مهره ها بوسيله صفحات انعطاف پذيري به نام ديسك بين مهره اي از يكديگر جدا مي شوند. در واقع هر فرد در حالت طبيعي داراي پنج مهره کمري و چهار ديسك بین مهرهای مي باشد .اگر ديسك دچار بيرون زدگي يا پارگی شود، اين قسمت بيرون زده روي نخاع يا رشته هاي نخاع فشار وارد مي كند و سبب بروز درد در ناحيه كمر با انتشار به پاها مي شود. پارگی ديسك كمري ، بيماري سياتيك نيز ناميده مي شود.پارگی

علل ايجاد پارگی ديسك

از حدود 15 سالگي به بعد ديسك بين مهره اي دچار تغييراتي مي شود كه اجتناب ناپذير است. اين تغييرات به كاهش ميزان آب موجود در ديسك و كاهش انعطاف پذيري آن منجر مي شود. اين تغييرات دژنراسیون نامیده میشود و در برخي افراد بدلایل ژنتیکی زودتر بروز مي كند و به عبارت ديگر زودتر فرسوده ميشود . در صورت وارد آمدن فشار نامناسب به ديسك فرسوده، ديسك دچار پارگی يا بيرون زدگي مي شود و اين بيرون زدگي روي نخاع يا رشته هاي آن فشار وارد مي كند.

پارگی ديسك در ناحيه كمري، سبب بروز درد در ناحيه كمر و باسن و پشت يا جلوي ران مي شود. اگر فشار روي رشته هاي نخاعي زياد باشد، بيمار علايمي نظير درد، بي حسي، گزگز و مورمور، احساس سردي يا گرمي، گرفتگي مكرر عضلاني، ضعف يا لاغر شدن پیدا مي كند، بيمار نمي تواند براحتي خم شود و هنگام خم شدن احساس مي كند كه رگي در پشت زانويش كشيدگي پيدا مي كند. درد بيماران با سرفه زدن تشديد مي شود.

درمان پارگی دیسک

در موارد شديد كه بيرون زدگي ديسك بزرگ است و سبب فلج اندامهاي تحتاني و يا بي اختياري در دفع ادرار يا مدفوع مي شود، جراحي بايد به سرعت انجام شود. در مواردي كه پارگی ديسك فلج مختصري ايجاد کرده است، اما بتدريج ميزان فلج رو به افزايش است نيز بايد جراحي انجام شود . در ساير موارد معمولاً به بيمار به مدت يك هفته تا 10 روز درمان طبی توصيه مي شود. در طول اين مدت به بيمار داروهاي مسكن و فيزيوتراپي تجويز مي شود. پارگي ديسك كمردر اكثر اين بيماران با دادن داروهاي شلكننده و ضدالتهاب، مراحل حاد برطرف ميشود.

اگر یک ماه از درمان بيمار مبتلا به پارگی ديسك كمري بگذرد و بيمار همچنان درد شديدي بخصوص در پاها احساس كند يا فلج خفيف، اما پايداري در اندام تحتاني وجود داشته باشد به طوري كه بيمار نتواند فعاليتهاي روزمره خود را بخوبي انجام دهد، انجام جراحي توصيه مي شود.
- درصد زيادي از بيماراني كه پارگی ديسك كمري دارند با درمانهاي ياد شده و بدون جراحي كاملاً بهبود مي يابند. در بيماراني كه مورد عمل جراحي قرار مي گيرند، 90 تا 95 درصد بهبود ميابند.

عوارض جراحي دیسک

اين عوارض عبارتند از عفونت ٬ چسبندگي اطراف رشته هاي نخاع ٬قطع رشته هاي نخاع در حين عمل ٬ آزاد سازي ناقص رشته هاي نخاع حين عمل و لیز خوردن مهرههاي کمري و عود مجدد ميباشند.

در صورت بروز این عوارض ، ممكن است بيمار بعد از عمل احساس بهبود پيدا نكند يا در موارد نادر، احساس كند درد و ضعف بيشتري پيدا كرده است. پارگي ديسك كمردر اكثر اين بيماران با دادن داروهاي شلكننده و ضدالتهاب، مراحل حاد برطرف ميشود.

عود دیسک در سطوح بالاتر و پايينتر یا در ديسك درمان شده ي قبلي اتفاق ميافتد. عدم درمان به موقع ديسك كمر باعث بدتر شدن وضعيت بيمار خواهد شد و درد بيمار را تشديد خواهد كرد و ممکن است باعث عوارضي مانند بيحسهاي دائمي يا اختلالات حركتي شود كه اين عوارض باعث افتادگي پا و كشيدن و لنگي پا مشكلات ادراري و مثانهاي شود و بيمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد . زیرا اعصاب مانند ديگر نسوج و پوست قابل ترميم نميباشند و اگر صدمه اي به آنها برسد، ديگر به حالت اوليه بر نميگردند، بنابراين قبل از صدمه شديد، بايد حتما نسبت به درمان اقدام كرد.

دکتر قاسم اسحاقی – متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات