سموم، خطرات و شرایط استفاده از آن

به ناچار در بعضی موارد از سم استفاده می­كنیم. اما باید بدانیم سم مثل هر دارویی باید فقط در حد لزوم و در موقع ضرورت با روش درست به كار رود، و گرنه بسیار خطرناك بوده و همان طور كه حشرات و موش­ها را از بین می‌برد، می­تواند انسان و حیوانات مفید را هم بیمار كرده یا بكشد.

سم چیست؟

سم ماده‌ای است كه دارای منشا گیاهی، حیوانی و شیمیایی بوده و از یك راه خاص و یا راه­های مختلف در مقادیر معینی، باعث اختلال و یا توقف فعل و انفعالات حیاتی به‌طور موقت یا دائم می­شود. سم اگر به مقدار خیلی كم خورده شود و یا بخار و بوی آن تنفس شود، باعث ناراحتی، بیماری و مسمومیت می شود و نهایتا منجر به مرگ می­گردد.

مسموم كیست؟

هر انسان یا حیوانی كه سم از طریق بینی، دهان یا پوست وارد بدن او شده و موجب ناراحتی و بیماری یا مرگ وی گردد مسموم شده است.

علائم مسمومیت:

بستگی به نوع سم و مقدار آن و مدتی كه از مصرف آن سم گذشته باشد دارد اما به طور كلی می­توانیم بگوییم: سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، دل درد، دل پیچه، عرق كردن، رنگ پریدگی و خواب آلودگی معمولاً در شخص مسموم دیده می­شود.

روش­های نگهداری سموم در منزل

1- هیچ وقت سم را در آشپزخانه و یا اتاقی كه در آن زندگی می‌كنید قرار ندهید.

2- سم را باید در قوطی و ظرف خودش نگه‌داری كرد و هرگز نباید آنرا داخل ظرف و یا شیشه دیگر ریخت چون ممكن است اشتباهاً از آن استفاده شود.

3- بعد از هر بار استفاده حتماً باید در قوطی سم را محكم بست.

4- هر نوع سم را باید در محلی دور از دسترس افراد و بچه‌ها قرار داد.

چه كسانی می‌توانند با سم كار كنند؟

- كسی كه سم را مصرف می‌كند باید بداند سم چیست‌ و چه خطراتی دارد و چگونه باید آن را به كار برد تا خطری برای خود و اطرافیان نداشته باشد.

-  كسی كه با سم سر و كار دارد باید سالم و قوی بنیه باشد زنان و مردان پیر و بچه‌ها قبل از 18 سالگی نباید به هیچ‌وجه سم‌پاشی كنند.

-  كسانی كه عوارض قلبی، كلیوی و كبدی داشته باشند نباید سم‌پاشی كنند.

-  زنان حامله به هیچ وجه نباید با سم سر و كار داشته باشند.

چگونه سم را مصرف كنیم؟

- برای استفاده از سم باید لباس، عینك،‌ كلاه و ماسك داشته باشیم.

- سم فقط باید در جایی كه لازم است به كار رود.

- از سم باید فقط به مقداری كه لازم است استفاده كنیم نه بیشتر.

- نوع سم‌پاشی باید متناسب با سم، مقدار آن و محل سم‌پاشی باشد.

- لازم است در ابتدا با ریختن آب در مخزن، سم‌پاش را آزمایش كنیم تا چكه نكند و هنگام كار به مقدار كافی محلول از آن خارج شود.

چگونه از قوطی اسپری حشره‌كش استفاده كنیم؟

وقتی می‌خواهید داخل اتاق را اسپری كنید:

1- همه باید از اتاق خارج شوند.

2- پنجره‌ها و درها را ببندید.

3- روی ظرف غذاخوری و وسایل بچه‌ها را با نایلون بپوشانید یا در صورت امكان ظروف را از محیط خارج كنید.

4- موقع اسپری حشره‌كش، قوطی اسپری را طوری به دست بگیرید كه از خودتان فاصله داشته باشد.

5- بعد از اسپری كردن فوراً از اتاق خارج شوید و در را ببندید و دست­هایتان را بشویید.

6- بعد از گذشتن حدود نیم ساعت درب­ها را باز كنید و هوای اطاق را تهویه نمایید. بعد از گذشتن نیم تا یك ساعت از تهویه، اطاق­ها می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

در چه شرایطی باید سم را مصرف كنیم؟

- فرد سم‌پاش باید لباسی بپوشد كه كاملاً بدن او را بپوشاند و كلاهی كه موهای او را حفظ كند.

- فرد سم‌پاش باید از عینك مخصوص كه كناره‌های آن بسته است و چشم را كاملاً محافظت می‌كند استفاده كند.

- باید موقع كار با سم حتماً‌ از ماسك استفاده كنیم یا با پارچه تمیزی روی بینی و دهان خود را بپوشانیم.

- موقع سم‌پاشی و تهیه سم حتماً باید دستكش لاستیكی بدست كرد. اگر دستكش سوراخی داشته باشد، سم، پوست دست را آلوده می‌كند.

- در روزهایی كه باد شدید می‌وزد نباید باغ و مزرعه را سم‌پاشی كرد و اگر باد كم است موقع سم‌پاشی باید پشت به باد بایستیم تا قطرات سم به ما نپاشد.

چه كارهایی برای فرد مسموم باید انجام دهیم؟

- از اطرافیان و خود مسموم بپرسید كه با چه ماده‌ای تماس داشته و یا آن را خورده است.

- قوطی سم را بگیرید و برچسب آن را بخوانید.

- فوراً‌ كمك­های اولیه را شروع كنید.

كمك­های اولیه در مورد فرد مسموم

- فوراً‌ مسموم را از محل سمپاشی خارج كنید و در هوای آزاد نگه دارید.

- اگر لباس او آلوده به سم است بلافاصله آنها را بیرون بیاورید.

- محل­هایی از بدن را كه به سم آلوده شده با آب و صابون شستشو كنید سپس او را خشك كرده و بپوشانید.

- بیمار را در حالت استراحت و گرم نگه دارید.

- اگر سم، داخل چشم‌ها پاشیده شد فوراً چشم را زیر شیر آب بگیرید و شستشو دهید(15 دقیقه).

- اگر سم به تازگی خورده شده باشد باید مسموم را وادار به استفراغ كنید.

- اگر علائم سوختگی ناشی از سموم در لب و دهان مشاهده شد او را وادار به استفراغ نكنید فقط كمی آب به فرد مسموم بخورانید تا سم رقیق شود.

- باید راه­های تنفسی یعنی دهان و گلو و بینی را تمیز كرده و باز نگه دارید.

- فوراً‌ مسموم را به مركز بهداشتی‌درمانی ارجاع دهید. ‌

مجله پزشکی مادر