سرفه ها یکی از شایعترین علائم بیماری کودکان هستند . اگر چه صدای سرفه ، صدای ناراحت کننده ای است ، اما نشانه وضعیت حادی نیست.سرفه واکنشی است که در حفاظت ، و سلامت راه های تنفسی گلو و قفسه سینه نقش موثری دارد.

بعضی اوقات ، سرفه کودکان، شما را وامی دارد تا به پزشک مراجعه کنید . شناختن انواع مختلف سرفه ها و تفاوت های آنها به شما در مراقبت از کودکانتان و اینکه چه زمانی به پزشک نیاز است ، یاری می رساند .

سرفه های بارکی ( سرفه هایی که صدای فک دارد):

سرفه های بارکی معمولا" بدلیل تورم در قسمت پایین راه تنفسی ایجاد می گردد . در اغلب موارد ، سرفه ی بارکی از تورم حلق ، نای و حنجره ایجاد می گردد . CROUP معمولا" دلیل ویروسی دارد ، اما گاهی آلرژی یا تغییرات دما در شب باعث این امر می گردد .راه های هوایی کودکان نوپا که مسیر تنفسی کوچکتری است ، متورم می شود ، تنفس آنها را دچار اختلال می کند . کودکان کمتر از 3 سال بدلیل باریک بودن راه های تنفسی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. CROUP  به طور ناگهانی و در نیمه شب شروع می شود . غالبا" کودکان مبتلا به CROUP  تنفس خشن ، پر صدا ، با صدای ناهنجار دارند ،( پزشکان به صورت آهنگین و خشن توصیف می کنند ) که هنگام عمل دم در کودکان رخ می دهد.

سرفه خروسک :

خروسک نام دیگر سیاه سرفه است ، آلودگی ناشی از باکتری بوردتلا ، سیاه سرفه  است . کودکان مبتلا به سیاه سرفه ، سرفه های پی در پی دارند بگونه ای که به آنها مهلت نفس کشیدن نمی دهد ، در پایان سرفه ها ، کودکان نفس عمیقی می کشند که صدایی جغد مانند دارند . نشانه های دیگر سیاه سرفه عبارتند از ؛ آبریزش بینی ، عطسه، سرفه ملایم و تب خفیف . سیاه سرفه در هر سنی رخ می دهد ، سیاه سرفه در کودکان زیر یکسال که در مقابل سیاه سرفه واکسینه نشده اند شدیدتر می باشد . کودکان باید تزریقات واکسن سیاه سرفه را در 2، 4 ، 6 و 15 ماهگی و در4 و6 سالگی انجام دهند. این واکسیناسیون شامل واکسن دیفتری ، سیاه سرفه غیر سلولی می باشد . سیاه سرفه به شدت مسری است . باکتری این بیماری به راحتی از طریق انسان و بوسیله ذرات ریز سیال ، که در هنگام عطسه ، سرفه یا خنده در هوا منتشر می شود  یا از راه آلودگی بوسیله ی تماس دست های آلوده که در هنگام عطسه ذرات آلوده از دهان و بینی به دست منتقل شده و از طریق دست به دیگر افراد منتقل می شود .

سرفه با خس خس :

اگر کودک شما هنگام باز دم صدای خس خس ( سوت زدن ) تولید کند ، ممکن است انتهای مسیر تنفسی متورم شده باشد که به دلیل آسم یا آلودگی های ویروسی ( برنشیت) باشد . گاهی اوقات صدای خس خس بدلیل بسته شدن مسیر تنفسی به دلیل عامل خارجی باشد .

سرفه های شبانگاهی( شبانه ) :

سرفه ها اغلب در شب شدت پیدا می کنند . هنگامی که کودک شما سرما خورده است ؛ خلط ها از آب گذر بینی و سینوس ها به سمت پائین می روند که سبب تحریک گلو و سرفه  در هنگام خواب می شوند . یکی از مشکلات سرفه، بی خواب در کودکان است. آسم نیز باعث تحریک سرفه های شبانه می شود زیرا راه های تنفسی در شب هنگام بسیار حساس تر و تحریک پذیرترند .

سرفه های روزانه :

هوای سرد یا فعالیت های روزانه می توانند باعث تشدید سرفه در طول روز گردند . عواملی که برای سرفه کودکان در محیط خانه باید مورد بررسی قرار گیرند ، از این قرار هستند: تهویه هوا ، حیوانات خانگی ، یا دود ( بویژه دود سیگار ) .

سرفه به همراه تب :

سرفه کودک به همراه تب ، آبریزش بینی احتمالا" سرماخوردگی معمولی باشد ، اما سرفه به همراه تب 39 درجه سلسیوس  یا بالاتر  گاهی اوقات سینه پهلو ( ذات الریه ) است ، بویژه هنگامی که تنفس تند و ضعیف باشد ، در این صورت بایست  فورا" با پزشک تماس گرفت .

سرفه به همراه استفراغ :

سرفه ی زیاد کودکان باعث تحریک حلق می شود و بازتاب آن قی کردن است . کودکی هم که بر اثر سرماخوردگی  یا آسم سرفه می کند امکان قی کردن ، دارد و خلط بیش از حد در معده باعث تحریک و حالت تهوع می گردد .معمولا" این دلیل نگران کننده نیست مگر اینکه استفراغ متوقف نشود .

سرفه مزمن :

سرفه های ناشی از سرما خوردگی می تواند یک هفته بطول انجامد ، بویژه اگر کودک شما سرما خوردگی قبلی نداشته باشد . آسم ، آلرژی ، یا عفونتهای مزمن در سینوس ها یا مسیر تنفسی  می توانند باعث سرفه های مزمن شوند . اگر سرفه برای مدت سه هفته ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید .

نیاز به پزشک :

غالبا" سرفه های کودکان نگران کننده نیستند ،با این حال در مواردی باید به پزشک مراجعه شود ، اگر :

- برای تنفس با مشکل مواجه هستند یا به سختی نفس می کشند

- تنفس آنها سریعتر از حد معمول باشد

- صورت ، لبها یا زبان آنها کبود یا آبی رنگ باشد

- تب شدید ( بویژه در حالتی که فرزند شما سرفه می کند اما آبریزش بینی یا گرفتگی بینی ندارد .)

- کودکان زیر سه ماه با هرگونه تب

- بعد از سرفه کردن تنفس آنها صدای خروسک می دهد

- به همراه سرفه خون دیده شود 

- تنفس کودک صدای بلند ی دارد ( پر صدا و آهنگین )

- در هنگام بازدم خس خس داشته باشد  ( مگر اینکه برنامه قبلی درمان در مورد آسم داشته باشند .)

- عصبی و ضعیف باشد

آنچه پزشک شما تجویز خواهد کرد :

- یکی از بهترین راه های تشخیص سرفه گوش کردن است ، دانستن نوع صدای سرفه به چگونگی درمان کودک شما کمک خواهد کرد . چونکه سرفه ها اکثرا" دلایل ویروسی دارند ، پزشکان معمولا" برای سرفه از آنتی بیوتیک آستفاده نمی کنند . اگر سرفه ویروسی باشد باید دوره ی آن سپری شود . آلودگی ویروسی ممکن است به مدت 2 هفته بطول انجامد .

- به صرف اختلال در خواب کودکان نباید از درمان ضد سرفه استفاده کرد .غالبا" درمان سرفه به توقف سرفه کودک کمک می کند ، اما این درمان ها علت اصلی سرفه را از بین نمی برند . اگر شما برای درمان سرفه از داروهای بدون نیاز به تجویز پزشک استفاده می کنید باید در مورد مقدار مصرف دارو با پزشک مشاوره کنید .

- از ترکیب داروهای OTC  و تیلنول کولد استفاده نکنید ، این ترکیب دارویی امکان دارد باعث عوارض جانبی بیشتری در کودکان گردد و احتمال دارد میزان دارو از حد مجاز بیشتر شود .

- داروهای ضد سرفه برای کودکان زیر 4 سال توصیه نمی شود .

درمان خانگی :  راه و روشی برای بهتر شدن کودکان شما

- اگر کودک شما مبتلا به آسم است ، اطمینان پیدا کنید که برنامه درمانی لازم را از پزشک گرفته اید . این برنامه باید به شما در انتخاب بهترین درمان آسم کمک کند .         

- برای سرفه های بارکی ( خروسکی ) دوش آبگرم را در حمام باز کنید و در حمام را ببندید تا حمام پر از بخار شود ، سپس حدود 20 ذقیقه با کودکتان در حمام بنشینید . بخار آب تنفس کودک شما را راحت تر می کند . برای سرگرمی می توانید کتاب بخوانید .

- با مشورت پزشک و در دوره ی محدود برای کمک به خوابیدن کودکان خود از دستگاه بخور در اتاق خواب آنها استفاده کنید .

- از آشامیدنی های گوارا و آرام بخش مانند آب میوه ها استفاده کنید . اما از آب پرتغال و لیموناد که باعث تحریک زخم های ناشی از سرفه می شوند ، پرهیز کنید .

- برای کودکان نوپا و نوزادان از داروهای OTC  بدون مشاوره با پزشک استفاده نکنید .

- قطره ضد سرفه برای کودکان مفید است ، اما برای کودکان زیر3 سال مفید نیست و باید اجتناب کرد مگر اینکه پزشک کودک شما تجویز کند .

مجله پزشکی مادر
منبع : www.kidshealth.org