كه براي كنترل علايم محروميت از الكل مصرف مي‌شوند عبارتند از بنزوديازپين‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهاي ضد روان‌پريشي، و داروهاي ضدصرع (در صورت بروز حمله صرعي)
فعاليت
هرگز وقتي الكل نوشيده‌اند رانندگي نكنيد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي عادي و متعادل داشته باشيد. امكان دارد توصيه شود كه مكمل‌هاي ويتامين مصرف نماييد.
در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده الكلي هستيد .