احساس پری و سفتی شکم، حس بسیار ناراحت‌کننده‌ای است که گاهی افراد با آن مواجه می‌شوند. این حس پری همان نفخ است. نفخ کردن بهایی است که ما باید برای خوردن بیش از اندازه بپردازیم.

نفخ شکم در حقیقت بیماری محسوب نمی شود. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که بعد از خوردن، نفخ می کنید، به راحتی می توانید با تغییر دادن رژیم غذایی، به خودتان کمک کنید. تخمیر ، نوشابه‌های گازدار، هوای بلعیده شده هنگام غذا خوردن، یبوست حتی استرس و ناراحتی‌های روزانه می‌تواند سبب باد کردن و دردناک شدن شکم گردد.

علتهای مهم نفخ شدید شکم بسیار متعدد هستند كه می توان به تند بودن و بلافاصله غذا خوردن ، بلع هوا ، مصرف بیشتر  سایر لبنیات و مصرف برخی از مواد غذایی نفخ زا همچون حبوبات ، سیر ، پیاز ، گردو ، پسته اشاره كرد. پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، عدس ،‌ نوشابه های گازدار از علتهای نفخ شكم هستند.

خوردن وعده های کمتر و کوچک تر غذایی می تواند جلوی نفخ کردن را بگیرد.
سعی کنید غذا را آهسته و با آرامش صرف کنید، سریع غذا نخورید. نفخ شکم خود را با خودداری از مصرف مواد غذایی نفخ زا کنترل کنید. اگر بهبود پیدا نکردید بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

در موارد خیلی نادر ممکن است نفخ شکم به علت بیماریهای مختلفی از جمله زخم معده ، زخم اثنی عشر ، انسداد روده و معده ، بیماریهای التهابی روده و بویژه بیماری سوء جذب باشد.

هنگام افطار و سحر از پرخوری اجتناب کنید، آب میوه یا آب بنوشید. از غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنید.
مقدار بیش از اندازه کالری در وعده غذایی باعث ترشح هورمون هایی از دیواره روده شده و باعث حالت تهوع و نفخ می شود.

بعد از افطار به پیاده روی بروید و یا به طور کلی ورزش کافی داشته باشید که هر دوی این کارها می توانند به عدم بروز نفخ و همین طور به هضم شما کمک کنند.

اگر زیاد دچار نفخ می‌شوید، بعد از افطار آدامس بجوید یا نوشیدنی‌های حاوی کربوهیدرات مصرف نکنید.

از مصرف غذاهای نفاخ مثل شلغم، کلم، حبوبات، جوانه‌ها و عدس در هنگام افطار و سحر خودداری کنید.

سیگار نکشید.
فیبر بیش از حد در رژیم غذایی شما می تواند نفخ پس از غذا خوردن به وجود بیاورد.

اگر مبتلا به یبوست هستید حتما در جست‌ و جوی درمان باشید. در مصرف مکمل‌های فیبردار دقت کنید. حساب فیبرهایی را که می‌خورید، داشته باشید.

در انتخاب سبزی‌ها دقت کنید. سبزیها را پخته مصرف كنید تا خام. پختن غذاها، هضم آنها را راحت‌تر می‌کند. گوشت و حبوبات و غلات را به صورت پخته مصرف کنید.

مصرف زیاد نمک سبب جذب مقدار فراوانی آب از معده می‌شود. میزان نمک را در غذاهایتان کاهش دهید و از غذاهای آماده و صنعتی کمتر استفاده کنید.

روی کمر دراز بکشید. یکی از دست‌هایتان را روی شکم بگذارید و نفس عمیق بکشید.

غذاهایی که ایجاد مقادیر زیادی گاز می‌کنند. شامل : شیر و فرآورده‌های لبنی . حبوبات به ویژه انواع لوبیا و عدس و سبزیجاتی مثل انواع کلم – پیاز – پیازچه – ترب و تربچه – شغلم – فلفل سبز و قرمز – هویج – کرفس – میوه‌هایی نظیر سیب، موز، انگور، کشمش، زردآلو و آلو، طالبی ، گرمک، خربزه ، هندوانه و آوکادو كه باید از خوردن آنها در هنگام سحر و افطار پرهیز كنید.

یکی از راههای مناسب و مؤثر برای از بین بردن نفخ ناشی از حبوبات آن است که آنها را به مدت 24 ساعت قبل در آب خیسانده و بعد از 24 ساعت آب آن را دور ریخته و بعد از طبخ با غذاهای مختلف مصرف کرد. مطمئناً از این راه خاصیت نفخ‌زایی حبوبات بسیار کمتر است.

مجله پزشکی مادر

دستگاه گوارش هر فردی در مدت 11 ماه سال از مواد غذایی مختلف انباشته می شود. این دستگاه هم مانند هر عضو دیگری نیاز به استراحت دارد، و عدم استراحت مناسب باعث فرسودگی و ناتوانی جسم و روان و به دنبال آن بروز بیماری های مختلف خواهد شد.

انرژی مورد نیاز جهت انجام فعالیت روزمره، با صرف سحری تأمین خواهد شد، عوارض سوء حاصل از روزه گرفتن، ناشی از تغذیه نامناسب به ویژه در وعده سحر است و ارتباط مستقیمی با خود روزه داری ندارد.

با توجه به ساعات طولانی گرسنگی در روز ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی و دیر هضم می شوند، تنها قسمتی از فواید روزه داری برای سلامت است،

عدم پیروی روزه داران از برنامه صحیح و مناسب غذایی می تواند عوارضی همچون افزایش چربی‌ های نامطلوب خون را به همراه داشته باشد.

برنامه غذایی نامناسب در ماه مبارک رمضان عوارضی را به دنبال خواهد داشت.

چاقی مهم ترین عارضه ناشی از روزه داری است که به دنبال مصرف غذاهای نامناسب و چرب ایجاد می شود.

مصرف زیاد مواد پُرچرب و سرخ کردنی ،غذاهای تند و مصرف غذاهایی که ایجاد نفخ معده می کند مانند کلم ها و حبوبات، مصرف نوشیدنی های حاوی کربوهیدرات باعث ایجاد گاز و سوء هاضمه می شود.

سنگ کلیه بیشتر در افرادی که کمتر مایعات می نوشند ، دیده می شود. برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه توصیه می شود میزان مصرف مایعات روزانه ی خود را افزایش دهید،

عرق کردن بیش از حد، ضعف، خستگی ،فقدان انرژی، سرگیجه مخصوصا زمانی که از حالت نشسته و یا خوابیده به حالت ایستاده درمی آیید، رنگ پریدگی و احساس غش کردن از علائمی هستند که با کاهش فشار خون در ارتباط هستند. این علائم اغلب در بعد از ظهرها  ایجاد می شود.  وعلل آن نیز میزان مصرف کم مایعات و کاهش مصرف نمک است.

و در پی آن عوارضی همچون بی حوصلگی، نفخ و یبوست، خستگی و ضعف حافظ

کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری ها ایجاد می شود. - لاغری و ضعف و ناتوانی

کاهش غذا و آب مصرفی و تغییر روال معمول زندگی و کوتاه تر شدن زمان خواب می توانند در برخی افراد استرس زا باشند، لذا بسیار مهم است که عوامل بالقوه استرس زا را مدیریت کنید. در برابر آفتاب گرم فعالیت یا ورزش نکنید و همچنین احساس عصبانیت و تنش های خود را کنترل نمایید.

این مشکلات به هیچ وجه طبیعی و ناشی از یک روزه داری مناسب و صحیح نیست.

بنابراین از مصرف مواد غذایی سرخ کرده، انواع شیرینی (به خصوص زولبیا و بامیه)، دسرهای چرب، غذاهای چرب و شور و نمک دار و انواع سس ها و ... بپرهیزید. و همچنین از مصرف زیاد غذاهای پرحجم فراوان پرهیز کنید تا با مشکل اضافه وزن، افزایش چربی خون و اختلالات گوارشی مواجه نشوید.

مجله پزشکی مادر

شایع‌ترین مشکلی که در ایام روزه‌داری مردم را به مطب‌ها و درمانگاه‌ها می‌کشاند، سردرد است.
به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر دکتر معتمدی متخصص مغز و اعصاب گفت: در صورتی که سابقه سردرد قبل از ماه رمضان وجود نداشته باشد و سردرد تنها در اثر روزه داری ماه رمضان رخ دهد، این نوع سردرد را سردرد رمضان می نامند.

دکتر معتمدی افزود : علت ایجاد بروز یا افزایش سردردها در ماه رمضان ممکن است کاهش مصرف یا قطع کافئین ، چای ، قهوه ، تنباکو ، انجام کار زیاد در طول روز ، گرسنگی و افت قندخون ، تغییر زمان خواب و خواب ناکافی ، استرس ، باشند.  سردردها وقتی با افت فشار خون همراه می شوند می توانند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شوند.

وی همچنین اشاره کرد: برای اینکه بتوانید با این نوع سردردها که عمدتا در نتیجه گرسنگی یا تشنگی پدید می‌آیند، مقابله کنید، باید کمی الگوی خورد و خوراک‌تان را تغییر دهید، به این صورت که حجم غذای ‌تان را کم کنید و کمتر هله ‌هوله‌های پُرکالری بخورید و حتما سعی کنید تعداد و غلظت چای مصرفی روزانه‌تان را کاهش دهید تا به مرور بدن تان به چای کم عادت کند ، زیرا یکی از عمده دلایل بروز سردرد در افراد روزه‌دار کم نوشیدن چای است ، به منظور پیشگیری از این سردردها، در طول یک الی دو هفته قبل از ماه رمضان به صورت تدریجی مصرف چای و قهوه و سیگار باید کاهش یابد. نوشیدنی ها و چای های گیاهی فاقد کافئین جایگزین مناسبی به شمار می آیند.

وی همچنین توصیه کرد: در طول ماه مبارک رمضان برنامه خود را طوری تنظیم کنید که خواب و استراحت کافی داشته باشید.
اگر سردرد به علت افت فشارخون باشد  بسیار جدی است و باید روزه را شکست.
دکتر معتمدی با بیان اینکه حتما وعده سحری را بخورید، افزود: امتناع از خوردن سحری و حذف این وعده مهم غذایی در ماه رمضان باعث کاهش بازده کالری در طی روز و در نتیجه غیر مفید بودن‌شان می‌شود. این افراد حتی در ساعات اولیه ی روز هم توان تمرکز و توجه فکری برای کار یا درس خواندن را ندارند. با این حساب، نخوردن سحری کار صحیحی نیست.
وی افزود: خوردن جداگانه افطار و شام و با فاصله ی دو تا سه ساعت هم ، توصیه می‌شود.

این متخصص در پایان تاکید کرد: هم اینکه اگر یک برنامه ‌غذایی منظم و سالم برای خود و خانواده‌تان ترتیب دهید، بدون ایجاد هیچ مشکل جسمی و روحی می‌توانید ماه مبارک رمضان را به سلامت سپری کنید.

مجله پزشکی مادر

خطرناکترین عارضه روزه‌داری، کاهش بیش از حد قند خون است. شما طی روزه‌داری بیش از هر چیز باید مراقب باشید که قند خونتان زیاد افت نکند.
دکتر رجبی متخصص غدد در گفتگو با خبرنگار مجله پزشکی مادر گفت: بیش از ۵ میلیون نفر از جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند. حفظ مقدار قند خون در حد طبیعی (۱۴۰-۶۰ میلی‌گرم درصد) نرمال است. خطرناکترین عارضه روزه‌داری، کاهش بیش از حد قند خون است. شما طی روزه‌داری بیش از هر چیز باید مراقب باشید که قند خونتان زیاد افت نکند.

افت قند خون با علامتهایی مانند ضعف و بی‌حالی شدید، عرق سرد فراوان، تپش قلب، سرگیجه، تاری دید، گرسنگی شدید و لرزش بدن و در نهایت بیهوش شدن مشخص می‌گردد.

وی همچنین تصریح کرد: افراد دیابتی که از آموزش‌های لازم برخوردار شده‌اند به خوبی قادرند تشخیص دهند که آیا می‌توانند روزه بگیرند یا خیر. زیرا این افراد طی آموزش‌های خود دریافته‌اند که به کدام گروه از دیابتی‌ها تعلق دارند . البته باید گفت: در مورد شرایط روزه‌ داری در هر گروه حتماً با پزشک خود مشورت ‌کنند. دیابتی که روزانه قند خون یا قند ادرار خود را در منزل مورد آزمایش قرار نمی‌دهد، احتمالاً قادر به روزه‌داری نخواهد بود.

این متخصص در ادامه سخنانش خاطر نشان کرد: از آنجا که برخی از بیماران باید تزریق انسولین به دفعات داشته باشند و به دفعات غذا میل کنند، لذا توصیه نمی‌شود روزه بگیرند. در صورت تمایل شدید به روزه‌داری، با توجه به نداشتن نوسانات شدید قند خون و نیز عوارض پیشرفته دیابت عوارض چشمی، کلیوی، عصبی و قلبی - عروقی این افراد در موارد خاص و آن هم زیر نظر پزشک معالج خود می‌توانند روزه بگیرند.

وی افزود: لازم است افراد تحت درمان با داروهای خوراکی برای روزه داری  با پزشک معالج خود مشورت کنند. به طور کلی برای افرادی که توانسته‌اند قند خون خود را به طور دائمی در حد طبیعی حفظ و کنترل کنند با حفظ شرایط، از نظر پزشکی روزه‌داری بلامانع است.

لازم است مدتی قبل از شروع ایام ماه مبارک رمضان، به طور آزمایشی، روزه‌داری را آغاز کرده و طی روز، به ترتیب ، قند خود را آزمایش کنند.

در صورتی که مقدار قند خون این افراد بالا نباشد و دچار عوارض پیشرفته دیابت هم نباشند، قادر خواهند بود روزه بگیرند که در آن صورت باید هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذایی، قرص خود را میل کرده و پس از مدتی، شروع به خوردن غذا کنند. هنگام سحر نیز باید مقدار دارو را تقریباً به نصف کاهش دهند و حتماً فراموش نشود ۲ ساعت بعد از افطار و ۲ ساعت بعد از خوردن سحری، قند خون یا قند ادرار خود را آزمایش کنند.

این متخصص با بیان اینکه افرادی که بدون دارو، قند خون خود را کنترل می‌کنند، با مشورت پزشک معالج خود می‌توانند روزه بگیرند، افزود:

این افراد باید مقدار غذای افطار خود را نیز به ۲ تا ۳ وعده تقسیم و هنگام افطار، از خوردن همه مواد غذایی در یک زمان، جداً خودداری کنند. در هر حال، نباید فراموش کنید که طی روزه‌داری مقدار کالری دریافتی روزانه باید به دو سوم مقدار معمول کاهش یابد.

مجله پزشکی مادر

استفاده از قرص‌ها و اسپری‌های خوشبو كننده علاوه بر بیماری‌های ریه، به مرور زمان باعث فرسودگی دندان‌ها خواهند شد.

فکر می کنم تاثیر نامطلوبی که بوی بد دهان در شخصیت یک فرد می گذارد با هیچ چیز قابل مقایسه نباشد. خاطره بدی که شاید ماهها در ذهنتان بماند.

در یک دید کلی بوی بد دهان حتما یک علتی دارد و اینطور نیست که بگوئیم دهان فلانی بد بو است و نمی شود کاری کرد.
روزه داران در این ایام دچار بوی بد دهان می شوند اما نمی دانند علت آن چیست و چگونه می توان با آن کنار آمد.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، شایع‌ترین علت بوی بد دهان است.
رژیم غذایی و یا نخوردن چند وعده غذایی باعث ایجاد بوی ناخوشایند دهان می‌شود. همچنین کاهش جریان بزاق و خشکی دهان نقش مهمی در بوی بد دهان دارد.

بوی بد دهان حتما نشانه وجود مشكلی در دهان یا لثه یا دندان‌های شماست. یا به دلیل عفونت‌های تنفسی یا اختلالات گوارشی است. بنابراین راه حل اصلی ، رفع عامل بوی بد دهان است، نه فقط پوشاندن آن به صورت موقت با مواد طعم‌دهنده و خوشبوكننده.

عوامل متعددی در ادامه حیات باکتری ها و در نتیجه بوی بد دهان دخیل هستند که از مهم ترین آنها می توان به مسواک نزدن یا شیوه اشتباه مسواک زدن، زبان آلوده، سوراخ های درون دهان، بیماری های لثه ناشی از استفاده از پلاک ارتودنسی، دندان مصنوعی و غیره اشاره کرد.

استفاده از سیگار باعث بوی نامطبوعی در دهان می‌شود که تا مدت زیادی باقی می‌ماند.

اختلالات گوارشی مانند اختلال مری و معده در افرادی كه مرتبا ترش می‌كنند و یا عفونت‌ها و آب‌های ریوی، التهاب حفره بینی، سینوزیت (التهاب سینوس‌ها)، التهاب مخاط بینی و التهاب ناحیه گلو مانند گلودردهای چركی نیز سبب بوی بد دهان می‌شود. بیماری‌های لثه هم از شایع‌ترین علل بوی بد دهان هستند.

همین گرسنگی و گرسنه روزه گرفتن می‌تواند دلیلی برای ایجاد بوی بد دهان باشد. به همین دلیل سعی كنید حتما برای صرف سحری از خواب بیدار شوید.

اگر شما دندانی پوسیده در دهانتان داشته باشید، میكروب‌ها در این محل تجمع پیدا می‌كنند. در عین حال باقیمانده موادغذایی نیز ممكن است در این حفره پوسیده جمع شوند. بنابراین تخمیر قندها در محل پوسیدگی یا لابه‌لای دندان‌ها، سبب بوی بد دهان می‌شود. بهترین روش رفع این مشكل این است كه پیش از ماه رمضان یا پس از افطار،‌ به كلینیك دندانپزشكی مراجعه كنید و هرچه زودتر پوسیدگی دندان‌هایتان را ترمیم كنید.

با استفاده از رژیم غذایی مناسب و نوشیدن آب کافی می‌توان بوی بد دهان را کاهش داد.

پس از خوردن سحری، لازم است حتماً مسواک بزنیم. سپس با نخ دندان فضاهای خالی میان دندان ها را که ممکن است باقی مانده غذا درون آن جا بگیرد، پاک کنید. زبان را نیز باید با مسواک تمیز کنید. از دهان شوی آنتی باکتریال استفاده کنید و بالاخره این که هنگام سحری دو تا سه لیوان آب را، حتماً بنوشید. شما حتی می توانید یک دهان شوی همراه داشته باشید و در طول ساعات روزه داری به شکلی که آب از گلو پائین نرود، آن را غرغره کنید.

نكته دیگری كه برای پیشگیری از بوی بد دهان در طول روزه‌داری باید به خاطر داشته باشید، نوع موادغذایی است كه در افطار یا سحر مصرف می‌كنید. سیر، پیاز و ادویه می‌تواند باعث بوی بد دهان شما شود. این مواد گوگرد دار پس از هضم و جذب ممكن است از طریق ریه‌های شما دفع و باعث بوی بد نفس شما شوند.

بهتر است، افراد از میوه‌های تازه و سبزیجات استفاده کنند و در حد امکان از سیگار کشیدن، نوشیدن نوشابه‌های بو دار، خوردن غذاهایی با ادویه زیاد، غذاهای گوشتی، غذاهای معطر شده، پیاز و سیر، افراط در مصرف مواد چربی دار به خصوص کره و روغن‌های مختلف اجتناب كنند. به علاوه نوشیدن آب زیاد در کاهش بوی بد دهان تأثیر بسزایی دارد.

مجله پزشکی مادر

روزه داری تاثیرات بسیاری در سلامت جسمی و روحی افراد دارد، چنانچه سبب بهبودی و درمان بسیاری از امراض می شود.
به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر ، همانطور که استراحت برای اعضای مختلف بدن لازم و ضروری است،‌ برای دستگاه گوارش نیز امری حیاتی و واجب است و چه بهتر این استراحت از طریق پیروی از یک برنامه ثابت غذایی و در طول یک ماه باشد تا به فواید غیر قابل انکار دست یابیم.

البته باید بدانید: روزه باعث تقویت حافظه نیز می شود، بدون شک حافظه نقش بسیار مهمى در پیشرفت و ترقى انسان ایفا می کند. افرادى که از حافظه قوى برخوردارند، موفق ترند.

کسانى که روزه مى ‏گیرند علاوه بر اینکه از برکات معنوى، برخوردار مى ‏شوند، حافظه آنان هم تقویت مى ‏گردد، روزه مقاومت سلو‌ل‌های مغزی را در مقابل سکته بالا می برد. 

یکى از معضلاتی که بشر عصر حاضر با آن دست به گریبان می باشد معضل چاقى است، به کمک این ماه پر برکت می توان این معضل را تا حدی برطرف کرد. چاقی احتمال ابتلا به بیماریهاى مزمن مانند بیمارهاى قلبى و عروقى ، چربى خون ، فشار خون بالا ، دیابت و ... را افزایش مى‏ دهد. هنگامی که روزه‏ می گیریم قند خون ، در کبد مى‏ ریزد و چربى‏ هایى که در زیر پوست ذخیره شده‏ اند و پروتئین‏هاى عضلات و غدد و سلولهاى کبدى آزاد مى‏ شوند و صرف تغذیه اندام مى‏ شوند.

بر اساس آخرین تحقیقات ، روزه دارى یکى از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر سلامت افراد است. شاخص‏ ترین تأثیر آن کاهش خطر ابتلا به بیمارى‏ هاى قلبى به ویژه سکته قلبى است. با روزه گرفتن دستگاههاى مختلف بدن به ویژه دستگاه گوارش و گردش خون استراحت مى ‏کنند. استراحت این دو دستگاه به شدت بر سلامت قلب و اندامهاى گوارشى مؤثر است.

محققان معتقدند : روزه بهترین راه معالجه و حفظ تندرستى است. مخصوصا امراضى که بر دستگاه‏ هاى هاضمه ، به خصوص کلیه و کبد عارض مى ‏شوند و توسط دارو نمى ‏توان آنها را علاج نمود ، روزه به خوبى معالجه مى ‏نماید.

روزه پاسخ سیستم ایمنی سلولی را افزایش داده و باعث بهبود کارآیی سیستم ایمنی بدن انسان می‌شود. 

دفع فضولات و سموم متراکم با روزه داری باعث استراحت نسبی کلیه‌ها نیز می شود . سم زدایی یکی از بهترین فواید روزه داری است. سم زدایی یا دفع سموم از بدن به طور طبیعی از طریق روده ها ، کبد ، کلیه ها ، ریه ، برخی از غدد و پوست انجام می شود. اما این فرایند با روزه داری تسریع می شود. چرا که در زمان روزه داری به جهت کاهش چشمگیر ورود مواد غذایی به بدن ، بدن برای تأمین انرژی از ذخایر چربی استفاده می کند که این امر باعث دفع سموم بدن می شود.

فرایند ترمیم بافت های بدن، التیام التهاب بافت ها ، سلول ها ، دقیقاً همزمان با آغاز روزه داری شروع می شود. چرا که در طی روزه داری انرژی بدن به جای آن که صرف گوارش مواد غذایی شود ، صرف ترمیم بافت ها ، التیام زخم ها ، بازسازی سلول ها و افزایش توان سیستم ایمنی بدن می شود.

مجله پزشکی مادر

 

 

مفهوم بهداشت روان، شامل رفاه ذهنی، احساس خود توانمندی، درک همبستگی بین نسلی و توانایی تشخیص استعدادهای بالقوه هوشی و عاطفی در خود است. روزه‌داری عمل شایسته‌ای است که البته گاه، فقط یک جنبه آن مورد توجه قرار می‌گیرد و جنبه دیگر ـ که مکمل اصلی است ـ به فراموشی سپرده می‌شود.

روزه‌داری که نه فقط مبتنی بر پرهیز از خوردن و آشامیدن، بلکه براساس خودداری از انجام گناه و بداخلاقی‌های روزمره است.

خبرنگار مجله پزشکی مادر در گفتگوی اختصاصی خود با دکتر ملازاده روانشناس:
ملازاده معتقد است: روزه‌داری موجب تقویت اراده در انسان می‌شود. به علاوه، روزه برای سلامت روان مفید است و موجب افزایش خودباوری و اعتماد به نفس می‏شود و توان و مقاومت افراد را در برابر مشکلات و ناملایمات زندگی بیشتر می‏کند. و به میزان قابل توجهی اضطراب ، افسردگی و خودکشی ، وسواس ، ترس و پرخاشگری را کاهش می دهد.

در واقع براساس پژوهش‌های علمی، روزه‌داری سبب آرامش روحی شده و استرس و نگرانی را از انسان روزه‌دار دور می‌کند. این امر مسلماً تنها در سایه گرسنگی و تشنگی ‌های بی‌ هدف و بدون احساسات پاک معنوی میسر نخواهد شد.

وی همچنین خاطر نشان کرد: یک ماه روزه گرفتن سبب بالا رفتن روحیه فرد می‌شود. وقتی فردی می‌تواند یک ماه روش جدید و متنوعی از زندگی را تجربه کند، حتما می‌تواند بعدها در برابر مشکلات و فشارهای زندگی مقاومت کند. روزه گرفتن باعث می‌شود که فرد به توانایی‌های ذاتی خود پی ببرد و حس «خواستن توانستن است» را در خود بارورتر کند. در نتیجه روزه گرفتن ، دفاع روانی افراد در برابر مشکلات بیشتر می‌شود و در نتیجه آن تحمل‌پذیری‌ افراد را افزایش می دهد.

ملازاده همچنین خاطر نشان کرد: ارتباط معنوی انسان با معبود و توکل بر او باعث نوعی نشاط روانی در فرد می‌شود.با پررنگ ‌تر شدن اصول معنوی در ماه رمضان، بسیاری از مسائل روحی از جمله وسواس، افسردگی، پرخاشگری و... کاهش چشمگیری می‌یابد.

این روانشناس همچنین عنوان کرد: یکی از اثرات روحی روزه‌داری، پاسخ منطقی به امیالی است که پروردگار به آن امر و نهی کرده است. چنانچه بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که افراد روزه‌دار، از صلح، صفا، آرامش و شادابی بیشتری برخوردارند و اضطراب، پرتحرکی بی‌مورد و پرخاشگری در آنها دیده نمی‌شود.

مجله پزشکی مادر

واژه رمضان از ماده «رَمَض» است و «رَمَضَ» به معنای شدت تابش خورشید بر ریگ و مانند آن است. «ارض رمضا» به زمین تاخته از گرمی آفتاب گفته می‌شود. امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: « افرأیتم جزع احرکم من الشوکة تعبه و الرمضاء تحرقه...؛ آیا شما ضعف و بی تابی خود را هنگامی که خار به پای‌تان می‌رود، یا موقعی که پای‌تان بر اثر راه رفتن بر زمین «رمضاء» می‌سوزد دیده‌اید؟ پس چگونه خواهید بود آن زمان که میان دو طبقه از آتش قرار گیرید.

رمضان در اصطلاح نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. قرآن می‌فرماید:

شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن در علت نام گذاری این ماه به رمضان گفته‌اند: چون موقع نام گذاری این ماه، مصادف بوده با شدّت گرما، این ماه به «رمضان» موسوم شد.

 رسول خدا فرمود: رمضان، ماه گناه سوزی است و خداوند در این ماه گناهان بندگانش را می‌سوزاند و می‌بخشد، بدین جهت این ماه، رمضان نامیده شده است.

البته روزه در امت های پیشین بوده است. در قرآن آمده است: "یا أیها الّذین آمنوا کتِب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون؛ ای کسانی که ایمان آورده اید و روزه بر شما مقرّر شد، چنان که بر کسانی که قبل از شما بودند، نوشته شده بود، تا پرهیزکار شوید.

از این آیه هم وجوب روزه بر مسلمانان استفاده می شود و هم پیشینه آن در ادیان دیگر. جمله "کما کتب علی الذین من قبلکم" حکایت از آن دارد که روزه در ادیان دیگر وجود داشته، گرچه مدت و کیفیت آن در ادیان متفاوت بوده است. روزه در تمام اوقات در میان هر طایفه بوده،در ادیان مختلف زمان و کیفیت احکام روزه تفاوت هایی با هم داشته است.
قبایل بدوی قبل از شکار، پیش از خرمن ، قبل از آغاز مراسم جادوگری، یا در ارتباط با مراسم قربانی با هدف آرام کردن خدایان خشمگین در فصل بهار روزه می گرفتند. مقصود از روزه داری گاهی افزایش حاصلخیزی زمین و باردهی بیشتر محصول بوده است. 

سرخ پوستان آمریکا بخاطر دفع آفت روزه می گرفتند تا دل خدایان خود را بدست آورند. در بین مصریان باستان روزه قبل از اعیاد مذهبی گرفته می شد ولی جنبه ی اجباری نداشت.

بابلی ها برای توبه از گناه روزه می گرفتند. در بین بودائیان، گاهی روزه به منظوری خاص قبل و بعد از انجام مراسمی مقدس گرفته می شود. مثلاً راهبان بودائی در بسیاری از مناطق در روزهای معینی روزه می گیرند و با لحنی آهسته و زمزمه وار به گناهان خود اعتراف می کنند.

در آیه 183 سوره بقره به صراحت این موضوع را تاکید می کند که روزه بر شما واجب شد همانطوری که بر پیشینیان واجب گردید در همین رابطه حضرت علی (ع) نیز می فرمایند: روزه عبادتی است قدیمی که خدا هیچ قومی را از آن معاف نکرده است.

امام صادق (ع) می فرمایند: کتابهای بزرگ آسمانی مثل تورات و انجیل ، زبور و صحف در ماه رمضان نازل شده اند. گفته شده رمضان از نام‌های خداوند است.

از تورات و انجیل فعلی نیز بر می‌آید روزه میان یهود و نصارا بوده است.

اقوام و ملل دیگر هنگام رو به رو شدن با غم و اندوه، روزه گرفته‌اند، چنان ‌که در قاموس کتاب مقدس آمده است: روزه در تمام اوقات میان هر طایفه و هر ملت و مذهب ، در موقع درد، اندوه و معمول بوده است.

از تورات بر می‌آید که موسی(ع) چهل روز روزه داشت ، چنان که می‌خوانیم: هنگام بر آمدنم به کوه که لوح‌های سنگی یعنی لوح‌های عهدی که خداوند با شما بست بگیرم، آن گاه در کوه چهل روز و چهل شب ماندم. نه نان خوردم و نه آب نوشیدم.

مرحوم علامه طباطبایی می‌فرماید: عبادت بودن روزه امری است که فطرت انسانی به آن پی می‌برد و از طوایفی که پیرو ادیان آسمانی هم نبوده‌اند، مثل مصر و یونان و روم قدیم نیز نقل شده است،‌ و بت پرستان هند نیز به روزه معتقد بوده اند.

امام صادق(ع) فرمود: تورات در ششم ماه رمضان و انجیل در دوازدهم و زبور در هیجدهم و قرآن مجید در شب قدر نازل گردید.

قرآن پژوهان و مورخان باور دارند که روزه در سال دوم هجری بر مسلمانان واجب شد.

مجله پزشکی مادر

صفحه4 از4