نکات و ترفندهای مهم قبل از انتخاب لباس شنا بر اساس فرم بدن

شنا یکی از بهترین ورزش‌های چربی سوز و در عین حال آرامش بخش است؛ به همین دلیل هم هر روز تعداد بیشتری از خانم‌ها به این ورزش علاقمند می‌شوند و دوست دارند به جمع شناگرها بپیوندند. اگر شما هم عاشق استخر و دریا هستید، به راهنمای خرید لباس شنا بر اساس فرم بدنتان احتیاج پیدا خواهید کرد. این مقاله نکات ضروری برای انتخاب بهترین مایو را در اختیار شما قرار می‌دهد.

راهنمای انتخاب لباس شنای مناسب برای وزن بالا

اگر اضافه وزن زیادی دارید یا به اصطلاح پلاس سایز Plus Size یا سایز بزرگ هستید، باید لباس شنایی انتخاب کنید که روی تمام بدنتان تاثیر مثبتی بگذارد و شما را زیباتر نشان دهد.

  • لباس شنایی انتخاب کنید که ترکیبی از رنگ‌های روشن و تیره داشته باشد. دقت کنید که رنگ‌های روشن روی بخش‌هایی از بدن قرار بگیرند که دوست دارید روی آن‌ها تاکید بیشتری داشته باشید و رنگ‌های تیره بهتر است روی بخش‌هایی از بدن باشند که دوست ندارید خیلی جلب توجه کنند.
  • طرح‌هایی که از قسمت دور سینه تا ران‌ها کشیده شده‌اند یا طرح‌های عمودی باعث می‌شوند بیننده احساس کند لاغر اندام و کشیده هستید.
  • لباس شنایی تهیه کنید که در بخش شکم حالت گن مانند داشته باشد. دقت کنید این بخش نباید به قدری تنگ باشد که باعث فشار زیاد روی بدن شود و نگذارد به راحتی حرکت کنید.
  • از خرید لباس شنا یا بیکینی‌های تک رنگ خودداری کنید. به ویژه اگر رنگشان روشن است.

اگر خیلی لاغر هستید

خانم‌هایی که لاغر اندام هستند و دوست دارند برای بدنشان برجستگی بیشتری ایجاد کنند، بهتر است از میان مدل‌های متنوع موجود در بازار سراغ یک لباس شنانه زنانه یا دخترانه بروند که ویژگی‌های خاص خودش را داشته باشد. بر اساس قیمت مناسب و کیفیت دست به انتخاب مدل‌های زیر بزنید:

  • بهتر است لباس شنای شما در قسمت سینه دارای چین باشد یا خطوط افقی و طرح‌های رنگارنگ داشته باشد.
  • بهتر است از لباس شنای پد دار استفاده کنید تا برجستگی‌های بدنتان را بیشتر نشان دهد.
  • در قسمت پایین تنه بهتر است خرید لباس شنای دامن دار، چین دار یا دارای کمربند را مد نظر قرار دهید.

اگر فرم بدنتان گلابی است

فرم بدن گلابی یا Pear Shape به فرمی گفته می‌شود که قسمت پایین تنه بزرگتر از بالا تنه باشد. برای اینکه بتوانید بهترین لباس شنا را انتخاب کنید، به نکات زیر دقت داشته باشید:

  • بهتر است لباسی را انتخاب کنید که توجه را به سمت بالا تنه جلب کند.
  • از مایوهای یک تکه یا یک سره، مایوهای اصطلاحا پادار یا اسلیپ و گزینه‌های دامن دارد استفاده کنید، البته دامن‌های بدون چین.
  • از پوشیدن مایوهایی که در بخش پایین تنه رنگارنگ هستند، خودداری کنید؛ چون پاهایتان را چاق نشان خواهد داد.

اگر دقت داشته باشید سلبریتی‌هایی با فرم بدن گلابی خیلی وقت‌ها به دنبال آن دسته از لباس‌های سرهمی می‌روند که علاوه بر مجلسی بودن، پایین تنه‌شان را جمع کند و بالا تنه را کمی بزرگتر نشان دهد، مشابه این مدل سرهمی های دخترانه شیک را می‌توان در سایت دیجی استایل نیز مشاهده کرد. این قانون که درباره شلوار و بالا تنه سرهمی ساخته شده از هر جنسی از جمله جنس نخی صدق می‌کند، درباره انواع مایو‌های کشی هم صادق است. بنابراین سعی کنید تناسب را بین بالا تنه و پایین تنه رعایت کنید.

مایوی مناسب برای خانم‌هایی که شکم و پهلو دارند

وقت خرید لباس شنایی که بتواند شکم و پهلوها را جمع کند، به نکات زیر دقت داشته باشید:

  • مایویی بخرید که در بخش شکم یک تکه باشد. این مدل‌ها باعث می‌شوند شکم و پهلوی شما جمع‌تر و زیباتر دیده شود.
  • از لباس‌های شنای دارای گن یا مدل‌هایی که در کناره‌ها رنگ‌های تیره دارند، غافل نشوید.
  • از پوشیدن بیکینی خودداری کنید؛ مگر اینکه مشکلی با دیده شدن شکمتان نداشته باشید.
  • از لباس شنای یک تکه و مدل‌هایی کمک بگیرید که توجه را به سمت پاهایتان می‌برند.
  • لباس شنای دارای دامن گزینه خوبی برای پرت کردن حواس از بخش شکم و پهلو است.

لباس شنای مناسب فرم بدن سیب

فرم بدن سیب یا Apple Shape به فرمی اطلاق می‌شود که در بخش بالا و پایین اضافه وزن داشته باشد؛ البته در این مورد معمولا پاها لاغر هستند و اضافه وزن در بخش بالای بدن متمرکز است.

  • یکی از بهترین انواع لباس شنای مناسب برای خانم‌هایی با فرم بدن سیب تانکینی Tankini است؛ آن هم نه هر مدلی؛ بلکه مدل‌هایی که یقه‌شان در بالاترین سطح ممکن قرار دارد. یقه‌های یکسره صاف یا مدل‌های گره‌ای پشت گردن برای این خانم‌ها مناسب هستند.
  • بهتر است سراغ لباس شنایی بروید که در بخش زیر سینه‌ها کمی جمع شود و تنگتر به نظر برسد. این لباس تناسب بیشتری ایجاد می‌کند.
  • لباس شناهایی با مدل ضربدری یا به اصطلاح عامیانه چپ و راستی هم می‌توانند بدن شما را خوش فرم نشان دهند.
  • یکی دیگر از انواع یقه مناسب برای لباس شنای بدن سیب شکل، فرم یقه هفت است. این یقه هر چقدر کشیده‌تر باشد، بدن را لاغرتر نشان خواهد داد.

اگر فرم بدن شما به شکل سیب است و درباره پیدا کردن لباس مناسب با فرم بدن خود دچار مشکل هستید می‌توانید برای راهنمایی بیشتر در این مورد به این مطلب نیز رجوع کنید.

فرم بدن ساعت شنی

شاید بتوان گفت ایده‌آل‌ترین فرم بدن، ساعت شنی است؛ فرمی که در آن بالا تنه و پایین تنه نسبت به بخش میانی بدن یا شکم و پهلو بزرگتر هستند.

  • از پوشیدن رنگ‌های روشن واهمه نداشته باشید؛ مگر اینکه دوست داشته باشید قسمت سرشانه و سینه و همچنین باسن را کوچکتر نشان دهید، در این صورت سراغ لباس شنایی بروید که در این قسمت‌ها رنگ‌های تیره‌تر داشته باشد.
  • از پوشیدن مایوهایی که کمربند یا طرح کمربند پهن دارند به شدت خودداری کنید. این مدل‌ها باریک بودن کمرتان را پنهان می‌کند و بدنتان را یکسره در یک راستا نشان خواهد داد.
  • می‌توانید به راحتی از بیکینی استفاده کنید.

بهتر است سراغ مایوهایی با یقه‌های هفتی خیلی کشیدن که معمولا روی شکم می‌آیند، خودداری کنید. این مدل‌ها بخش بالایی بدنتان را لاغرتر نشان می‌دهند و فرم بدنتان را به فرم بدن گلابی نزدیک می‌کنند.

 

منبغ: دیجی استایل

8+1 اشتباه رایج خانم‌ها موقع خرید لباس خواب!

خواب خوب می‌تواند تضمین کننده یک روز شیرین با اعصابی آرام باشد. برای همین است که محققان مرتب توصیه می‌کنند به اندازه بخوابید و کیفیت خوابتان را هم بالا ببرید. یکی از مواردی که می‌تواند کیفیت خواب را بالا ببرد، پوشیدن لباس خواب مناسب است. در این مقاله به هشت اشتباه خانم‌ها موقع خرید لباس خواب اشاره می‌کنیم.

  1. لباسی که جا می‌اندازد

طبیعی است که دوست داشته باشید لباس خواب جذابی بپوشید و زیباتر به نظر برسید؛ اما در نظر داشته باشید که جذابیت بیشتر گاهی به معنی لباس تنگتر است و لباسی که تنگ باشد برای خواب مناسب نیست. اگر هر روز صبح متوجه می‌شوید لباستان روی بدنتان جا انداخته است و مثلا جای کش شلوار روی شکمتان مانده است؛ مطمئن باشید که در انتخاب لباس خوابتان اشتباه کرده‌اید.

لباس خواب مناسب، گزینه‌ای است که بدن با پوشیدن آن احساس راحتی کند و متحمل فشار مضاعفی نشود.

  1. سراغ زلم زیمبو نروید

بعضی از لباس خواب‌های فانتزی یراق آلاتی دارند که خیلی جذاب و زیبایشان می‌کند؛ اما لذت یک خواب خوب را از خانم‌ها می‌گیرد. اگر لباس‌تان بند دار است، گره بزرگی دارد، روی آن منجوق دوزی شده یا زیپ دارد، لباس مناسبی برای ساعت‌های استراحت بدنتان نیست. هر چقدر لباس خواب شما ساده‌تر باشد، آرامشتان موقع خواب بیشتر خواهد شد.

  1. لباس خوابتان الیاف طبیعی ندارد

لطفا این نکته را جدی بگیرید و سراغ لباس خواب یا لباس راحتی که الیاف مصنوعی دارد، نروید. در عوض دنیایی از لباس خواب های نخی زنانه وجود دارد که هم شیک هستند و هم یک خواب آرام را برایتان به ارمغان می‌آورند.

لباس خواب نخی یا دارای الیاف طبیعی مانع از گرم شدن یا یخ کردن بدنتان می‌شود. نمی‌گذارد در خواب عرق کنید و در عین به پوستتان این امکان را می‌دهد که در طول شب به راحتی نفس بکشد؛ بنابراین صبح‌ها با پوستی سالم‌تر و شفاف‌تر از خواب بیدار خواهید شد.

  1. مناسب فصل نیست

لباس خواب هم مثل هر لباس دیگری باید نسبت به دمای اتاق خواب و فصلی که در آن قرار دارید، انتخاب شود. اگر از لباس‌های خنک در فصل سرد استفاده کنید، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا بدنتان آماده خوابیدن شود؛ چون باید بخشی تمرکزش را روی گرم کردن شما نگه دارد. بر عکس این قضیه هم صادق است؛ یعنی نمی‌توانید در هوای گرم، سراغ لباس‌های ضخیم بروید. بهتر است حد وسط را در مورد لباس خوابتان رعایت کنید.

  1. لباس‌هایتان لایه بندی نشده‌اند

از دیگر اشتباهات رایج خانم‌هایی که دوست ندارند با توجه به آب و هوا خرید کنند، انتخاب لباس خوابی است که قابلیت اضافه یا کم شدن ندارد. یکی از بهترین روش‌ها برای انتخاب لباس خواب، به خصوص گزینه‌های فانتزی‌تر این است که لباسی انتخاب کنید که بتوانید به آن رویه اضافه کنید. رویه‌ها می‌توانند بلوزهای نازک باشند یا حتی ربدوشامبرهایی که کنار تخت می‌گذارید تا موقع بیرون رفتن از تخت سردتان نشود.

  1. لباس زیر را دست کم نگیرید

اگر به پوشیدن مدل‌های ثانگ عادت دارید یا لباس زیرهای فانتزی و نگین دار استفاده می‌کنید، باید بدانید که نه تنها به خوابتان؛ بلکه به سلامتی‌تان هم ظلم می‌کنید. این لباس‌ها به راحتی آلودگی را از پشت بدن به قسمت جلو انتقال می‌دهند و ممکن است منجر به عفونت شوند. ضمن اینکه به هیچ وجه امکان یک خواب آرام را برایتان فراهم نخواهند کرد.

موقع خرید لباس های زیر برای خواب، سراغ شورت نخی بروید؛ به هیچ وجه گن نپوشید و سعی کنید هیچ وقت با سوتین نخوابید. رعایت این نکات آسایش بدنتان را فراهم خواهد کرد.

  1. همیشه تیره می‌پوشید

به خاطر داشته باشید زیاد پوشیدن رنگ‌های تیره تاثیر خوبی روی روحیه شما نخواهد داشت؛ چه لباستان مربوط به بیرون باشد و چه لباس خواب. سعی کنید لباس خوابی انتخاب کنید که رنگ‌های روشن و شاد داشته باشد. اگر هم بتوانید سراغ رنگ‌های ملایم و آرام بخشی مثل سفید، صورتی ملایم، یاسی و هر رنگ دیگری که به شما آرامش می‌دهد؛ بروید که چه بهتر. این رنگ‌ها آرامش بیشتری برایتان فراهم می‌کنند و خوابتان را راحتتر خواهند کرد.

  1. جنس لباس تنتان را اذیت می‌کند

خیلی از لباس‌های خواب توری هستند یا با تور تزئین شده‌اند. از دیگر اشتباه‌های رایجی که خانم‌ها موقع خرید لباس خواب مرتکب می‌شوند، این است که خارشی که ممکن است تور روی سطح پوستشان ایجاد کند، دقت نمی‌کنند. سعی کنید اگر هم قصد خرید لباس توری دارید، سراغ جنس مرغوب بروید یا مدل‌هایی را انتخاب کنید که آستر لطیفی دارند و باعث خارش پوستتان نخواهند شد.

علاوه بر جنس لباس، ممکن است بسیاری از خانم‌ها نسبت به برخی المان‌های موجود در اتاق خواب نیز حساسیت داشته باشند و همین موضوع باعث تشدید این حساسیت و در نهایت برهم زدن آرامش هنگام خواب شود، بنابراین بهتر است از این نکات برای ضد حساسیت ساختن اتاق خواب کمک بگیرید تا بتوانید خواب راحت‌تری را تجربه کنید.

  1. لباسی که به فرم بدنتان نمی‌آید

لباس خواب هم مثل هر لباس دیگری می‌تواند روی بعضی ویژگی‌های شما تاکید کرده و بعضی دیگر را پنهان کند. به همین دلیل خوب است لباسی را برای خودتان تهیه کنید که به فرم بدنتان بیاید و شما را زیباتر نشان دهد.

  • در بخشی از بدن دچار اضافه وزن هستید آن بخش را با تناژهای تیره بپوشانید و اگر بخشی از بدنتان لاغر است، سراغ رنگ‌های روشن بروید.
  • به فرم یقه لباستان دقت کنید. یقه‌های کاملا بسته برای خواب خوب نیستند و به بعضی فرم‌های بدن هم نمی‌آیند.
  • اگر شکم و پهلو دارید از لباس‌های معروف به Emperor Waist کمک بگیرید. لباس خواب‌هایی که از بخش زیر قفسه سینه به بعد آزاد هستند، برای شما مناسب خواهند بود.

 

منبع: دیجی استایل

 

 

عشق به مهمانی دادن و پذیرایی کردن در خیلی‌ها وجود دارد؛ کسانی که دوست دارند همه را دور هم جمع کنند و ساعت‌های خوشی را برایشان به یادگار بگذارند. اگر شما هم جزو کسانی هستید که دوست دارید مهمانی‌هایتان بی عیب و نقص برگزار شوند، به مهمان‌هایتان خوش بگذرد و سلیقه‌تان زبانزد همه شود، این مقاله برای شما نوشته شده است.

کامتان را شیرین کنید

شیرینی جزو جدا نشدنی میزهای مهمانی است. کافی است انواع شیرینی، پشمک و نوقا برای پذیرایی را سر میز بگذارید و دم‌نوش یا چای خوش طعم را هم کنارش قرار دهید تا طراوت مهمانی‌تان چند برابر شود. اگر کسی از مهمان‌هایتان دیابت دارد یا رژیم است، خوب است از خوراکی‌های رژیمی و مواد شیرین حاوی استویا کمک بگیرید تا او هم بتواند در شیرین کامی بقیه مهمان‌ها سهیم شود. به طور اختصاصی به او بگویید که فلان مدل شیرینی یا پشمک را برای تو تهیه کرده‌ام.

روی خوش را دریغ نکنید

اولین و مهم‌ترین اصل برگزار کردن یک مهمانی خوب، داشتن میزبان خوب است. میزبان خوب کسی است که ارتباط برقرار کردن با مهمان‌هایش را بلد باشد. اگر دوست دارید مهمان‌هایتان با شما احساس راحتی و صمیمیت کنند؛ باید روی رفتارهایتان کار کنید. برای این کار به موارد زیر دقت داشته باشید:

  • لبخند بزنید: هیچ چیز بدتر از میزبانی که اخم‌هایش توی هم است یا لبخند نمی‌زند، نیست. این میزبان احساس ناخواستنی بودن را به مهمان‌هایش منتقل می‌کند.
  • توجه به زبان بدن: زبان بدن یکی دیگر از مواردی است که باید به آن توجه داشته باشید. دست به سینه نایستید، دستتان را بالای سرتان نگذارید و پاهایتان را به سمت آشپزخانه قرار ندهید. با آرامش در حضور مهمانتان بنشینید؛ راحت تکیه دهید، دست‌ها را آزاد بگذارید و پاهایتان را تکان ندهید. تکان دادن پاها احساس استرس و بی‌قراری را به مهمان منتقل می‌کند.
  • ارتباط چشمی: وقتی مهمانتان صحبت می‌کند یا وقتی مشغول گفت و گو با او هستید، حتما به چشم‌هایش نگاه کنید. اگر چشم‌هایتان مرتب این طرف و آن طرف بگردد، در حقیقت به مهمانتان می‌فهمانید علاقه‌ای به حرف‌هایش ندارید؛ بنابراین اصول ارتباط چشمی را یاد بگیرید.
  • اهمیت خوب شنیدن: آدم‌هایی که توانایی خوب شنیدن و گوش دادن به حرف‌های طرف مقابلشان را دارند، افرادی گرم و صمیمی هستند که ناخودآگاه در بقیه احساس راحتی ایجاد می‌کنند. به حرف‌های مهمان‌هایتان به خوبی گوش کنید.
  • استقبال گرم: اگر بتوانید یک استقبال گرم و با هیجان داشته باشید، کار بزرگی انجام داده‌اید. به مهمانتان نشان دهید از دیدن او خوشحال هستید و به خانه شما خوش آمده است.

اهمیت خوراکی مرغوب

از میوه خوب گرفته تا آجیل و خشکبار، گردو و خرما خشک مرغوب را روی میز و در دسترس مهمان‌هایتان قرار دهید. مهم نیست اگر ایام عید نیست و صرفا یک مهمانی رسمی است. مهم این است که وجود آجیل و هر خوراکی مرغوب دیگری باعث می‌شود حالت مجلسی مهمانی شما حفظ شود و مهمانتان متوجه شود به پذیرایی مناسب از او اهمیت می‌دهید. اگر مواد خوراکی روی میزتان کهنه باشند یا ظاهرشان مشکل داشته باشد، تقریبا به این معناست که آمدن مهمانتان آنقدر اهمیت نداشته که به خاطرش وقت بگذارید و سراغ خوراکی‌های تازه و باکیفیت بروید.

اهمیت ظروف زیبا

برای اینکه بتوانید حق مطلب را در مورد مهمانداری ادا کنید، بهتر است سرویس غذا خوری زیبایی تهیه کنید که یکدست است. یکدست نبودن لیوان‌ها، بشقاب‌ها یا حتی قاشق و چنگال رسمی بودن مهمانی شما را زیر سوال می‌برد. اگر امکان تهیه ظروف جدید ندارید، سعی کنید با ترفندهایی مثل استفاده از پوشش لیوان یا پوشش دسته قاشق و چنگال، عدم هماهنگی را تا حدودی پنهان کنید.

نحوه چیدمان صندلی‌ها

یکی از نکاتی که ممکن است خیلی‌ها به آن توجه نکنند، نحوه چیدمان صندلی‌ها نسبت به هم است. اگر مبل‌هایتان را دور از هم قرار داده‌اید، احتمال اینکه صمیمیتی بین مهمان‌هایتان ایجاد شود، بسیار کم است. فاصله صندلی‌ها نباید طوری باشد که افراد مجبور باشند برای صدا کردن همدیگر، صدایشان را بالا ببرند.

در عین حال خوب است مبلمان یا صندلی‌ها را گرد بچینید تا مهمان‌ها مجبور نشوند برای دیدن چهره هم سرشان را این طرف و آن طرف بچرخانند. این کار باعث ارتباط چشمی بهتر و رابطه گرم‌تر می‌شود.

خودتان را خسته نکنید!

اگر عادت دارید قبل از مهمانی خودتان را از دست و پا بیندازید و آنقدر کار کنید که دیگر رمقی برایتان نماند، لطفا دست از این کار بردارید. خیلی بد است که همه جنبه‌های پذیرایی تمام و کمال باشد؛ اما پای چشم میزبان از خستگی گود افتاده باشد یا مرتب خمیازه بکشد. سعی کنید کارهایتان را چند روز قبل از مهمانی تقسیم کنید تا در روز جشن کمتر تکاپو را داشته باشید. بهترین لباستان را بپوشید، به خودتان برسید و بشاش باشید.

فکر کردن به سرگرمی

معمولا زمانی که مهمان‌ها غریبه باشند یا برای اولین بار وارد منزل شوند، بهتر است موضوعی برای گفتگو در آستین داشته باشید که بین آن‌ها مشترک باشد. در فرهنگ‌های دیگر به این سبک سوال‌ها یخ شکن یا Ice breaker  می‌گویند؛ اما اگر مهمان‌هایتان از قبل همدیگر را می‌شناسند، معمولا نیازی به این سوال نیست و آنقدر حرف توی حرف می‌آید که خود به خود یخ همه باز می‌شود.

بازی‌های دسته جمعی

اگر جو مهمانی‌هایتان خودمانی است و علایق مشترکی دارید، برای اینکه به همگی خوش بگذرد تهیه و تدارک یک بازی دسته جمعی را ببینید. از قبل با توجه به تعداد مهمان‌ها وسایل بازی را فراهم کنید و شب مهمانی به محض اینکه احساس کردید حوصله جمعیت در حال سر رفتن است، بازی را از آستینتان بیرون بکشید. بازی‌ها علاوه بر سرگرم کننده بودن تاثیر زیادی روی شناخت بهتر همدیگر دارد و صمیمیت بین افراد را بالا می‌برد.

سر زدن به تک تک مهمان‌ها

سلام و احوالپرسی دسته جمعی سر جای خود؛ یکی دیگر از ترفندهایی که می‌توانید مهمانی‌تان را با آن گرم کنید، سر زدن به تک تک مهمان‌ها و احوالپرسی اختصاصی است. اینطوری هر فردی متوجه جایگاه ویژه‌اش برای میزبان می‌شود و صمیمیت شما هم با او بیشتر خواهد شد. در پایان احوالپرسی یا ابتدای آن از مهمانتان بپرسید به چیزی نیاز دارد و به او خوش می‌گذرد؟ این سوال‌ها هم اهمیت دادن شما به او را  نشان می‌دهد.

 

منبع: دیجیکالا

 

 

 

 

روش استنشاقی (انتونوکس)، زایمان طبیعی بدون درد

درد زایمان یکی از دردهای طاقت فرسایی است که زنان در طول عمر خود تجربه می کنند. درد زایمان، می تواند عوارض نامطلوب متعددی بر روند زایمان، وضعیت مادر و جنین بر جای بگذارد. تسکین درد ار بخش های اصلی علم مامایی است. شناخت روش های ارزان و بی خطری که نیازمند نیروهای تخصصی نباشد ضروری است. با توجه به عوارض سزارین که یک عمل جراحی بزرگ است، در صورت آگاهی دادن به مادران در مورد کاهش درد زایمان و ترس ناشی از آن، می توان میزان سزارین های غیر ضروری را به نحوه مطلوبی کاهش داد. امروزه شیوه ها و داروهای بسیاری وجود دارد که باعث برطرف شدن یا کاهش شدت درد زایمان می شود.  يکی از شیوه های تسکين درد زايمان، استفاده از گاز انتونوکس ( مخلوط نیتروس اکسید 50% و اکسیژن50%) است که به عنوان روشی ایمن و مطمئن با اثر بخشی بالا می باشد. با توجه به مطالعات بعمل آمده مصرف گاز انتونوکس هیچ اثر سویی بر روی مادر و جنین ندارد. انتونوکس به دلیل تاثیر سریع، کوتاه بودن عمر دارو به طوری که اثر آن بلافاصله بعد از استنشاق گاز از بین می رود، بی خطر بودن برای مادر و جنین، ارزان بودن و خود تجویزی بودن آن توسط مادر، یکی از پر مصرف ترین روش ها در کشورهای اروپایی می باشد. دکتر تانستال برای زایمان بیش از هزاران نوزاد در سراسر دنیا از گاز انتونوکس به منظور تسکین درد مادران استفاده نمود و و عوارض جانبی خاصی در مادران و نوزادان گزارش نداد. (1)

مطالعات بسیاری در ایران در خصوص روش استنشاقی (انتونوکس) زایمان طبیعی بدون درد صورت گرفته است.

زهرا قدسی و دکتر فریار حاکم زاده در مقاله ایی تحت عنوان "تجارب مادران از زایمان بدون درد با گاز انتونوکس در زنان مراجعه کننده به بیمارستان تامین اجتماعی شهر همدان سال 1388" به این نتیجه دریافتند که با توجه به تجربه مثبت مادران از زایمان بدون درد با انتونوکس، استفاده از این روش با هدف کاهش درد زایمان و کاهش میزان سزارین های انتخابی توصیه شده و بررسی این نوع بی حسی در مراکز دیگر، در نمونه های بزرگ تر و هم چنین مقایسه آن با دیگر روش های بیدردی پیشنهاد می شود. (2)

در بررسی دکتر شایسته پراشی و همکارانش در مقاله "مقایسه اثر انتونوکس با اکسیژن در کاهش درد و سیر زایمان" دریافتند انتونوکس درد زایمان را کاهش می دهد و طول لیبر  را کاهش می دهد. انتونوکس گازی بدون اثر بر روی انقباضات رحمی است و باعث هیپرترمی بدخیم نمی شود. عوارض جانبی آن مثل تهوع، استفراغ و سرگیجه است. سه اصل مهم تسکین درد مامایی عبارتند از سادگی، بی خطر بودن و حفظ هموستاز جنینی که در همه موارد استفاده از روش های تسکین درد، باید مورد توجه قرار گیرد. انتونوکس به این سه دلیل عمده یکی از پرمصرف ترین روش ها، در کشورهای اروپایی می باشد. این سه دلیل عبارتند از: تاثیر سریع، کوتاه بودن نیمه عمر دارو، به طوری که اثر آن بلافاصله بعد از قطع استنشاق گاز از بین می رود، عدم نیاز به دستگاه ها و تجهیزات پیچیده و گران قیمت و نیز عدم نیاز به کارکنان متخصص و نهایتا استفاده راحت مادر. بنا به دلایل مذکور بیش از 70% زنان انگلیسی و حدود 80% زنان فنلاندی برای تسکین درد زایمان از انتونوکس استفاده می کنند. (3،7،8)

هاجر پاشا و همکاران مطالعه ایی به منظور بررسی بیدردی زایمانی با گاز انتونوکس در سال 90 انجام دادند. این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی 68 زن باردار در مرحله فعال زایمانی در بیمارستان یحیی نژاد بابل انجام شد. اکثریت زنان باردار (8/91%) مصرف کننده گاز انتونوکس، دچار کاهش دردهای زایمانی در سطح متوسط (9/43%) شدند و نسبت به آن راضی (98%) بودند. 49% مصرف کنندگان گاز، تجربیات خوب و عالی را توصیف نمودند. 9/80% بیان نمودند که این روش بیدردی را در اینده تقاضا خواهند نمود. میزان رنجش از عوارض مربوط به گاز در اکثریت موارد خفیف بود (63%). انتظاراتاکثریت زنان باردار در گروه مداخله (قبل از دریافت گاز) و کنترل نسبت به گاز انتونوکس جهت بیداری زایمان، ضعیف بود (9/40%، 3/65%). درصد انتظارات مثبت پس از دریافت گاز افزایش یافت. نتایج مطالعه نشان داد که مصرف گاز انتونوکس سبب کاهش مناسب دردهای زایمانی، کسب انتطارات و تجربیات مطلوب و افزایش رضایتمندی مادر می گردد. (4)

تهمینه صالحیان و همکاران به بررسی تاثیر گاز انتونوکس بر شدت درد لیبر و سرانجام زایمان بر روی 100 زنان نخست زا به بیمارستان ایران ایرانشهر در سال 1388 پرداخته اند. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام و نمونه ها به دو گروه (50 نفره) مورد و کنترل تقسیم شدند. یافته ها نشان داد که میانگین شدت درد در گروه مورد بطور معنا داری کمتر از گروه کنترل می باشد. با توجه به یافته هایی چون کاهش میزان درد زایمان، افزایش میزان رضایت از زایمان در گروه مورد و همچنین عدم تاثیر استنشاق انتونوکس بر طول فاز فعال و مرحله دوم زایمان، آپگار نوزاد و میزان خون ریزی بعد از زایمان، شاید بتوان به منظور دست یابی به یک روش ایمن، ساده، بی خطر و قابل اجرا در زایشگاه های کشور، جهت تسکین درد زایمان از انتونوکس، بهره گرفت. (5)

به طور کلی انتونوکس گازی بی خطر و ایمن می باشد. در کمتر از 1% موارد کاهش هوشیاری مختصری روی می دهد. خطر هیپوکسی (کاهش اکسیژن خون) برای مادر وجود ندارد. موجب شلی رحم یا طولانی شدن زایمان نمی شود. اثری روی سیستم قلبی – عروقی ندارد. انتونوکس علیرغم تئوری هیپوکسی انتشاری اثری روی اکسیژناسیون جنین و نوزاد ندارد و موجب کاهش فعالیت تنفسی و مغزی نوزاد نمی شود. خشکی دهان، سرگیجه، خواب آلودگی، بی حسی، سستی و بی حالی از اثرات موقتی مربوط به انتونوکس می باشد ولی بعد از قطع استفاده از گاز پس از چند ثانیه این حالت برطرف می گردد. (6)

سایر مسکن­ ها و مخدرهای مورد استفاده در زایمان

 - باربیتورات­ها

استفاده از این مسکن در فاز نهفته زایمانی که درد وجود ندارد موثر خواهد بود ولی برای مادر و جنین عوارض قلبی و عروقی به دنبال خواهد داشت.

- پرومتازین

پرومتازین در کاهش درد و اضطراب بسیار مفید می­باشد ولی دیگر مشتقات آن به دلیل اثر بلوک کنندگی آلفاآدرنرژیک و ایجاد هیپوتانسون کمتر استفاده می شود.

- نیزودیازپینها

 (دیازپام، لورازپام، میدازولام) همگی در تسکین درد زایمان به کار می­روند ولی در دوزهای بالاتر باعث خواب آلودگی و اختلال در تغذیه نوزاد خواهد شد.

- مپریدین

پتیدین و دمورول نامهای دیگر این مسکن می­باشند یکی از شایع ترین مخدرهایی است که برای درد زایمان استفاده می شود طول اثر آن 3تا 4ساعت می­باشد و اثرات جانبی این دارو روی نوزاد بسته به دوز آن و فاصله تجویز تا تولد نوزاد میباشد.

- فنتانیل

به سرعت ازجفت عبور کرده و کاهش مختصری در ضربان قلب جنین ایجاد می­کند شایع ترین اثر پس از تزریق فنتانیل خارش می­باشد .

- مورفین

به خاطر شروع اثر کند و حساسیت بیشتر مراکز تنفسی امروزه از آن در دردهای زایمانی استفاده نمی­شود.

- فالبوفین

به سرعت از جفت عبور کرده و باعث ایجاد فرم سینوزوئیدال ضربان قلب جنین می­شود.

- بی حسی نخاعی

اگر سوزن اپیدورال از محوطه مخصوص تزریق این دارو رد شود، پس از بیرون آوردن لوله، مقداری مایع مغزی- نخاعی از محل ورود لوله به بیرون ترشح خواهد کرد. این مایع، نقش ضربه‌گیر و محافظت کننده را برای مغز دارد و خروج حتی مقدار اندکی از آن نیز می‌تواند منجر به بروز سردرد شدید شود. هماتوم اپیدورال عفونت اپیدورال مننژیت، بروز آبسه همگی از موارد دیگر آسیب عصبی هستند . (1)

 

منابع

1)     سلماز معینی راد با همکاری حسن مولائی نجف آبادی – کتاب " آرام بخشی استنشاقی (نیتروس اکسید + اکسیژن) و انتونوکس – نشر تیموزاده نوین، 1393

2)     زهرا قدسی و دکتر فریار حاکم زاده "تجارب مادران از زایمان بدون درد با گاز انتونوکس در زنان مراجعه کننده به بیمارستان تامین اجتماعی شهر همدان" - سال 1388

3)     دکتر شایسته پراشی و همکارانش در مقاله "مقایسه اثر انتونوکس با اکسیژن در کاهش درد و سیر زایمان"

4)     هاجر پاشا و همکاران "بررسی بیدردی زایمانی با گاز انتونوکس"  - سال 90

5)     تهمینه صالحیان و همکاران "بررسی تاثیر گاز انتونوکس بر شدت درد لیبر و سرانجام زایمان بر روی 100 زنان نخست زا به بیمارستان ایران ایرانشهر" -  سال 1388

6)     دکتر عموشاهی  با همکاری دکتر مژگان صفایی مقدم - کتاب " زایمان طبیعی بدون درد"  - انتشارات نقش نگین

7)   Rosen Rosen MA. Nitrous oxide for relief of labor pain: a systematic review. Am J Obstet Gynecol.  2002; 186(5 Suppl Nature): S110-26. 

8)   Wee M. Analgesia in labour: inhalational and parenteral. Anaesthesia Intensive Care2003; 5(7):233-4.

ترجمه و تالیف: عاطفه رادزاد

کودکان و اسباب بازی ها (با تأکید بر روان شناسی بازی)- قسمت دوم

از 3 الی 4 سالگی

در 4 سالگی کودک کنجکاو است که اشیا چرا و چگونه به وجود می آیند. موضوعاتی را فراهم کنید که کنجکاوی کودکان را تحریک کند. به سؤالات آنان به سادگی و صداقت پاسخ دهید و از کتاب های مرجع برای پیدا کردن پاسخ به همراه کودکان استفاده کنید. فعالیت های علمی ساده ای انجام دهید؛ مثل این که آهن ربا به چه چیزهایی را می رباید، یخ زدن آب، بذر گیاهان و به پرواز درآوردن بادبادک در یک روز بادی.
از این سن درک مفاهیم عددی شروع می شود. معمولاً مفاهیم 1 و 2 و 3 را می توانند درک کنند. شاید بتوانند چند شماره را پشت سرهم بشمارند. اما ممکن است چند تایی را حذف کنند. موضوعات مورد علاقه آن ها مثل شیرینی، فنجان، عروسک و... را بشمارید. به بچه ها اجازه شمارش آن ها را بدهید. اعداد را در اتاق به بچه ها نمایش دهید و برای این کار از تقویم، نمودار، ترازو و خط کش استفاده کنید.
مهارت های زبان و لغات را افزایش دهید. هر روز فرصت هایی برای خواندن داستان به طور گروهی یا انفرادی برای کودکان فراهم کنید. کودکان را تشویق کنید که قصه بگویند، قصه هایشان را روی نوار ضبط کنید و تشویق کنید تا درباره موضوع مورد علاقه خود صحبت کنند. کودکان را به فعالیت های هنری مانند کار با رنگ، مداد شمعی، گچ، مداد رنگی، گِل و خمیر بازی تشویق کنید. فرصت هایی برای بازی با آجرهایی در اندازه ها و اشکال مختلف برای آنان ایجاد کنید.
از 2 الی 4 سالگی مکعب هایی که رنگ های متفاوت داشته و هر ضلع آن ها 5 الی 7 سانتی متر باشد، برای کودکان مناسب است. کودک با این مکعب ها می تواند اشکال هندسی گوناگون بسازد و با در کنار هم قرار دادن رنگ های گوناگون فکر و اندیشه و نیروی سازندگی و تشخیص خود را پرورش دهد.
در 3 الی 4 سالگی کودک قادر به سوار شدن سه چرخه، به حرکت درآوردن وسایل مختلف (واگن) و بالا رفتن از نردبان های مخصوص ژیمناستیک است. ترسیم خطوط در سه سالگی هنوز به صورت مخدوش است، ولی در یک جهت بوده و از تکرار جلوگیری می شود.
در سه الی 5/4 سالگی بازی های موردنظر دختران، برش، طراحی و شیرینی پزی، بازی در آشپزخانه، بازی با عروسک و لباس مخصوص پوشیدن است و بازی های موردنظر پسران، عملیات ساختمانی با بلوک ها، نجاری و چوب کاری، بازی با وسایل و اسباب بازی های حمل و نقل، سه چرخه سواری، بازی در کوچه و خیابان با گل و شن می باشد.
کودکان در این سن می توانند به طور یکنواخت و مستقیم دوندگی نمایند و به آسانی دویدن خود را متوقف سازند، به دور خود بچرخند، بالا روند و جهش نمایند. از توانایی برقراری تعادل برخوردارند و می توانند روی یک نرده یا میز پهن راه رفته و تعادل بدن و حرکات خود را حفظ نمایند.
با رشد عضلات ظریف و افزایش کنترل بر روی آن ها، علاقه مندی کودکان به رنگ آمیزی نقاشی، تا زدن کاغذ و ساختن اسباب بازی ها بیش تر می گردد.
برای کودکان چهارساله، که معمولاً از بازی بر روی پلکان لذت می برند، می توانیم پیشنهاد کنیم که یک یک به نوبت ابتدا از یک پله و بعد دو پله و سپس احتمالاً سه پله، شروع به پریدن کنند. باید به خاطر داشت که بازی در پلکان بدون ترتیب قبلی احتمال خطر زیاد دارد. اما در صورتی که زیرنظر یک فرد بزرگسال و با توجه به فعالیت های حسی و حرکتی کودکان باشد، موجب می شود که هریک از کودکان فعالیتی مناسب با میزان مهارت خویش انجام دهد.
کودک در چهار سالگی سعی می کند از رنگ ها به تناوب استفاده نماید. برای مثال، ابتدا شی ء قرمز رنگ، سپس آبی و مجددا قرمز و بعد آبی و... به کار می برد.در 4 سالگی به سرعت دوچرخه می راند و با مهارت دور می زند و می تواند روی یک پا لی لی کند. در این سن دخترها و پسرها دوچرخه سواری و توپ بازی را دوست دارند. همچنین از بازی هایی که صبر و حوصله می خواهد مثل «پازل» و مجموعه اسباب بازی های فکری و دقیق تر لذت می برند. دختر در این سن می تواند عروسکش را حمام کند و بعد در حالی که لالاییمی گوید او را بخواباند.
از 4 سالگی بچه از بریدن قطعات کاغذ رنگی و چسباندن آن ها روی مقوا لذت می برد. سه چرخه، هواپیما، کشتی، اتومبیل و انواع عروسک ها و جعبه های بزرگ که بچه با آن هزار و یک کار می تواند بکند، طناب و وسایل ورزشی بازیچه های مطلوب او هستند.
در 4 سالگی کودک رفتارش دقیق و ظریف تر می شود، می تواند لباس خود را بپوشد و بند کفش خود را ببندد. کودکان را تشویق کنید خودشان لباس بپوشند، خودشان لباس خود را در بیاورند، غذای خود را بکشند، سفره را بچینند و گیاهان را آبیاری کنند.اغلب کودکان 4 ساله در مجسمه سازی اشیای مشخصی می سازند و درست کردن و اضافه کردن را به خراب کردن و دوباره سازی ترجیح می دهند، با مکعب ها طرح های خام و مارپیچ درست می کنند که با سستی روی هم سوار هستند.
کودک در 3.5 سالگی خط مایل و در 4 سالگی مربع می کشد. در 4 سالگی به بازی با عده بیش تر از دو سه نفر از همسالان علاقه مند است. ولی مدت زیادی نمی تواند به شرکت در این بازی های دسته جمعی ادامه بدهد. کودک می آموزد که شرکت در بازی های جمعی، مستلزم این است که او و دیگران به نوبت از اسباب بازی استفاده کنند.
اسباب بازی های مناسب برای کودکان 3 الی 4 سالگی: نردبان، وسایل نجاری (چکش، میخ و...) وسایل آشپزی (ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی و...)، وسایل و اسباب بازی های حمل و نقل مثل واگن، گاری دستی، کامیون، تراکتور، جرثقیل، قایق، هواپیما، کشتی، اتومبیل، انواع عروسک، قطعات کاغذ رنگی، مکعب های چوبی، آهن ربا، قطعات آهن، ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی، جارو، تختخواب عروسک، خانه عروسک، حیوانات گوناگون، ماشین آتش نشانی، الاکلنگ، سرسره، تاب، تلفن، سه چرخه، خمیر بازی، گل رُس، ماسه، سه چرخه، انواع پازل، وسایل نقاشی (مداد شمعی، گچ، آبرنگ).

4 الی 5 سالگی

 کودک در 5 سالگی از کارهای پر تحرک لذت می برد و فعال است و بازی های پر سروصدا را دوست دارد. مهارت های عضلانی بزرگ و کوچک کودک افزایش یافته و می تواند توازن بدن را به خوبی حفظ کند. فرصت هایی فراهم آورید که کودک بر روی یک خط پیچ دار قدم بزند یا بر روی یک تیر تعادل خودش را حفظ کند.کودک را به مخلوط کردن رنگ های ابتدایی برای ایجاد و ترکیب رنگ های جدید دیگر تشویق کنید و رنگ های ایجادشده را برای او نام ببرید.
در 5 سالگی کودک دارای تعادل کلی است، حرکاتش تکامل بیش تری دارد و می توان گفت که در این سن مانند بزرگسالان عمل می کند و به اعمالی همچون شانه کردن و مسواک زدن می پردازد.
بهترین اسباب بازی برای کودک در این سن، لگو یا بلوک هاست که با آن ها ساختمان می سازد. قیچی کردن کاغذ فعالیتی است که کودک در این دوره سنی نیز علاقه نشان می دهد. بدین منظور، به او چگونگی کارکردن با قیچی و کاغذها را یاد بدهید؛ زیرا کودک از سوراخ کردن، بریدن، چین دادن کاغذ، بخصوص کاغذهای رنگی، لذت می برد.
سوراخ کردن کاغذ فعالیت دیگری است که کودک را سرگرم می کند، بریدن عکس ها و و چسباندن آن روی کاغذ، نقاشی کردن با مداد رنگی، آبرنگ و ماژیک مدت زمان زیادی او را سرگرم می کند. در این دوره کودک به انجام دادن کارهای دستی، به ویژه بریدن، دوختن و چسباندن علاقه دارد.
استوانه های اندازه گیری برای هماهنگی عمل چشم و دست، شناخت رنگ ها، تقویت دقت و توجه به اندازه قطعات، طبقه بندی اشیا بر حسب رنگ و اندازه، درک مفاهیمی همچون بلندتر و کوتاه تر، کوتاه و بلند، بلندترین و کوتاه ترین مؤثر است.
در این سن فهم مفاهیم وابسته به اعداد، اندازه، وزن، رنگ، محتوا، فاصله و موقعیت و زمان در کودک افزایش می یابد. در مکالمات از کلمات وابسته به این مفاهیم استفاده کنید و با جملاتی نظیر «مداد را کنار ساختمان بزرگ قرار بده»، کودک را به بازی تشویق کنید.
در 5 سالگی کودک دارای قوه تصور عالی است و از تماشای نمایش نامه درام لذت می برد. به مناسبت های مختلف و با وسایلی مثل صندوق پول، سطل زباله، قوری و مبلمان اندازه بچه ها نمایش نامه هایی را ترتیب دهید.کودک در این سن مشتاق کسب آگاهی از جهان اطراف است. گردش های دسته جمعی به مناطق و مکان های مختلف شهر مثل پارک، ایستگاه آتش نشانی، کلانتری و... انجام دهید.در این سن کودک توانایی طبقه بندی (دسته بندی) بر طبق ویژگی های مشابه را دارد. می تواند با لوتوها بازی کند و دکمه ها را بر طبق رنگ و اندازه دسته بندی کند. مخلوطی از دانه ها را فراهم کنید و از کودک بخواهید بر طبق نوع آن ها را جدا کند. بلوک های مختلف در اختیارش قرار دهید و از او بخواهید بر طبق شکل آن ها را بچیند و جدا کند.
در 5 سالگی کودک شکل آدم را با بدن، صورت، دست و پا می کشد، با لوبیا از روی طرح شکل می سازد و می تواند خط راست را با قیچی ببرد. یک قسمت را به خوبی رنگ می زند.در این سن کودک بین تخیل و واقعیت در نوسان است، از کلام آهنگ دار و قصه هایی که قطعات تکراری دارند لذت می برد، معمولاً سعی می کنند آنچه را دیده اند بسازند.کودک در 5 سالگی چهار ضلعی (با مکعبی داخل آن) می سازد و می تواند ساختمان هایی بسازد که با دقت روی هم سوار شده اند.
کودکان پنج شش ساله در بازی های جمعی پخته ترند. آن ها می توانند فکرشان را برای دوستانشان توضیح دهند و به تدریج عزت نفس در آن ها ظهور می یابد. البته نباید اجازه داد این خصیصه به خودنمایی و خودپرستی مبدّل شود.
در سن 5 سالگی جمع بازیکنان یک گروه به 4 یا 5 نفر می رسد که می توانند برای مدتی بیش تر به بازی خود ادامه دهند. کودکان 5 ساله نسبت به کودکان 4 ساله مدت بیش تری تمرکز می کنند، بعضی اوقات یک ساعت به طراحی، نقاشی، مجسمه سازی می پردازند. ولی معمولاً مدت کار آن ها از یک ربع تا نیم ساعت است. آنان دوست دارند با گل اشکال و شی ء بخصوصی خلق کنند و شکل های پیچیده تری بسازند. کودکان در این سن کنترل بیش تری روی حرکات ظریف بدن داشته و می توانند از وسایل زیر استفاده نمایند: قیچی، مسواک، اره، مداد، چکش و سوزن برای کوبلن دوزی.
تمامی کودکان 5 و 6 ساله چابک و پر جنب و جوش هستند. آن ها می توانند جست و خیز نمایند، بدوند، پرسش نمایند، بالا و پایین بروند و بعضی از آن ها در فعالیت های ورزشی از قبیل دوچرخه سواری، ژیمناستیک، شنا و اسکی شرکت نمایند.
در 5 سالگی کودکان می توانند لی لی بازی کنند، بپرند، طناب بازی کنند، بدوند، از جایی بالا روند، دور خود بچرخند و... . کودک تا سن 4 الی 5 سالگی پس از به دست آوردن تجربه کافی به راحتی در بازی های نمایشی، اجتماعی پیشرفت می کند. کودکان 5 ساله قادرند نخست موضوع بازی و نقش خود را در آن انتخاب کنند، سپس نقش های لازم را برگزینند. کودکان 5 ساله به فعالیت های گروهی علاقه دارند و قوانین و مقررات بازی را رعایت می کنند. آن ها در سنی هستند که دوست دارند سرگرمی های بزرگ ترها را تقلید کنند؛ سرگرمی های خانه مانند چراغ خوراک پزی، ظرفشویی، اطوکشی، جاروکشی و... .
فهرست اسباب بازی های مناسب برای کودکان 4 الی 5 ساله: وسایل ساده خیاطی (نخ و سوزن کوبلن)، انواع پازل با 9 تا 15 قطعه، کلاه مأموران آتش نشانی، کلاه افسر پلیس، لباس پرستار و پزشک، وسایل برش و چسباندن (چسب، قیچی)، لگو یا بلوکه های ساختمان سازی، وسایل نقاشی (مداد رنگی، گواش، آبرنگ، ماژیک)، مهره های رج شونده، وسایل ساده نجاری (چکش، اره کوچک)، طناب برای طناب بازی، قطعه های چوبی و پلاستیکی برای خانه سازی، گاری دستی، الاکلنگ، سرسره، تاب، نردبان، لباس های مردانه و زنانه، سه پایه و تخته سیاه، تلفن، ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی، وسایل بازی های تقلیدی، وسایل باغبانی (بیلچه، شن کش و...) آهن ربا، براده آهن، تکه آهن.

5 الی 6 سالگی

خصوصیات بازی ها در سنین 3 الی 6 سالگی را می توان چنین برشمرد: بازی همراه با حرکات بدنی، استفاده از نیروی تخیل در بازی ها، علاقه به رقابت و تقلید، علاقه شدید به بازی با گل و خاک، شکستن و نابود کردن اسباب بازی به منظور پی بردن به محتویات آن ها و بالاخره نپذیرفتن هیچ گونه قید و قانون و قاعده ای در بازی.
کودک در 6 سالگی مستطیل (با دو قطر آن)، لوزی (با محور طول افقی) و دایره و مثلث به صورت مماس داخل و خارج می کشد.
کودکان 6 الی 7 ساله معلومات خود را که از تجارب شخصی و یا از داستان های نقل شده کسب کرده اند، به صورت ماهرانه ای در بازی ها به کار می گیرند.
در سن 6 سالگی بازی های فردی، که به صورت دویدن و بالا رفتن بود، به صورت بازی های جمعی درمی آید. کودک بیش تر اوقات با کودکان دیگر بازی می کند، ولی یک همبازی را ترجیح می دهد و تمایل به بازی در گروه های کوچک در او دویده می شود، بازی ابداع می کند و در هنگام بازی قواعد و مقررات آن را تغییر می دهد.
در 4 الی 6 سالگی کودکان علاقه مند به بازی های نمایشی هستند و از این طریق احساس لذت می کنند. بازی ذوقی تقریبا در سن 5 الی 6 سالگی ظاهر می شود. کودکان در 5 تا 6 سالگی بیش تر اوقات علاوه بر سه چرخه، دوچرخه سواری نیز می کنند. پریدن با یک پا به طور یک در میان و جست و خیز کردن، کنترل بیش تر روی حرکات ظریف بدن، شروع استفاده از وسایلی مانند مسواک، قیچی، اره، مداد، چکش و سوزن برای دوخت و دوز و... مخصوص این سنین است.
کودک در 6 سالگی توپ را با یک دست می گیرد، از مقررات بازی پیروی می کند، همبازی انتخاب می کند.
فهرست اسباب بازی های مناسب برای کودکان 5 تا 6 ساله: میز تحریر و صندلی، جعبه رنگ و وسایل نقاشی، وسایل باغبانی (بیلچه، شن کش و...، فرفره، طناب برای طناب بازی، وسایل خیاطی (سوزن و نخ)، دوچرخه، توپ با راکت، قیچی و کاغذ، انواع عروسک (عروسک خیمه شب بازی و...)، گِل رس، خاک، شن.

از 7 تا 12 سالگی

معمولاً کودکان در آستانه هفت سالگی، که میدان تصوراتشان گسترش می یابد، در بازی ها تمایلشان به اجرای نقش های مختلف و ترکیب آموخته ها و اعمال هدف دار شدت می یابد.کودک در 7 سالگی به مهارت های بدنی برای ورزش های دسته جمعی مسلط شده و از بازی های گروهی لذت می برد، به هنگام سوارشدن بر روی اسباب بازی های متحرک تعادل خود را می تواند حفظ کند.|
کودکان از سن 7 سالگی به بعد می توانند قواعد بازی را رعایت کنند، دسته جمعی به بازی مشغول شوند و باهم به رقابت بپردازند، عده ای برنده و عده ای دیگر بازنده شوند.
کودک در 7 سالگی به مهارت های بدنی برای ورزش های دسته جمعی مسلط شده و از بازی های گروهی لذت می برد. هنوز از بازی های تخیلی لذت می برد و با چوب کار دستی می سازد.
در 7 سالگی پسران به بازی فوتبال و تیراندازی با کمان علاقه مندند و دختران از جهیدن و لی لی بازی لذت می برند. کودک در سنین 7 الی 11 سالگی بازی های باقاعده را انجام می دهد. کودک در 8 سالگی شش ضلعی می کشد و هنوز از بازی های تخیلی لذت می برد.
زمانی که کودکان به حدود سن ده سالگی می رسند، بازی های آن ها بیش تر رنگ رقابت به خود می گیرد و مهارت و برتری در بازی، بیش از هرچیز دیگر مهم جلوه می کند، در حالی که تا قبل از آن، بیش تر تفریح و شادی در بازی مطرح بوده است.
در سن 11 الی 13 سالگی علاقه به نشان دادن سرعت، قدرت و مهارت در بازی، پرداختن به بازی هایی که مستلزم مهارت بیش تر هستند، علاقه به بازی های دسته جمعی و ظاهر شدن میل رقابت در بازی ها در کودکان شکل می گیرد.
فهرست اسباب بازی های مناسب برای کودکان 7 الی 12 ساله: وسایل نمایش عروسکی، وسایل ساده تردستی، وسایل بافندگی، وسایل سبدبافی و حصیر بافی، وسایل کامل نجاری، وسایل آزمایش های علمی، وسایل نقاشی، وسایل خیاطی، وسایل باغبانی، وسایل برش و چسباندن.
نویسنده: محمدرضا مطهری
نقل از : فصلنامه معرفت، شماره 64

منابع:

ردیف شماره 1  منبع اصلی است ولی از سایر منابع نیز در حد لازم استفاده شده است.


1. MAYESKY MARY, CREATIVE ACTIVITIES FOR YOUNG CHiLOREN

 2 سوسن اردکانی (شاهین)، بهداشت مادر و کودک

 3 دیدیه کالوت، فرزندان خود را در بازی ها بهتر بشناسیم.

 4 ادوارد سینکلر و اشتوکینگر ماگدامن، دنیای کوچک بزرگ من

 5 آ. ساپتکو، پدران و مادران درباره تربیت فرزندان

 6 بنیامین اسپاک، تغذیه، تربیت و نگهداری کودک

 7 مینو واثقی، آموزش ضمن بازی (سال سوم)

 8 لورانس پرنو، دنیای شیرین بچه داری

 9 نویسندگان و مؤلفان کشورهای جهان، نگاهی به آموزش و پروش پیش از دبستان در جهان امروز

 10 مهدی جلالی، روان شناسی کودک

 11 محمدعلی احمدوند، روان شناسی بازی

 12 جان بک، چگونه فرزند باهوش تری تربیت کنیم.

 13 جوزف براگا براگالوری، با کودکان خود رشد کنید.

 14 الیزابت هارلوک، بازی

 15 جمعی از مؤلفان، روان شناسی رشد (1)

 16 ناصر بی ریا و همکاران، روان شناسی رشد (2) با نگرشی به منابع اسلامی

 17 هادی بهرامی، روان شناسی کودک

 18 سیروس عظیمی، روان شناسی کودک

 19 حسن احدی و شکوه السادات بنی جمالی، روان شناسی رشد

 20 محمدرضا شرفی، مراحل رشد و تحول انسان

 21 مهرناز شهرآرای، راهنمای انتخاب اسباب بازیی

 22 سینگر دروتی. جی دونسن تریسی. آ، مقدمه ای بر پیاژه کودک چگونه فکر می کند.

 23 ایلگ فرانسس و همکاران، رفتار کودک

 24 هادی سلیمی اشکوری، مطالعه رشد روانی یک کودک ایرانی در دو سال اول زندگی

 25 آ.ک بوندار نکو و آی. ای ماتوسیک، نقش بازی در پرورش فکری کودک

 26 سیدمهدی طباطبائی نیا، اسباب بازی آموزش و درمان

 27 سی فلت کارل و باربوردنیتا، آموزش و پرورش دوران نخستین کودکی

کودکان و اسباب بازی ها (با تأکید بر روان شناسی بازی) -قسمت اول

 مقدّمه
کودکان گل های بوستان ما و آینده سازان کشورند. ملّتی در آینده موفق، سربلند، پیروز و سعادتمند خواهد بود که به نیازهای جسمی و روانی کودکان خود توجه بیش تری داشته باشد.امروزه روان شناسان اعتقاد دارند که برای رسیدن به مراحل بالاتر رشد باید پایه های اولیه رشد را جدی گرفت و اگر چنانچه اولین مراحل رشد به خوبی طی نشود، در مراحل بعدی کودک دچار اختلال خواهد شد.
یکی از نیازهای مهم و اساسی کودک، نیاز به بازی و اسباب بازی است. بازی برای کودک همانند آب است برای ماهی. کودک بدون بازی نمی تواند به رشد متعادل و سازنده ای برسد. اسباب بازی شوق زیستن را در وجود کودک برمی انگیزد موجب پرورش قوای جسمی، ذهنی، روانی، عاطفی و اجتماعی کودک می شود.اسباب بازی همچنین موجب می شود که کودک با دنیای بیرون ارتباط برقرار نماید و تجارب خویش را گسترش دهد و با مفاهیم مختلفی همانند رنگ، شکل، اندازه، بالا، پایین و... آشنا شود.
مسأله مهم این است که بازی و اسباب بازی ها باید متناسب با ویژگی های سنی، رشد جسمی و روانی کودک باشد تا اثرات مفید و سازنده را داشته باشد وگرنه بعضی مواقع ممکن است اسباب بازی به دلیل عدم تناسب با ویژگی های سنی و رشدی کودک، او را دچار شکست های متعدد و در نهایت، احساس حقارت کند که در این صورت، آن اسباب بازی برای کودک مضر است.
روان شناس مشهور ژان پیاژه تأکید می کند که والدین در انتخاب اسباب بازی دقّت و هوشیاری لازم را داشته باشند؛ چرا که در شکل دادن به تمایلات عاطفی و روانی او نقش مهمی ایفا می کند و چنانچه در انتخاب آن ها توجه کافی نشود، ناخواسته تمایلات کودکان به گونه ای شکل می گیرد که مورد انتظار نبود.
در این مقاله سعی نگارنده بر این است تا از دیدگاه های مختلف و با توجه به لحاظ همه عوامل، بازی و اسباب بازی متناسب با هر سن را پیشنهاد نماید. بازی ها و اسباب بازی های پیشنهادی می تواند راهنمای بسیار خوبی برای والدین و مربیان محترم باشد.

بازی ها و اسباب بازی های مناسب برای کودکان

با توجه به انواع مختلف بازی ها (جسمی(Physical)، تقلیدی(Imitative)، ساختنی (Constructive)و خلّاق(Crative)) و در نظرگرفتن ویژگی های جسمی، عاطفی، اجتماعی و فکری کودکان از تولد تا دوازده سالگی، فهرستی از بازی ها و اسباب بازی های مناسب برای سنین مختلف پیشنهاد می شود:

از تولد تا 12 ماهگی

 بازی بدنی که حتی در نخستین ماه ها آغاز می شود، عمدتا به رشد و تکامل اعمال حرکتی درشتHarsh motor functions)) مانند کنترل اعضا، تنه و سر کمک می کند. ماه اول و دوم پس از تولد، کودک علاقه به فعالیت های عضلانی، لگدزدن، برگشتن، غلتیدن، تکان دادن دست ها و سایر حرکات شناخته بدنی دارد. در یک ماهگی جغجغه را لمس نموده و زود می اندازد. در 2.5 ماهگی می تواند جغجغه را تکان دهد و یکی از سرگرمی های او بیرون آوردن صداهای مختلف از حنجره است. از حدود 2 یا 3 ماهگی بازی اکتشافی که به صورت بازی با انگشتان است آغاز می شود. از 1 تا 4 ماهگی صدا و رنگ را کشف می کند.
کودک هنگامی به اسباب بازی نگاه خواهد کرد که اسباب بازی در معرض دید او قرار گیرد. از سه ماهگی به بعد علاقه اش به اسباب بازی شدیدتر خواهد شد. از این رو، می کوشد با حرکت هر دو دست، اسباب بازی را به سوی خود بکشد و با آن تماس حاصل نماید. در چنین سنی می توان یک جسم حرکت کننده را روی تختخواب بچه آویخت و تصاویر رنگی در اتاقش قرار داد.
یک جغجغه یا اسباب بازی به آرامی در کنار چشمان کودک حرکت دهید به طوری که چشمان وی مسیر حرکت اسباب بازی را دنبال کند. به کودک اجازه دهید یک شی ء (جغجغه، پیمانه پلاستیکی و...) را که در دستانش می باشد چنگ بزند، به صدا درآورد و آن را تکان دهد. این کار موجب سرگرمی کودک می شود.
کودک در 5/4 ماهگی هر شی ء را که می بیند و در دسترسش قرار دارد برمی دارد، به طرف دهان می برد، می مکد، تکان می دهد و پرت می کند. اشیای مختلفی (مانند قطعات و پیمانه ها...) در اختیارش قرار دهید تا آن ها را بگیرد. از آن جا که کودک احتمالاً دوست دارد این اشیا را در دهان قرار دهد، پیشاپیش از اندازه و تمیز بودن آن ها، که قابل بلعیدن نباشند، اطمینان پیدا کنید. با تکان دادن یک جغجغه در پشت سر کودک، به او اجازه برگشتن و گرفتن آن را بدهید.
در پنج ماهگی بررسی اسباب بازی ها با چشم، خیره شدن به دست ها و زیاد شدن حرکات صدایی موجب تفریح و لذت کودک است. وقتی که مکعبی در دسترس کودک قرار می گیرد، با خوشحالی آن را می گیرد.
در ماه ششم خندیدن، پرتاب کردن اسباب بازی ها و لذت بردن از صدای به زمین خوردن آن ها و کشیدن اسباب بازی ها به طرف خود، اگر به نخ بسته شده باشند، کودک را به وجد می آورند. کودک در این سن به مدت پنج الی ده دقیقه می تواند خودش را با اسباب بازی هایش سرگرم کند و نیز اشیا را از یک دست به دست دیگر انتقال دهد. علاقه زیادی دارد که به همه چیز دست بزند. می خواهد همه چیز را در دهان بگذارد؛ اسباب بازی ها را از طریق نگاه کردن، لمس کردن، در دهان گذاشتن و به زمین زدن کشف کند. بنابراین، اجازه دهید که کودک با وسایل معمولی خانه مثل بشقات، قابلمه، قاشق، روزنامه، پارچه و مانند آن ها بازی کند. همچنین صورتش را با کشیدن ملحفه مخفی می کند و سپس آن را کنار می زند.
در هفت ماهگی، دست کاری اشیای محیط زندگی، مچاله کردن کاغذ، بازی با قاشق و فنجان، برداشتن کلاه از سر، پایین کشیدن جوراب های خود، بازی با آب، خنده و دست تکان دادن و فریاد کشیدن در مقابل افراد آشنا و سر را برای مخفی شدن و بازی کردن گرداندن، از انواع بازی های این سن است. کودک در این سن می تواند اسباب بازی را از یک دست به دست دیگر بدهد، آن را بیندازد و نگاه کند که کجا می افتد؛ اسباب بازی را روی سطحی که تولید صدا می کند، به حرکت درآورد و از میان اسباب بازی ها، اسباب بازی های حرکت دار و صدادار را ترجیح می دهد. اسباب بازی را با یک تکه نخ طوری متصل کنید که کودک بتواند آن را در طول اتاق، میز یا تختخواب بکشد.کودک در هفت ماهگی دستش را زیر شیر آب می گیرد و از ریزش آب بر روی آن لذت می برد.
بازی تقلیدی مانند تقلید از آهنگ صدای مادر و سایر پرستاران در هفت تا هشت ماهگی به روشنی قابل مشاهده است. با کودک صحبت کنید و صدایش را تقلید کنید، به ویژه وقتی که به او غذا می دهید یا لباسش را تعویض می کنید. درباره غذا و لباس با او صحبت کنید. برای مثال، بگویید: حالا دکمه را می بندم. درباره تصاویری که او می بیند با او صحبت کنید. از مکالمه بچه گانه استفاده نکنید. وقتی که کودک صحبت می کند، مستقیما به او نگاه کنید. از جملات کامل و درست استفاده کنید. از بازی هایی که نوعی بازی با کلمات است استفاده کنید. کلمات ساده مانند سلام، بابا و... را تکرار کنید.
در ماه هشتم از میان اسباب بازی ها، آن را که دوست دارد، انتخاب می کند. اگر شی ء از گهواره بیرون بیفتد خود را به طرف آن می کشاند.در هشت الی یازده ماهگی اسباب بازی هایی را که از دید او پنهان شده است، فعالانه جست وجو می کند و برای به دست آوردن آن ها موانع را کنار می زند. در هشت ماهگی اسباب بازی های خود را پرتاب می کند. این کار برای کودک یک نوع بازی تلقّی می شود. نوع دیگر بازی، به هم زدن دو شی ء یا دو مکعب یا دو اسباب بازی است.
در هشت الی دوازده ماهگی، پرتاب کردن اشیا هرچه بیش تر و هرچه دورتر سرگرمی کودک است. بنابراین، اسباب بازی های نشکن را در اختیار او بگذارید. روی میز کوچک غذاخوری او اسباب بازی های کوکی را قرار دهید. خرسی که می رقصد یا لاک پشتی که سرش را تکان می دهد، کودک را تا سرحد اشک ریختن می خنداند. عروسک هایی که می توان آن ها را با پیچاندن به هر شکلی درآورد نیز کودک او را خوشحال خواهند کرد. در موقع حمام کردن او، از حیوانات شناور مثل ماهی قرمز، اردک، نهنگ و یا قورباغه استفاده کنید.
در نه الی ده ماهگی اگر کودک دیگری بخواهد اسباب بازی او را بگیرد، مقاومت می کند. در نه ماهگی اگر به اسباب بازی نخ وصل کنیم، آن را به طرف خود می کشاند. اگر شیئی را مخفی کنند برای پیدا کردن آن کنجکاوی می کند. در هشت الی نه ماهگی اسباب بازی خود را به کودکان دیگر می دهد.
کودک در ده ماهگی بر اعصاب حرکتی تسلط بیش تری می یابد، می ایستد و اسباب بازی را به دست می گیرد و اگر آن را در برابر دیدگانش زیرِ پوششی پنهان کنند، می رود و برمی دارد. در این دوره کودک برای کشف و یافتن دنیای اطرافش تلاش می کند. اشیا را در دست می گیرد و به دفعات می چرخاند و آن ها را در بین انگشتانش نگه می دارد و اغلب به طرف دهان خود می برد. شیئی را که در دست دارد، روی چیزی می کوبد و از این کار لذت می برد. در این سن، کودک دوست دارد اشیا را قطعه قطعه کند و از داخل کردن یک شی ء در شی ء دیگر لذت می برد. اشیا را داخل جعبه می گذارد و مجددا بیرون می آورد. با دست ها به صورت بال زدن پرندگان بازی می کند. اگر در دستش یک اسباب بازی باشد، ولی اسباب بازی دیگری به وی داده شود آن را هم می گیرد و سعی می کند هر دو اسباب بازی را در یک دست نگه دارد.در سن ده الی دوازده ماهگی مداد در دست می گیرد.
کودک در سن یازده و دوازده ماهگی با گرفتن نخی که به ماشین اسباب بازی یا وسایل چوبی بازی اش بسته شده، می تواند آن ها را به طرف خود بکشد. به اجسام کوچکی مانند دکمه، چشم شیشه ای و حفره ها علاقه مند است. از بازی های مشترک (دالی، مخفی کردن اجسام و دنبال هم کردن) لذت می برد.
در یک سالگی از اسباب بازی های کوکی که راه می روند و صدا می دهند خوشش می آید و توجهش به آن ها جلب می شود. همچنین به پرنده ها، حیوانات، وسایل نقلیه و کسانی که حرکت می کنند نیز توجه می کند. می توان او را نشاند و با قل دادن توپ، او را با توپ بازی آشنا کرد.
کودک تا یک سالگی با هر وسیله ای که در اختیارش قرار گیرد، بازی می کند و آن ها را از چند جنبه مورد بررسی قرار می دهد؛ از لحاظ زبری، نرمی، طعم، صدا و امثال آن. برای بچه های این سن جغجغه، عروسک و حلقه های نرمی که تمیز کردن آن ها آسان باشد بسیار مناسب است.
کودکی که تازه می خواهد راه بیفتد به اشیایی علاقه دارد که بتواند با آن ها کاری انجام دهد نه چیزهایی که فقط آن ها را بنگرد یا لمس کند. کاسه های پلاستیکی رنگارنگ، عروسکی که آن را دربغل بگیرد، بادکنک رنگی، توپ خوش رنگ و بازیچه ای مثل روروئک که کودک آن را به سمت جلو هل بدهد از وسایل مطلوب او در این سن هستند.
کودک در یک سالگی به اسباب بازی هایی مثل توپ، قطعات خانه سازی، حیوان یا ماشینی که بتوان آن را به دنبال خود کشید، لیوان و مکعب های توخالی که بتوان آن ها را در داخل هم جای داد یا بر روی هم چید، نیاز دارد.
اسباب بازی ها باید در آغاز زندگی تا یک سالگی سبک و صدادار باشند. کودک در یک سالگی از اسباب بازی های کوکی که راه می رود و صدا می دهند، خوشش می آید و توجهش به آن ها جلب می شود.
اسباب بازی های زیر برای سن یک الی دوازده ماهگی پیشنهاد می گردد: جغجغه، عروسک پارچه ای، حلقه های پلاستیکی، مکعب های چوبی، توپ خوش رنگ، روروئک، بادکنک رنگی، کاسه های پلاستیکی رنگارنگ و انواع لیوان بزرگ و کوچک، پیمانه های پلاستیکی رنگارنگ، قطعات درشت خانه سازی، مکعب های توخالی، اسباب بازی های صدادار (دایره زنگی، طبل و...)، اسباب بازی های کوکی، اشیای شناور برای آب بازی (ماهی، اردک پلاستیکی و...)، ماشین، گاری و حیوان که بتوان آن ها را با نخ به دنبال خود کشید، وسایل معمولی خانه مثل بشقاب، قابلمه، قاشق، فنجان و... .

از یک تا دو سالگی

پیاژه معتقد است که کودک نخستین بار در حدود دو سالگی به تغییری که اعمال او در اشیا به وجود می آورد پی می برد؛ مثلاً، از برخورد قلم با کاغذ متوجه طرز ایجاد خط می شود و درمی یابد که اگر تخت خود را به حرکت درآورد، از آن صدایی برخواهد خاست.
کودک این در سن بسیار فعال است و از دویدن یا بالا رفتن از جایی و پرتاب کردن اشیا لذت می برد. بنابراین، فرصت ها و موقعیت هایی برای بازی های آزادانه و فعال در خانه و بیرون از خانه برای کودک فراهم سازید و او به بازی های آزاد با توپ های کوچک تشویق کنید. کودک ممکن است توپ را به طرف بزرگ ترها یا یک شی ء دیگر پرتاب کند. از توپ های دارای اندازه متوسط و نرم استفاده کنید تا به کودک صدمه نزده و موجب ترس او نشود.
توانایی ساختن اشیا با دستان و انگشتان را در کودک تقویت کنید. به بازی با قطعات توخالی، پیمانه ها و مانند آن ها و ابزاری که قابل انباشته شدن باشند راهنمایی کنید. یک بازی آزاد با پیچ و مهره های پلاستیکی بزرگ تشویق کنید، از عدم بلعیده شدن آن ها توسط کودکان اطمینان حاصل کنید. کودک را به قرار دادن قطعات، مکعب ها و دیگر چیزها داخل پیمانه یا ظرف بزرگ تر تشویق کنید. ظروفی با درها و دهانه های گشاد آماده کنید تا کودک به باز و بستن درپوش ها بپردازد.
در این سن، کودک به کنجکاوی درباره خودش می پردازد. کودک را به بازی های آزادانه با آینه هایی که امنیت دارند و خطرآفرین نیستند تشویق کنید. با کودک جلوی آینه بایستید یا بنشینید تا او درباره برداشت هایش درباره آنچه که می بیند صحبت کند. تشویق کنید تا او حرکت های جنبشی و محرک ایجاد کند؛ یعنی در جلو آینه به وسیله دست ها و بدن حرکت هایی انجام دهد.
پاره ای از مفاهیم اصلی مانند علت، اثر، ترکیب و اندازه را می توانید به کودک بفهمانید. درباره ترکیب اشیایی که کودک حس می کند صحبت کنید؛ برای مثال، بگویید: «جغجغه سفت و سخت است»، «پتو نرم است.»
درباره علت و اثر ارتباطات با او صحبت کنید. بگویید: «اگر فنجان را وارونه کنی آب میوه درون آن خواهد ریخت»، «اگر در باران بایستی خیس می شوی.»
در این سن کودک توانایی تشخیص اشیا، حیوانات و انسان را از یک تصویر دارد. یک اسکلت (بدن) پلاستیکی از حیوانات برای بازی های آزاد فراهم کنید. درباره نام هر حیوان، رنگ، صدا و مشخصه های دیگر آن با کودک صحبت کنید.
کتاب های تصویری ساده تهیه کنید. از کودک بخواهید به محض این که شما آن ها را نام می برید به اشیا و حیوانات اشاره کند. درباره تصاویر صحبت کنید. درباره اندازه اشیا صحبت کنید. برای مثال بگویید: «این یک توپ بزرگ است» یا «این قعطه کوچک تر از آن قطعه است».
در حدود 12 ماهگی به بعد هرچه در محدوده دست کودک قرار گیرد آن را به اطراف می کوبد. این عمل تا 15 ماهگی به اوج خود می رسد و در حدود 18 ماهگی تقریبا از بین می رود.
کودک در سن بین 13 الی 18 ماهگی از «دالی کردن» بسیار لذت می برد و می تواند «قایم باشک» بازی کند. اسباب بازی های چرخ دار را هل می دهد و می کشد.کودک از 9 تا 13 ماهگی بیش تر به اسباب بازی توجه می کند تا به هم بازی؛ چون کودک در این دوره به اسباب بازی اهمیت زیادی می دهد. در این سن گرایش به دعوا بر سر اسباب بازی در کودکان دیده می شود.
در 14 ماهگی کودک با ماشین بازی کرده و صدایی شبیه آن را ایجاد می کند.
کودک در 15 ماهگی ممکن است اصرار ورزد که بایستد و تنها برای مدت کوتاهی به مکعب ها دقیق شود. معمولاً به هیچ گونه فعالیتی برای ساختن چیزی مبادرت نمی ورزد، بلکه فقط مکعب ها را برهم می زند و یا این که آن ها را برای پدر و مادرش می آورد.
در 16 ماهگی کودک با عروسک بازی می کند، برایش لالایی می خواند و می خواباند.
در حدود 17 ماهگی اسباب بازی های چرخ داری که منگوله ها و زنگوله هایی در چرخ های آن ها باشد و به هنگام حرکت صدا کند، بسیار مورد علاقه کودکان است. در این سن کودک اسباب بازی ها را پرتاب می کند و اثر آن را مورد کاوش قرار می دهد و دوست دارد اشیا را یکی پس از دیگری داخل ظرفی بریزد و بیرون بیاورد.
در 5/17 ماهگی کودک در خیالش با ماشین بازی می کند و یا خود را به جای ماشین فرض کرده و عقب عقب می رود.
در 18 ماهگی میخ را در سوراخ می کند، یک دفعه دو الی سه ورق می زند (نمی تواند به صورت تک تک ورق بزند)، مداد را در دست گرفته و به خوبی خط می کشد، 2 الی 3 مکعب را روی هم می گذارد.
در 12 الی 18 ماهگی کودک اشیایی را که کاربرد و ویژگی یکسان دارند، در کنار هم قرار می دهد. در حدود 18 ماهگی می تواند با مداد خطوط عمودی و افقی رسم نماید.
کودکان در 18 ماهگی می توانند با مکعب های اسباب بازی دو عدد را به یکدیگر متصل کرده و در 2 سالگی 6 عدد را به یکدیگر متصل نمایند.
کودک در 18 ماهگی می تواند راه برود و عروسکش را همراه خود ببرد، با کمک مادرش با لگو قطار، ماشین، هوایپما و... درست کند و صدای آن ها را درآورد، اگر اسباب بازی دلخواهش را کودک دیگری بردارد، با زور و داد و فریاد از آن ها می گیرد و با پای خود توپ را کنار می زند.
در 5/18 ماهگی از سر وصدای سکه های پول خیلی خوشش می آید و آن ها را داخل کیف کرده و دوباره بیرون می آورد.
در 12 تا 18 ماهگی هل دادن یک اسباب بازی چرخ دار به کودک نوپا احساس ایمنی می دهد. وقتی می نشیند دوست دارد با دست هایش که مهارت بیش تری یافته اند کاسه ها و پیاله ها را داخل هم بگذارد. در این سن، از جعبه موزیک و خاک بازی لذت می برد. سطل، آب پاش و تشتی آب یا شن بازی در اختیارش بگذارید.
18 الی 24 ماهگی کودک به همه چیز دست می زند، به همه جا می رود، سر و صدا می کند، همه چیز را به هم می ریزد و جابه جا می کند. یک اسب یا قطار چوبی که دنبال خود بکشد و قطعات ساختمان سازی و یک کامیون یا کمپرسی که چیزی پر کند و خالی کند برای کودک مفید است.
در 19 ماهگی در تمام بازی های دسته جمعی شرکت می کند و گاهی کودک مورد علاقه اش را به بازی دعوت می کند، هنوز اشیای تازه و چیزهایی را که قبلاً ندیده است به دهان می برد، ولی هرگز آن ها را نمی خورد، می تواند چهار لگو را روی هم بگذارد و برج یا آپارتمان بسازد، با بشقاب و کاسه خالی و قاشق به طور خیالی غذا می خورد و می گوید: غذای خوشمزه ای است و به پدر و مادر نیز غذا تعارف می کند.
برای کودکان 19 تا 25 ماهه اسباب بازی و همبازی اهمیت بیش تری پیدا می کند، ارتباط اجتماعی پخته تر می شود و کودک برای انطباق با همبازی گذشت بیش تری از خود نشان داده، رفتار خود را تغییر می دهد.
در 20 ماهگی با دو ماشین کوچکش بازی می کند، آن ها را به هم می زند و می خندد. در این سن بیش تر مایل است با کودکان بزرگ تر از خود بازی کند. با کودکان کوچک تر از خود بیش تر ابراز محبت دارد.
در 21 ماهگی به طور نامنظم به توپ لگد می زند و مکعب ها را برای درست کردن قطار در یک خط قرار می دهد، عروسک خود را بغل کرده، راه می برد و به پشتش می زند که بخوابد و یا این که روی زمین می گذارد و می زند و می گوید: مُرد!
کودک یک الی دو ساله در بازی با لگوها از شکل های مشخص استفاده می کند و آن ها را روی هم قرار می دهد و به هم وصل می نماید.
بازی های نمایشی معمولاً در سنین 5/1 الی 2 سالگی آغاز می شود و در سنین کودکستان به اوج خود می رسد.
در دو سالگی به طور منظم به توپ لگد می زند و می تواند با شِش مکعب برجی بسازد. کودک در این سن به عروسک غذا می دهد، او را به گردش می برد، با آب و شن بازی می کند، اسباب بازی های متعلق به خود را کاملاً می شناسد و حاضر نیست در اسباب بازی های خود کودکان دیگر را سهیم کند.
در دو سالگی توانایی ترسیم خط های دایره ای و یا زاویه دار ظاهر می گردند. نزدیک به دو سالگی یک تاب برای کودک می تواند، یک کشتی فضایی تصور شود که به سیاره ای دوردست سفر می کند یا پرنده ای وحشی باشد که در آسمان پرواز می کند.
در دو سالگی کودک علاقه مند به کاسه های پلاستیکی، قاشق های چوبی، کلید و قوطی های خالی است. از این رو، بهتر است ظروف کهنه و بعضی ظروف پلاستیکی، که ارزان قیمت است، برای کودکان تهیه شود.
در سال دوم زندگی، بازی ها برای کودک دارای مفهوم خاص و عمیقی است. برای مثال، ممکن است دختر بچه ای اسباب بازی خود را در ملافه بپیچد و در دهان خرس خود تکه نانی بگذارد و فعالیت هایی از این قبیل انجام دهد. از این روی، اسباب بازی هایی که در اختیار کودک قرار داده می شود، باید معنی دارتر باشد. توپ، مکعب های بازی، عروسک، انواع حیوانات، ظروف و امثال آن می تواند جزو اسباب بازی های مناسب برای کودکان باشد. در دو سالگی به صورت تک تک ورق می زند، تسبیح نخ می کند، بدون تقلید کاغذ را لوله می کند و با یک دست با قیچی کاغذ می برد.
کودک دو ساله می تواند حدود هفت دقیقه پشت سرهم به یک بازی ادامه دهد. پس از آن، خسته شده و به سوی بازی دیگری می رود.
در دو سالگی به خوبی می دود، کم تر به زمین می خورد، از پله ها بالا می رود، بسیار فعّال و سرزنده و بانشاط است. می تواند با شش مکعب برجی بسازد.
در 20 الی 24 ماهگی، بازی های موردنظر دختران عروسک بازی، اسباب بازی های نرم و ظریف، استمداد و کمک طلبیدن، رقصیدن و لباس مخصوص پوشیدن و بازی های موردنظر پسران بازی با بلوک ها، دست کاری وسایل و ابزار، اسباب بازی های ماشینی و حمل و نقلی است.
کودک در دو سالگی می تواند سوار سه چرخه کوچکی بشود، اما چون هنوز نمی تواند پدال را فشار دهد، با پاهای خود سه چرخه را به جلو می راند.
در پایان دو سالگی گاهی اوقات کودکان، دیگران را نیز در بازی خود شریک می کنند و به بازی دوطرفه می پردازند. در این مرحله حتی اگر بچه ها سه نفر باشند، دو نفر از آنان با هم بازی می کنند و یکی از آنان به تنهایی مشغول بازی می شود.


برخی از اسباب بازی های مناسب برای سن 1 الی 2 سالگی عبارتند از: توپ در اندازه متوسط و نرم، پیچ و مهره های پلاستیکی، مکعب های درشت خانه سازی، قطعات توخالی، آینه، کتاب های تصویری ساده، اسباب بازی های چرخ دار، میخ، چکش، خاک، ماسه، آب، سطل، بیلچه، آب پاش، تشت، انواع حیوانات، عروسک، قیچی و کاغذ، سه چرخه، مداد و کاغذ.

از 2 الی سه سالگی

 کودک در 2.5 سالگی مداد را با انگشتان می گیرد و می تواند خط خطی کند، با مکعب پل می سازد، توپ را با پا شوت می کند.در همین سال به دلیل افزایش قدرت عضلانی، کودک وقتی خطی را رسم می کند با چشم نیز مراقب است که خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.کودک در این سن می تواند اشیای مشابه را روی هم بچیند و ما نیز می توانیم از او بخواهیم که قاشق ها، چنگال ها و سایر چیزها را که شسته شده است، روی وسایل مشابه آن ها در داخل قفسه های آشپزخانه بچیند.
کودک در 2 الی 2.5 سالگی شروع به بازی هایی می کند که با تخیل همراه است.در همین سال می تواند مکعب ها را روی زمین به دنبال هم قرار داده و قطار درست کند.در 2.5 سالگی روی سه چرخه می نشیند، دسته آن را با دست می چرخاند و هدایت می کند اما هنوز قادر به پازدن نیست.
در 2 الی 2.5 سالگی معمولاً دخترها و پسرها اسباب بازی های مشترکی دارند، ولی از این پس، پدربزرگ و مادربزرگ ها به دخترها عروسک و به پسرها ماشین هدیه می دهند. در این سن پسرها ماشین آتش نشانی و هواپیما را برمی گزینند و دخترها در جست وجوی عروسک و مرواریدهای چوبی هستند که به نخ بکشند.
در 2.5 الی 3 سالگی تقلید کردن از والدین کار مورد علاقه کودکان است. پسر از ماشین رانی لذت می برد و دختر به آشپزی و خانه داری علاقه مند است.
2.5 الی 3 سالگی سن تخیل و بازی حرفه ای کودک است. دختر با یک کیف جراحی نقش دکتر و پرستار را بازی می کند و پس از تزریق آمپول به عروسکش، درجه حرارت بدن او را اندازه می گیرد و یا نقش یک فروشنده را بازی می کند.
در این سنین هم دختران و هم پسران بازی های ساختن لگوها را دوست دارند و از نقاشی کردن لذت می برند. عروسک برای دختر بچه ها و ماشین برای پسر بچه ها با ارزش ترین اسباب بازی هاست.
کودک در 2.5 سالگی به تنهایی از پله ها بالا می رود و هنگام پایین آمدن دست خود را به نرده یا دیوار می گیرد. اسباب بازی هایی که جداشدنی است و به قطعات گوناگون تقسیم می شود مانند قطار، ماشین، قطعات چوبی، لگو، مکعب های چوبی، انواع پازل، و نظایر آن، بخصوص اگر رنگی باشد، مورد علاقه کودک است.
در سال سوم زندگی، با توجه به مهارت های بیش تری که کودک به دست می آورد، باید اسباب بازی هایی در اختیارش قرارگیرد که متناسب با توانایی هایش باشد؛ اسباب بازی هایی مانند قطار، اتومبیل و مکعب هایی برای ساختن، عروسک هایی که بتواند لباس های آن ها را عوض کند و به آن ها غذا بدهد.

 والدین در انتخاب اسباب بازی باید دقّت و هوشیاری لازم را داشته باشند؛ چرا که در شکل دادن به تمایلات عاطفی و روانی او نقش مهمی ایفا می کند و چنانچه در انتخاب آن ها توجه کافی نشود،ناخواسته تمایلات کودکان به گونه ای شکل می گیرد که مورد انتظار نبود.

کودک در 3 سالگی مداد را مانند بزرگ ترها در دست می گیرد، با قیچی به خوبی می برد. اشیا را با شست و یا انگشت وسط و شست بلند می کند. کاغذ را لوله کرده و تا می زند، با تقلید عکس آدم می کشد، دایره می کشد و می تواند دو خط عمودی و افقی را ترکیب نماید.در سن 3 سالگی فرصت های مناسبی برای بازی های سرگرم کننده در خانه و بیرون از خانه برای کودک مهیا کنید؛ مانند بالا رفتن، دویدن، آهسته رفتن و پریدن. اسباب بازی هایی را مهیا کنید تا کودک آن ها را از هم جدا کند (مانند مهره ها). البته، مهره ها باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا بلعیده نشود. همچنین فرصت هایی برای پر کردن و خالی کردن پیمانه ها با شن، آب، برنج و حبوبات برای کودک فراهم شود. مداد شمعی، گچ، رنگ و کاغذ برای نقاشی و نوشتن آماده کنید.
سعی کنید مهارت های زبانی کودک را افزایش دهید، به کودک دلگرمی بدهید تا با شما صحبت کند. در این صحبت، از ضمایری مانند «من»، «مرا»، «شما»، «آن ها» و «ما» استفاده کنید و به کودک بیاموزید از این لغات استفاده کند. با کودک درباره تصاویر صحبت کنید. از او بخواهید تا به اشیا و یا نام آن ها اشاره کند. همیشه برای اشیا نام درست انتخاب کنید.
در 3 سالگی کودک به بازی های نمایشی علاقه نشان می دهد. جلوی کودک بایستید و از او بخواهید هرکاری که شما می کنید، تکرار کند. عروسک، گاری کوچک، تختخواب عروسک، تلفن های اسباب بازی برای مکالمه و بازی های نمایشی برای کودک مهیا کنید.کودک در این سن علاقه مند به مسأله تعادل و اندازه و روش های روی هم سوار کردن مکعب هاست. برای کودک 3 ساله یک مکعب می تواند یک قطار، یک عروسک یا یک ساختمان باشد.
کودک 3 ساله قادر است از گلوله های رنگی به ترتیب قرمز، زرد قرمز، زرد درست کند. او رنگ ها و فرم ها را طبقه بندی می کند. برای مثال، دکمه ها را بر طبق رنگ و اندازه مرتب می کند و می تواند تا سه رنگ را نام ببرد. می تواند به مدت نیم ساعت بر روی یک بازی تمرکز داشته باشد و اگر به هدف و مقصودش برسد راضی و خرسند می شود. کودکان سه ساله معمولاً مکعب ها را به طور افقی قرار می دهند، به ندرت در این سن، کودک شخصا به ساختن چیزی مبادرت می ورزد. کودک 3 ساله در بازی با لگوها شروع به ساختن شکل معین و ساده ای می کند.
کودک در حدود 3 سالگی دوست دارد با موادی بازی کند که بتواند به آن ها ضربه بزند، فشار بدهد، تکه تکه کند و روی هم بگذارد. خرد کردن و فشار دادن مواد به کودک آرامش می دهد. گل و خمیربازی این نیاز را برطرف می کند و کودک هنگام بازی با آن ها آرامش می یابد.در این دوره وسایل نقاشی برای بازی کردن بسیار مناسب است. کودک علاقه به مداد رنگی و ماژیک دارد. قطعات چوبی که بتوان از بین آن ها نخ یا ریسمانی رد و آن ها را ردیف کرد نیز کودک را سرگرم می کند. در پارک ها می توان از تاب، الاکلنگ، سرسره و نردبان با رعایت نکات ایمنی استفاده کرد.
در 3 سالگی کودک قادر به راه رفتن است و دست های او قدرت انجام دادن حرکت های پیچیده تری دارند. بنابراین، می توان اسباب بازی هایی از قبیل سه چرخه پلاستیکی کوچک، گاری، کامیون و توپ برایشان تهیه کرد. آویزها و فرفره ها از جمله وسایل و ابزار بازی هستند که کودکان به هنگام 3 سالگی می توانند در ساختن آن ها همکاری کنند. پازل هایی که از قطعات کم تر (چهار پنج) تشکیل شده اند برای کودکان سنین پایین دو تا سه سالگی مناسب هستند. کودک در 3 سالگی می تواند کاغذ را قیچی کند.
برای بازی با دو یا سه کودک 3 ساله، که مشغول توپ بازی هستند، ما نیز به عنوان بزرگ سال می توانیم وارد شده و هرگاه توپ به طرف ما می آید، آن را گرفته و به سوی یکی از کودکان بیندازیم در این سن غالب کودکان بدین گونه بازی ها علاقه مندند.
کودک در سن 2.5 الی 3 سالگی بیش تر در کنار کودکان به بازی مشغول می شود، ولی با خود آن ها بازی نمی کند.
کودکان 3 ساله اولین تلاش ها را برای انجام بازی مشترک با 2 الی 3 همبازی شروع می کنند. کودک در دسته های 3 نفری در بازی ها و فعالیت های دیگر کودکان شرکت می کند و به تدریج، آمادگی پیدا می کند که حقوق دیگران را درک کند. در این سن، بیش از هر زمان دیگر، برای تصاحب اسباب بازی زد و خورد می کند. بازی های گروهی که در این سن حداکثر با 3 نفر شکل می گیرد، ناپایدار بوده و به زودی از هم پاشیده می شوند؛ زیرا کودکان در این سن می توانند در آن واحد فقط با یک نفر بازی کنند.
کودک در 3 سالگی بالانس، پرسش های گوناگون و بازی با صندوق و جعبه و آجر و تخته و جست و خیز با طناب را دوست دارد و می تواند سوار سه چرخه شود و رکاب بزند.
اسباب بازی های پیشنهادی مناسب برای سن 2 الی 3 سالگی: لوازم نقاشی (مداد شمعی، گچ، آب رنگ، قلم مو، مداد رنگی)، خمیزبازی و گل رُس، توپ، سه چرخه، الاکلنگ، سرسره و تاب کوچک، انواع پازل یا 4 تا 5 قطعه مانند پازل آدمک، خانه و...، مرواریدهای چوبی درشت، لگو، مکعب های چوبی رنگی، قطار، ماشین، قطعات چوبی، عروسک و وسایل آن مثل تختخواب عروسک، لباس عروسک و...، قیچی و کاغذ باطله جهت برش، تلفن اسباب بازی، طناب، گاری، کامیون، لوتو، دومینو، و تخته سیاه کوچک.
نویسنده: محمد رضا مطهری
نقل از: فصل نامه معرفت شماره 64

 

سوال : آیا اگر خانمي حامله، در 6-7 هفتگي سونوگرافي شد ولی قلب جنين ديده نشد، اين نشان دهنده یک مشکل است؟

جواب : خیر این  يك مشكل نيست –  رویت نکردن ضربان قلب جنين ، ممكن است به دلايلي مثلTIPPED UTERUS  - شكم فراخ و بزرگ يا درست نبودن تاريخ حاملگي يا LMP مربوط باشد. بهتر است ضربان قلب جنين را با روش ترانس واژينال در ابتداي حاملگي كنترل كرد.

مشاهده نشدن ضربان قلب در جنيني با CRL بيشتر از 5 ميليمتر، و بعد از 6 هفتگي جنين ، بايد مورد بررسي قرار گيرد. چون قلب او ديده نشده است.

سوال: چرا زمان سونوگرافي خانم ها ي حامله در مراكز مختلف، متفاوت مي باشد؟

جواب : اگر هر سوالي درباره كيسه جنيني – محل  پلاسنتا يا امكان عوارضي ديده شود، سونوگرافي ضروري بنظر مي رسد. زيرا سونوگرافي بايد وقتي انجام گيرد كه از نظر پزشكي لزوم داشته باشد.

خيلي از خانم هاي حامله احتياج ندارند، سونوگرافي بشوند. حد متوسط سونوگرافي در زمان حاملگي با سلامتي جنين و خانم حامله، بستگي دارد.


سوال : درچه زماني بايد سونوگرافي انجام بگيرد؟

جواب: اولتراسوند مي تواند در هر زماني از حاملگي انجام بگيرد و نتيجه آن بلافاصله روي مانيتور ديده شود.

سونوگرافي ترانس واژينال در ابتداي حاملگي، ممكن است مورد استفاده قرار گيرد ، و حاملگي خارج از رحم EP با ضايعات جفت (مولارپلاسنتا) را نشان بدهد .

ضمناًهيچ انجمن يا موسسه علمي تعداد خاص سو نوگرافي را در زمان حاملگي بطور منظم، توصيه نمي كند، براي اينكه تاكيد مي شود كه اولتراسوند در صورتي براي خانم حامله بايد انجام بگيرد كه از نظر پزشكي مشكلي وجود داشته باشد .

خيلي از خانم ها ي حامله سالم، احتياجي به سو نوگرافي ندارند .متوسط تعداد اولتراسوند ، بستگي به شرايط سلامتي خانم حامله و جنين دارد .سونوگرافي اضافي و جداگانه  فقط در صورتي بايد انجام گيرد كه  خانم حامله مشكوك به عارضه اي در رابطه با حاملگي است .


سوال : براي چه منظوري اولتراسوند انجام مي گيرد ؟

جواب : اولترا سوند يك روش تشخيصي است كه آنومالي ها و شرايط را در زمان حاملگي، بررسي و تشخيص مي دهد .

لازم است از آزمايش هاي ديگری مثل Triples tests-آمنيوسنتريس وكوريونيك ويلوزسمپل (e.v.s) برای تایید نتیجه سونوگرافی ، استفاده نمود تا تشخيص بارداري ارزش بيشتري داشته باشد .


سوال : دلایل انجام اولتراسوند در زمان حاملگي کدامند؟

جواب:

سه ماهه (تریمستر ) اول

1- زنده بودن جنين

2- سلامتي جنين Crown-rump-lentgh

3- اندازه گيري سن جنين بطريقه (C.R.L)

4- بررسي ضايعات جفت (مولارپلاسنتا) يا حاملگي خارج از رحم EP

5- آنومالي كيسه جنيني

سه ماهه دوم :

1- تشخيص مانفورماسيون هاي جنيني مثل سندروم داون (Down)درهفته 12-14

2- ودر هفته 18-20عيب هاي مادرزادي شامل تغييرات ساختماني ، تعداد جنين ، بررسي سن جنين و مطابقت با رشد آن ،آيا جنين داخل رحم مرده است ، بررسي حجم مايع آمنيوتيك كه آيا در حال افزايش يا كاهش  مي باشد.

(پلي يا اوليگوهيدرآمنيوس)- وسلامتي جنين Fetal well being

سه ماهه سوم:

بررسي محل جفت ، آيا جنين داخل رحم مرده است ،پرزانتاسيون جنين، حركات جنين ، بررسي عيب هاي رحم و لگن خانم  حامله.


سوال: سونوگرافي با اندازه گيري كيسه جنيني G.A ، چقدر سن حاملگي را بدرستي معلوم نمايد؟

جواب: با در نظر داشتن شرايط بيمار ، اندازه گيري مقدار هورمون خون و بررسي

L.M.P) The  Date  Of  Last  Menstrual  Period )

و در بعضي موارد نتيجه سونوگرافي روي هم رفته مي تواند سن جنین را تشخيص دهد. چون خيلي از خانم ها پريود مرتبي ندارند و سبب مي شود كه تاریخ دقیق حاملگي و سن جنین، بدرستي انجام نگيرد ؛ زنده نبودن اسپرم در زمان دخول كه 3 تا 5 روز قبل از تخمک گذاری انجام بگيرد، در نتيجه  موثر است.

تعیین تاريخ حاملگي با سونوگرافي، خيلي دقیق نيست Is  Not  Reliable) ) . بنابر اين سونوگرافي نمي تواند حاملگی را در 5 الي 7 روز اوليه، نشان بدهد.


سوال: در چه زماني سونوگرافي مي تواند جنسیت بچه را تشخيص بدهد؟

جواب:  بين 18-20 هفتگي جنین ،  می توان حاملگي چند قلويي، محل جفت ، يا عوارض  و نیز جنسیت جنین  را تعيين كنيم.

عوامل متعددی  چون نحوه قرار گرفتن جنين و زمان حاملگي  مي توانند در تشخيص جنسيت جنين موثر باشد .


سوال: آيا واقعا اولتراسوند ها يك امر ضروري براي سلامتي جنين قبل از تولد مي باشد؟

جواب : انجام سونوگرافی ، فقط وقتي لازم و ضروري است كه از نظر پزشكي مشكلي وجود داشته باشد.

براي خانم هاي بارداری كه مشكلي ندارند، سونوگرافي ضروري و لازم نيست.

دكتر عباس هنربخش- راديولوژيست
مجله پزشکی مادر

يك معاينه اولتراسوند- ونوگرام، روشي است كه امواج فراصوتي براي شكم و لگن خانم ها بكار برده مي شود تا يك تصوير يا سونوگرام از بچه و جفت  بدست آید.

گرچه عنوان يا واژه اولتراسوند و سونوگرام از نظر تكنيكي متفاوت بوده ، ولي تمامي آنها  برای بررسي سلامت جنين بکار می رود .

چند نوع سونوگرام داریم :

هفت نوع معاينه با سونو بطور اصولي انجام مي گيرد، ولي اصول اين هفت نوع يكي است :

1- سونوگرافي ترانس واژينال : پروب آن براي سونوگرافي از داخل واژن مي باشد كه اكثراً در مرحله اول  حاملگي مورد استفاده قرار مي گيرد .

2- سونوگرافي استاندارد : اين روش معمولي و عادي است كه پروب روي شكم قرار مي گيرد تا سونوگرام دو بعدي از وضعيت رشد جنين بدست  آيد .

3- اولتراسوند  پيشرفته : اين روش سونوگرافي شبيه روش معمولي است  ولي امتحان  سونو بيشتر روي نكاتي كه مشكوك بوده انجام مي گيرد.  لذا از دستگاه هاي پيشرفته استفاده مي كنند .

4- دوپلر اولتراسوند : با اين روش با تغيير مختصر در فركانس امواج فرا صوتي كه برخورد مي كند وبر مي گردند، اكوي جریان خون را با فركانس  متفاوت و رنگ با طيف هاي مختلف روي مونيتور نشان مي دهد..

اين تغييرات با كيفيت Bounce off بوجود مي آيد.

5- سونوگرافي سه بعدي :  كه از پروب با طراحي و نرم افزار خاص براي ايجاد تصوير سه بعدي از جنين استفاده مي كنند .

6- سونوگرافي چهار بعدي (4D) يا ديناميك سه بعدي (3D): كه موارد استفاده براي  ديدن صورت و حركات جنين در حاملگي کاربرد دارد .

7- اكو كارديوگرافي قلب جنين : براي بررسي آناتومي و عمل قلب جنين و بخصوص آنومالي هاي قلب جنين کاربرد دارد.C.H.D=Congenita Heart Defect

چگونه اولتراسوند در حاملگي انجام مي گيرد ؟

براي سونوگرافي حاملگي ابتدا مقدار كافي ژل Gel روي شكم و لگن بيمار قرار داده براي اينكه ژل فاصله بين پروب و پوست بيماررا از بين برده بعلاوه هدايت كننده امواج فوق صوتي بداخل رحم مي باشد. بعد از ترانس ديوسر يا پروب با فركانس مناسب براي اينكه بتواند اعضاء داخل رحم را نشان بدهد استفاده مي كنند . ترانس ديوسر عامل توليد امواج فوق صوتي و اكوي مورد نظر از اعضا ، مي باشد

خطرات و عوارض ناشي از انجام اولتراسوند براي مادر و بچه :

اولتراسوند يك روش غير تهاجمي (NON INVASIVE) مي باشد كه در زمان خاص و معين بسته به نظر پزشك ،براي خانم حامله، انجام مي گردد و با اين شرايط ضرري به جنيني نمي رساند ولي اگر اين سونوگرافي بيشتر از موارد ضروري تكرار گردد، مي تواند مضر باشد ولي دامنه اين  آسيب ها ، هنوز بخوبی روشن نیست.

و متخصصین  اكثراً متفق القول هستند كه سونوگرافي فقط در صورتی  مي بايد در خانم حامله انجام گيرد كه پزشك مربوطه لازم و ضروري بداند.

دكتر عباس هنربخش- راديولوژيست
مجله پزشکی مادر

گزارشي  از کنگره انجمن  حاملگي آمريكا برا ي كاربرد سونوگرافي در حاملگي:

پروفسور HAAR رئيس انستيتو درماني اولتراسوند،  مي گويد بايد دانست و قبول كرد كه سالم بودن اولتراسوند را در حاملگي نمي توان قبول كرد و گارانتي نمود و اين اظهارات را درباره مدت و شدت اولتراسوند بيان كرد و گفت اولتراسوند مي تواند اثرات مضر داشته باشد و ايجاد BIOEFFECT نمايد و نسوج را منهدم نمايد.

ميدانيم كه از اولتراسوند هم براي فيزيو تراپي و هم براي تشخيص استفاده مي شود و در نتيجه يك  هم پوشانی و تداخل بين این دو، وجود دارد.

شكي نداريم كه اولتراسوند در فيزيو تراپي ضرر دارد و بايد اولتراسوند محدود شود و عليه سالم بودن آن مي توان بحث كرد . متاسفانه استفاده از سونو روز به روز زياد تر مي شود و توان خروجی دستگاه ها هم بيشتر مي گردد.

پروفسور Haar، اظهار داشت كه مي دانیم اولتراسوند ايجاد حرارت مي كند  و در حاملگي خيلي ايجاد اين حرارت در تريمستر اول و دوم در نسوجي كه داراي فعاليت بوده و در حال تقسيم شدن و رشد هستند، اثر  مضر دارد. چون اين نسوج نسبت به حرارت بسيار حساس هستند.

بايد پزشك نسبت به  اين اثرات هوشيار باشد .راديو لوژيست يا سونوگرافر مشغول صحبت با منشي يا همراهان بيمار مي باشد و پروب را در هوا نگه داشته هوا  در سطح جلو پروب گرم مي شود اگر همين روش را در شخصي بالغ انجام بدهيم بيمار اظهار مي دارد كه گرم شده است.

خانم حامله چنين احساسي را خواهد داشت و اگر نوزاد را سونو  مي كنيم، بواسطه ايجاد همين حرارت جيغ مي كشد چون دارد مي سوزد  و دوست ندارد. بنابراین بر جنین هم تاثیر بد می گذارد.

اولتراسوند غير از اثرات حرارتي Thermic Effect  داراي خاصيت ايجاد كاويتاسيون مي باشد.

Acoustic Cavitation)) یعنی وقتي كه در محيطي كه در يك حفره گاز وجود دارد، بطور مداوم امواج را بتابانيم ،اين گازها انقباض و انبساط پيدا مي كنند و در اثر تغييرات  فشاري كه دارد، ايجاد كاويتاسيون مي شود. اين تغييرات باعث پارگي  و كندگي نسوجي مي شود كه در مجاورت حفره هاي گاز قرار دارند؛ مثل ريه ها،  يا گاز دستگاه گوارشي – مصرف ميكرو بابل ها در كنتراست ( چه هوا- چه گاز فلوئور) مي تواند با اين مكانيسم اثرات مضر داشته باشد .


آيا كسانيكه اولتراسوند را براي تشخيص پيشنهاد مي كنند يا كسانيكه آن  را انجام مي دهند از خود پرسيده اند آيا اولتراسوند ضرر دارد؟

پروفسور WELLS از انگلستان از راديولوژيست ها  سوال مي كند آيا تشخيص بيماري ها فقط به کمک  تكنولوژي امکان پذیر است ؟

روزنامه ها اكثرا تشويق مي كنند كه از جنین فیلم بگیرید . این کار  براي خانم هاي حامله ، حتي اگر از فيلتر استفاده كنند،  مضر است .

پروفسور  WELLS مي گويد چون زمانيكه از سونوگرافي دوپلر، استفاده می شود ، میزان انرژی  بيشتر از  B.MOD و M.MODE  است ، پس عوارض آن نیز بيشتر است.

در كميسيوني كه اثرات امواج فوق صوتي را براي نسوج و علي الخصوص  حاملگي مورد مطالعه قرار داده  و درباره سونوگرافي M.MODE و B بحثي نكرده، بيشترين مطالعه را براي استفاده از دوپلر  در عروق بخصوص اگر از كنتراست استفاده شود، انجام داده اند . دوپلردر عروق، بخصوص  كاپيلر ها را صدمه مي زند و سبب خونريزي مي شود.


عوارض ناشي از امواج فرا صوتي،  با عوامل زیر رابطه مستقيم دارد:

1- زمان اكسپوز ( كه در دوپلر بيشتر مي باشد)

2- طول موج

3- توان خروجی صوتی دستگاهي كه براي تصوير برداري بكار مي رود Acoustic Power))

4- فركانس پروب

اين عوامل مي توانند در گلبول هاي قرمز 40% هموليز ، بوجود بياورند و اين مقدار همولير با افزايش ارتفاع پالس و شدت آن ، زياد تر می شود. (گلبول هاي قرمز در اين آزمايش ها  به حالت   سوسپانسيون بوده اند.)

در سال 2003، در مونترال كانادا، توسطNational Council Radiation  Protection NCRP) (  کنفرانسي برگزار شد. در آن كنفرانس گزارش شد  كه امواج فراصوت  وقتي كه بر بدن وارد مي شود، د رمحل هايي كه مايع وجود دارد ، اثر Acoustic Streering  (ريزش و حركت)  ایجاد می کند.  يعني اگر فشار امواج فرا صوتي زياد شود، حركت جريان آب بين نسجي زياد تر مي گردد. اگر اين حرکت  در اعضائي كه داراي مايع هستند مثل عروق- مايع آمنيوتيك  جنين – مثانه و مجاور نسوج يا عضو سخت قرار دارند ، انجام گیرد، وضعیت قطع نسوج يا Shearing  بوجود مي آيد .

بررسی تاثیر  امواج فرا صوتي ، در  آزمایشگاه انجام گرفته است. در اين آزمايش  پلاكت ها ی داخل عروق صدمه دیده اند و در نتيجه در عمل انعقاد، اختلال  بوجود آمده و ايجاد ترومبوز شده است.

اين تحقیقات در جنين مورد بررسي قرار نگرفته ،  فقط ثابت شده  كه سونوگرافي حركات جنين را در زمان سونو، اضافه مي كند.

يك تئوري وجود دارد كه می گوید جنين حركت مي كند، زيرا او رسيدن  فركانس امواج فرا صوتي را در اثر  استخوان هاي جمجمه و ناحيه گوش ، مي شنود.

امواج فراصوت سبب انهدام نسوج مي شود   ودر نتيجه مي توان قبول كرد كه براي نسوج بدن مضر است. به همین دلیل سازمان F.D.A براي قدرت صوت خروجی دستگاهاي سونوگرافي ، محدوديت تعیین كرده است.

گرچه روي انسان هنوز نتوانسته اند آزمايش هاي لازم را انجام دهند، ولي به هر صورت اولتراسوند مي تواند براي مغز جنين و رشد آن مضر بوده و در ايجاد سرطان کودکان نیز موثر باشد و سبب تغييرات در UPGAR SCOR در زمان تولد شود و باعث  اختلالاتي در شنوائي ، كاهش قد و وزن در بچگي ، اختلال كروموزومي ،اختلال در يادگرفتن و چپ دستي گردد . چپ دستی بيشتر در بچه هايي ديده مي شود كه تحت تاثير اولتراسوند  قرار گرفته اند و اين نوع چپ دستي در پسر ها بيشتر از دختر ها است.

در يك مطالعه خانم هايي كه مي دانستند  جنین آنها  داراي عيب است،پس از چندین نوبت سونوگرافی ، متوجه شدند كه جنين ها افزايش يا كاهش وزن دارند.

مطالعه اي در كانادا بر روی 1415 خانم حامله كه پنج مرتبه در مكانهاي مختلف بين 18-38 هفتگي سونوگرافی شده بودند  و 1409 خانم حامله كه فقط يك مرتبه سونو گرافي شده   بودند، نشان داد كه در خانم هايي كه 5 مرتبه سونوگرافي شده بودند ،جنين ها وزن كمتري داشته اند و حركات جنين آنها كم شده است  و نوزاد دير به صحبت آمده است .

در مقابل  در بچه هاي گروهي كه اصلا سونو نشده اند، اين علائم ديده نشده است.

آيا زمان و شدت اولتراسوند بيشتر بوده است؟

لذا عوارض فوق الذكر ،  رابطه مستقيم با ايندكس مكانيكال و ترمال دستگاه دارد (Mi وTi).

F.D.A از تمام كارخانه هاي سازنده دستگاه ها،  خواسته اين دو فاكتور را رعايت نمايند  و نشان بدهند كه مقدار مجاز اين دو فاكتور در زمان سونو ،چقدر است . فاكتور هاي فوق نشان دهنده توان صوت خروجی دستگاهها مي باشند.

NCRP توصيه مي كند كه در حین سونوگرافی،  مقدار Mi  كمتر از 5%و Ti كمتر از 1 باشد. اگر اين میزان، رعايت نشود ( ضرر سونوگرافي بيشتر از نفع آن براي جنين  و انسان بالغ ميباشد).

بعضي از كارخانه های سازنده ، هميشه میزان  Mi دستگاهها را براي داشتن تصوير بهتر ، بالا تنظيم مي كنند. اگر از كنتراست استفاده شود، ميكرو بابل ها در اثر فشار بالا تجمع کرده ، كوچك مي شوند. در نتيجه در اثر اين تغييرشكل حرارت زياد بوجود مي آيد كه سبب صدمه به سيستم عروقي مي شود .

ترميك ايندكس Ti ، داراي سه قسم اثرات مضر در نسوج مختلف است.

Ti S براي نسوج نرم Ti B براي استخوان ها و سومين Ti c براي مغز بخصوص  عروق كاپيلري تعریف می شود.  بطوريكه NCRP هميشه توصيه مي كند كه  بيشتر از 1 درجه سانتي گراد حرارت،  براي نسوج نرم جنين ، نبايد به مدت 16 ثانيه بوجود آيد. ضمنا بايد در نظر داشت اثرات مضر امواج فرا صوتي براي بدن در  B.MODE كمترين و با پالس دوپلر،  بيشترين ميزان را دارد.

به بياني ديگر، پالس دوپلر بيشترين و B.MODE كمترين اثر مضر را بر نسوج دارد.

میزان Ti مربوط به هر سه حالت سونوگرافی، در اين ارقام نشان داده شده است :


Ti         B.MODE    :                1/44

Ti         COL          :                1/84

Ti         PULS  DOP:                5/77


آيا واقعا براي اثرات Ti آستانه اي وجود دارد ؟

نه ولي رابطه مستقيم با فركانس دارد.

در سال 2001 در كميته اي كه EFSUM  برگزار كرد روي موش مطالعه اي انجام گرفته بود، متوجه شدند كه فركانس اولتراسوند، سبب انقباض زود رس در عضله قلب مي شود . رابطه چنداني بين اين تغييرات و درجه حرارت ايجاد شده، مشاهده نگردید.

غير از اين تغييرات ، در  موش ، در عروق كاپيلري  هم هموراژي ديده شد. محققین بيشترين اثرات حرارتي و مكانيكال را در استخوان ها و نسوج ديده اند.

و قتي درجه حرارت Ti بالا برود نسج كلابه مي شود، هر چقدر كلابيس نسج ، بيشتر باشد،  حرارت بيشتر بوجود مي آيد و فشار زياد تر مي شود  و قتي اين دو فاكتور ( فشار و حرارت) بوجود آيد، ذرات آزاد  اسفريكال – سيلفدريك-  لاملار و مواد سمي بیشتر شده و در نتيجه احتمال بروز اختلالات ژنتيكي – كروموزومي، بیشتر مي شود.

ضمنا" چون نسوج و سلول ها كلابه مي شوند، فضاي آزاد بين آنها به وجود مي آيد و سبب به حركت آمدن مايع بين سلولي مي شود.حركت اين مايع تغييرات الكتريكي در غشاء سطح سلول ها پدید می آورد و در نتيجه آپوتپوزيس در غشا سيتوپلاسم  و پيكنوريس در هسته سلول بوجود مي آيد.(Apoptosis ,Pycnosis)

در مطالعه ديگر ،  وقتي حيواني تحت تاثير امواج فرا صوتي قرار گرفت ، نقص عضو در جنين ، بدليل بالا رفتن درجه حرارت،  مشاهده گردید ، لذا به خانم هاي حامله توصيه مي شود ، تا ميتوانند  درزمان حاملگي از سونوگرافی استفاده نكنند ؛ چون درجه حرارت جنين نبايد بيشتر از نیم درجه، گرمتر از  محيط باشد.

( بخصوص در تريمستر سوم) خيلي بايد متوجه بود كه پروب در زمان سونوگرافي در يك نقطه از بدن ثابت نباشد  و باید مدام حركت داده شود . چون حرارت بالا كه با سونو بوجود مي آيد، سبب تغيرات درپروتئين غشاء سلولي مي شود و تغييراتي در سطح سلول بوجود مي آورد. چون در بدن انسان سلولهاي مختلف براي انجام اعمال و وظايف طبيعي خود احتياج به سطح غشائي صاف دارند ،اگر تحت تاثير حرارت بيشتر از حد طبيعي قرار گيرند تغييري در سطح و غشاءآنها بوجود مي آيد ،در نتيجه اين تغييرات، اختلال در عملکرد سلولها ی جنين بوجود مي آيد  و بعلاوه سبب افزايش گردش خون در مغز شده و سرعت آن بيشتر مي شود.

درجه حرارت ايجاد شده در مایع آمنیوک جنین، نبايد بيشتر از 5/0 درجه سانتيگراد باشد .

اثرات حرارتي در اثر کاربرد پروب هاي مختلف لنييار(LEANIAR) – كونوكس  CONVEXEو  PHASE و دوپلر (كالر و بخصوص پالس ) متفاوت است.

با فركانس 5/2 -5/3 مگا هرتز، 50% از امواج فوق صوتي در استخوان جذب مي گردد .

استخوان ران جنين با پالس دوپلر حرارتش بالا مي رود، همين طور درستون فقرات پشتي در 14-39 هفتگي، 70% حرارت بالا مي رود.

اين آزمايش را با استخوان ران یک جنین مرده که در فورمالين قرار داده شده بود، انجام دادند.

نتيــــــــجه :

انجمن هاي علمي ، در كميته هاي متعدد اعلام نموده اند :

1- وقتي مي توان سونوگرافي انجام داد كه پزشك مربوطه لازم و ضروري بداند. با در نظر داشتن شرايط سلامتي خانم حامله (MEDICALLY  INDICATED)

2- آيا سونوگرافي SIDE EFFECT  دارد؟  بلي، اگر استفاده از امواج فرا صوتي بدرستي و به وسیله كسي كه مهارت كافي نداشته  و داراي اطلاع  لازم نبوده ، انجام شود و دستگاه از نظر فاكتورهاي Ti-Mi و ساير نرم افزار ها ،استاندارد  نباشد، امواج فرا صوتي براي جنين، مضر است.

در پایان باز يادآوري می کنیم : براي انجام سونوگرافي، اگر راديولوژيست مهارت زياد و تجربه كافي در آناتومي بدن – ( طبيعي – مرضي) و فيزيك سونوگرافي نداشته باشد، نمي تواند سونوگرافي را ، آنطوريكه مورد رضايت بيمار و پزشك وی است، انجام دهد . بعبارتی این دو پرسش بسیار اهمیت دارند :

چه کسی انجام می دهد؟

چگونه انجام می دهد؟

دکتر عباس هنربخش - رادیولوژیست
مجله پزشکی مادر

صفحه1 از7