توصیه های مراقبت از نوزادان و کودکان

1- نوزاد از بدو تولد تا شش ماهگی بطور انحصاری از شیر مادر تغذیه شود . شیر در روزهای اول کم است که آغوز نامیده میشود و برای نوزاد کافی است . به تدریج که نیاز نوزاد بیشتر می شود مقدار شیر هم زیادتر می شود .

2- از آب جوشیده ، آب قند و گلوکز ، شیشه و پستانک استفاده نشود .

3- شیردهی بر اساس میل و نیاز نوزاد در شرایط مناسب باشد .

4- قبل از هر شیردهی دستهای خود را بشویید .

5-  15 تا 20 دقیقه بعد از شیر خوردن آروغ نوزاد را بگیرید . در صورتیکه نوزاد زیر سینه به خواب برود احتیاج به بیدار کردن و گرفتن آروغ ندارد ، او را به روی پهلوی راست بخوابانید که در صورت استفراغ، شیر به ریه برنگردد و از عوارض آن جلوگیری شود ، مدتی که گذشت او را به روی پهلوی چپ بخوابانید.

6- جهت جلوگیری از ترک و زخم سینه در موقع شیردهی تمامی هاله سینه ( قسمت قهوه ای رنگ) داخل دهان نوزاد باشد یعنی چانه نوزاد روی سینه مادر باشد و پس از پایان شیردهی در صورت زخم بودن سینه مقداری از شیر خود را به سینه بمالید.

7- از قرار دادن نوزاد در نزدیکی پنجره و بخاری اجتناب شود .

8- از گرم نگه داشتن بیش از حد نوزاد با لباس خودداری شود و لباس طوری پوشانیده شود که نوزاد عرق نکند . بهترین دمای بدن نوزاد در زیر بغل 36.5 می باشد. بهترین دمای اطاق برای نوزاد 24 الی 25 درجه وبهترین درجه رطوبت 40 الی 45  می باشد. دمای اطاق برای نوزاد زیر دو کیلوگرم 26 الی 27 درجه می باشد.

9- از تشک و کیسه خواب پشم شیشه(الیاف صنعتی) بعلت گرم کردن بیش از حد نوزاد و حساسیت زا بودن کمتر استفاده شود.

10- از گذاشتن بالش زیر سر نوزاد و شیرخوار خودداری شود .

11- در اطاق و هوای مناسب نوزاد احتیاج به کلاه و جوراب و لباس سراسری ندارد .

12- تا زمانیکه بند ناف وجود دارد از حمام کردن نوزاد خودداری کنید . بعد از افتادن بند ناف، نوزادهفته ای دو بار در اطاق  حمام شود . در صورت استفاده از حمام درب حمام نیمه باز باشد تا از گرمازدگی نوزاد جلوگیری شود.

13- هیچ نوع ماده ضد عفونی کننده از قبیل الکل سفید ، بتادین و ....برای ناف استفاده نشود و از قرار دادن ناف درون پوشک خودداری کنید و از ناف بند استفاده نشده و با آب خیس نشود.

14- اطاق نوزاد بایستی روشن باشد ولی استفاده از نور آفتاب مستقیم مضر است.

15- به منظور سلامتی نوزادان و شیرخواران از دود کردن اسپند،استفاده از پودرهای آرایشی،عطر،ادکلن،سیگار وگلهای معطر مخصوصا"گل مریم اجتناب فرمائید.

16- بزاق شیرخواران از 3 ماهگی جاری میشودوحدودا"یکسالگی میتوانند آب دهان را قورت دهند.

17- عطسه و گرفتگی بینی در روزهای اول طبیعی است و علامت سرماخوردگی نیست . مدفوع نوزادی که شیر مادر می خورد آبکی و بلغمی و تعداد دفعات آن نسبتاً زیاد است ( شبیه مدفوع اسهالی ) ولی چنانچه حال عمومی نوزاد خوب و وزن گیری مناسب باشد اسهال نمی باشد .

18- جهت جلوگیری از خشکی و سوختگی پوست بدن از روغن بادام شیرین یا وازلین استفاده شود و به هیچ عنوان از پودر استفاده نشود .

19- برای تمیز کردن بینی نوزاد از یک قطره کلرور سدیم ( آب نمک ) استفاده شود و موقع ریختن قطره نوزاد به پهلو خوابانده شود .

20- در هنگام پریدن شیر در حلق نوزاد آرامش خود را حفظ کرده و یک تا دو ضربه به کف پای نوزاد زده تا گریه کند و شیر از دهان نوزاد خارج شود .

21- هر چه نوزاد ملاقاتی کمتر داشته باشد سالمتر است خصوصا" افرادی که سرفه و عطسه میکنند ، سیگاری هستند یا راهنمائی نادرست می کنند .

22- اگر نوزاد در روزهای 3 و 4 تولد زرد شد حتماً به پزشک مراجعه کنید .

23- مادران شیرده از خوردن بیش از دو لیوان شیر در روز ، پیاز ، سیر ، شکلات ، کاکائو ، نسکافه ، خیار سبز و خیار شور خودداری کنند .

توجه :
الف) ازمصرف شربت های مولتی ویتامین گران قیمت برای شیرخواران و اطفال به علت هزینه زیاد و ارزش درمانی کم اجتناب شود .

ب) به شیرخواران زیر یکسال عسل – سفیده تخم مرغ – غذای ترش – شیرین و ادویه دار و شیر پاستوریزه داده نشود .

پ) استفاده از لاک به علت داشتن سرب و ارسنیک وپاک کردن آن با استن که در تماس با پوست جذب میشود برای اطفال مضر میباشد.

ت) به منظور وزن گیری بهتر اطفال و شیر خواران از دادن موز – خیار سبز – چای بیسکوئیت – پفک - چیپس - شکلات – آدامس – آجیل – پسته – هویج اصفهان(به علت آبیاری با آب زاینده رود) – سوسیس – کالباس – نوشابه – ساندیس – شیر کاکائو – بستنی – یخمک – لواشک و مشابه آن خودداری شود .

ث) غذای توصیه شده برای کودکان دو سال به بالا شیر نصف لیوان روزی دو تا سه مرتبه  – میوه روزی یک مرتبه – یک روز در میان یک عدد تخم مرغ – غذای سفره ( روزانه ) ، در صورتیکه یک مرتبه غذای پختنی باشد برای دفعه بعد نگهداری شود – عصرانه نان ، پنیر ، گردو ،کره و مربا و امثال آن.

دکتر ایرج حق شناس – متخصص اطفال و فوق تخصص نوزادان