باندها در كمكهاي اوليه، چند كاربرد متفاوت دارند: از آنها ميتوان براي محكم كردن پانسمان، كنترل خونريزي، نگه داشتن و بيحركت كردن اندامها و كاهش تورم در يك محل آسيب ديده استفاده كرد. باندهاي اصلي بر 3 نوع هستند. باندهاي رولي براي محكم كردن پانسمانها و نگه داشتن اندامهاي آسيب ديده به كار ميروند. باندهاي لولهاي براي نگه داشتن پانسمان در محل انگشتان دست يا پا و يا حفاظت از مفاصل آسيب ديده كاربرد دارند. از باندهاي مثلثي ميتوان به عنوان پانسمانهاي وسيع و آويزها و بهمنظور مستحكم كردن پانسمانها يا بيحركت كردن اندامها استفاده كرد. اگر باند در اختيار نداريد، ميتوانيد به كمك وسايل دم دست خود، يك باند موقتي درست كنيد؛ بهعنوان مثال، ميتوانيد يك قطعه پارچه مربع شكل (مثل روسري) را بهصورت قطري تا كنيد و يك باند مثلثي بسازيد .
اصول استفاده از باند
قبل از استفاده از باند، به مصدوم اطمينان خاطر بدهيد و كاملاً به وي توضيح بدهيد كه قصد داريد چه كاري انجام دهيد. اجازه بدهيد مصدوم در وضعيتي كه راحتتر است (نشسته يا درازكش) قرار بگيرد .
موقع كار كردن روي قسمت آسيب ديده ، آن را نگه داريد. از مصدوم يا يك امدادگر بخواهيد كه اين كار را انجام دهد. هميشه سعي كنيد موقع كار، در مقابل مصدوم و در صورت امكان در سمت آسيب ديده قرار بگيرد .
در صورتي كه مصدوم دراز كشيده است، باندها را از تقعرهاي طبيعي بدن (در مچ پا، زانو، كمر و گردن) عبور داده، سپس با دقت آنها را در زير بدن به جلو و عقب حركت داده، به سوي محل موردنظر بكشيد. بهعنوان مثال، براي باندپيچي سر يا قسمت بالايي تنه، باند را از تقعر زير گردن عبور دهيد.
باند را محكم ببنديد اما نه آنقدر سفت كه گردش خون پايينتر از محل باندپيچي را دچار اختلال كند .
وقتي اندام را باندپيچي ميكنيد، در صورت امكان انگشتان دست يا پا را آزاد بگذاريد؛ از اين طريق ميتوانيد بعد از باندپيچي، گردش خون را كنترل كنيد .
براي بستن باندها، از گره استفاده كنيد. دقت كنيد كه گره ايجاد ناراحتي نكند و نيز بر روي استخوان گره نزنيد. در صورت امكان، انتهاهاي آزاد باند را در زير گره جا بدهيد .
گردش خون در نواحي پايينتر از باندپيچي را بهطور مرتب كنترل كنيد . در صورت لزوم، باند را باز كنيد تا جريان خون برگردد، سپس باند را شلتر از دفعه اول بپيچيد .
مورد خاص
بيحركت كردن اندام :
موقع بيحركت كردن اندام با استفاده از باند، لازم است كه يك ماده نرم و حجيم (مثل حوله، پارچه يا پنبه) را بهعنوان لايي بين دو اندام به كار ببريد. لايي را بين دو ساق يا بين بازو و تنه قرار بدهيد تا باند پيچي منجر به جابهجايي استخوانهاي شكسته يا فشرده شدن نواحي استخواني به يكديگر نشود. باندها را در فواصلي از طول اندام و دور از محل آسيب ببنديد و با ايجاد گره در سمت آسيب نديده ، آنها را محكم كنيد. اگر هر دو سمت بدن آسيب ديدهاند، گره را بايد در خط وسط يا محلي كه كمترين احتمال افزايش آسيب وجود دارد، ايجاد كنيد .
كنترل گردش خون پس از باندپيچي
هنگامي كه اندامي را باندپيچي ميكنيد يا از آويز استفاده ميكنيد، بايد بلافاصله پس از اتمام باندپيچي و هر 10 دقيقه پس از آن، گردش خون را در دست يا پا كنترل كنيد. اين كنترلها حياتي هستند چون اندامها پس از آسيب دچار تورم ميشوند و (به اين دليل) امكان دارد كه باندها سريعاً اندام را تحت فشار زياد قرار بدهند و جريان خون در نواحي پايينتر را مختل كنند. علايم اختلال گردش خون، متغير است زيرا ابتدا سياهرگها و بعداً سرخرگها تنگ ميشوند .
تشخيص
اگر گردش خون مختل شده باشد، امكان دارد :
اندام متورم و پرخون باشد.
رنگ پوست آبي و سياهرگها برجسته باشند.
احساس اتساع دردناك پوست وجود داشته باشد. با گذشت زمان ممكن است :
پوست رنگپريده و مومي شود .
احساس كرختي و سردي بارز شود .
احساس گزگز و مورمور و سپس درد عميق بارز شود.
مصدوم قادر به حركت دادن انگشتان مبتلا نباشد .
1- فشار مختصري روي يكي از ناخنها (درون دايره) يا پوست وارد كنيد تا موقعي كه بيرنگ شود؛ سپس فشار را برداريد. اگر رنگ (ناخن يا پوست) برنگشت يا به آرامي برگشت، احتمالاً باندپيچي خيلي محكم انجام شده است .
2-از باندي كه سفت پيچيده شده، چند دور را كه براي برگشتن گرمي و رنگ پوست كفايت ميكند، باز كنيد. مصدوم ممكن است احساس گزگز و مورمور داشته باشد. سپس باند را دوباره بپيچيد .
باندهاي رولي
اين باندها از پنبه، گاز، پارچه كشي يا كتاني ساخته شدهاند و به صورت مارپيچي به دور بخش آسيب ديده بسته ميشوند. سه دسته اصلي از باندهاي رولي وجود دارد:
باندهاي رولي توري، براي نگه داشتن پانسمان در محل مورد نظر استفاده قرار ميگيرند. اين باندها به دليل داشتن بافتي شل و باز، امكان تهويه مناسب را برقرار ميسازند ولي نميتوان آنها را براي اعمال فشار مستقيم يا محافظت از مفاصل به كار برد.
باندهاي كشي، شكل بدن را به خود ميگيرند. از اين باندها براي مستحكم كردن پانسمانها و حفاظت از آسيبهاي بافت نرم استفاده ميشود.
باندهاي كرپ را براي محافظت پايدار از مفاصل آسيب ديده به كار ميبرند.
استحكام بخشيدن به باندهاي رولي
شكلهاي زير چندين راه را براي بستن انتهاهاي باند رولي نشان ميدهند. سنجاق قفلي يا نوارچسب معمولاً در بستههاي كمكهاي اوليه يافت ميشوند. در بستههاي تخصصي، ممكن است گيره باند هم وجود داشته باشد. اگر به هيچ يك از اين وسايل دسترسي نداريد، بايد با برگرداندن لبه انتهاي باند به داخل آن را محكم كنيد.
برگرداندن لبه انتهاي باند اگر وسيلهاي براي محكم كردن باند در اختيار نداريد، اين كار را با يك بار چرخاندن باند به دور اندام و سپس برگرداندن لبه آن به داخل، انجام دهيد.
گيره باند گاهي همراه با باندهاي رولي كشي و كرپ، گيرههايي فلزي براي محكم كردن انتهاهاي باند وجود دارد.
نوار چسب ميتوان انتهاهاي باند را به داخل تا كرد و با استفاده از نوارچسب، چسباند .
سنجاق قفلي از اين سنجاقها ميتوان براي محكم كردن تمام انواع باندهاي رولي استفاده كرد. انتهاي باند را به داخل تا كنيد و انگشت خود را بين باند و پوست مصدوم قرار دهيد تا از وارد كردن آسيب موقع فرو كردن سنجاق پيشگيري كنيد دقت كنيد كه سنجاق پس از بستن به حالت افقي قرار گيرد (شكل سمت راست انتها).
انتخاب باند با اندازه مناسب
قبل از استفاده از باند رولي، دقت كنيد كه رولي كاملاً فشرده و عرض آن براي پوشاندن محل آسيب مناسب باشد. عرض باند براي استفاده در قسمتهاي مختلف بدن فرق ميكند (نواحي كوچك مثل انگشتان نياز به باندهاي باريك دارند در حالي كه در قسمتهاي وسيع مثل اندامها، بايد از باندهاي پهن استفاده كرد). بهتر است باند رولي خيلي عريض باشد تا خيلي باريك. باندهاي شكل مقابل، اندازههاي توصيه شده براي بزرگسالان را نشان ميدهند. در مورد كودكان، ممكن است به اندازههاي كوچكتري نياز داشته باشيد.