از مواردی که والدین باید در روزهای اول تولد نوزاد توجه داشته باشند، تغییر رنگ پوست نوزاد آنها است، زردی یکی از مشکلات در پوست نوزادان است. البته بیشتر نوزادان طبیعی و سالم در چند روز اول زندگی در پوست صورت خود ته رنگ زرد پیدا می کنند. چیز نگران کننده ای نیست ولی اگر شکم و یا پاهای کودک زرد به نظر می رسد باید آنرا به پزشک نشان دهید.
به گزارش خبرنگار مجله پزشکی مادر، اغلب نوزادان دو تا سه روز بعد از تولد تا حدی دچار زردی میشوند. اولین جایی كه زردی در آن دیده میشود چشمها است و پس از بهبودی هم آخرین جایی كه از زردی پاك میشود چشمها هستند.
بیش از 60 درصد نوزادان در روزهای اول پس از تولد دچار زردی میشوند. بروز این زردی در نوزادانی كه زودتر از موعد به دنیا آمدهاند، بیشتر است. اگر نوزاد در 24 ساعت اول تولد زرد شود حتماً غیرطبیعی است و میبایست هرچه سریعتر پزشك را از این قضیه مطلع كرد چون ممكن است زردی خیلی سریع افزایش یابد.
زردی در یک کودک سالم زمانی اتفاق می افتد که سطح بیلی روبین در خون بالا می رود. بیلی روبین ماده شیمیایی است که در اثر تخریب طبیعی سلولهای قرمز پیر تولید می شود. نوزادان سطح بیلی روبین بالاتری دارند چون تعداد گلبولهای قرمز حامل اکسیژن در آنها زیادتر است و کبد جوان آنها نمی تواند بیلی روبین اضافی را متابولیزه کند. هر چه سطح بیلی روبین بالاتر از نرمال می رود، زردی از سر به پائین به سمت گردن و سپس به قفسه سینه پیش می رود تا اینکه در موارد شدید نهایتاً به پنجه پا می رسد. این نوع زردی که اصطلاحاً فیزیولوژیک نامیده می شود (برخلاف انواع نادر و شدیدتری که بدلیل بیماری کبدی یا ناسازگاری خونی با مادر ایجاد می شود) معمولاً خطری برای سلامت شیرخواران سالم و رسیده (نه ماهه متولد شده) محسوب نمی شود.
برای جلوگیری از زردی باید مواردی را رعایت نمود؛ از مهمترین مسائل این است كه تغذیه نوزاد با شیر مادر بلافاصله پس از تولد شروع شود و حداقل 10 مرتبه در شبانهروز شیردهی صورت گیرد. از دادن آب قند به نوزاد خودداری كنید، توجه كنید كه دادن آب و آب قند باعث بدتر شدن زردی خواهد شد و به هیچ عنوان از موادی چون ترنجبین برای پایین آوردن زردی نوزاد استفاده نكنید. در مدتی كه نوزاد زرد است بهتر است شیردهی زود به زود و با فواصل زمانی كمتر صورت گیرد..
از جمله عوارض زردي بيماري و ضايعه عصبي به نام كرنيكتروس است. دراين حالت نوزاد ابتدا خواب آلوده و تحريك پذير است و به تدريج شير خوردن مختل در نهايت برآمده شدن ملاج و تشنج بيماري كامل مي شود. بيشتر بيماران در اين مرحله فوت مي كنند و آنها كه زنده مي مانند تا آخر عمر عوارض فلج مغزي و عقب ماندگي ذهني، كري عصبي را با خود به همراه خواهند داشت. البته آنچه در بيماري ها مهم است بحث پيشگيري است. در اين بيماري نيز تغذيه با شير مادر و بر طرف كردن عواملي چون سرد بودن محيط، كاهش قند خون نوزاد و توجه به گروه خون و Rh مادر و نوزاد كه براي كنترل از بروز عوارض زردي مهم و باعث پيشگيري مي شود.
اما درمان زردی نوزادان بستگی به میزان زادی یا کمی آن دارد، چنانچه میزان این زردی بالا نباشد، درمان با نور انجام میشود، اما در صورت زردی بالا، جهت جلوگیری از آسیب مغزی، تعویض خون باید صورت گیرد.
باید دانست كه لامپهای مهتابی معمولی خانگی اثری در درمان زردی ندارند و نوردرمانی میبایست در بیمارستان و یا در شرایط خاصی كه پزشك تجویز كند با دستگاه مخصوص فتوتراپی در منزل انجام گیرد.
گروه خبرنگاران مجله پزشکی مادر، مریم کریمی